به گزارش برنا؛ کبری خزعلی، رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده در نشست خبری خود اظهار کرد: سند ملی حقوق کودک و نوجوان مصوبه سال ۹۷ است که در شهریور ۱۴۰۰ در شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شد.
خزعلی با بیان اینکه کودکان و نوجوانان سرمایه‌های جامعه هستند و جایگاه آنان در دیدگاه اسلامی بسیار متعالی است، ادامه داد: در طول چند دهه اخیر، موضوع حقوق کودک در عرصه بین‌المللی نیز محور توجهات نهاد‌های بین‌المللی و دولت‌ها قرار گرفته است.
خزعلی تصریح کرد: تدوین و تصویب «کنوانسیون حقوق کودک» حاکی از دغدغه جامعه بین‌المللی در زمینه حقوق کودک است که جمهوری اسلامی ایران نیز به این پیمان نامه بین‌المللی به‌طور مشروط ملحق شده است.
رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده و کارشناس حقوقی ادامه داد: با توجه به عدم تعیین شروط و ضرورت سندی واحد که با یکپارچگی و انسجام، اصول سیاست‌ها و مبانی حقوقی کودک در ابعاد تربیتی، فرهنگی، بهداشتی، قضایی و حقوقی موجب وفاق و وحدت نظر مسئولین و نظام اسلامی شود و در چارچوب اقدام ملی ۳۴ از راهبرد کلان ۳ نقشه مهندسی فرهنگی کشور مبنی بر «تدوین سند ملی کودک و نوجوان مبتنی بر آموزه‌ها و معارف اسلامی» و برای ارائه الگوی اسلامی– ایرانی در حوزه حقوق کودک و نوجوان؛ این سند به تصویب رسید.
خزعلی گفت: کودکان و نوجوانان سرمایه‌های جامعه هستند و جایگاه آنان در دیدگاه اسلامی بسیار متعالی است. آموزه‌های اسلامی تمام زوایای حقوق کودکان چه پیش از تولد و چه پس از آن را در ابعاد فرهنگی، آموزشی، تربیتی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی تبیین کرده و در راستای حقوق خصوصی و حقوق کیفری ایشان ابوابی را مطرح کرده است.
او بیان کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، قانون گذار با عنایت به تعالیم اسلام و اهمیت دوران خردسالی به موضوع حقوق کودکان به طور خاص توجه کرده است. در این راستا قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، جهت‌گیری‌هایی اساسی در زمینه‌های مختلف، از جمله آموزش و پرورش رایگان و همگانی در همه سطوح، به‌ویژه برای کودکان را مطرح کرده است.
رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده و کارشناس حقوقی با بیان اینکه دولت موظف است برای بهره‌مندی کودک و نوجوان از خانواده مشروع، قانونی و شایسته کلیه اقدامات و حمایت‌های لازم را انجام داده و از خانواده در مقابل زمینه‌های بروز ضعف، نابسامانی و از هم‌پاشیدگی، حفاظت کند و در قالب ظرفیت‌ها و منابع خویش، از تأمین مراقبت و رشد کودک و نوجوان در خانواده، حمایت کند، ادامه داد: حق هویت از مصوبه سند ملی حقوق کودک و نوجوان است.
خزعلی تاکید کرد: کودک از بدو تولد حق نام شایسته، ثبت تولد نزد مراجع ذی ربط، تابعیت، شناخت والدین و بستگان نسبی، سببی و رضاعی خود را دارد.
رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده با اشاره به اینکه دولت وظیفه دارد بر حفظ حق نسب کودک در ولادت‌های ناشی از روش‌های نوین باروری (از قبیل: تلقیح مصنوعی، رحم جایگزین، اهدای جنین و ...) نظارت کند، افزود: طفل متولد از رابطه خارج از نکاح و نیز کودک دارای نسب ناشناس در چارچوب شرع دارای حقوق مندرج در این سند است.
خزعلی گفت: کودک و نوجوان حق آشنایی با ارزش‌ها و نقشهای جنسیّتی خویش را دارا است و باید به او برای پاسداری از این ارزش‌ها کمک شود.
او تاکید کرد: کودک و نوجوان حق آشنایی و حفظ هویتِ اسلامی و ایرانی از جمله زبان و خط فارسی را دارد.
رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده و کارشناس حقوقی با اشاره به اینکه کودک و نوجوان در استفاده از زبان، گویش، پوشش و اجرای آداب و سنت‌های قومی و محلی با رعایت موازین اسلامی، قوانین و انسجام ملی آزاد است، گفت: هویت دینی کودک تابع دین رسمی والدین است و در صورتی که یکی از والدین مسلمان بود دین کودک تابع دین او خواهد بود.
او بیان کرد: کودک و نوجوان حق «با خانواده بودن» را دارد و نباید از خانواده خود جدا شود مگر در مواردی که با تشخیص دادگاه صالح و با رعایت مصلحت و غبطه او، بودن در خانواده مخلّ سلامت جسمانی یا روانی و یا موجب انحراف اخلاقی او باشد. در مواردی که خانواده فاقد شرایط مناسب برای نگهداری و رشد کودک یا نوجوان است دولت موظف است با تدابیر شایسته و به موقع نسبت به رفع مشکل خانواده اقدام کند.
خزعلی گفت: برای سرپرستی از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و یا دارای سرپرست فاقد صلاحیت، بستگان صالح، خانواده‌های داوطلب دارای صلاحیت و نهاد‌های صالح اجتماعی به ترتیب دارای اولویت می‌باشند. در هر صورت رعایت غبطه و مصلحت کودک و نوجوان با حمایت و نظارت دولت و دادگاه صالح لازم است.
خزعلی با بیان اینکه کودک و نوجوان حق ملاقات و ارتباط با والدین و بستگان خویش را دارد، مگر در مواردی که اعمال چنین حقی منافی غبطه و مصلحت او باشد. در مواردی که بنا بر حکم دادگاه صالح جداسازی وی از والدین یا یکی از آن‌ها ضروری باشد، او از این حق محروم نخواهد بود مگر در مواردی که این امر سلامت جسمی، روانی و اخلاقی کودک یا نوجوان را به مخاطره اندازد، ادامه داد: والدین باید کودک و نوجوان را نسبت به برقراری ارتباطات شایسته خانوادگی و اجتماعی از جمله روابط صمیمی با خواهر و برادر و سایر بستگان هدایت کنند کودک و نوجوان در احترام به والدین، اطاعت از دستورات مشروع آن‌ها و رفتار نیکو با سایر اعضای خانواده با توجه به میزان رشد، مسئول هستند.
خزعلی افزود: کودک و نوجوان حق بهره‌مندی از محبت و رفتار شایسته والدین به نحو عادلانه و متناسب با نیاز‌های مراحل رشد عاطفی را دارد. دولت موظف به اتخاذ تدابیر لازم و برنامه‌های آموزشی در این باره است. والدین یا سرپرست قانونی باید کودک و نوجوان را با مراعات مصالح و منافع او و در پرتو ارزش‌های اخلاقی و احکام شرعی متناسب با مراحل مختلف رشد فکری، روانی و عاطفی او و منطبق با هویت جنسیتی او، با همکاری یکدیگر تربیت نمایند و زمینه‌ها و عوامل مؤثر در ایجاد رذائل اخلاقی را در خانواده از بین ببرند.
او با بیان اینکه والدین باید کودک و نوجوان را برای بالندگی و خودکفایی و نیز مسئولیت پذیری متناسب با رشد فکری او تربیت کنند، ادامه داد: والدین در تربیت کودک و نوجوان از حق اعمال نظارت و دخالت بر رفتار او برخوردار بوده و حق دارند با استفاده از شیوه‌های تشویقی و در موارد لزوم بازدارنده با رعایت مصلحت و در چارچوب ضوابط شرعی عمل کنند.
خزعلی گفت: کودک و نوجوان از حق سلامت جسمی و روانی و نیز بهره مندی از استاندارد بهداشت و زندگی سالم و تسهیلات لازم برای درمان بیماری و توانبخشی برخوردار است.
رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده گفت: والدین و دولت باید در جهت مراقبت‌های دوران بارداری و حفظ سلامت جنین و جلوگیری از تعرض و آسیب به آن اقدامات شایسته را به عمل آورند.
او با بیان اینکه کودکان و نوجوانان را نمی‌توان موضوع تحقیق و آزمایشهای پزشکی قرار داد، مگر در صورت نیاز برای سلامت و حیات آنان با رعایت ِموازین پزشکی، حقوقی و اخلاقی و رضایت، ولی یا سرپرست قانونی او. تا زمانی که می‌توان آزمایشهای پزشکی را روی بزرگسالان انجام داد، نباید روی کودک و نوجوان این آزمایش‌ها انجام پذیرد، تاکید کرد: کودک و نوجوان از حق عفت و سلامت جنسی از طریق حفظ حریم های جنسی و جلوگیری از دسترسی به محرک‌های جنسی، محافظت از او در مقابل تعرضات جنسی، پیشگیری از رفتار‌های حرام جنسی و درمان اختلالات جنسی بهره‌مند هستند.
خزعلی با اشاره به اینکه کودکان در آستانه بلوغ، از حق آگاهی از احکام شرعی و فراگیری مهارت‌های مرتبط با بهداشت جنسی در چارچوب موازین شرعی و اخلاقی، متناسب با جنسیت خود برخوردارند، گفت: خانواده و دولت وظیفه دارند با رعایت حریم‌های جنسی و عفاف از هوشیارسازی زودهنگام غریزه جنسی آنان پیشگیری کنند،
او افزود: کودک و نوجوان از حق عفت و سلامت جنسی از طرفی حفظ حریم های جنسی و جلوگیری از دسترسی به محرک های جنسی ، محافظت از او در مقاله تعرضات جنسی، پیشگیری از رفتار عایحران جنسی و درمان اختلالات جنسی بهره مند است.
خزعلی گفت: کودکان و نوجوانان معلول جسمی و ذهنی، حق بهره‌مندی از پرورش استعداد‌ها و توانمندی‌ها و تسهیل مشارکت فعال و مؤثر در عرصه زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی را دارند.
رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده ادامه داد: طبق این سند کودکان و نوجوانان قربانی تمام اشکال استثمار و سو استفاده برای تسریع بهبود جسمی و روحی و تسهیل به زندگی سالم اجتماعی از حق بهره مندی از اقدامات لازم متناسب با نظام تعلیم و تربیت اسلامی برخوردار اند.
او با بیان اینکه کودکان در آستانه بلوغ از حق آگاهی از احکام شرعی و فراگیری مهارت های مرتبط با بهداشت جنسی در چارچوب موازین شرعی و اخلاقی، متناسب با جنسیت خود برخوردار اند، ادامه داد: خانواده و دولت وظیفه دارند با رعایت حریم های جنسی و عفاف از هوشیار سازی زودهنگام غریزه جنسی آنان پیشگیری کنند.
خزعلی ادامه داد: کودکان و نوجوانان معلول جسمی و ذهنی، حق بهره مندی از پرورش استعداد ها و توانمندی ها و تسهیل مشارکت فعال و موثر در عرصه زندگی فردی ، خانوادگی و اجتماعی را دارند.
او با اشاره به اینکه طبق این سند کودک و نوجوان از حق دسترسی به امکانات و فضاهای بازی، ورزش و تفریح امن و استاندارد برخودار است، گفت: دولت موظف است در این باره زمینه ها و بستر های مناسب را به ویژه برای اوقات فراغت فراهم کند.