یکی از حرفههای هنری جذاب برای کودکان و نوجوانان بازیگری است که معمولا در حد علاقه باقی میماند و کم پیش میآید شرایط طوری رقم بخورد که کودکان و نوجوانان بتوانند به این دنیا ورود کنند. اما در این میان هستند کودکان و نوجوانانی که از طرق مختلف بهخصوص پیگیریهای خانواده این شانس را پیدا میکنند که جلوی دوربین سینما یا تلویزیون بروند اما گاهی اوقات این علاقه همراه با استعداد نیست و شاهد ماندگاری آنها در این عرصه نیستیم.
در گزارشی با موضوع ماندگاری کودکان و نوجوانان بازیگر در دنیای سینما و هنر به سراغ کارگردانان و اهالی فن رفتهایم تا موضوع را از زوایای مختلف بررسی کنیم. بعد از غلامرضا رمضانی، کارگردان «سینما و تلویزیون»، قدرتالله صلح میرزایی کارگردان «سینما»، علی غفاری کارگردان «سینما و تلویزیون» حالا با فرزاد اژدری کارگردان «وروجکها»، «سلام بر فرشتگان»، «عملیات مهدکودک» گفتوگو کردهایم که در ذیل از نظر می گذرانید.
فرزاد اژدری: سودای میلیاردر شدن خانوادهها، کودکان را بازیگر می کند!/ آموزشگاههای بازیگری به تقویت کودکان در این حرفه کمک زیادی می کند
فرزاد اژدری در پاسخ به این سوال که شکل اصولی انتخاب بازیگر کودک چگونه است و خودش بازیگران کودک را به چه شکلی انتخاب میکند؟ به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا گفت: بارها شاهد این بودهایم که در فضای مجازی فراخوانهای زیادی برای جذب بازیگر داده شده تا با قبول این فراخوانها از کودکان تست بازیگری بگیرند و از میان آن ها چند نفر را برای بازی در یک پروژه بپذیرند اما باید این را به یاد داشته باشیم که یکی از خصوصیات کودکان این است که تقریبا همگی آن ها بازیگران بالقوه هستند درواقع همگی می توانند بازیگر باشند اما بسیار مهم است که تحت چه شرایطی این اتفاق خواهد افتاد! درواقع این شرایط به این بر می گردد که این کودکان چگونه قرار است مقابل دوربین بروند و عوامل پشت صحنه چه نوع برخوردی با آن ها خواهند داشت چراکه در گذشته افرادی بودند که در پشت صحنه با آزار و اذیت کودکان آن ها را مجبور می کردند تا در برابر دوربین گریه کنند تا فیلم یا سریال طبیعی در بیاید که این روش بسیار غیر انسانی و غیر حرفهای است ولی متاسفانه در بسیاری از فیلم ها و سریال ها این مسئله اتفاق می افتاد.
او ادامه داد: کودکان از سن 5 تا 7 سالگی بسیاری از مسائل را میتوانند به صورت بازی تقلید کنند و حتی میتوانند خود واقعیشان را برای خلق موقعیتهای جدید و نقشهای مختلف نشان مخاطبان دهند اما به هرحال عوامل پشت صحنه و گروهی که پشت دوربین برای فیلمسازی کودک و نوجوان زحمت می کشند باید این موضوع را درک کنند که توان و قدرت یک کودک و نوجوان اندازه توان و قدرت یک انسان بالغ و بزرگسال نیست و به نظر من شرایط برای مقابل دوربین رفتن کودکان بسیار مهم است. البته جدا از این مسائل باید بگویم متاسفانه گاهی اوقات بسیاری از خانواده ها به بهانه اینکه فرزندانشان بازیگر شوند از این فرصت سوءاستفاده می کنند و آن ها را به زور وادار می کنند تا در فراخوان ها شرکت کنند و در برابر دوربین به ایفای نقش بپردازند که به نوعی آرزوهای خود را که دوست داشتند تا در گذشته بازیگر شوند را بر آورده سازند و یا خودنمایی کنند و متاسفانه بسیاری از والدین از طریق فرزندانشان کاسبی میکنند و دستمزدهایشان را میگیرند انگار کودکان را اجاره میدهند و این مسئله بسیار روال نامعقول و نادرستی است.
کارگردان «عملیات مهدکودک» در ادامه اظهار کرد: در کشور باید یک روال منطقی و درست در پیش گرفته شود به خصوص افرادی که در زمینه کودک و نوجوان چه در تئاتر، چه در سینما و تلویزیون فعالیت داشته اند باید دست روی دست هم بگذارند و تقاضایی به عنوان بحث حقوق کودک و نوجوان در عرصه سینما داشته باشند درواقع به این صورت زمانی که کودکان مقابل دوربین فیلمبرداری قرار می گیرند تمام ملاحظات قانونی، عرفی و شرعی را در مورد آنها رعایت شود به فرض مثال اگر قرار است فرزندی مقابل دوربین برود باید خواب درستی داشته باشد، غذای مخصوص به بدنش برسد و اگر میخواهد درس بخواند باید قبل از فیلمبرداری یا هنگام یا بعد از فیلمبرداری زمانی را برای درس خواندن داشته باشد تا از درس و مدرسه عقب نماند و اگر این امکان فراهم شد معلم خصوصی در لوکیشن حاضر شود و به آن کودک آموزش دهد. یک موضوع مهم دیگر این است که کودکان در طول مدت حضورشان در پروژه باید بیمه سلامت شوند به این دلیل که کودکان قشر آسیب پذیر تری نسبت به بزرگسالان هستند و زودتر دچار بیماری های فصلی می شوند به خصوص اینکه درحال حاضر ویروس کرونا وجود دارد و خطر ابتلا بسیار زیاد است. نکته مهم دیگر این است که باید یک مرجع یا ماخذ قانونی پشتیبان آنها باشد که کودک مورد بی مهری، آزار و اذیت و حتی خدایی ناکرده آزار جنسی قرار نگیرد و علاوه بر آن نیز حقوق معنوی و مادی آنها رعایت شود چراکه بسیاری از پروژهها از دادن دستمزد درست، قانونی و در شأن کودک امتناع و خودداری میکنند.
او در ادامه بیان کرد: انتخاب بازیگر کودک و نوجوان توسط من اینگونه است که ابتدا تست جزئی و کوتاه می گیرم تا مطمئن شوم برای نقش مناسب هستند یا خیر اما بیشتر سعی کردهام از بازیگرانی استفاده کنم که درحال بازی کردن همان نقش هستند به طور مثال اگر به یک کودک لجوج، یک دنده و کمی کنجکاو نیازمند هستم سراغ کسی میرفتم که با این ویژگی ها و خصوصیات اخلاقی همخوانی داشته باشد. یا اگر در صحنه نیازمند این بودم تا از کودک گریه بگیرم با او تکنیک خاطره و حس را کار می کردم تا خاطرات غمگین برای او زنده شود و شروع به گریه کردن کند در آن زمان فیلمبرداری را شروع می کردم و سعی می کنم از تکنیک هایی استفاده کنم که می دانم کودک آن را در درون خود دارد و هیچ عامل خارجی نیز باعث توقف کودک نشود و علاوه بر آن خدایی ناکرده هیچ گونه ضربه روح و عاطفی به کودکان وارد نکنم.
اژدری در پاسخ به این سوال که لازمه ماندگاری و ادامه دادن بازیگران کودک در سینما و تلویزیون چیست و چرا برخی بازیگران کودک درحال حاضر به بازیگران مطرح تبدیل شدهاند و برخی دیگر از دنیای بازیگری فید شدند بیان کرد: اگر کودکی با وجود داشتن خصوصیات ظاهری چون داشتن چشمان رنگی، موی بور و اندام خوش استایل اما بدون هیچ استعداد بازیگری صرفا نمیتواند در آینده بازیگر موفقی از آب در بیاید چه بسا کودکانی وجود دارند که چهره زیبا ندارند اما بسیار با استعداد هستند و آن گروه کارگردانی، تصویر برداری و عوامل دیگر باید متوجه این نکته باشند که استعداد همیشه بر زیبایی چهره ارجحیت دارد و از طرفی در برخی از پروژه ها بازیگران کودک به واسطه برخی از استعدادها که با نقش جور در میاید پذیرفته شدهاند که این موارد موردی است و نمی توان نام بازیگری روی آن گذاشت بنا به همین دلیل است که بعد از مدت طولانی با تغییر فیزیک و کلام این دست از بازیگران که بدون استعداد هستند کنار گذاشته می شوند.
فرزاد اژدری، کارگردان «وروجکها» و «سلام بر فرشتگان»، در پایان و در این باره که در حوزه آموزش بازیگر کودک تا چه اندازه موفق عمل شده است؟ خاطرنشان کرد: بازیگری یک فن است و از سختترین و مهمترین فنون هنری تصویری است. به قول یکی از دوستان بازیگر تنها هنرمندی است که باید وجود خود را بر روی صحنه انکار کند و وجود دیگری را به تماشاگر نشان دهد و این کار برای یک فرد بزرگسال بسیار سخت است حال فکر کنید یک کودک بخواهد از وجود خود فاصله بگیرد و یک وجود دیگر را نشان تماشاگر دهد ولی آموزشگاههای بازیگری زیادی وجود دارد که این توانایی و استعداد کودکان را آموزش میدهند و من شخصا شاهد بودهام که خروجی بسیار درخشان و بی نظیر است و استعداد آن کودک توسط آموزشگاهها کشف شده و با تمریناتی مانند بدن، بیان، حس و.... کودک را به شکوفایی منطقی خود رسانده اندو بنابراین اگر قرار است کودک ارتقا داشته باشد باید به آموزشگاه های بازیگری مراجعه کنند به این دلیل که اگر استعداد درون کودک شکوفا نشود کم کم مسئله فید شدن برای این کودکان نیز اتفاق میافتد و کودکان باید بدانند و آگاه باشند که احساسات خود را چگونه کنترل کنند.
علی غفاری: کارگردان «بچه مهندس» از دنیای بازیگری کودکان میگوید/ چرا کودکان و نوجوانان بازیگر در این عرصه نمیمانند!
علی غفاری، کارگردان سینما و تلویزیون که با ساخت آثاری چون «بچه مهندس» ، «مدرسه پیرمردها» کار با کودکان را تجربه کرده است، در پاسخ به این سوال که شکل اصولی انتخاب بازیگر کودک چگونه است؟ به خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا گفت: جدا از شکل اصولی انتخاب بازیگر کودک باید بگویم مشکل اصلی و اساسی تولید فیلم و سریال برای کودکان و نوجوانان است درحقیقت دغدغه اصلی این است که مخاطب کودک قرار است چه اثری را از دیده بگذراند و متاسفانه سینمای کودک تقریبا رو به اضمحلال است.
او ادامه داد: در مجموع به دلیل نبود فیلمنامه مختص کودک و نوجوان و ساخته نشدن فیلم و سریال برای آنها طبیعتا بازیگر کودک نیز با اقبال مواجه نمیشود. درحقیقت پروسه فراخوان اجتناب ناپذیر است چراکه فیلمنامههایی که برای کودک نوشته میشود مختص به سنهایی با تجربیات کمتر است و علاوه بر آن این فراخوانها دارای مراحل و تست نیز هستند.
کارگردان «بچه مهندس» تصریح کرد: به نظر من بکر بودن یک کودک خیلی مهم و تاثیرگذار است و کودکان در صحنه و هنگام فیلمبرداری کاملا خود واقعی شان هستند درواقع بازی نمی کنند و درست عین آن چیزی که هستند را نشان مخاطب می دهند درحقیقت این موضوع کمک می کند تا اثر کاملا قابل باور باشد.
غفاری در پاسخ به این سوال که لازمه ماندگاری و ادامه دادن بازیگران کودک در سینما و تلویزیون چیست و چرا برخی بازیگران کودک درحال حاضر به بازیگران مطرح تبدیل شده اند و برخی دیگر از دنیای بازیگری فید شدند؟ بیان کرد: این بازیگران در یک پروسه زمانی خود را با یک اثر نشان می دهند ولی کم کم به مرور زمان و رسیدن به مرحله بلوغ آن شیرینی و دلچسبی خود را از دست می دهند درواقع با بزرگ شدن تغییرات چهره در پیش رو دارند و مانند قبل قابل تشخیص نیستند. البته در برخی مواقع فیلمنامه و شانس خود بازیگر است که شرایطی را برای او ایجاد می کند تا مجدد بتواند این مسیر را ادامه دهد و اساسا چون ذات سینما به گونه ای است که بعد از مدتی بازیگران فراموش می شوند بدیهی است که بازیگران کودک از این چرخه دور می مانند.
کارگردان و نویسنده سینما و تلویزیون در پایان و در این باره که در حوزه آموزش بازیگر کودک تا چه اندازه موفق عمل شده است؟ خاطرنشان کرد: به طور کل در تولید فیلم کودک ضعیف عمل کردهایم. زمانی که شرایط با ثبات در تولید فیلم کودک وجود داشته باشد طبیعتا می توان روی بازیگران کودک و مراحل مختلف آموزش بازیگری کودک سرمایه گذاری کرد. اما وقتی تولیدی در دست نداشته باشیم کودکان نیز نمی توانند فعالیتی داشته باشند و همه چیز خلاصه در آموزش ها و برنامه های تئاتری مدارس و... می شود که این مسئله نیز زود فراموش می شود. به نظر من برای تقویت این ارکان اول از همه باید به تولید فیلمنامه و ایده ها در حوزه کودک بپردازیم و بعد از آن به دنبال ساخت پروژه هایی که نیاز کشور مان است باشیم. به عنوان ختم کلام باید بگویم کودکان دارای استعداد های درخشانی هستند که باید جدی گرفته شوند و باید گفت با حال و هوایی که به اثر تزریق می کنند به طور کامل قابل باور خواهد بود و به دل مخاطب نیز می نشینند.
قدرت الله صلح میرزایی: عاقبت کودکان و نوجوانان بازیگر به کجا میرسد؟/ دولت به تولیدات کودک و نوجوان بهای بیشتری بدهد!
قدرتالله صلح میرزایی در پاسخ به این سوال که شکل اصولی انتخاب بازیگر کودک چگونه است و خود بازیگران کودک را به چه شکلی انتخاب میکند به خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا گفت: کودکان دارای روحیه خاصی هستند و در خلق و خوی آنان نیز این حساسیت به وفور دیده می شود. با توجه به اینکه من شخصا در مدارس نیز به عنوان مربی و دبیر حضور داشتم و علاوه بر آن چندین فیلم کودک و نوجوان ساختهام و با این گروه سنی در ارتباط بودم این حساسیتها را بهتر درک میکنم. به نظر من انتخاب بازیگر به خصوص از قشر کودکان بسیار دشوار است چراکه اول باید کودکی با تیپ فیزیکی مد نظر کارگردان و نویسنده جست و جو کرد و در وهله بعد استعداد، علاقه و خلاقیت فرزند اهم و مهم است.
وی افزود: البته اصولا از کودکان و نوجوانان داوطلب و علاقه مند به حرفه بازیگری تست های مختلفی گرفته می شود و بعد از تست، ما از بازیگران کودک در اثر استفاده می کنیم به نظر من قبل از هر موضوعی کارگردان، تهیه کننده یا حتی نویسنده باید بتواند با این گروه سنی حساس راه بیاید و درواقع بتواند با او کنار بیاید چراکه برای کودک و نوجوان بسیار سخت است که مدت زمان طولانی به طور مثال 10 الی 12 ساعت مدام کار کند علی الخصوص اینکه نقش فعال داشته باشد و پی در پی با فیزیک خود در صحنه فعالیت کند پس بهتر است که عوامل با او همراهی و همکاری کنند که اگر این اتفاق نیافتد و باعث آزار و اذیت او شوند به طور قطع نمی توانند بازی مد نظر خود را از کودک و نوجوان بگیرند.
این کارگردان در ادامه و در این خصوص که آیا می توان بانک اطلاعاتی به وجود آورد که کارگردانان برای انتخاب بازیگر به آنجا رجوع کنند اظهار کرد: بله، قطعا نیاز است که بانک اطلاعاتی در دست داشته باشیم و چنین بانک هایی در سرتاسر دنیا موجود است که آموزشگاه های بازیگری جزو همین بانک ها محسوب می شود.
وی در پاسخ به این سوال که لازمه ماندگاری و ادامه دادن بازیگران کودک در سینماو تلویزیون چیست و چرا برخی بازیگران کودک درحال حاضر به بازیگران مطرح تبدیل شده اند و برخی دیگر از دنیای بازیگری فید شدند بیان کرد: مشکل اصلی این است که متاسفانه تولید فیلم ها و سریال های کودک بسیار کم است و اگر تعداد محدودی هم به ساخت می رسد هیچ سینمایی برای اکران آن ها وجود ندارد و به نظر من دولت باید از آن ها حمایت کند و در تهران باید برای گروه سنی کودک و نوجوان یک گروه سینمایی شکل بگیرد تا آن ها به راحتی به آنجا رجوع کنند و به نظر من وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید به افرادی که برای کودکان فیلمسازی می کنند سوبسید در نظر بگیرد و از آن ها حمایت کامل کند و البته به طور قطع نقش خانواده نیز در این امر بسیار مهم است درواقع والدین باید با فرزندان خود به سینما بروند و باعث شوند تا آثار نمایشی کودک و نوجوان هر روز بیش تر از دیروز شود البته در کنار آن باید کودکان را هم به سینما رفتن تشویق کنیم تا برای آن ها به یک عادت تبدیل شود.
قدرت الله صلح میرزایی کارگردان «حکایت های کمال» و «دختری به نام آهو» در پایان خاطرنشان کرد: من شخصا از آقای محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین از آقای محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی درخواست دارم به این مسائل رسیدگی کنند و گام های مثبتی در این راه بردارند تا آن دوران طلایی سینمایی کودک و نوجوان قدیم مجدد زنده شود و علاوه بر آن نیز ضمن تبریک به آقای پیمان جبلی رییس سازمان صدا و سیما از او می خواهم تا باعث شود صدا و سیما تیزر ها و آنونس های فیلم های کودک و نوجوان را رایگان تبلیغ کند و به تولیدات کودک و نوجوان بهای بیشتری بدهد.
علی قوی تن: در حین نگارش فیلمنامه به انتخاب بازیگر کودک فکر میکنم/ انتخاب بازیگر در تلویزیون ساماندهی ندارد!
علی قویتن کارگردان و تهیه کننده سینما و تلویزیون که با ساخت آثاری چون «آرزوی زیبا»، «پل سفید»، «پرواز بادبادکها»، «آفتاب مهتاب زمین» و... کار با کودکان را تجربه کرده در پاسخ به این سوال که شکل اصولی انتخاب بازیگر کودک چگونه است و بازیگران کودک را چگونه انتخاب میکند؟ به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا گفت: نحوه و شکل انتخاب بازیگر کودک توسط من فرق میکند. در واقع زمانیکه در شهرستانها حضور پیدا میکنم و سوژهای نظرم را جلب میکند و براساس واقعیتها شروع به نگارش سوژه میکنم در همان موقعیت بازیگر کودک را در نقش مورد نظر میبینم و انتخاب میکنم که همین مسئله باعث میشود دیگر نیاز پیدا نکنم در پیش تولید، فراخوان بازیگر دهم.
این کارگردان در این خصوص که آیا میتوان بانک اطلاعاتی داشت تا کارگردانان برای انتخاب بازیگر کودک به آن جا رجوع کنند؟ تصریح کرد: داشتن بانک اطلاعاتی برای بازیگران بزرگسال خوب است اما برای کودکان خیر! چراکه بانک اطلاعات کودک و نوجوان همواره درحال تغییر وضعیت و جابه جایی است چون کودک درحال رشد است و نمیتوان گفت 6 ماه بعد آن کودک در همان شکل و اندازه باقی خواهد ماند تا کارگردانان دیگر او را برای پروژههای خود انتخاب کنند.
او در این باره که لازمه ماندگاری و ادامه دادن بازیگران کودک در سینما و تلویزیون چیست و چرا برخی بازیگران کودک درحال حاضر به بازیگران مطرح تبدیل و برخی دیگر از دنیای بازیگری فید شدند؟ بیان کرد: متاسفانه آن طور که باید در تلویزیون این ساماندهی صورت نگرفته تا از بازیگران نو ورود برای دفعات بعد استفاده کنند. در واقع به صورت متفرقه انتخاب بازیگر داشتهاند که میتوان گفت همین مسئله زمینه ساز فید شدن آنها را فراهم کرده است.
علی قویتن در پایان و در این باره که در حوزه آموزش بازیگر کودک تا چه اندازه موفق عمل شده؟ خاطرنشان کرد: آموزش بازیگری در سطح کشور خیلی موفق نبوده اما شیوه من فرق میکند در واقع قبل از اینکه به قسمت فیلمبرداری برسم به صورتی با کودکان ارتباط برقرار میکنم و بعد با دوربینهای غیر اصلی همکاری را شروع کرده و دوربین را برای آنها عادی سازی میکنم تا به پروژه اصلی برسم.
غلامرضا رمضانی: عامل اصلی بازیگر شدن کودکان خانوادهها هستند/ همه آموزشگاههای بازیگری از کودکان بازیگر نمیسازند
غلامرضا رمضانی، کارگردان آثاری چون «همبازی»، «فرار از اردو» و .... که سابقه کار با بازیگران کودک بسیاری را در کارنامه دارد، در گفتوگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا در خصوص شکل اصولی انتخاب بازیگر کودک معتقد است: کودکان به خودی خود هیچ تصور و حسی در دوران کودکی در باب بازیگر شدن یا چگونه بازیگر شدن ندارند درواقع کودکان در یک پروسه های سنی علاقه مند هستند تا دیده و مطرح شوند و فرقی هم ندارد که این دیده شدن در نقش یک بازیگر باشد یا در نقش یک ورزشکار یا به نوعی در مدرسه، محله، خانه، خانواده و در شهر به شکلی مورد توجه قرار بگیرند اگر بخواهیم به این موضوع فکر کنیم که آنها علاقهمند به بازیگری و عاشق این حرفه هستند بیراهه رفتهایم به این دلیل که اصلا اینگونه نیست.
او ادامه داد: باید گفت این خانوادهها هستند که برای پوشش بخشی از تمایلات، نیازها و احساسات خود گمان میکنند فرزندانشان از همه جهت دارای توانایی و استعداد هستند و با توجه به این تمایلات شخصی تلاش میکنند تا کودک را هل دهند تا آنها در آموزشگاههای بازیگری شرکت کنند و دورهها را پشت سر بگذارند. بخش عمدهای از این هجوم و استقبال لجام گسیخته که در مرحله کودکی از طرف خانوادهها برای کودکان صورت میگیرد به این بر میگردد که علاقهمند هستند فرزندانشان در چشم باشند و در قالب بازیگر مطرح شوند و یکی از دلایلی که آنها خواستار این هستند تا کودکانشان بازیگر سینما شوند به این خاطر است که گمان میکنند مخاطبان بیشتری را در چنگ دارند و فرزندان در انظار بیشتری دیده خواهند شد در حقیقت و در واقعیت چنین نیست یعنی کلاسهای آموزش بازیگری که بهطور غیر متخصصانه و غیر کارشناسانه توسط برخی از افراد راهاندازی میشود در پایان از این کودکان بازیگر تحویل جامعه نمیدهد و نخواهد داد درواقع تنها طی یک پروسه یک الی دو ساله هزینههایی را دریافت میکنند و یکسری آموزشها و متدهای اولیه صرف، که فقط برای بدنسازی، ساخت حنجره و فن بیان شامل میشود را به کودکان و نوجوانان منتقل میکنند و به تصور خود بازیگر پرورش میدهند که اینطور نیست.
رمضانی افزود: به طور کل کودکان و نوجوانان از هنگام کودکی تا زمانی که نوجوانی را کامل پشت سر میگذارند مدام در تبدیل و تغییر هستند و ایستا نیستند تا ما بخواهیم به یک فرد عاقل، فهیم و دانا با درک مشخص آموزش بازیگری دهیم. قطعا این نوع کلاسها شاید به عنوان یک کلاس فرعی بتواند بخشی از تمایلات و اطلاعات اولیه مانند اطلاعات عمومی در خصوص شیوه بازیگر بودن و شیوه بازیگر شدن و یا چگونگی بازیگری اطلاعات علمی و عمومی در ارتباط با سینما و نوع فیلمبرداری به کودکان بدهند که این اصلا بد نیست مانند تمام آموزشهایی که در دوران دبستان و دبیرستان به فرزندان به عنوان آموزشهای جانبی داده میشود. میتوان گفت کلاسهای آموزش بازیگری دوره موقت محسوب میشود تنها به این خاطر که یک اطلاعات اولیه به آنها داده شود اما درکل این اطلاعات نمیتواند زیرساخت خوبی را به وجود بیاورد یا اینکه یک کودک با آموزشهایی که در آموزشگاهها به مدت طولانی میبیند به بازیگر درجه یک تبدیل شود و این اتفاق تاکنون رخ نداده و من نیز شاهد آن نبودهام.
غلامرضا رمضانی در پاسخ به این سوال که نحوه بازیگر انتخاب بازیگر کودک توسط او چگونه است؟ بیان کرد: روش من در انتخاب بازیگر کودک طی این چند سال با تعداد فیلمهایی که برای کودکان و نوجوانان ساختهام به این شکل بوده که اول به نیاز درون فیلمنامه توجه کردهام که بازیگران، شخصیت و چهرهها را مبنی بر این نیاز انتخاب و برگزیدم. من معتقدم کودکان ذاتا استعداد و توانایی بازیگری دارند و نقشپذیر هستند بهطور مثال به مثابه یک لوح سفید میمانند که فاقد هرگونه خط و نقش هستند و همین دلیلی است که ما میتوانیم با انتخاب درست و نزدیک به نقش بدون هیچ گونه آزاری آنها را جلوی دوربین ببریم و علاوه بر آن نیز شخصیت داستان به شخصیت کودک و نوجوان نزدیک کنیم تا از این ترکیب و وجه مشترک بازیگر ایدهآل فیلم مان را به وجود بیاوریم و خلق کنیم. اینکه ما سعی می کنیم در فیلمها و سریالها به کودکان بازی یک بازیگر را نشان دهیم و از آنها بخواهیم به ایفای نقش بپردازند بزرگترین خطاست و من شخصا در طی این سالها این کار را نکردهام و کودکانی را انتخاب کردهام که به لحاظ خصلت رفتاری، شرایط رفتاری، شرایط چهره و فیزیک به نقش نزدیک بودهاند و کمکم بعد از چندین جلسه به همان کاراکتر و نقش مد نظر تبدیل شدند که خداراشکر فیلم را هدایت کرده و پیش بردند.
این کارگردان در این خصوص که آیا میتوان بانک اطلاعاتی داشت تا کارگردانان برای انتخاب بازیگر کودک به آن جا رجوع کنند؟ تصریح کرد: در واقع احداث و دایر کردن یک بانک اطلاعاتی وسیع برای انتخاب بازیگر کودک و نوجوان کمک کننده نخواهد بود اما میتوان بانکی روی کار آورد تا یک سری رزومه، اطلاعات و پروندههای کودکانی که به بازیگری علاقهمند هستند در آن جا جمعآوری شود که این کار اصلا ضرر ندارد ولی مسئله این است پرونده فرزندی که در سن 10 سالگی مشاهده می کنیم حدود چند سال از زمان رزومه آن گذشته است و حتی چهره و خصلت آن تغییر کرده و به یک رشد رسیده است و شاید آن آموزههایی که توسط اساتید در آموزشگاههای بازیگری دیده باشد دیگر به کارش نیاید و نتواند با آن آموزه ها بازیگری را دامه دهد و شکل تصویری او تغییر کرده باشد. بانک اطلاعات کودک و نوجوان مدام در وضعیت غیر متمرکز و غیر ثابت است و همواره درحال شکلگیری و تغییر وضعیت است البته در بانک اطلاعات بزرگسالان این مسئله وجود ندارد به این دلیل که برخی از بزرگسالان از یک سن و تا یک حدود سنی ثابت هستند و حتی ممکن است به طور متمرکز 15 الی 20 سال یک بازیگر تغییر ویژهای به لحاظ جسمی نکرده باشد اما در کودک و نوجوان تغییر، جابه جایی و گذر از سنی به سن دیگر به چشم می خورد و در حقیقت این بانک اطلاعاتی باید هر لحظه به روز رسانی شود و تغییر وضعیت دهد و اگر قرار است در یک وضعیت ثابت با یکسری پرونده باقی بماند اصلا کارآمد نیست.
کارگردان «فرار از اردو» در این باره که لازمه ماندگاری و ادامه دادن بازیگران کودک در سینما و تلویزیون چیست و چرا برخی بازیگران کودک درحال حاضر به بازیگران مطرح تبدیل شدهاند و برخی دیگر از دنیای بازیگری فید شدند؟ بیان کرد: اگر به آمارها دقت کنید متوجه میشوید فیلمها و سریالهایی که ساخته شدند و به محبوبیت رسیدهاند بیشتر توسط بازیگرانی چون: نیما رئیسی، حسین سلیمانی، ترلان پروانه، ارسلان قاسمی و.... بوده که این بازیگران در کودکی در آن سریالها به ایفای نقش پرداختهاند و هنوز که هنوز است چهرههای شاخص سینما و تلویزیون هستند که بهطور متمرکز در این حرفه حضور دارند و راه را ادامه میدهند.
او ادامه داد: بهطور کل باید بگویم یک در صد کودکان و نوجوانان ممکن است بعدها این مسیر را ادامه دهند و در این حرفه حضور مستمر داشته باشند به این دلیل که کودکان متناسب با وضعیت موجودشان، شرایط خاص و با توجه به سن مورد نظری که مد نظر کارگردان بوده است در یک فیلم یا سریال بازی کردهاند و نباید انتظار داشت این کودک در آینده به سوپر استار تبدیل شود و من شخصا از همان ابتدا زمانی که یک کودک را برای بازی در فیلم انتخاب می کنم یا خانواده ها برای تست به ما مراجعه می کنند به آنها گوشزد میکنم تا تصور و انتظار اینکه فرزندشان با بازی در این اثر به ستاره تبدیل شود را نداشته باشند چراکه این بازی تنها یک تجربه برای آن فرزند محسوب میشود و اگر بخواهد میتواند جدی تر این حرفه را ادامه دهد و حتی ممکن است استعداد درونی او باعث رشد و شکوفایی اش شود که میتوان گفت به نبوغ ربط دارد و به قاعده مربوط نیست درحقیقت در فیلم ها و سریالهای کودک و نوجوان نمیتوان ضمانت ماندگاری گذاشت به این دلیل که قصهها و شرایط در حال تغییر است و نقش ها هر کدام متنوع، متفاوت و جهان منحصر به فرد خود را دارد.
این کارگردان سینما و تلویزیون در این باره که در حوزه آموزش بازیگر کودک تا چه اندازه موفق عمل شده است؟ خاطرنشان کرد: من معتقدم آنطور که باید در حوزه آموزش بازیگری در سطوح مختلف بزرگسالان درخشان نبودیم و همچنین تاثیر بسیار عمیق روی سطح بازیگری در ایران گذاشته نشده و هر آنچه که وجود دارد حاصل فردیت انسانها و خلاقیتهای فردی، استعدادهای شخصی، نبوغهای بالاقوهای که در برخی از این بزرگسالان دیده میشود در بخش کودک و نوجوان نیز اصلا چنین پتانسیل و رفتاری نداشتیم که بخواهیم به آن رجوع کنیم و بگوییم حرفه ای عمل کرده ایم که این نیز به همان مواردی که نام برده شد مانند: تغییر سن، تغییر وضعیت و آموزش های نادرست بر می گردد. من معتقد هستم بزرگسالان نیز باید به درجه ای از بازیگری برسند که مانند کودکان بازی نکنند و خودشان باشند. ما همیشه برای فیلمهایمان از بازیگران نوجوانی که حرفهای، کاردان، دوره دیده و فارغ التحصیل هستند استفاده میکنیم و همواره از آنها خواستهایم که سر صحنه بازی نکنند و به گونهای ادا در نیاورند درواقع نقش را به گونهای ایفا کنند که انگار خود واقعیشان هستند.
رمضانی در پایان اظهار کرد: به عنوان ختم کلام من تا امروز فرد متخصصی را نداشتهام و ندیدم که بخواهم بگویم ما در بخش حرفهای بازیگری موفق بودهایم یا تاثیری روی سطح بازیگری کودک و نوجوان داشتهایم.
انتهای پیام//