مناطق جنوب ایران علاوه بر آب و هوای مناسب و نیمه گرمسیری و در بعضی از شهرها، ساحلی؛ دارای خاک ایده آل رشد مرکبات نیز هستند. این خاک سبک و فاقد شوری می باشد و دارای زهکشی مناسب است.
برای اینکه باغی با درختان سالم و پربار داشته باشیم باید به میزان مواد مغذی خاک پی ببریم و در صورت کمبود به صورت اصولی و درست به کوددهی بپردازیم. به منظور تشخیص میزان مواد مغذی در خاک زیر کشت مرکبات، باید به آزمایش خاک و برگ پرداخت تا از بروز مشکلات ناشی از زیاد یا کمبود مواد مغذی و عواقب پرهزینه آن جلوگیری شود.
آزمایش بافت برگ‌ها به‌منظور تعیین مقدار دقیق غلظت مواد مغذی معدنی شامل : نیتروژن (N) ، فسفر (P) ، پتاسی (K) ، کلسیم (Ca) ، منیزیم (Mg) ، گوگرد (S) ، منگنز (Mn) ، روی (Zn) ، مس (Cu) ، آهن (Fe) و بور (B) در برگ انجام میشود.
درختان مرکبات برای رشد رویشی و زایشی درست، و جوانه دهی مناسب و میوه دهی با کیفیت و کمیت بالا، نیاز به مواد مغذی ماکرو و میکرو، هم زمان دارند. مواد مغذی ماکرو که همان نیتروژن، فسفر و پتاسیم است نیاز اساسی درختان مرکبات است، اما علاوه بر این عناصر برای سالم نگه داشتن برگ و میوه خود به مقادیر کافی از عناصری مانند آهن، کلسیم، منیزیم، بور، مس و روی هم نیاز است.
همان طور که پیشتر گفته شد با در نظر گرفتن سن درخت و شیب و یا تعداد دفعات کاشت در زمین و تجزیه خاک، در صورت نیاز باید در یک زمان مناسب اقدام به کود دهی کنید.
مرکبات به نیتروژن (N) ، فسفر (P) و پتاسیم (K) و همچنین عناصر ریزمغذی مانند گوگرد، آهن، بور، منیزیم، منگنز و مس نیز احتیاج دارند. میزان فسفر مورد نیاز درختان مرکبات نسبت به دیگر عناصر پر مصرف، کم تر است، بنابراین کودی برای مرکبات مناسب است که نسبت نیتروژن و پتاسیم بیشتری نسبت به فسفر دارند. به این نوع NPK ها اصطلاحا کودهای نیتروپتاس گفته میشود. کشاورزان باغ های مرکبات باید از کودهای نیتروپتاسه گرانوله استفاده کنند که عناصررا بطورآهسته و مداوم آزاد ودردسترس گیاه قرارمیدهند.
این کودها باید هر سه ماه یک بار به عنوان مثال اوایل پاییز، اواخر زمستان و اواسط بهار در اختیار درخت قرار گیرند تا نیاز غذایی گیاه در طول فصل رشد برآورده شود.
تأمین مواد مغذی مورد نیاز مرکبات در تمام مراحل رشد، از توسعه ریشه تا رشد سبزینه، بلوغ، جوانه زنی و رسیدن میوه‌ها و تغییر رنگ آنها تأثیر به سزایی دارد. از آنجا که در مراحل مختلف رشد، مقادیر متفاوتی از مواد مغذی در زمان های صحیح آن، مورد نیاز است، در نظر گرفتن زمان های مختلف کوددهی اهمیت زیادی دارد و به نوعی تضمین‌کننده تولید محصول بالا و کیفیت مطلوب است. به عنوان مثال در خیلی از موارد میتوان علت رشد نکردن نهال را در عدم کود دهی مناسب یافت.
کوددهی مناسب به درختان مرکبات در هر مرحله از رشد اهمیت دارد، ولی کوددهی در دوره گلدهی اهمیت بیشتری دارد زیرا برای داشتن یک میوه با کیفیت باید یک شکوفه دهی خوب داشته باشیم. دوره گلدهی در تمامی درختان منجمله مرکبات از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا با کوچکترین کم دقتی می‌تواند ضررهای بسیار زیاد و بعضا جبران ناپذیری روی باردهی درختان مرکبات داشته باشد.
باید در نظر گرفت که کوددهی در زمستان نیز نباید فراموش شود زیرا با کوددهی در این فصل، آمادگی درختان را برای گلدهی و میوه دهی فراهم می کنند.
پس از آزمایش خاک و در نظر گرفتن شیب محل کشت، همچنین سن درختان مرکبات، می توان به میزان اضافه کردن کود به خاک پی برد.
ازت و فسفر مورد نیاز درختان مرکبات را می توان با استفاده از کود فسفات آمونیوم یا از فرمول های کود دارای فسفر و ازت تامین کرد.
برای مثال میزان کود نیتروژن توصیه شده برای درختان مرکبات، که به منظور توسعه تاج درختان (با یک اندازه مناسب و تحت کنترل) برای درخت در نظر گرفته می شود، بر اساس آنالیز خاک و آزمایش میزان غلظت ازت در برگ مشخص می شود. هنگامی که تاج درختان به اندازه مورد نظر رسید و رشد بیشتر تاج مدنظر نبود، مقدار عناصر مغذی باید ثابت شده و یا کاهش یابد.
درختان بالغ با اندازه بزرگ (بیش از ۶ ساله بعد از کاشت ) به حدود ۱۳۵۰ گرم کود نیاز خواهند داشت.
درختان کوچک ( دو تا سه ساله بعد از کاشت ) به حدود ۳۴۰ گرم کود نیاز دارند.
درختان جوان ( یک تا دو ساله بعد از کاشت ) به حدود ۲۲۰ گرم کود نیاز دارند.
درختان کوچک بالغ (۴ تا ۵ ساله بعد از کاشت ) به حدود ۹۰۰ گرم کود نیاز دارند.
درختان کوچک با اندازه متوسط (۳ تا ۴ ساله بعد از کاشت )به حدود ۶۸۰ گرم کود نیاز دارند.
درختان بالغ با اندازه متوسط (۵ تا ۶ ساله بعد از کاشت ) به حدود ۱۱۲۵ گرم کود نیاز دارند.
درختان مرکبات را با چهار روش محلول پاشی، آبیاری، پخش سطحی و چالکود می توان تغذیه کرد.
محلول پاشی: کود مناسب (کود پودری یا کود مایع) را تهیه کرده و به میزان ذکر شده در راهنما، آن را با آب رقیق نموده و با سم‌پاش به قسمت‌های مختلف درخت اسپری نمایید. این روش علاوه بر رساندن مواد مغذی به درخت و ایجاد شادابی، کلیه آفات را نیز از بین می برد.
آبیاری: کود تهیه شده را به میزان ذکر شده در راهنما، با آب مخلوط کرده و با آن مستقیم پای درخت را آبیاری کنید تا از طریق ریشه جذب درخت شود.
پخش سطحی: در این روش کودهای آسیاب شده یا پودری را به صورت یکنواخت بر روی زمین پخش کنید و سپس آبیاری کنید. کود باید با تنه درخت فاصله مناسبی داشته باشد.
چالکود: پای درختان مرکبات، 1 الی 3 چاله با عمق مناسب ایجاد کنید و کودی که جامد یا پودری است را داخل آن بریزید و حتما روی آن را با خاک بپوشانید و آبیاری کنید.
محتوای این مطلب تبلیغاتی است و توسط سفارش‌دهنده، تهیه و تنظیم شده است