کمیسیون محیط زیست، کشاورزی و منابع طبیعی مجمع ملی تشکل های جوانان کشور با مشارکت شبکه محیط زیست با تحقیق و بررسی کارشناسی و تخصصی، مولفه های لازم برای انتخاب سکاندار محیط زیست کشور را در قالب مطالبه عمومی طی بیانیه ای اعلام کرد؛ متن این بیانیه به شرح ذیل است:
بیش از یک ماه ازمراسم تحلیف ریاست جمهوری به تاریخ پنجشنبه ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ در صحن علنی مجلس شورای اسلامی و شروع به کار دولت سیزدهم میگذرد. شرایط کنونی حاکی از آن است که ایران به عنوان کشوری در حال توسعه در وضعیت خوبی به سر نمی برد و در حالی به سمت توسعه گام برمی دارد که محیط زیست را مانع و سد راه این امر قلمداد میکند در حالی که توجه به تاب آوری سرزمین و برنامه ریزی در راستای توسعه پایدار،بایستی برای تضمین آینده کشور عزیزمان در راس امور واقع شود. متاسفانه شرایط محیط زیست کشور و آسیب پذیری آن همه حکایت از این دارد که تاکنون به این مهم توجه نشده و واقعا شرایط زیست محیطی کشور بسیار شکننده است.
در چنین شرایطی، بیم آن می رود که تعلل در انتخاب شایسته ترین گزینه ممکن برای سکان داری کشتی به گل نشسته محیط زیستمان حکم ضربه نهایی بر پیکره بی جان این عزیز کرده را داشته باشد.
سابقا قریب به پانصد نفر از مدیران تشکلهای مردم‌نهاد، فعالان، کنشگران، استادان و صاحبنظران حوزه محیط زیست، منابع طبیعی و مدیریت منابع آبی از سراسر کشور، در پاسخ به فراخوان شبکه تشکلهای محیط زیست ومنابع طبیعی کشور، شاخصها و مؤلفه‌هایی را که لازم است رئیس سازمان حفاظت محیط زیست دارا باشد، اعلام نمودند.
از مجموع نظرات دربافتی، ۱۵ شاخص و مؤلفه، که دارای بیشترین اولویت و فراوانی بود، استخراج شد که از این میان، ۵ مؤلفه، مربوط به خصوصیات شخصی و ۱۰ شاخص، مربوط به عملکردهای مورد انتظار از رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در دولت سیزدهم است.
بدیهی است این مؤلفه‌ها و شاخصها، مبنای ارزیابی عملکرد رئیس سازمان، در دوره جدید خواهد بود.
شبکه تشکلهای محیط زیست و منابع طبیعی کشور و کمیسیون محیط زیست، کشاورزی و منابع طبیعی مجمع ملی جوانان امیدوارند نزدیکترین شخص به این مؤلفه‌ها، سکان هدایت سازمان را به عهده گیرد و در تحقق حداکثری این شاخصها بکوشد.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در دولت سیزدهم، میبایست:
• به لحاظ شخصی و شخصیتی:
۱- دارای تعصب و تعلق خاطر واقعی و آشکار نسبت به محیط زیست
۲- دارای شجاعت و شهامت در برابر زیاده‌خواهی‌های وزرا، نمایندگان مجلس، نهادهای قدرت، جریانهای اقتصاد سیاسی
۳- پاک‌دست و دارای سابقه و روحیه ضدفساد، ضدرانت، ضدسفارش و ضدفشار
۴- قاطع، صریح و شفاف در بیان مواضع و دفاع از محیط زیست کشور
۵- مشارکت‌پذیر، متعهد به برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری جمعی و متعهد به پاسخگویی
باشد. بدیهی است که مدیر سازمان حفاظت محیط زیست، کمابیش همه خصوصیات جامع یک مدیر کلان در بالاترین سطح را داراست و موارد فوق‌الذکر، مبتنی بر فراوانی و تکرار عناوینی که در پاسخ کنشگران به این فراخوان، وجود داشت، مورد تاکید قرار گرفته و برجسته شده است.
• به لحاظ عملکرد مورد انتظار از رئیس سازمان:
۱- دارای سابقه روشن در اعتقاد و عمل به مدیریت مشارکت‌محور، جلب مشارکت عمومی، همکاری نظام‌مند با تشکلهای مردمی و دارای باور و روحیه تصمیم‌گیری و کار جمعی باشد. جامعه مدنی را به رسمیت شناخته و جامعه مدنی نیز، او را محترم، معتبر و مقبول بشمارد.
۲- دارای دانش، سواد و تخصص در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی توأم با بالاترین سطح تسلط علمی و تجربی در مدیریت منابع و سازمان باشد و تعهد وجدانی و شرافتمندانه به شفافیت و مدیریت کارشناسی بدهد.
۳- دارای مهارت جریان‌سازی، توان لابی‌گری، قدرت نفوذ کلام، سرمایه اجتماعی بالا و پرستیژ و کاریزمای قابل توجه در تعامل با سایر بخشهای حاکمیت و در درون دولت باشد و این عموما از یک کارشناس مستقل و غیرسیاسی برمی‌آید.
۴- از بدنه سازمان باشد؛ در غیر این صورت، وابستگی تشکیلاتی به هیچ دستگاه اداری و جریانهای سیاسی و جناحی نداشته باشد و استقلال شخصیتش مورد اجماع باشد و اکیدا ریشه باندبازی و مدیریت جناحی و دار و دسته‌ها را بخشکاند.
۵- ضمن به‌رسمیت‌شناختن و قبول واقعیت موجود پریشانی و قهقرای محیط زیستی، دارای برنامه، ایده و دیدگاه راهبردی، علمی، منسجم و عملیاتی برای رفع چالشها باشد و برنامه مدیریتی خود را به صورت شفاف، در اختیار رسانه‌ها و فعالان این حوزه قرار دهد.
۶- دارای پیشینه و سابقه روشن و شفاف در کنشگری محیط زیستی و روحیه و کارنامه قاطع در مطالبه‌گری و پیگیری مطالبات این حوزه باشد.
۷- خود را متولی حفاظت و بهبود وضعیت محیط زیست کشور بداند و به آن تعهد کامل داشته باشد. توسعه کشور، دهها نهاد متولی دارد و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، لازم نیست نگران توسعه کشور باشد و ابزار آن نهادها شود.
۸- ظرفیت طراحی و اجرای دیپلماسی محیط زیستی را دارا باشد و به بسترسازی، پیگیری، به جریان انداختن و تحقق اهداف دیپلماسی و استفاده از ظرفیتهای بین‌المللی، تعهد بدهد و پایبند باشد.
۹- دارای روحیه نقدپذیری، ارتباط، تعامل، پاسخگویی و گزارش‌دهی منظم به جامعه و رسانه‌ها باشد و به آن تعهد بدهد.
۱۰- دارای اعتقاد و باور به مدیریت دانش‌بنیان و پژوهش‌محور، با هدف ارتقاء شأن و منزلت سازمان و احیاء وظایف ذاتی نظارت و دیده‌بانی قاطعانه و آموزش و ترویج مداوم باشد.
انتظار قشر جوان این مرز و بوم این است که تصمیم گیران و منصب داران در سازمان های مختلف بر اساس یک ساز و کار مشخص با شاخصه شایسته سالاری انتخاب شوند. گرچه خیلی‌ها مدعی شایسته سالاری اند، اما در عمل این باید دیده شود و موجبات اعتماد دوباره به دولت مخصوصا در جوانان را فراهم آورد.