به گزارش برنا به نقل از انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن، بر اساس اظهارات کارشناسان استاندارد و تولیدکنندگان حوزه لوله های پلی اتیلنی، یکسان سازی مواداولیه پلی اتیلن پایپ از دو منظر، قابل توجه است.
اول مسأله طول عمر مکانیکی لوله های پلی اتیلن که در شرایط استفاده از گرید نچرال قابلیت ارزیابی توسط تولید کنندگان نداشته و مشکلاتی را برای مصرف کنندگان به وجود می آورد و به تبع آن مسئولیت ها و مصائب تولیدکننده را دو چندان می کرد چنان که این موضوع باعث محدود شدن بازار تولیدکنندگان لوله های پلی اتیلنی شده‌است.
مسئله دوم که به مراتب دارای اهمیتی بالاتر است موضوع مسائل بهداشتی بودن دوده مورد استفاده برای مشکی سازی این نوع لوله ها است که در حوزه آبرسانی به شکلی مستقیم با سلامت اقشار جامعه، ارتباطی مستقیم دارد.
در حال حاضر دو پتروشیمی کشور مواد اولیه PE100 خودرنگ مشکی استاندارد با دوده فود گرید را مدت ۲ ماه است که به طور مستمر عرضه می‌کنند. به بهانه این موضوع که نقطه عطفی در کارنامه صنعت لوله و اتصالات پلی اتیلن محسوب می‌شود، انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن، با دکتر محمد متقی رییس دفتر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی پتروشیمی گفتگوی زیر را انجام داده است.
لطفا توضیح کوتاهی در مورد روند مشکی سازی عرضه PE100 و پیگیری آن در دفتر صنایع پایین دستی را تشریح بفرمایید؟
همانطور می‌دانید یکی از نقاط قوت صنعت پتروشیمی تولید محصول پایه اتیلن است بطوری‌که سهم آن 26 درصد از سبد محصولات پایه است. لذا این میزان تولید اتیلن فرصت بسیار مناسبی برای تولید انواع مختلف گریدهای پلی اتیلن در کشور و منطقه فراهم آورده‌است.
یکی از این گریدها پلی اتیلن پایپ گرید CRP100 B است که پتروشیمی‌های شازند، جم، امیرکبیر،کرمانشاه،مارون توانایی تولید آن‌را دارند در حال حاضر بصورت تخصصی جم و شازند تولید وبازار داخلی را تامین می‌کنند. یکی از وظایف دفتر توسعه صنایع پایین دستی مبتنی بر مفاد دستور العمل تنظیم بازار محصولات پتروشیمی معرفی محصولات پتروشیمی به بورس کالا جهت پذیرش است، لذا کنترل موضوع مطابقت محصول با مشخصات و کیفیت مورد ادعا توسط این دفتر انجام می‌شود.
در گذشته گرید لوله نچرال تولید شده و به بازار عرضه می‌شد که بخش مشکی کردن آن در صنایع پایین دستی اتفاق می افتاد به دودلیل نتایج مناسبی حاصل نشد. یکی عدم کنترل دودهای که مورد مصرف بود و دیگری افزایش هزینه های تعمیراتی ناشی نشتی های در پروژه های زیربنایی.
بر همین اساس شکایات متعددی از این موضوع واصل شد تا جاییکه در چندین استان در حال جایگزینی لوله های پلی اتیلنی با چدن هستند و بازار این محصول با خطر جدی روبرو شد. نا گفته نماند لوله پلی اتیلنی با کیفیت حداقل 50 سال عمر دارد.
به موازات این جریان تولید کنندگان لوله پروژهای بین المللی خود را نیز از دست دادند. مجموع این عوامل باعث شد رفع مشکلات بوجود آمده در دوسال اخیر در دستور کار انجمن تولید کنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلنی و دفتر توسعه صنایع پایین دستی و موسسه استاندارد قرار گیرد. که با شکل گیری جلسات متعدد فنی و مدیریتی با ذینفعان از تولید کنندگان و مصرف کنندگان راهکارهای مناسب احصاء و مورد استفاده قرار گرفت.
با توجه به مصرف تولیدات پلی اتیلن پایپ گرید (CRP100 Black)در طرحهای زیر بنایی کشور از قبیل طرحهای آبرسانی شهری-گاز رسانی-طرحهای آبیاری تحت فشار جهت طرح های وزارت جهاد کشاورزی و شبکه‌های فاضلاب شهری و خطوط آبرسانی در اقطار بزرگ بین شهری لزوم استاندارد نمودن مواد اولیه تولیدی واحدهای پتروشیمی با استانداردهای جهانی و استاندارد ملی ایران در چند ماه گذشته جلسات متعدد کارشناسی با مجتمعهای پتروشیمی تولیدکننده مواد اولیه فوق و مصرف کننده‌های بزرگ و انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن برگزار شد.
موضوع مشکی شدن مواد PE100 مشکی درابعاد ملی چه اثراتی در سلامت مصرف کنندگان و افزایش طول عمر این محصولات دارد و چرا این موضوع اولویت بالایی در زنجیره ارزش لوله های پلیمری را دارا می باشد؟
این موضوع از منظر بهداشت و سلامت استفاده کنندگان و محیط زیست بسیار حائز اهمیت است. چرا که بدلیل پدیده مهاجرتی که در داخل لوله‌های پلی اتیلنی در مواجه با سیال داخل آن اتفاق می افتد در صورتیکه از استاندارد لازم بر خوردار نباشد آثار نامطلوبی را برای مصرف کنند بوجود می اورد و سرمنشاء بسیاری ازبیماریها می‌شود. پس اطمینان خاطر از کاربرد دوده گرید بهداشتی به اولیت کاری در این خصوص تبدیل شد.
پس از بررسیهای انجام شده مقرر شد کلیه تولیدات شرکتهای پتروشیمی در گریدهای لوله در آزمایشگاههای معتبر داخلی مورد بررسی و مشخصات فنی آن با لیسانس گریدهای تولیدی واحدها بررسی و راستی آزمایی شود.
اهمیت این موضوع به علت مصرف گریدهای تولیدی در تأسیسات زیربنایی کشور بسیار مهم و حیاتی بود که مصرف حدود سیصد و پنجاه تا چهارصد هزار تن (350,000-400,000 ton)مواد پلی اتیلن پایپ گرید در طرحهای مختلف زیربنایی به علت اهمیت زیاد ایجاب می‌کرد که بررسیهای کارشناسی دقیق انجام شده و مسائل مختلف آن به صورت عملی بررسی شود چرا که تا چند سال پیش کلیه تولیدات مواد اولیه پایپ گرید از طرف پتروشیمی‌های کشور به صورت نچرال عرضه می شد، این کار به علت استفاده از مستربچ و کربن‌های غیر استاندارد خطراتی را در مسائل طول عمر مکانیکی لوله‌های تولیدی و همچنین اثرات بهداشتی ایجاد می‌کرد که به هیچ وجه قابل اغماض نبود.
در این راستا مقرر شد که استفاده از کربن P-TYPE در ساخت مستربچ‌های مورد استفاده اجباری شود و همچنین در صورت استفاده از مستربچ، آزمایشهای مکانیکی لازم در جهت مقاومت زمانی لوله ها از نظر ESCR و شاخص رشد ترک لوله‌های SCG فوق اندازه گیری و پس از تأئید مورد استفاده قرار گیرد. این کار در بعضی از مجتمع های پتروشیمی تولید کننده مواد اولیه از طریق جلسات بررسی و عملیاتی شد.
با نظر به رسالت دفتر توسعه صنایع پایین دستی در کیفی سازی مواد اولیه پتروشیمی در مورد نقش تشکل های صنفی در این راستا و همکاری پتروشیمی ها توضیحاتی بیان بفرمایید.
در اجرای این برنامه شرکتهای پتروشیمی موظف شدند کربن P-TYPE را از خارج وارد و در واحدها مورد استفاده قرار گیرد و همچنین با دعوت از شرکتهای تولیدکننده کربن در ایران و حضور مستمر و فعال انجمن لوله و اتصالات پلی اتیلن ضمن جلساتی مقرر شد که امکان تولید کربن P-TYPE در آنها بررسی شود پس از بررسیهای لازم مقرر شد از چند منبع بررسی شده لیسانس تولید کننده کربن مزبور خریداری و تولید آن در یکی از مجتمعهای تولید کربن عملیاتی شود.
بررسی و مطالعات این موضوع در حال انجام می‌باشد و قرار است با همکاری یکی از مجتمعهای پتروشیمی یا یکی از تولید کنندگان کربن در ایران عملیاتی شود تا هم مسئله بهداشتی بودن کربن در لوله های آب شرب عملی شود و هم مسئله مقاومت مکانیکی لوله ها هنگام مصرف مستربچ برطرف شود.
این مطلب طی چندین جلسه کارشناسی مختلف بررسی و در حال حاضر عملیاتی شده است. با توجه به کف عرضه در نظر گرفته شده در حال حاضر پتروشیمی شازند و پتروشیمی جم نسبت به تولید و عرضه مواد پایپ مشکی اقدام کرده‌اند. با این اقدامات مشکلات مصرف کنندگان تأسیسات زیربنایی کشور مثل شرکت ملی گاز ایران و شرکتهای آب و فاضلاب شهری و وزارت جهاد کشاورزی به صورت کامل حل می‌شود و مواد اولیه استاندارد با مشخصات جهانی مورد استفاده تولیدکنندگان لوله و اتصالات قرار می‌گیرد.
با توجه به وضعیت رکود مالی در بازار مصرف محصولات پلیمری چه راهکارهایی را در مورد گشایش در خرید مواد اولیه برای تسهیل شرایط خرید جهت تولید کنندگان دنبال می‌فرمایید؟
با توجه به تخصصی شدن این موضوع انتظار می‌رود صنعت تولید لوله و اتصالات پلی اتیلن روند روبه رشدی در کشور داشته باشد و رعایت استاندارد در تولید مواد اولیه و ساخت هزینه‌های اضافی ناشی از عدم کیفیت و پیامدهای بهداشتی و زیست محیطی آن کم شده و اقتصاد این کسب و‌کار در طول زنجیره افزایش پیدا کند. همچنین با حضور پر‌رنگ این صنایع در بخش صادرات و اجرایی پروژه‌های بین‌المللی توسط پیمانکاران کشور باشیم.
در پایان اشاره به این موضوع حایز اهمیت است، صنایع تکمیلی که از گرانول سفید این گرید برای مصارف غیر لوله استفاده می کنند هم می‌توانند از گریدهای جایگزین استفاده کرده هم از پودر این گرید که در مقاطعی مختلف و با اطلاع قبلی عرضه می‌شود استفاده کنند. البته اگر وزارت صمت همکاری کند و این دسته از مصرف کنندگان را در سامانه بهمین یاب جداسازی کند در آینده سهمیه سفید مختص آنها را می‌توان عرضه کرد، البته با نامی دیگر.