فواد ایزدی، دانشیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با حضور در خبرگزاری برنا در خصوص نقش آمریکا در کوتای اوکراین، ریشه‌های بحران کنونی در این کشور و سیاست خارجی در دولت بایدن به خبرنگار سیاست خارجی گفت: اگر کسی با ریشه های بحران آشنا نشود قطعا نمی تواند تحلیل درستی نسبت به وضعیت موجود داشته باشد واقعیت امر این است که اوکراین بعد از فروپاشی شوروی غالبا روابط خوبی با روسیه داشت و اگر شما 20 سال پیش یا همان ایام بعد از فروپاشی شوروی کسی می گفت که قرار است جنگ شود بین اوکراین و روسیه کسی باور نمی کرد حتی روابط در حدی خوب بود که دولت اوکراین بعد از اعلام استقلال حاضر شد که سلاح های اتمی خودش را تحویل دهد و روسیه و انگلیس و آمریکا امضاء کردند که اگر اوکراین سلاح اتمی نداشته باشد تضمین امنیتی خواهد داشت ومشکلی نخواهد داشت و اگر مسئولین اوکراین آن زمان فکر می کردند که ممکن است روسیه یک زمانی به آنها حمله کند اگر سلاح اتمی داشتند این حمله به احتمال زیاد اتفاق نمی‌افتاد.
وی افزود: تنش از هشت سال پیش در سال 2014 شروع شد و داستان اینگونه بود که معمولا افرادی که دراوکراین به قدرت می رسیدند و رئیس جمهور می شدند روابط خوبی با روسیه داشتند و دلیلش این است که جمعیت اوکراین یک اقلیت سی درصدی روس زبان دارد و اینها خودشان را روس می دانند بیشتر از اینکه خودشان را متعلق به کشور دیگری بدانند. افرادی که در انتخابات دراوکراین پیروز می شدند یا کاملا همراه و همسو با روسیه بودند یا حداقل آنقدر متوجه بودند که بخاطر دغدغه‌های انتخاباتی و رای آوردن نمی توانند تنش ویژه ای با روسیه داشته باشند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: نوامبر سال 2013 دولت اوکراین رئیس جمهور بود آن زمان ویکتوریانوکوویچ و یک بسته اقتصادی تجاری اتحادیه اروپا و کشورهای غربی به اوکراین پیشنهاد کرده بودند و یک بسته هم روس ها پیشنهاد کرده بودند با توجه به اهمیتی که اوکراین برای روسیه دارد از نظر مبلغ وامکاناتی که در آن بسته اقتصادی تجاری به اوکراین داده می شد بسته روس ها بهتر بود و ویکتوریانوکوویچ مثل هر رئیس جمهور دیگر دنبال منافع ملی کشور خودش بود و بسته روس را پذیرفت .
وی با بیان اینکه عدم پذیرش بسته اروپایی توسط بعضی از این سازمان های مردم نهادی که از کشورهای غربی غالبا آمریکایی‌ها پول می گرفتند، باعث اعتراضاتی شد، اظهار داشت: اینها اعتراضاتی را آغاز کردند که به انقلاب مخملی تبدیل شد، در ابتدا در میدان اصلی کی‌یف اعتراضاتی برپا شد که در شرایط تاثیری نداشت و دولت اوکراین هم دلایل خوبی داشت که چرا بسته غربی را رد کرد و بسته روسی را پذیرفت. جریانهای تندرو با عقبه نژاد پرستی و با علایق نو نازی که ازپرچم‌های نماد آلمان نازی در جلسات و تجمعات خود استفاده میکنند و ملی‌گرایان تندرو درگیر تظاهرات صلح‌آمیز در میدان کی‌یف شدند اما نهایتا کشته‌سازی اتفاق افتاد و این درگیری خیابانی منجر به این شد که حکومت منتخب مردم اوکراین در سال 2014 سقوط کند و کودتا محقق شد .
آمریکا به صورت علنی در کودتای اوکراین حضور میدانی داشت
ایزدی در ادامه با اشاره به حضور آشکار آمریکا در کودتای اوکراین تصریح کرد: در جریان کوتا آمریکایی‌ها تا حدی حضور داشتند که جان مکین و کریس مورفی هر هفته کی‌یف بودند و جان کری که وزیر امور خارجه وقت آمریکا بود رفت و آمد زیادی به اوکراین داشت و به صورت علنی در جریان‌سازی درکنار کمک‌های پنهانی در اوکراین حضور داشتند و به همین علت میگویند کودتای در اوکراین، کودتای آمریکایی بود چون آمریکا کاملا حضور میدانی داشت.
وی گفت: بعد از کودتا، آزار و اذیت اقلیت روس تبار و روس زبان در قسمت های شرقی اوکراین شروع شد اما در تحلیل های شبکه های فارسی زبان خارج از کشور به آمار سازمان ملل را نمی‌گویند که از سال 2014 تا دو هفته قبل از شروع جنگ 14 هزار نفر در درگیری‌های داخلی اوکراین کشته شدند و 80 درصد این مردم در شرق اوکراین و روس زبان بودند و پوتین و دیگر مسئولان روسیه به دنبال این بودند که این روس زبانها را از فشار خارج کنند.
ایزدی با اشاره به عدم عضویت رسمی اوکراین در ناتو ادامه داد: در هشت سال گذشته از 2014 تاکنون 2.7 میلیارد سلاح فقط آمریکایی ها به اوکراین فرستادند، کمکی که آمریکایی‌ها درحوزه نظامی به اوکراین کردند بسیار گسترده بود؛ اگر دولت بعد از کودتای اوکراین توافق مینسک را اجرا می‌کرد و گول آمریکایی‌ها را نمی‌خورد امروز ما در اوکراین جنگ نداشتیم و این نکات برای حمایت از روسیه نیست و همانطور که رهبری فرمودند جنگ باید متوقف بشود و حالتی که ایجاد شد در کشور در هفته گذشته بدون توجه به عقبه تاریخی و نقش آمریکا بود مثل اینکه آقای پوتین شب خوابیده صبح بلند شده گفته برویم کشور گشایی و این گونه نبوده و شروه این جنگ یک عقبه تاریخی دارد.
وی یادآور شد: افرادی که در داخل کشور میگویند ما علاقمند به دموکراسی هستیم اگر علاقمند به دموکراسی هستید؟ روش کودتای مخملی به پیشرفت دموکراسی کمک میکند یا اینکه صبر کنید در انتخابات شرکت کنید، میگویند ما طرفدار حقوق اقلیت هستیم خوب اگر طرف روس زبان و اقلیت باشد این 14 هزار نفر کشته شود اشکال ندارد تناقضات خیلی زیادی متاسفانه در این دو هفته داشتیم؛ رسانه‌های غربی و فارسی زبان به شدت عملیات روانی انجام دادند واقعیت امر خیلی پیچیده تر از تحلیل هایی است که این افراد ارائه دادند.
زلنسکی گفت اگر یک نفر کشته شود تقصیر غرب است
این دانشیار دانشگاه تهران گفت: رئیس جمهور اوکراین در روزهای گذشته گفت از امروز به بعد اگر یک نفر در اوکراین کشته شود، تقصیر غرب است چرا؟ به این دلیل که واقعیت را متوجه شده است. معترض است که چرا آمریکا قول حمایت را به ما داده است و چرا اوکراین را وارد جنگ با روسیه کردید؟ غربی ها قول داده بودند اگر روسیه بخواهد تعرضی به اوکراین داشته باشد، آنها به کمک اوکراین می‌روند که مشکلات این روزهای اوکراین پیش نیاید. اما غربی‌ها الان میگویند ما برای شما سلاح می‌فرستیم و به میزان 2.7 میلیارد هم سلاح فرستادند. مشکلات اوکراین در گذشته و حال با اعتماد به غرب حل نشد.
وی با اشاره به بد عهدی‌های آمریکا خاطرنشان کرد: غربی ها دنبال منافع خودشان هستند، قول هایی می‌دهند و حرف‌هایی می‌زنند، اما آن زمانی که باید به قول‌های خود عمل کنند، پای کار نیستند و در نهایت مردم آن کشور ضرر می کنند و رهبران کشورها به غرب پناه می‌برند و مستقر می‌شوند. برای مثال اشرف غنی در حال حاضر مشکلی ندارد این مردم افغانستان هستند که نتیجه اعتماد به غرب را در وضعیت فعلی می‌بینند.
اوکراین اهرم فشار امریکا بر روسیه شد
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به تاثیر سیاست خارجی بایدن بر ایجاد بحران اوکراین اظهار داشت: سیاست فعلی آمریکا و سیاستی که زمان حضور دموکراتها اعم از اوباما در کاخ سفید اتخاذ شد 5 دلیل به همراه داشت نخست اینکه اکراین برای فشار بر روسیه فضای مناسبی را در اختیار انها قرار میداد زیرا فشار بر روسیه کار راحتی نیست و نمی توانند راحت روسیه را متهم کنند مثلا در بحث تولید سلاح هسته ای نمی توانند روسیه را متهم کنند چون بیشترین سلاح هسته ای دنیا را دارد. به جمهوری اسلامی میگویند اگر شما در وین فلان کار را نکنید ما به شما حق عضویت در سازمان ملل را میدهیم آیا می توانند این جمله را به روسیه هم بگویند، خیر زیرا روسیه آنجا حق وتو دارد. از این جهت دست غرب و آمریکا برای فشار بر روی روسیه خیلی باز نیست بر همین اساس اوکراین فرصت خوبی را در زمینه فشار بر روسیه برای آمریکا فراهم میکند و به اصطلاح اوکراین اهرم فشار آمریکا بر روسیه شد.
وی در ادامه گفت: دلیل دوم دغدغه اقتصادی است، رهبری در سخنرانی خود فرمودند که حکومت آمریکا مافیایی است؛ مافیا یک تعریفی دارد یعنی آدمهای جنایتکاری که دور هم جمع می شوند و در جهت منافع غالبا مالی خود عمل میکنند و در برخی قوانین که در حوزه نفوذ انها است، با کشور هایی که در اجرایی کردن این قوانین سرباز بزنند، با خشونت رفتار میکنند. مافیا یک سازمان دهی دارند و یک حوزه نفوذی و قوانینی که اگر کسی گوش نکنند با او برخورد می کنند.
ایزدی افزود: آمریکا تولید کننده انرژی در دنیا است، شرکت های آمریکایی در مقطعی احساس کردند بازار اروپا بازار خوبی است و اروپایی ها یورو دارند همچنین منتقد بودند که چرا روسیه بازار نفت و گاز را در دست خود دارد باید بازار دست آمریکا و شرکت های آمریکایی باشد برهمین مبنا سیاستمداران به آلمان فشار آوردند که خط لوله نورد استریم 2 را متوقف کند، اما آلمان حاضر نشد ، زیرا هزینه ای که باید در حوزه انرژی به آمریکا بدهند بسیار بیشتر از روسیه است و از طرفی به دلیل همسایگی با روسیه دریافت انرژی از این کشور ارزان تر برایش تمام میشود تا اینکه بخواهند مشکلات انرژی را از آمریکا حل کنند، با این تفاسیر نهایت با فشار امریکا آلمان در هفته گذشته زیر بار رفت.
فعالیت پسر بایدن در حوزه نفت و انرژی نمونه‌ای از یک رژیم مافیایی است
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به رژیم مافیایی آمریکا گفت: سال 2014 آمریکا در اوکراین کودتا کرد و پسر بایدن در زمان معاونت پدر خود به دلیل نقش ویژه بایدن در شکل گیری کودتا، بدون هیچ تجربه درحوزه نفت و گاز استخدام شد و پسر بایدن آقازاده ای با ژن خوب که آن موقع خیلی تخصص خاصی نداشت با ماهی 80 هزار دلار استخدام شد، یعنی حقوق پسر بایدن از پدرش دو برابر بیشتر بود. این نمونه ای از رژیم مافیایی است که در برابر خوش خدمتی پدر و ایجاد کودتا ، پسر با دریافت حقوق ماهیانه بیش از دوبرابر در حوزه نفت و انرژی فعالیت میکند.
وی ادامه داد: دغدغه سوم حوزه نظامی است؛ ناتو ماهیت خود را پس از شکست مفتضحانه در افغانستان از دست داده بود، آمریکایی ها خیلی تشویق کردند تا کشورهای عضو ناتو بیشتر هزینه نظامی داشته باشند ولی اروپا زیر بار نمی رفت. در ماجرای جنگ اکراین شرایط دیگر تغییر کرد و ناتو مجدد برای خود یک شخصیتی پیداکرد. در هفته گذشته هم شاهد بودیم که آلمان صد میلیارد هزینه نظامی کرد. علاوه بر این موضوعات شرکت های تسلیحاتی آمریکایی از این جنگ قطعا سود می برند شما به بازار آمریکا نگاه کنید، در شرایط کنونی وضع شرکت های انرژی و تسلیحاتی آمریکا خوب شده است.
فرار مفتضحانه امریکا از افغانستان یک فاجعه بزرگی درتاریخ است
ایزدی با بیان اینکه دلیل چهارم، بحث سیاسی است، اضافه کرد: بسیاری از کشورهای اروپایی می دانستند که آمریکا کشور رو به افولی است، مکرون رئیس جمهور فرانسه چند باری در سخنرانی های خود این را بیان کرده است. دلیل پنجم مشکلات داخلی بایدن است که به یکی از آن هااشاره کردید؛ بعد از افغانستان محبوبیت بایدن در میان مردم براساس نظر سنجی ها کاهش یافت فرار مفتضحانه امریکا از افغانستان یک فاجعه بزرگی درتاریخ آمریکا محسوب میشود. بایدن پیرمرد پرحاشیه نتوانست در یک سال اول ریاست خود موفق عمل کند. او حتی نمیتواند یک قانون را در کنگره ای که در دست دموکراتها است تصویب کند. در سنا هم دو تا سناتور دموکرات از بایدن خوششان نمی آید و به مسائل و موضوعات او رای نمی دهند. بایدن یک بسته اقتصادی داشت که نتوانست او را به تصویب برساند.
وی گفت: اما در نظرسنجی‌ها طی هفته گذشته وضعیت بایدن بهتر شده است. بهرحال بایدن در کوتاه مدت می تواند برنده این بازی باشد البته در دراز مدت آمریکا ضرر خواهد کرد چون در عمل کشورهایی مثل چین و روسیه و ایران قدرت گرفته اند، دنیا در حال تحول است. روس ها هشت سال معطل بودند تا این داستان فیصله پیدا کند اما نشد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: پوتین در جریان غرب گرا بود او آدم یلسون است، از یلسون غرب گرا تر در دنیا نیست، بعد از فروپاشی شوروی آقای یلسون فکر می کرد وضعیت شبیه آلکان غربی پیدا خواهند کرد. روسیه علاقه مند بود تا جزء کشورهای غربی محسوب شود، در دهه 90 میلادی خودشان درخواست داشتند که عضو ناتو شوند. درخواست روس ها با مخالفت امریکایی ها مواجه شد. آنها با نگاه به مساحت روسیه و منابع روسیه و رشد دانش در آن به این موضوع پی بردند که اگر اجازه بدهیم روسیه به راحتی عضو ناتو شود ، رقیب آنها خواهد شد. از این جهت با اینکه روسیه سعی کرد رابطه خود را با غرب خوب کند اما آمریکایی ها سنگ اندازی کردند.
ایزدی در پایان با بیان اینکه آمریکا شروع کننده 81 درصد جنگ‌های آمریکا بوده است، تصریح کرد: شروع جنگ به معنای افول نیست اما زمانی که شما جنگ را شروع کردید و بعد شکست خوردید و فرار کردید و به قول آمریکایی‌ها 8 تریلیون دلار هزینه کردید و در آخر دوباره به همان نقطه شروع رسیدید، این قطعا نشانه افول است. آمریکایی‌ها با این که هزینه نظامی بالایی داشتند در نهایت نتوانستند به اهداف خود در سیاست خارجی برسند در حال حاضر هم در داستان اوکراین شاید یک برد کوتاه مدت داشته باشند، اما در دراز مدت دچار مشکل می شوند. پس آمریکا رو به افول است و این تحلیل ما نیست، تحلیل خود غربی ها است طوری که موضوع کنفرانس امنیتی مونیخ که دو سال با موضوع دنیای پسا غرب بوده، در قلب غرب یعنی آلمان برگزار شد.
انتهای پیام/