به گزارش برنا؛ علل پارانوئید ناشناخته است، اما روانشناسان معتقدند هر دو عوامل بیولوژیکی و محیطی نقش عمده‌ای دارند. علاوه بر این، به نظر می‌رسد سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی یا اختلالات هذیانی، یا ترومای دوران کودکی نیز از عوامل مؤثر باشند.
چرا نباید با افراد دارای اختلال شخصیت پارانوئید ازدواج کرد؟
افرادی که دارای این اختلال هستند با رفتارهای بیمارگونه، غیرت و کنترل‌گری بیش‌ازحد، شکاکیت و بدبینی شریک زندگی‌شان را به سمت خیانت سوق می‌دهند و زندگی را دچار تنش‌های زیادی می‌کنند.
افرادی که دچار این اختلال هستند قبول ندارند که بیمار هستند و در صورت مراجعه به مشاور، به درمانگرشان هم نیز شک دارند و همین مسئله درمان و مشاوره این افراد را دشوار و یا حتی غیر ممکن می‌کند. همچنین داروی خاصی نیز برای درمان این اختلال وجود ندارد، از همین جهت ازدواج با افراد دارای اختلال پارانوئید به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود.
افراد دارای اختلال شخصیت پارانوئید در زندگی چه رفتارهایی از خود نشان می‌دهند؟
پارانوئید یک اختلال شخصیت غیرعادی است، به این معنی که افراد رفتاری از خود نشان می‌دهند که توسط دیگران عجیب و غیرعادی تلقی می‌شود. این رفتارها به اشکال مختلف ظاهر می‌شود مانند:
-به‌طورکلی مشکوک بودن به نیات یا اعمال دیگران
-مشکل در اعتماد کردن به افراد، حتی خانواده یا دوستان
-منفی‌بافی نسبت به صحبت‌ها و نگاه‌های افراد
-عصبانیت یا رفتارهای خصومت‌آمیز به خاطر چیزهای کوچک
-حساسیت شدید به انتقاد
ازآنجایی‌که پارانوئید عمدتاً شامل مسائل مربوط به عدم اعتماد است و اعتماد یک رکن اساسی در هر رابطه سالم است، این اختلال می‌تواند تأثیرات جدی در رابطه ایجاد کند که ممکن است منجر به پایان آن شود. رایج‌ترین مسائل مربوط به پارانوئید که باعث تأثیرات منفی در یک رابطه می‌شود عبارت‌اند از:
بدبینی_ افراد مبتلا به پارانوئید احساس می‌کنند که فرصت بد شدن افراد خوب در هرلحظه وجود دارد. این می‌تواند باعث شود که شریک زندگی هر کاری انجام دهد، نتواند پایه اعتماد یا احساس وفاداری را ایجاد کند.
سوءظن – این افراد مدام ترس از خیانت دارند و این مسئله باعث عدم اعتماد آن‌ها به شریک زندگی‌شان می‌شود. این افراد در اتفاقات پیش‌پاافتاده مانند تماس ازدست‌رفته از یک شماره اشتباه، یا تغییر برنامه به دلیل ترافیک از سوی همسرشان دچار مشکل می‌شوند، زیرا به همسرشان مشکوک هستند که مبادا چیزی را پنهان کند.
لجبازی – درحالی‌که فرد مبتلا به پارانوئید ممکن است گهگاه اعتراف کند که در مورد یک موقعیت اشتباه کرده است، این احتمال وجود دارد که درمجموع از کنار گذاشتن عقایدش در مورد دیگران خودداری کند، حتی اگر خلاف آن ثابت شود اما این امر منجر به مشاجرات یا اختلاف‌نظرهایی می‌شود که هرگز حل نمی‌شوند. این همچنین می‌تواند به کینه‌های طولانی‌مدت و درگیری با افرادی که زمانی با آن‌ها صمیمی بودند تبدیل شود.
رفتار کنترلی – فرد مبتلا به پارانوئید، ممکن است سعی کند با زیر نظر گرفتن افراد نزدیک خود، با ترس خود مقابله کند. این می‌تواند شامل تماس‌های مداوم برای بررسی محل حضور شریک زندگی‌شان، همراهی آن‌ها برای بیرون رفتن از خانه و درخواست‌های مداوم برای اطمینان خاطر باشد.
وقتی این مسائل در یک رابطه تداوم داشته باشد، می‌تواند باعث استرس، افسردگی و اضطراب برای هر دو طرف شود زیرا فرد مبتلا به پارانوئید ارتباط با دیگران را بر اساس باورهای پارانوئیدی خود طرد می‌کند و تلاش می‌کند تا همسر و فرزندانش را کنترل کند. از طرف دیگر همسر چنین افرادی باید مدام ترس و نگرانی رفتارهای غیرطبیعی از سوی همسرشان را داشته باشند و در این صورت زندگی آرام نخواهد بود.
بهترین راهکار برای شناسایی این اختلال، مشاوره قبل از ازدواج است اما در کنار مشاوره لازم است به نشانه‌های زیر توجه کنید:
-اگر طرف مقابلتان بیش‌ازحد در مورد گذشته شما و اینکه آیا درگذشته، شخص دیگری در زندگی شما حضورداشته یا نه سؤال می‌پرسد شما به‌احتمال‌زیاد با فردی شکاک طرف هستید.
-درخواست‌های نامتعارف در دوران خواستگاری یا نامزدی می‌تواند نشانه‌ای از پارانوئید در طرف مقابلتان باشد. به‌عنوان‌مثال از شما می‌خواهد با محارمتان تماس بدنی نداشته و دست ندهید یا از همان ابتدا برای نوع پوشش شما تعیین تکلیف کرده و از شما می‌خواهد بر اساس خواسته او لباس بپوشید.
-اگر طرف مقابلتان با سرکار رفتن شما مشکل دارد علت آن را از او سؤال کنید اگر در توجیه خواسته‌اش به نامناسب بودن فضای اجتماع اشاره کرد احتمالاً با فرد شکاک و بدبین مواجه هستید. همچنین او را با سؤال دیگری مثل‌اینکه آیا اجازه می‌دهد شما تنهایی به خرید یا مهمانی بروید یا نه؟» محک بزنید.
-اگر با خواستگارتان به بیرون از منزل رفتید و متوجه شدید که خواستگارتان در بیشتر مواقع در حال کنترل رفتار سایر افراد و شماست و حتی از شما می‌خواهد رو به دیوار بنشینید تا از دید دیگران در امان باشید، باید منتظر رفتارهای نامعقولانه و بدلانه بعدی باشید.
اگر در جریان آشنایی با یکی از نشانه‌های ذکرشده مواجه شدید و به شخصیت پارانوئیدی طرف مقابلتان پی بردید، خیلی رک و واضح در این مورد با او صحبت کرده و بگویید که این رفتار و شخصیت را نمی‌پذیرید.