از مذاکره ایران و مصر تا آزادی زندانیان

به گزارش برنا، آنچه که در هفته جاری در عرصه بین‌الملل گذشت به شرح زیر است:

در دیدارهای علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه، با انریکه مورا، معاون نماینده عالی سیاسی اتحادیه اروپا و پتر لاونسکی، دبیرکل وزارت خارجه اتریش، موضوع از سرگیری مذاکرات و بازگشت طرف‌ها به تعهدات برجامی یکی از دستورکارهای اصلی بود. با این حال باقری و مورا در تهران اعلام کردند به گفت‌وگوهای‌شان در بروکسل ادامه خواهند داد ولی حرفی از بازگشت به میز مذاکرات وین نزدند.

***

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه از سفر به واشنگتن خبر داد. گروسی در پیامی توییتری نوشت: جهت رایزنی با آنتونی بلینکن [وزیر امور خارجه] و کمیته روابط خارجی سنای امریکا و دیگر مقامات درباره برجام و راستی‌آزمایی هسته‌ای، تغییرات اقلیمی، امنیت و ایمنی اتمی و چگونگی حمایت ایالات متحده از اقدامات حیاتی آژانس در راستای سلامت و توسعه، راهی واشنگتن دی‌سی شدم.

سفر گروسی به امریکا در حالی انجام می‌شود که ۲۲ مهرماه «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، میزبان «انریکه مورا»، معاون جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در تهران بود. پس از برگزاری این نشست در تهران اعلام شد قرار است گفت‌وگوها طی دو هفته آینده در بروکسل از سر گرفته شود.

گروسی در این سفر تاکید کرد می‌خواهد بزودی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، دیدار و گفتگو کند.

***

کالین پاول، دیپلمات و سیاستمدار امریکایی در سن 84 سالگی به دلیل «عوارض کرونا» درگذشت. به گفته خانواده پاول او با اینکه «کاملا واکسینه» بود به کرونا مبتلا شده بود.

پاول در دولت جورج بوش پسر و در زمان حمله امریکا به عراق وزیر خارجه بود. در آن زمان این بالاترین مقام رسمی دولتی بود که یک غیرسفیدپوست به آن رسیده بود. او پسر یک مهاجر جامائیکایی بود.

نشریه پولیتیکو در مطلبی با تیتر «او دروغ گفت؛ عراقی‌ها هنوز هم پاول را به خاطر نقشش در جنگ عراق مقصر می‌دانند» می‌نویسد: از نظر بسیاری از عراقی‌ها نام کالین پاول تنها یک تصویر را به ذهن می آورد؛ مردی که به عنوان وزیر خارجه آمریکا در سال ۲۰۰۳ به شورای امنیت سازمان ملل رفت تا برای جنگ علیه کشور آنها زمینه‌سازی کند.

اعلام خبر مرگ او در روز دوشنبه در سن ۸۴ سالگی احساس خشم عراقی‌ها علیه این دیپلمات و ژنرال سابق را زنده کرد؛ یکی از چند مقام دولت بوش که از نظر آنها در حمله فاجعه بار رهبری شده از سوی آمریکا به عراق که منجر به چند دهه مرگ، آشوب و خشونت در عراق شد، مسئول بود.

تحولات در اروپا

ائتلاف متشکل از سوسیال‌دموکرات‌ها، حزب سبز آلمان و دموکرات‌های آزاد با توافق اولیه بر سر تعیین اولاف شولتس به عنوان صدراعظم جدید این کشور، یک گام دیگر به دوران آلمان بدون آنگلا مرکل نزدیک‌تر شدند.

تارنمای پولیتیکو نوشت: سه هفته بعد از برگزاری انتخابات سراسری در آلمان، سران سه حزب اصلی این کشور شامل حزب چپ میانه سوسیال‌دموکرات، حزب سبز و حزب دموکرات‌های آزاد (FDP)، که طرفدار تجارت است، توافق کردند مذاکرات را برای تشکیل دولت آینده این کشور آغاز کنند. اگر این گروه از احزاب سیاسی در آلمان در مذاکرات خود پیروز شوند اولین ائتلافی خواهد بود که در آلمان حکومت می‌کند و به دولت محافظه‌کاری که ۱۶ سال تحت حکومت مرکل اداره می‌شد، پایان خواهد داد. با خودداری مرکل به عنوان صدراعظم کارکشته آلمان در انتخابات ماه گذشته، اتحاد محافظه‌کاران اتحادیه دموکرات مسیحی یا اتحادیه سوسیال مسیحی بدترین نتایج انتخابات را رقم زد. این امر باعث شد حزب سوسیال‌ دموکرات و نامزد آن اولاف شولتس، که وزیر دارایی آلمان نیز هست، به عنوان نامزد صدراعظمی این کشور مطرح شود.

سه حزب مذکور دستور کار خود به عنوان «ائتلاف پیشرفت» را ارائه دادند که طرح‌های آنها شامل افزایش حداقل حقوق، حذف استفاده از برق تولیدی با استفاده از زغال‌سنگ هشت سال زودتر از پیش‌بینی‌های انجام‌شده تاکنون و خودداری از افزایش مالیات شرکتی می‌شود.

***

پلیس انگلیس همزمان با انجام تحقیقات اولیه درباره انگیزه فرد مظنون به قتل نماینده پارلمان این کشور، اعلام کرد این حمله از نوع افراطی و تروریستی بوده است.

پلیس انگلیس در بیانیه‌ای اعلام کرد حمله با چاقو که منجر به کشته شدن «دیوید آمس» نماینده پارلمان این کشور شد، حمله‌ای تروریستی بوده است. پلیس این کشور در این باره افزود: تحقیقات اولیه نشان می‌دهد انگیزه بالقوه این اقدام با افراط‌گرایی اسلامی در ارتباط است. مردی ۲۵ ساله به ظن قتل در محل دستگیر شده و کارآگاهان اعلام کرده‌اند افسران متخصص مبارزه با تروریسم در حال انجام تحقیقات اولیه هستند.

***

لیز تراس، وزیر امورخارجه جدید انگلیس، در نخستین ماموریت خارجی خود با دستور کار توسعه روابط تجاری و امنیتی راهی خاورمیانه شد.

تراس روز گذشته وارد عربستان شد و قرار است در نخستین ملاقات با همتای سعودی خود، دیدار کند. گفت‌وگو درباره همکاری نزدیک‌تر برای موضوع امنیت منطقه، توسعه، حقوق بشر، مقابله با تروریسم و چگونگی بهبود روابط اقتصادی بین ۲ کشور به عنوان بخشی از محورهای این دیدار عنوان شده است. او سپس راهی قطر خواهد شد تا با امیر و وزیر امورخارجه این کشور ملاقات کند.

***

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، در سالروز تظاهرات استقلال‌طلبانه مردم الجزایر، سرکوب خونین این تظاهرات توسط پلیس فرانسه را «جنایت غیرقابل بخشش» توصیف کرد. ماکرون که در مراسم یادبود قربانیان این سرکوب شرکت کرده بود بالای پلی روی رود سن که نقطه شروع تظاهرات اکتبر سال 1961 بود، دسته گل گذاشت. سرکوب تظاهرات معترضان در آن سال یکی از تیره‌ترین فصل‌های تاریخ بعد از جنگ جهانی دوم در فرانسه محسوب می‌شود.

ماکرون نخستین رئیس‌جمهوری فرانسه است که به‌صورت رسمی اعلام کرده «جنایاتی که آن شب پلیس فرانسه مرتکب شد برای جمهوری فرانسه امری نابخشودنی است.»

حادثه غم‌انگیز تظاهرات هفدهم اکتبر، در اوج مبارزه الجزایر و فرانسه بر سر استقلال الجزایر رخ داد. در آن شب ده‌ها هزار نفر از معترضان الجزایری علیه حکومت نظامی نژادپرست و تبعیض‌گری که بر آنها تحمیل شده بود، دست به تظاهرات زدند. آن تظاهرات توسط شاخه پاریس جبهه ملی آزادی‌بخش الجزایر سازماندهی شده بود. تظاهرات مسالمت‌آمیز که با شرکت 30 هزار نفر اعم از زنان و کودکان برگزار شده بود بعد از دستور موریس پاپون، رئیس‌پلیس نژادپرست فرانسه، به خشونت کشیده شد. افسران پلیس به تظاهرکنندگان شلیک کرده و بیش از 12 هزار نفر را دستگیر کردند. بسیاری از بازداشت‌شدگان را سوار بر اتوبوس کرده و به زندان‌ها منتقل کردند و در زندان نیز نیروهای پلیس بازداشت‌شدگان را مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار دادند و عمدا به مدت چند روز به آنها غذا ندادند تا گرسنگی بکشند. علاوه بر این نیروهای پلیس فرانسه به تظاهرکنندگانی که روی پل در حال حرکت بودند، حمله کرده و بسیاری از آنها را از روی پل به رودخانه سن انداختند.

خاورمیانه

روزنامه الشرق‌الاوسط عربستان به نقل از منبع مصری مدعی شد ایران و مصر طی دو ماه گذشته تماس‌های مستقیمی داشته‌اند.

این روزنامه مدعی شد: قاهره تقریبا به شکل مستمر و به شکل غیرعلنی پیام‌هایی از تهران در ارتباط با تمایل برای از سرگیری روابط با قاهره دریافت می‌کند. از دو ماه پیش تماس‌هایی (بدون واسطه) بین طرفین برقرار شده ولی نمی‌توان آن را سیاسی دانست؛ برای اینکه این تماس‌ها در سطح کارشناسان، متخصصان مصری و ایرانی و مقدماتی بوده و با گفت‌وگوها بین آنکارا و قاهره همزمان شده است.

این روزنامه اظهارات اخیر «سعید خطیب‌زاده»، سخنگوی وزارت خارجه ایران، را که گفته بود «پیشرفت در روابط بین قاهره و تهران به نفع منطقه است» از دلایل تغییر در روابط بین ایران و مصر دانسته است.

***

«محمد بن عبدالرحمن آل ثانی»، معاون نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر، دوشنبه شب با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، تلفنی گفت‌وگو کرد. وزرای امور خارجه دو کشور در این گفت‌وگوی تلفنی ضمن رایزنی در خصوص توسعه بیشتر مناسبات دوجانبه ایران و قطر در حوزه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی، درباره توسعه تعاملات تجاری بین بخش‌های خصوصی به گفت‌وگو پرداختند. مسائل و تحولات جاری در منطقه و حوزه خلیج فارس و تشریک مساعی در مسیر حفظ و تامین بهتر صلح و ثبات و امنیت در خلیج فارس از دیگر موضوعات مورد مذاکره تلفنی وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و قطر بود.

همچنین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران سه‌شنبه با همتای عمانی خود تلفنی گفت‌وگو کرد. در گفت‌وگوی تلفنی وزیر امور خارجه با «بدر بن حمد البوسعیدی»، وزیر امور خارجه سلطنت عمان، بر اهمیت جایگاه همسایگان در سیاست خارجی دولت سیزدهم، استمرار رایزنی با عمان در خصوص مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی و گسترش روابط فیمابین در بخش‌های مختلف سیاسی و اقتصادی تاکید کرد.

حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگوی تلفنی با ««آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل متحد، به بحث و تبادل نظر درباره افغانستان، برجام و رابطه ایران و ایالات متحده پرداخت. امیرعبدالهیان تاکید کرد آزادی زندانیان را به موضوع برجام گره نمی‌زنیم.

***

دومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای  همسایه افغانستان، هفته آینده به صورت حضوری در تهران برگزار خواهد شد و ظاهرا روسیه هم در این نشست حضور خواهد داشت.

***

نمایندگان دولت بشار اسد با حضور در ژنو مذاکرات را با هیات‌های گروه‌های اپوزیسیون حکومت و جامعه مدنی سوریه برای بازنویسی قانون اساسی سوریه از سر گرفتند. در حالی که این مذاکرات 8 ماه پیش به دلیل مخالفت دمشق با مسیر مذاکرات متوقف شده ‌بود، اما بعد از مدتی رایزنی‌های سیاسی به ویژه از سوی روسیه که پایه‌گذار این مذاکرات محسوب می‌شود، بار دیگر طرفین برای نگارش قانون اساسی جدید گرد هم آمده‌اند. نماینده سازمان ملل متحد در امور سوریه که مدیریت جلسات این نشست را نیز بر عهده دارد، اظهار امیدواری کرده در جلسه یک هفته‌ای اخیر، فرآیند نگارش قانون اساسی جدید آغاز شود.

***

یک ابرتانکر ایرانی روز شنبه 16 اکتبر با 2 میلیون بشکه نفت سنگین، آب‌های ونزوئلا را ترک کرد و عازم ایران شد. تنها دو روز بعد از این اتفاق، وزیر امور خارجه ونزوئلا به تهران سفر کرد و حسین امیرعبداللهیان، همتای ایرانی او، می‌گوید دو طرف آماده‌اند به زودی یک «سند همکاری‌ ۲۰ ساله» برای تقویت روابط دو جانبه تدوین کنند.

فلیکس پلاسنسیا گونزالس، وزیر امور خارجه ونزوئلا که برای دیدار با مقام‌های ایرانی و گفت‌وگو درباره روابط دوجانبه کاراکاس و تهران به ایران سفر کرده، روز دوشنبه با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، دیدار و گفت‌وگو کرد. این سفر در حالی صورت گرفت که تنها دو روز پیش از آن، خبرگزاری رویترز گزارش داده بود توافق‌های اقتصادی میان تهران و کاراکاس به‌رغم تحریم‌هایی که از سوی ایالات متحده علیه هر دو کشور اعمال شده، در حال اجراست.

***

الکساندر بن زوری، سفیر رژیم اسرائیل در روسیه ادعا کرد که تل‌آویو با مسکو و واشنگتن درباره برگزاری یک دیدار سه‌جانبه پیرامون سوریه و ایران در سطح روسای شورای امنیت ملی به توافق رسیده است.  تا این لحظه این تنها یک ایده است و زمان و مکان دیدار هنوز مشخص نشده است.

***

وزیر دارایی کره جنوبی و آمریکا توافق کردند تا در زمینه دارایی‌های بلوکه شده ایران در سئول همکاری کنند. در این دیدار همچنین، این دو مقام کره‌ای و آمریکایی توافق کردند تا به همکاری در زمینه دارایی‌های بلوکه شده ایران در سئول ادامه دهند. کره جنوبی به دنبال استفاده از یک کانال سوییسی با حمایت آمریکا در جهت استفاده از بخشی از پول برای فروش اقلام بشردوستانه شرکت‌های سوئیسی به ایران است.

بدهی کره جنوبی به ایران در ازای خرید میعانات گازی در دو بانک این کشور، مجموعا به ارزش هفت میلیارد دلار است که از سپتامبر ۲۰۱۸ میلادی شهریورماه 1397 پرداخت نشده است.

***

دولت روسیه دوشنبه ۱۸ اکتبر اعلام کرد که فعالیت نمایندگی خود در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و نمایندگی این سازمان در مسکو را به حال تعلیق درآورده است. بر اساس گزارش یورونیوز، این تصمیم در پی لغو مصونیت و اخراج هشت کارمند دیپلماتیک روسیه در ناتو به اتهام جاسوسی گرفته می‌شود. به این ترتیب دفتر نمایندگی روسیه در ناتو در بروکسل و همزمان دفتر نمایندگی این سازمان در مسکو از اول نوامبر و برای مدت نامحدودی تعطیل خواهند شد. تعلیق هماهنگی میان روسیه و ناتو تا به امروز، آخرین مرحله از افزایش تنش میان مسکو و غرب به شمار می‌رود.

در حالی که روس‌ها روز دوشنبه اعلام کردند فعالیت نمایندگی خود در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و نمایندگی این سازمان در مسکو را به حال تعلیق در می‌آورند، لوید آستین، وزیر خارجه آمریکا، به کشورهای حوزه دریای سیاه رفته تا ضمن بررسی شرایط این کشورها به آنها اطمینان دهد، اعضا و شرکای ناتو از حمایت ایالات متحده برابر تهدیدهای خارجی برخوردار خواهند بود.

***

خبرگزاری رویترز نوشت در بیانیه روز سه‌شنبه کمیسیون اروپا آمده که زیر نظر دولت رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، دموکراسی و قانون‌مداری به صورت مداوم تحلیل رفته و توصیه‌های سال گذشته اتحادیه اروپا نادیده گرفته شده است.

در این گزارش قید شده گرچه اردوغان در بهار گذشته و همزمان با تلاش طرفین برای بهبود روابط بر عضویت کامل این کشور خاورمیانه در اتحادیه اروپا تأکید کرده بود، با این وجود و برای نخستین بار آنکارا دیگر در عمل به اصلاحات مورد حمایت بروکسل جدی نیست.

وزارت امور خارجه ترکیه در واکنش، این بیانیه را نشان دهنده «رویکرد معیارهای دوگانه» اتحادیه اروپا دانست و «ادعاهای بی اساس و انتقادهای غیرمنصفانه» را رد کرد.

***

سردار باقری از روز یکشنبه  گذشته برای انجام دیدار رسمی در روسیه بسر می‌برد و در این مدت با وزیر دفاع و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه دیدار کرد و سفری نیز به سن پترزبورگ داشته و قرار است به آستراخان در ساحل دریای خزر نیز سفر کند.

***

مسکو میزان دو نشست با محوریت افغانستان است. به نوشته رسانه‌های رسمی روسیه، قرار است چهارشنبه هفته جاری یک نشست چندجانبه با حضور تعدادی از کشورهای منطقه و گروه‌های سیاسی افغانستان از جمله طالبان در مسکو برگزار شود. در این نشست طالبان، دولت ایالات متحده امریکا و تعدادی دیگر از کشورهای اثرگذار در وضعیت افغانستان هم دعوت شده‌اند. هیات طالبان روز گذشته وارد مسکو شد. ند پرایس، اعلام کرد آمریکا در این نشست شرکت نمی‌کند. در ادامه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نسبت به عدم حضور آمریکا ابراز تاسف کرد.