آرامش سایه در شهر باران/ یاغی شدن مرد مشکی‌پوش/نوید محمد‌زاده و ترانه علیدوستی به اسکار می‌روند؟/ گزارش خبرگزاری برنا و یک واکنش جدی از سوی مدیر فرهنگی/به هر آموزشگاه بازیگری اعتماد نکنید

حرفه جذاب و وسوسه کننده بازیگری که در تمام دنیا طرفداران بسیاری دارد و همچنین در کشور ما هم، متقاضیان بسیاری علاقمند به فعالیت در این حوزه هستند این در حالی است که آنها هیچ آشنایی با چالش و چند و چون‌های این حرفه ندارند و اصولا تنها از طریق ظواهر و اتفاقات وسوسه کننده بیرونی به این عرصه علاقمند شده‌اند.

بی‌تردید یکی از سخت‌ترین حرفه‌های عرصه هنر، بازیگری است. بسیاری از کارشناسان آن را بعد از کار در معدن به عنوان سخت‌ترین شغل دنیا قلمداد کرده‌اند اگر چه در برخی مواقع دیده می‌شود که متاسفانه بازیگری از سوی برخی ساده انگاشته شده و هرکسی با هر سطح سواد و توانمندی با دلایل گوناگون این فرصت را پیدا می‌کند تا جلوی دوربین برود اما واقعیت این نیست و بی‌تردید یکی از تخصصی‌ترین مشاغل دنیا که جدا از توانمندی و تمرکز جسمی و فیزیکی، مستقیما با روح و روان هنرمند در ارتباط است و در حقیقت حرفه بازیگری را چیزی شبیه به زندگی می‌دانند با این تفاوت که تخصص و تکنیک نیز چاشنی این زندگی می شود.

بسیاری از خانواده های ایرانی علاقمند هستند تا به خواسته فرزندان‌شان شرایطی را مهیا کنند تا آنها توانایی ورود به این عرصه را پیدا کنند و استعداد و خلاقیت خود را محک بزنند اگر چه در این مسیر سخت بسیاری از اوقات افراد قبل ازرسیدن به نتیجه پشیمان می‌شوند و توانایی تحمل تب و تاب این شغل دشوار را ندارند اما برخی دیگر هستند که با عشق و علاقه تا پایان خط می‌روند و این مسیر را با آن‌چه به اصطلاح فارغ‌التحصیلی نامیده می‌شود تا نقطه پایانی می‌رسانند اما آیا به آرزوی قلبی خود می‌رسند اگر در رشته پزشکی دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی به یک دکتر حاذق تبدیل نشوند می‌توانند لااقل یک دکتر معمولی باشند اما درمورد حرفه بازیگری هیچ قرارداد از پیش تعیین شده‌ای وجود ندارد.

این که تصور کنیم می‌شود با گذراندن چند دوره و کلاس بازیگری ورودی موفق به این عرصه داشته باشیم خیالی بس بیهوده است چراکه تجربه نشان داده برای دست‌یابی به هدف در دنیای بازیگری جدا از شانس حرفه‌ای که حرف اول را می‌زند به پارامترهای دیگری نیاز دارد.

بازیگر برای ورود و ماندگار شدن باید سال‌ها مطالعه کند و فیلم ببیند، تلاش کند، خسته نشود و البته برای رسیدن به اوج مسیرهای لازم را پله پله طی کند و توقع نداشته باشد تمام پله‌ها را یک شبه طی کند که تجربه نشان داده آن‌هایی که زود آمدند، زود رفتند و روابط تنها در حد معرف می‌توانند موثر باشند و برخلاف آنچه در میان عام مد شده، بازیگری اصلا شغل سهل‌الوصولی نیست و بازیگر برای ورود مناسب، جایگاه مطلوب و ماندگاری مستمر باید از مسیری سلامت عبور کند که این مسیر می‌تواند تحصیلات آکادمیک دانشگاه باشد، آموزشگاه‌های بازیگری باشد و تجربه‌های آماتوری باشد که در طول زمان جنبه تخصصی و حرفه‌ای به خود می‌گیرند.

استانداردهای آموزشگاه بازیگری از زبان مأمون سریال امام رضا (ع)

در هر جای دنیا آموزشگاه هایی وجود دارند که دریک طیف مشخص قرار می‌گیرند ولی تعداد اندکی از آن ها چندان کیفیت مناسبی ندارند و ما نیز از این معضل و موقعیت چندان مستثنا نیستیم حتی در تهران آموزشگاه های بازیگری زیادی وجود دارد و اقلیت آن ها خوب کار می‌کنند ولی تعداد قابل توجهی هم صلاحیت تدریس به جوانان را ندارند چون کادر آموزشی متخصص و موثری ندارند.

 او افزود: اصولا آموزش، یک کار تخصصی است  و انتقال  دانش در مسئله ی پیچیده و بسیار ظریف مثل بازیگری نیازمند تجربیات و مهارت های ویژه ای است.

محمد صادقی در مورد چگونگی کارکردن آموزشگاه های استاندارد بازیگری گفت: اصولا یک کارگاه بازیگری باید 16 بازیگر، 8 آقا و 8 خانم داشته باشد چون این تعداد ، تعداد مناسب و سالمی است. چون می‌توان نظرات مختلف و قابلیت های متفاوتی را در آن ها دید .

بنابراین 16 هنرجو در یک کارگاه که دو نوبت در هفته به مدت 4 ساعت می‌باشد کافیست و استادان باید مجرب باشند تا بتوانند محدودیت های افراد را که منحصر به فرد هستند و با دیگری فرق می‌کنند را تشخیص و آن ها را تقویت کنند . تنها موضوعی که امروزه در آموزش بازیگری  رایج است این است که ما نیاز به آموزش سیستم داریم، سیستمی که باید به بازیگران آموزش داده شود تا بتوانند توسط آن پاسخ مشکلاتی را که با آن برخورد می‌کنند را پیدا کنند. ما در بسیاری از کارگاه های بازیگری شاهد آن هستیم که برخی از مدرسین از تجربیات شخصیشان می‌گویند و مسائل حاشیه ای را دنبال می‌کنند و این تجربیات ،حاشیه ها و خاطرات، کمک زیادی  به هنرجو ها نمیکند درواقع باید هنرجوهای بازیگری توسط مربی به شکل متمرکز و تخصصی روی یک سیستم کار بکنند تا بتوانند به اهدافشان در بازیگری دسترسی داشته باشند.

 این بازیگر در ادامه به این سوال که آیا در شرایط کرونا کلاس های بازیگری تشکیل می‌شود یا خیر پاسخ داد: بله، کلاس های بازیگری در این روزهای کرونایی فعالیت و تدریس می کنند اما به شدت محدود هستند. برخی از این موسسات به شدت مراعات می‌کنند و  سعی می‌‍کنند تا جایی که می‌توانند هنرجوهای کمتری پذیرش کنند حتی در عین فعالیت با فاصله ی زیادی از هم قرار  می‌گیرند و نحوه مشارکت و نشستن با حفظ فاصله می باشد. اغلب کلاس ها تهویه دارند و هوا رد و بدل می‌شود درواقع این مسائل کمک زیادی  برای سلامت افراد است. افرادی که در کلاس ها مشارکت می‌کنند دقت دارند تا اگر متوجه علائمی  از ویروس کرونا در خود شدند  دیگر مشارکت نکنند تا دیگران صدمه نبینند اما انشاالله که این شرایط بتواند ایمنی را تا حد لازم ایجاد کند.   

آموزشگاه بازیگری جنبه تجاری دارد!

تحصیلات آکادمیک لازمِ اما کافی نیست بدین معنی که دانشگاه‌های ما مرکز قالب سازی هنرپیشه نیستند و خودِ فرد باید توانایی داشته باشد. پس از آن تحصیلات آکادمیک به او کمک می کند اما اگر اینگونه فکرکنیم فردی استعداد نداشته باشد و فقط به این موضوع که به دانشگاه رفته و تحصیلات آکادمیک دارد بسنده کند او راه را غلط رفته است. اما ممکنِ فردی استعداد داشته باشد و به دنبال  کسب تحصیلات آکادمیک در زمینه بازیگری نرود این شخص می‌تواند روی صحنه حاضر شود و به ایفای نقش بپردازد منتهی در مسائل فنی و تخصصی این رشته کمبود دارد و به وسیله تحصیل آکادمیک می تواند این کمبودها را جبران کند. 

کارگردان نمایش «هاملت با سالاد فصل» در ارتباط با اینکه چرا تنها تعداد محدودی از فارغ التحصیلان رشته‌های هنری وارد فضای حرفه ای کار می شوند؟ بیان داشت: تمام خروجی های دانشگاه ها در رشته های هنری وارد فضای حرفه ای کار بازیگری نمی شوند به چند دلیل اولین علت این که سیستم آموزشی ما مشکل دارد. و پس از آن برخی از افرادی که رشته های هنری را برای تحصیل در دانشگاه انتخاب می کنند به هیچ عنوان به این رشته ها علاقمندی ندارند و صرف بدست آوردن مدرک دانشگاهی آن را برای تحصیل بر می گزینند و این اشتباه است چرا که آن ها 4 سال از عمر خود را تلف می کنند و نتیجه این می شود زمانی که فارغ التحصیل می شوند بیکار هستند نمی تواند وارد فضای حرفه ای کار شوند.

مرزبان در ادامه تاکید کرد: در دانشگاه های ما تعدادی اساتید هستند که حقشان تدریس در دانشگاه نیست و در واقع در این دوره 4 ساله به نوعی سرِ دانشجویان را گرم می کنند و آن ها را سرکار می گذارند و به عقیده من این کم لطفی به این دانشجویان است چرا که آن ها چیزی یاد نمی گیرند. متاسفانه اندکی در انتخاب اساتید گزینش وسخت گیری های لازم را اعمال نمی کنند البته روی صحبت من با همگان نیست و اساتید خوب و باتجربه در دانشگاه ها کم نیستند و  برخی ها واقعا خوب کار می کنند ولی هنگامی که دقت کنیم متوجه می شویم تعداد این اساتید از تعداد انگشتان دو دست تجاوز نمی کند.

شهرت عامل دعوت برخی به تدریس بازیگری است!

اگر آموزشگاه های بازیگری  بتوانند استاندارد یا کیفیت قابل قبولی داشته باشند برای هنرجو آموزش موثرتری دارند ولی فقط بستگی به این دارد که کادرآموزشی مجرب با دیدگاه روشن و متفاوتی داشته باشند تا بدانند قرار است روی چه مولفه هایی کار کنند.

در حالیکه  ممکن است بعضی از آموزشگاه ها هدفشان را روی آموزش بازیگر در تاتر و گاهی هم روی بیان و صدای آن ها بگذارند  در واقع  باید یک انسجام بین اساتید متعدد یک مجموعه هنری باشد تا بتوانند با دستاورد ها و منظر های گوناگون و محترم خود هنرجو را از کمترین موقعیت به بهترین جایگاه برسانند.یک مشکل عمده  آموزشگاه های بازیگری این است که بعضی از معلمین ممکن است همدیگر را قبول نداشته باشند یا شاید از دنیاهای متفاوتی بیایند و این مسئله می تواند برای هنرجوها کمی گیج کننده باشد.

رضا بهبودی بازیگر نقش فیلم اکسیدان ادامه داد : موضوع دیگری که باید به آن پرداخت  این است که عمده ی مدرسه های بازیگری در کشور های دیگر به یک حرفه خاص  مثلا تاتر یا بازیگری معروف هستند و هنرجو می تواند آن مکان را بشناسد و  در نهایت بداند قرار است با چه چیزی سرو کار داشته باشد. در واقع ما در بهترین حالت بازیگران و کارگردانانی هستیم که بیشتر به خاطر تجاربی که در این زمینه به دست آوردیم از ما دعوت به عمل می شود تا به هنرجویان آموزش دهیم  ولی در واقع ما عمدتا  به طور تخصصی تحصیل کرده ی این رشته ها  نیستیم و اگر هم در یک مجموعه یکی دو نفر مهارت کافی در این زمینه داشته باشند  مابقی استادان بیشتر به علت تجربه و متاسفانه به علت شهرتی که دارند دعوت و تدریس می کنند.

 کشور های دیگر که خواستار تاتر هستند امر آموزش برایشان یک موضوع آکادمیک و جدی محسوب می شود در واقع در  مدارس یک سری مولفه هایی مشغول به آموزش  هستند و هنر جو می تواند حدس بزند که  کدام مدارس می تواند به او در این زمینه کمک کند. حتی ممکن است این دانشگاه ها خروجی بهتری داشته باشند .برخی هنرجویان به دنبال بازیگری هستند یا حتی  می خواهند بیشتر  در حوزه ی سینما،تصویر،صدا فعالیت کنند اما اصول اولیه ی کار را نمی دانند و از آن طرف هم ممکن است هر کدام از  معلمین از یک دنیای ذهنی متفاوت آمده باشند .با تمام احترامی که قائل هستم اما برخی معلمین این حوزه انسجام زیبا شناختی و منظر مشترک ندارند درواقع بیشتر کلاس های هنری درس را  در 5 یا 6 جلسه تمام می کنند.درصورتی میتوان گفت شرایط مفید است که شرط و شروط های لازم رعایت شود.مشکل دیگر این است که دوره ها کوتاه مدت شده  است و این موضوع می تواند برای موسسه ها و استادان مشکل اقتصادی داشته باشد و طولانی بودن کلاس ها برای هنرجو ها مسائل مالی خیلی زیادی به وجود می آورد. به طور کل زمان کلاس ها کم شده  و هنگامی که هنرجو کلاس آموزشی را تمام می کند احساس می کند هنوز هیچ چیزی نیاموخته و مدام به آموزشگاه ها و موسسات دیگر روی می آورد و به صورت پراکنده هم پول خرج می کند ، هم وقت کافی می گذارد و هم دستاورد مشخصی که می توانست در این بازه ی زمانی به دست بیاورد شاید به دست نیاورد .این مسائل معضلات آموزشگاه ها است و نا صبوری نسل جدید هم این مشکل را مضاعف کرده است.اگر این مسائل حل شود قطعا برای هنر جو ها هم سودی خواهد داشت.

 این بازیگر در خصوص  اینکه آموزشگاه های استاندارد بازیگری وظیفه  اصلی شان چیست ادامه داد : کار استاندارد آموزشگاه های بازیگری فقط آموزش است و باید در مولفه های مختلف استادان مربوطه را گرد هم بیاورد تا آموزش صحیح صورت بگیرد در واقع برخی از موسسات پیشنهاد معرفی آموزشگاه ها را به افراد می دهند و این به نظر راه درستی نمی باشد چون آموزش را تعطیل میکند و هنرجو ها را در  آموزشگاه  در فضای رقابتی قرار می دهند به طور کل رقابت یک امری است که در نهاد آدمی گذاشته شده است و حتی ممکن است مدام به این مسئله فکر میکند که اگر توجهی را جلب کنم یا فلان نمره را بیاورم میتوانم به آن رتبه ای که گفته شد برسم و فکر می کنم آموزشگاه باید برطبق نامی که دارد فقط آموزش درست داشته باشد و متعهد باشد. یک آموزشگاه بازیگری در بهترین حالت می تواند بانک اطلاعاتی داشته باشد تا دستیاران کارگردان ها یا افرادی که دنبال بازیگری هستند به آن مکان رجوع و افراد متخصص را پیدا کنند.

رضا بهبودی در پایان به برپایی و تشکیل کلاس های بازیگری در زمان کرونا پرداخت و بیان کرد: کم و بیش بعضی از آموزشگاه ها فعال و با جمعیت کم تر در حال فعالیت هستند . کلاس ها هربار ضد عفونی می شوند و هنرجو ها با حفظ رعایت پروتکل های بهداشتی در کلاس آموزشی حاضر می شوند درواقع  این مسئله کمی سخت است اما به طور حتم فاصله ها رعایت می شود ولی به هر حال این تصمیم خود شخص است و بعضی ها تصمیم می گیرند با وجود کرونا در کنار دیگر فعالیت ها چند ساعتی را در یک کلاس با جمعیت 10 الی 15 نفر بگذرانند و برخی ها نیز ترجیح می دهند که در این کلاس ها شرکت نکنند.

 آموزش به تنهایی معجزه نمی‌کند!

 اولین استاندارد آموزشگاه‌های بازیگری داشتن یک پلاتوی مناسب (محل تمرین) است که هنرجوها بتوانند به درستی در آن تمرین کنند.

او درباره نقش آموزشگاه‌های بازیگری در معرفی بازیگران متبحر و حرفه‌ای گفت: به نظر من یکی از دلایلی که از آموزشگاه‌ها در تربیت بازیگر نتیجه بهتری حاصل می‌شود، علاقه و عشق هنرجو ها به این حوزه  است؛ در واقع این طور نیست که هنرجوها فقط بخواهند یک رشته دانشگاهی را پاس کنند و مدرک بگیرند. البته من فکر می کنم در آموزشگاه‌های بازیگری  ممکن است سودجویی هم باشد اما یکی از پارامتر‌های مراکز آموزشی خوب داشتن اساتید موفق و باتجربه است، در واقع کسانی باید در این آموزشگاه ها کار کنند که بتوانند هنرجو را به خوبی تربیت کنند و توانمندی آن‌ها را به سطح مناسبی برسانند؛ طبیعتاً داشتن محل مناسب برای تمرین و بازی، اساتید خوب ، شرح درس های کارآمد در تئاتر از استانداردهای  مرکز آموزشی خوب و مناسب است.

این بازیگر و مدرس در پاسخ به این پرسش که چند درصد از آموزشگاه‌های بازیگری صرفاً برای درآمدزایی و بیزینس فعالیت می‌کنند، گفت: در واقع اطلاعات آماری ندارم که بخواهم درصدی مطرح کنم اما ممکن است تعداد زیادی از آموزشگاه ها اینگونه باشند به هرحال باید خروجی هر آموزشگاهی را بررسی کرد تا از این طریق متوجه شویم  که چند هنرجو  به شیوه درست تربیت شده اند و در حال حاضر این هنرجوها کجا و مشغول چه کاری هستند. در واقع شاخص و پارامترهایی وجود دارد که می توان قضاوت کرد اما از آنجا که آماری نداریم در حال حاضر نمی شود قضاوت درستی داشت.

شکرخدا گودرزی بازیگر سینما وتلویزیون، مدرس، نویسنده و کارگردان در خصوص اینکه آیا بازیگر  فقط در آموزشگاه ها می تواند به آرزویش برسد یا حتی کتاب خواندن  یا فیلم دیدن  میتواند او را به خواسته اش برساند تصریح کرد: همه این ها در کنار هم کامل کننده هستند در واقع کسی که می خواهد بازیگر شود نمی تواند تنها به آموزش اکتفا کند و از طریق آموزش نیز معجزه ای رخ نمی دهد در این راستا آموزشگاه باید  مسیری را  به علاقه مندان و هنرجویان نشان دهد تا کسی که قصد وارد شدن به حرفه بازیگری را دارد  بتواند این راه را طی کند. در واقع آموزشگاه ها می توانند برای هنرجویان راهگشا باشند تا آن ها مسیر مناسب خود را بیابند.

این بازیگر در پایان گفت: امروزه در دنیا بین آکادمی های خصوصی و بخش دولتی رقابتی برقرار است؛ به نظر من  بخش دولتی(دانشگاه ها) وظایفشان را به خوبی انجام نداده‌اند و قطعا با تعداد  زیادی از دانشجو و هنرجویان بازیگری، آموزشی درست صورت نمی‌گیرد چون نه مکانی برای اجرا و تمرین و نه استاد و ابزاری برای آموزش به اندازه کافی وجود دارد. آموزشگاه ها قواعد خاصی دارند و  با  همین قواعد دست و پا گیر کار استاد را سخت کرده و فرصت یادگیری دقیق و درست را از هنرجویان می گیرند.

آنچه باید در کلاس های بازیگری بیاموزید

مقیاس من برای انتخاب اساتید کارگردانی در وهله اول این است که کارگردان باشند و در موقعیت دوم هم مقدار تسلط بر بازیگرانشان در تولیدات شرط هست. همچنین تعداد بازیگرانی که به سینما معرفی کردند. برای مثال (سامان سالور) که در حال حاضر همکاری موفقی را با هم  داریم  شش بازیگر درجه یک  به سینما معرفی کرده که در فیلم آخرش (سه کام حبس)  یک بازیگر کاندید سیمرغ داشته. همچنین از تجارب دیگر آموزشگاه ها هم در انتخاب اساتید استفاده می‌کنم.

همچنین وی عنوان کرد: استادی که از تدریس لذت ببرد قطعا می‌تواند انتقال دهنده خوبی هم باشد. بر حسب مثال زمان بندی استاندارد هر کلاس آموزشگاه های آزاد سینمایی دو ساعت است که ما در آموزشگاه هیچ توجهی به این زمان بندی نداریم و کلاس تا چهار ساعت هم برگزار می‌شود. این بدین معناست که خود استاد از این ارتباط  رضایت داره که علاقه ای به قطع کردن ارتباط با هنرجوها ندار. عملا ده جلسه تدریس ما تبدیل به بیست جلسه می‌شود.

و ما در آموزش نگاه مادی گرایانه ای به هنرجو ها نداریم و صرفا قصد ما آموزش است کما‌ اینکه خیلی وقت ها از لحاظ مالی چشم پوشی هم کردیم.

وی در ادامه در باره عوامل موفقیت هنرجو که در آموزشگاه وجود دارد عنوان کرد: دوره فن‌بیان برای بازیگر بسیار مهم و ضروری است به حالتی که دوره اول ما قرار گرفته است که توسط (حامد مدرس) تدریس می‌شود و اولین معیار این است که بعد از گذراندن این دوره حتما در حرف زدن هنرجویان تغییر ایجاد کرده باشیم. هنرجویانی داریم که صرفا برای بازیگری در این دوره شرکت نمی‌کنند و هدفشان تقویت فن بیان است. هدف ما این است که دامنه  آموزش را صرفا  به هنر ختم  نکنیم و  فضای آموزش را بسط و گسترش دهیم. 

 شعار ما در دوره ی بیان این است؛ هرکسی در زندگی  شخصی با بیان بهتر موفقیت تضمین شده ای را دارد، فارق از شغل.

در مبحث بازیگری مقیاس کیفیت ما،رضایت هنرجو ها از دوره ها است. به طوری که هنرجوها آموزشگاه  را خانه دوم شان تلقی می‌کنند و برای من اهمیت دارد که تو بازه زمانی که هنرجوها در آکادمی هستند چه می‌خورند و چه می‌گویند و به همین واسطه شعار آکادمی ما این است (نیمکت، مسیر کوتاه حرفه ای شدن). همیشه به شعارمان هم پایبند بودیم به طوری که از بازیگر کودک تا کارگردان بزرگسال را  در فراخوان ها معرفی کردیم،  به طوری که خیلی های آن هارا به مسیر حرفه ای رسانده ایم. هدفمان بر این است این اعتبار و تجربه ای که طی این چند سال کار حرفه ای بدست آورده ایم را خرج همین هنرجوها کنیم چرا که  قبلا در چنین جایگاهی بوده ام.

همچنین وی درباره کیفیت آموزش در آموزشگاه و دانشگاه اظهار کرد: شاید یکسری ها شرایط دانشگاه رفتن را نداشته باشند ولی آشکار است  که دانشگاه بار علمی بیشتر و کامل تری را ارائه می‌دهد. اگر بگوییم آکادمی قوی تر عمل می‌کند دروغی بیش نیست اما به واسطه درگیری های روزمره افراد آکادمی شاید شرایط بهتری را نسبت به دانشگاه مهیا کند. آموزشگاه را من به کسانی توصیه می‌کنم که شرایط طی کردن مسیر مدرک تحصیلی را ندارند. برای کسی که فرصت تحصیل در دانشگاه را دارداین است؛ بهترین محیط برای آموزش دانشگاه است. 

اما در حال حاضر پیشنهاد بنده برای کسانی که قصد دارند به فضای هنر ورود کنند این است که به این حرفه نگاه درآمدی و امرار معاش نداشته باشند، چرا که مسیر رسیدن به فضای حرفه ای  نسبت به قبل خیلی طولانی تر شده چرا که باعث سرخورده گی نشوند و پله پله این مسیر را طی کنند.

به زودی در گزارشی وضعیت کیفی و امنیتی آموزشگاه های بازیگری را که دغدغه دیگری از خانواده های ایرانی هستند بررسی می‌کنیم و به خروجی آموزشگاه ها در سال های اخیر می‌پردازیم.