به گزارش برنا، اکنون نزدیک به هفت ماه از فعالیت کابینه دولت سیزدهم می‌گذرد و به نظر می‌رسد هم‌زمان با نزدیک شدن به روزهای پایان سال ۱۴۰۰، موعد مناسبی برای پرداختن و جمع‌بندی عملکرد وزارتخانه‌ها در این بازه زمانی باشد.
در این میان، با توجه به اهمیت صنعت نفت ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین دارنده منابع هیدروکربوری در توسعه کشور، بررسی عملکرد وزارت نفت دولت سیزدهم بیش از دیگر وزارتخانه اهمیت می‌یابد.
آنچه واضح بوده این است که وزارت نفت در هفت ماه گذشته با مشکلات فراوانی در حوزه تأمین سوخت زمستانی، حمله هکری به سامانه سوخت، صادرات نفت و تأمین درآمد ارزی کشور، بهینه‌سازی مصرف سوخت، رهایی از خام‌فروشی نفت، جذب سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و مسائل مربوط به منابع انسانی روبه‌رو بوده است که حل ریشه‌ای آنها در مدت زمان کوتاه امکان‌پذیر نخواهد بود.
اما به هر حال ضروری است وزارت نفت برای هر یک از بخش‌ها برنامه خود را تدوین و ارائه کند و گام‌های متناسب رو به جلو بردارد.
در این راستا برای بررسی محورهای مطرح شده با جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم به گفت‌وگو نشستیم تا پرسش‌هایی را ناظر به عملکرد و برنامه‌های آینده این وزارتخانه مطرح کنیم و به مباحثه بگذاریم.
در بخش نخست مصاحبه با وزیر نفت که منتشر شد، با عنوان «ناگفته‌های وزیر نفت از معمای سوخت زمستانی/ صادرات میعانات گازی ایران ۴ برابر شد» به بررسی راهکارهای وزارت نفت در رویارویی با بحران سوخت زمستانی پرداخته و اشاره شد که این وزارتخانه با ۶ راهکار زیر توانست بر بحران تأمین سوخت زمستانی در سال جاری فائق آید.
۱- افزایش مصرف داخل میعانات گازی در پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و پالایشگاه‌های کوچک‌مقیاس
۲- ۲.۵ تا ۳ برابر شدن صادرات میعانات گازی ایران
۳- افزایش تولید روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز از پارس جنوبی با تعمیرات و جایگزینی کمپرسورها
۴- امضای قرارداد سوآپ گازی سه‌جانبه با ترکمنستان و آذربایجان
۵- اصلاح تعرفه گاز مشترکان پرمصرف خانگی و صرفه‌جویی روزانه ۲۵ میلیون مترمکعب گاز
۶- تأمین سوخت مایع نیروگاه‌ها با ترمیم ناوگان نفتکش سوخت از طریق اصلاح کرایه
در بخش دوم مصاحبه با وزیر نفت، به بررسی عملکرد وزارت نفت در ماجرای حمله هکری به سامانه سوخت و صادرات نفت و وصول درآمدهای ارزی ایران در مدت هفت ماه عمر دولت سیزدهم پرداخته می‌شود.
مشروح بخش دوم این مصاحبه به شرح زیر است:
یکی از چالش‌های غیرمنتظره وزارت نفت در سال جاری، حمله هکری به سامانه سوخت بود. در این حوزه چه اقدام‌هایی انجام شد؟
صنعت نفت ایران یکی از اهداف اصلی دشمن برای آسیب زدن به مردم و کشور است. بنده بارها به همکارانم تأکید کرده‌ام که صنعت نفت اکنون در خط مقدم جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران است. چون دشمن می‌داند صنعت نفت ایران چه جایگاهی در تأمین انرژی کشور دارد و برنامه‌ریزی می‌کند که با اختلال در این صنعت، آسایش و رفاه مردم را از بین ببرد و سبب نارضایتی شود.
نقش این صنعت در صادرات نفت و تأمین درآمدهای ارزی کشور هم مشخص است و دشمن سعی می‌کند با دست گذاشتن و ایجاد محدودیت در این نقطه نیز برای دولت چالش ایجاد کند. به همین دلیل جدا از حربه‌های تحریمی علیه صادرات نفت و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی ایران، دشمن برنامه‌ریزی کرد که با استفاده از نفوذی‌های داخلی و خارجی در سامانه سوخت کشور اختلال ایجاد کند،به این ترتیب سه‌شنبه چهارم آبان‌ماه همه جایگاه‌های سوخت کشور با حمله سایبری دشمن دچار اختلال شد.
پس شما همکاری نفوذی‌های داخلی را در ماجرای هک سامانه سوخت تأیید می‌کنید؟
بله هم نفوذی‌های داخلی در این ماجرا نقش داشتند و هم عوامل خارجی زیرا فقط یک حمله نبود و دو سه بار با روش‌های مختلف به ما حمله کردند. محاسبات دشمن این بود که با چالشی که در توزیع سوخت کشور ایجاد شده، مردم تا مدت‌های طولانی دچار مشکل باشند و این موضوع در آبان‌ماه امسال تبدیل به بحران اجتماعی شود. در واقع در نظر داشتند که اتفاقاتی بدتر از آبان‌ماه ۹۸ را در کشور ایجاد کنند.
بلافاصله تیم ستاد بحران در وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش شکل گرفت و قضیه در مدت زمان کوتاهی مدیریت شد. ما فراخوانی به همه همکارانمان در همه شرکت‌ها دادیم چون این موضوع تنها مربوط به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نبود و با توجه به خطری که کشور را تهدید می‌کرد باید همه پای کار می‌آمدند.
وقتی همه جایگاه‌ها از طریق سامانه کارت سوخت از کار افتاد، دیگر هیچ‌کدام از نازل‌ها کار نمی‌کرد. به این ترتیب نیاز بود که همکاران ما در وزارت نفت تک تک این نازل‌ها را از سیستم سامانه خارج کرده و آفلاین کنند تا این تلمبه به‌صورت دستی کار کند. برای این کار نیاز بود یک کدهایی به‌صورت دستی وارد شود.
تاکنون همچنین مانور بزرگی در رویارویی با بحران سوخت ایجاد نشده بود اما ما خودمان را نباختیم و تک تک همکارانمان را بسیج کردیم که جایگاه‌های بین‌راهی در سراسر کشور را احیا کنند. اگر این کار معطل می‌ماند حمل‌ونقل و ترابری کشور دچار چالش می‌شد و همه موارد تحت‌الشعاع قرار می‌گرفت.
ما می‌دانستیم که آفلاین کردن جایگاه‌ها نیز راهی باقی نمی‌گذارد جز اینکه بنزین لیتری ۳ هزار تومان در اختیار مردم قرار دهیم، مردم هم به‌واقع با خادمان خودشان در مجموعه وزارت نفت همراهی و اعتماد کردند و من دوباره از آنها تشکر می‌کنم.
آیا می‌توانستید بنزین را به قیمت ۱۵۰۰ تومان عرضه کنید؟
اگر بنزین را لیتری ۱۵۰۰ تومان به‌صورت آفلاین در اختیار مردم قرار می‌دادیم، این کار سبب می‌شد جایگاه‌ها شلوغش و صف ایجاد شود، یعنی به حجم مشکلات اضافه می‌کرد، اما با عرضه بنزین ۳ هزار تومانی افرادی که اضطراری در مصرف بنزین نداشتند از چرخه مصرف برای کوتاه‌مدت حذف می‌شدند و رسیدگی به نیاز دیگر افراد راحت‌تر می‌شد.
مردم وقتی دیدند که مدیران و کارکنان وزارت نفت به‌صورت شبانه‌روزی مشغول جهاد علیه حمله دشمن هستند، همکاری کردند. حتی رئیس‌جمهوری نیز به ستاد وزارت نفت آمد و شخصاً بر مدیریت کار نظارت کرد و از نزدیک از پمپ‌بنزین‌های سطح شهر بازدید داشت تا دستورهای لازم را صادر کند.
مردم وقتی دیدند شخص اول اجرایی کشور اینگونه وارد صحنه شده است خیالشان راحت شد که این مشکل به‌زودی حل خواهد شد و خوشبختانه ظرف چند روز این مشکل به کل حل شد.
در همان ساعات اولیه ۳۰۰-۴۰۰ جایگاه کلیدی کشور را وارد مدار کردیم و تا شب این عدد به ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ جایگاه رسید که همه آنها جایگاه‌های مهمی بودند. هر جایگاهی را هم که فعال می‌کردیم فوری روی سایت اعلام می‌کردیم که مردم در جریان قرار بگیرند.
در پایان، یک سهمیه جبرانی بنزین نیز در نظر گرفتیم تا افرادی که در آن چند روز مجبور شدند بنزینِ آزاد بزنند بدین‌صورت جبران شود و به این ترتیب الحمدالله تیر دشمن در این موضوع به سنگ خورد.
اگر اجازه دهید، بحث را تغییر دهیم؛ درباره موضوع صادرات نفت، اعداد و ارقامی نیز به‌صورت رسمی و غیررسمی درباره جهش صادرات اعلام شده است، می‌خواستم بپرسم وزارت نفت چه اقدام‌هایی را انجام داد که صادرات نفت ایران افزایشی خیره‌کننده یافت؟
مکاتبات آقای زنگنه، وزیر پیشین نفت، در ماه آخر دولت دوازدهم به جناب آقایان رئیسی و روحانی موجود است مبنی بر اینکه پیش‌بینی کرده بودند صادرات نفت ایران در ماه‌های آینده کاهش می‌یابد، حتی در مردادماه مکاتبات وی موجود است که روند صادرات نفت ایران کاهشی است و این موضوع را در ماه‌های آتی نیز پیش‌بینی کرده بودند.
به محض شروع دولت، ما همه ظرفیت‌ها را برای فروش نفت ایران بسیج کردیم که جا دارد اینجا از ستاد مقابله با تحریم و سران سه قوه و به‌ویژه شخص آقای رئیس‌جمهوری تشکر کنم.
ما از ظرفیت‌ها، راهکارها و مدل‌های قراردادی مختلف استفاده کردیم که بتوانیم نفت را صادر کنیم، الحمدالله به لطف پروردگار از همان ماه‌های نخست دولت سیزدهم، صادرات نفت ایران روندی صعودی به خود گرفت.
اینگونه ادعا می‌شود که تخفیف تحریمی بایدن موجب افزایش صادرات نفت ایران شد؛ آیا اینگونه است؟
دشمن هیچ‌گونه تخفیفی در تحریم‌های خود نداد که هیچ، تازه بدتر هم کرد و سراغ کشتی‌های ایران می‌رفت و قصد می‌کرد که کشتی ما را بگیرد و حتی به این‌صورت مانع جهش در صادرات نفت ایران شود.
هجوم آمریکایی‌ها به کشتی حامل نفت ایران فقط در یکی دو مورد رسانه‌ای شد، اما در چند مورد دیگر نیز این اتفاق رخ داد. خوشبختانه نیروهای مسلح و به‌ویژه نیروی دریایی سپاه اجازه ندادند که دشمن در این حوزه هم کاری پیش ببرد.
به آقای رمضان شریف، سخنگوی سپاه، هم در جلسه‌ای گفتم که حوزه تولید و امضای قرارداد خریدوفروش، با وزارت نفت و تأمین امنیت محموله‌ها با شما باشد، الحمدالله شرکت ملی نفتکش نیز بسیار خوب ظاهر شد و ما جاهایی نفت بردیم که آمریکایی‌ها فکرش را هم نخواهند کرد.
از ابتدای دولت سیزدهم هم از نظر حجمی و هم از نظر ارزش و وصول درآمدها، وضعیت صادرات نفت ایران بسیار بهبود یافته است. از نظر حجمی صادرات میعانات گازی ما ۳ برابر شده است و حتی برخی ماه‌ها تا ۴ برابر نیز صادرات افزایش یافته است.
از طرفی قیمت نفت نیز در یکی دو ماه اخیر افزایش بی‌سابقه‌ای داشته است که همه اینها سبب شده است وضعیت درآمدهای ارزی کشور بهبود یابد، این اتفاق، همان وعده‌ای است که خداوند به بندگانش داده که شما حرکت کنید، من برکت می‌دهم.
جناب اوجی آیا درآمد نفتی ایران وصول می‌شود؟
نه‌تنها درآمدهای نفتی حاصل از صادرات نفت در دولت سیزدهم به تمام و کمال وصول می‌شود، بلکه ما وصول درآمدهای سنواتی را نیز احیا کرده‌ایم. نه‌تنها در حوزه نفت بلکه در حوزه صادرات گاز نیز اوضاع بهتر شده است. سال قبل ایران مجموعاً یک میلیارد و ۲۷ میلیون دلار گاز فروخته بود، اما امسال بیشتر از ۴.۶ میلیارد دلار گاز صادر کرده و درآمدهایش را نیز کاملاً وصول کرده است، ضمن اینکه حجم صادرات گاز ایران نیز امسال افزایش یافته است.
حجم صادرات گاز چگونه افزایش یافته است؟
این راهکارها ترفندهایی است که وزارت نفت اجرا کرده است و اجازه بدهید در فضای رسانه‌ای مطرح نکنیم. این افزایش حجم صادرات گاز نیز خیره‌کننده است. در حوزه پتروشیمی درآمدهای ارزی کشور دو برابر شده است. در حوزه فرآورده‌های نفتی درآمدهای کشور ۱.۵ برابر شده است، در مجموع وصول درآمدهای حاصل از نفت، میعانات گازی، محصولات پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و گاز صادراتی ۲.۵ برابر شده است. امسال فقط ۱۲ میلیارد دلار از درآمدهای ارزی پتروشیمی در سامانه نیما عرضه شده است، البته درآمدهای ارزی نفت نیز واریز شده، اما عدد آن را نمی‌توانم بگویم.
درباره وصول درآمدهای نفتی ادعا می‌شود که این درآمدها وصول نمی‌شود یا با کالای غیرضروری یا بی‌کیفیت تهاتر می‌شود، آیا واقعاً اینگونه است؟
نه به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست، نه‌تنها درآمدهای فروش کنونی بلکه سررسیدهای پیشین را نیز وصول کرده‌ایم. می‌دانید که همه منابع تبصره ۱۴ قانون بودجه حاصل از محل فروش داخل فرآورده، گاز و میعانات و صادرات فرآورده‌های نفتی است و سال قبل ۶۰-۷۰ درصد این منابع محقق شده بود،اما امسال ۱۱۰ درصد محقق شده است. کل تعهد ما ۳۱۳ هزار میلیارد تومان بوده است، اما تا پایان بهمن‌ماه ۳۱۸ هزار میلیارد تومان پرداخت شده است.
برآوردتان از میزان فروش نفت در سال آینده در لایحه بودجه ۱۴۰۱ چیست؟
ما منتظر هستیم قانون بودجه نهایی شود زیرا تغییراتی در آن ایجاد شده است. این موضوع نیز به وقتش مطرح خواهد شد، در بودجه سال جاری نیز تحقق درآمدهای ارزی و ریالی حاصل از فروش نفت به‌صورت کامل و حتی بیشتر از حد مصوب انجام شده است.