به گزارش برنا؛ امروزه تغذیه صحیح و مصرف مواد غذایی سالم و طبیعی بیش از هر زمان دیگری اهیت دارد و اغلب افراد سعی می‌کنند مواد غذایی مصرف کنند که بالاترین میزان و کیفیت را دارا باشد. در این میان پروبیوتیکها یا همان باکتری‌های مفید در سیستم گوارشی بدن از ارزش و اهمیت خاصی در حفظ سلامت بدن برخوردار هستند؛ پروبیوتیکها نوعی باکتری مفید بوده که تعادل باکتری‌های موجود در بدن را برقرار می‌کنند.
پروبیوتیکها میکروارگانیسم‌های مفیدی هستند که در روده انسان زندگی می‌کنند. پروبیوتیکها می‌توانند به عنوان دارو برای درمان انواع خاصی از بیماری‌ها و یا به صورت مکمل برای حفظ سلامتی فرد مصرف شوند. تعریفی که سازمان بهداشت جهانی WHO از پروبیوتیکها ارائه می‌دهد این است که پروبیوتیکها میکروارگانیسم‌هایی هستند که وقتی به میزان مناسب مصرف شوند اثرات مفیدی روی سلامت فرد دارند.
پروبیوتیکها در غذاها و یا مکمل‌های غذایی (به صورت کپسول، قرص و پودر ) وجود دارند. مثلا غذاهایی مثل ماست، شیر تخمیر شده و یا غیر تخمیر شده و محصولات سویای تخمیر شده حاوی پروبیوتیکها هستند. اکثر پروبیوتیکها باکتری هستند. در دستگاه گوارش نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند میزان این باکتری‌ها بالاست که باعث محافظت نوزاد از بیماری‌های مختلف می‌شود. بعضی از انواع مخمرها هم خواص پروبیوتیکی دارند.
باکتری‌های مفید می‌توانند همراه سیستم ایمنی بدن در از بین بردن باکتری‌های مضر موثر باشند؛ همچنین می‌توانند به هضم و جذب غذاها و مواد مغذی کمک کنند
همچنین پروبیوتیکها شامل بعضی از باکتری‌هاست که در روده انسان یافت می‌شود و به گوارش کامل غذا کمک می‌کند. طبق اظهار نظر پزشکان پروبیوتیکها اقدام به تولید ویتامین‌ها و آنتی بیوتیک‌هایی که برای بدن مفید است نیز می‌کنند.
دلایل مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد این مواد برای سلامتی فرد مفیدند. با توجه به اینکه میکروب‌ها همه جای بدن انسان، سطح پوست، در دستگاه گوارش وجود دارند، باکتری‌های مفید می‌توانند همراه سیستم ایمنی بدن در از بین بردن باکتری‌های مضر موثر باشند. همچنین می‌توانند به هضم و جذب غذاها و مواد مغذی کمک کنند. باکتری‌هایی که در دستگاه گوارش هر فرد زندگی می‌کند متفاوت هستند. تقابل بین بدن فرد و میکروارگانیسم و همین طور بین خود میکروارگانیسم‌ها با هم می‌تواند تامین کننده سلامت فرد باشد.
اختلال در عمکرد میکروارگانیسم‌ها ممکن است از دو طریق ایجاد شود. آنتی بیوتیکها می‌توانند در دستگاه گوارش علاوه بر باکتری‌های مضر، باکتری‌های مفید را هم از بین ببرند. بعضی از افراد برای از بین بردن عوارض جانبی آنتی بیوتیکها مثل نفخ ، دل درد ، اسهال و ... از پروبیوتیکها استفاده می‌کنند. همچنین بعضی‌ها برای از بین بردن علائم بیماری عدم تحمل لاکتوز از این ترکیبات استفاده می‌کنند.
باکتری‌های مضر مثل باکتری‌های بیماری زا، مخمرها، قارچ ها و انگل‌ها می‌تواند تعادل میکروبی دستگاه گوارش را بر هم بزنند. مطالعات نشان می‌دهند پروبیوتیکها می‌تواند از رشد و فعالیت میکروارگانیسم‌های مضر در بیماری‌هایی مثل اسهال عفونی، سندروم روده تحریک پذیر، بیماری‌های التهابی روده، عفونت هلیکوباکتر پیلوری، عفونت‌های واژینال، عفونت معده و دستگاه تنفسی و عفونت‌های پوستی جلوگیری کنند.
با توجه به اینکه در دستگاه گوارش سلول‌هایی وجود دارند که به طور نزدیکی با سیستم ایمنی بدن در ارتباط هستند می‌توان با تغییر میکروارگانیسم‌های روده روی عملکرد سیستم ایمنی تاثیر گذار بود.
پروبیوتیکها دارای اثرات درمان اسهال، پیشگیری و درمان عفونت‌های دستگاه ادراری و یا عفونت‌های واژینال، درمان سندروم روده تحریک پذیر و جلوگیری از عود مجدد سرطان مثانه هستند.
آزاده متقی، استاد تغذیه علوم پزشکی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس در پاسخ به این پرسش که «پروبیوتیکها چه موادی برای بدن هستند؟»، اظهار داشت: پروبیوتیکها یکسری باکتری‌ها در روده هستند که به جذب مواد غذایی کمک می‌کنند.
وی درباره اینکه این مواد مفید در کدام غذاها وجود دارد، ادامه داد: پروبیوتیک‌هایی که به لبنیات اضافه می‌شوند می‌توانند نسبت به مواد لبنی دیگر بهتر عمل کنند.
پروبیوتیکها در جلوگیری از سرطان کولون، روده باریک، کبد و پستان، کاهش کلسترول خون و کاهش فشار خون، بهبود و تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از بروز عفونت‌ها موثر هستند
این استاد تغذیه خاطرنشان کرد: مثلا اگر پنیر خریداری می‌کنید این پنیر اگر حاوی پروبیوتیک باشد، نسبت به پنیرهای معمولی ارجحیت دارد؛ چرا که به سلامت گوارش کمک می‌کند.
متقی خاطرنشان کرد:پربیوتیک‌ها باعث بهتر شدن هضم و جذب غذا می‌شوند. باکتری‌های مفید روده بوده و در سلامت کلیه و روده نیز نقش مؤثری دارند.
می‌توان از دو روش اقدام به مصرف پروبیوتیک ها کرد که در ادامه به آن اشاره خواهد شد:
مواد غذایی غنی شده با پروبیوتیکها: فرآورده لبنی تخمیری که در تولید آنها از باکتری‌های پروبیوتیکی استفاده می‌شود.
پروبیوتیکها باعث تعادل باکتری‌های مفید در بدن می‌شوند و سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند.باید توجه داشت که این باکتری‌های مفید، اثرات متفاوتی دارند، لذا این احتمال وجود دارد که علاوه بر درمان اسهال در درمان عفونت واژن نیز موثر باشد. به طور کلی توصیه می‌شود قبل از شروع مصرف مکمل با پزشک معالج مشورت شود تا از این رو بیمار بتواند به درمان موثر دست یابد.در ادامه این گزارش شما را بیشتر با برخی خواص این مواد در بدن آشنا می‌کنیم.
2-کاهش کلسترول خون و میزان جذب آن از روده (با تجزیه صفرا در روده).
3.کاهش فشار خون، بهبود و تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از بروز عفونت‌ها، درمان و پیشگیری از اسهال حاد، کاهش التهابات روده‌ای.
4.کاهش آلرژی غذایی یا اگزما در کودکان، بهبود جذب مواد معدنی و ویتامین‌ها؛ بهبود علایم نشانگان روده تحریک پذیر و کولیت (ورم مخاط روده بزرگ).
5-جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری‌های مضر، اسهال مرتبط با مصرف آنتی بیوتیکها، آفت دهان، پوسیدگی دندانها، بهبود عمل گوارش و جذب مواد غذایی، کمک به ساخت ویتامین‌های گروه B و K.
به نظر می‌رسد مصرف این باکتری‌های مفید دارای عوارض جانبی مانند ایجاد گاز روده و نفخ است که به مرور زمان و در طول مصرف این علایم نیز کاهش خواهد یافت.
پزشکان توصیه می‌کنند در صورت بروز علایم مذکور، میزان مصرف آن کاهش یابد و یا اینکه به صورت متداول و هر روز مصرف نشود. به طور کلی چنانچه قبل از مصرف، از داروی خاصی استفاده می‌شود باید با پزشک معالج مشورت شود؛ چراکه در صورت مصرف هم زمان با آنتی بیوتیکها احتمال بروز اختلال در ایمنی بدن وجود دارد.