قدرت شناختی و زنان/ نقش آفرینی و نقش سازی برترین تعریف زنان از خود

خبرگزاری برنا؛ حضرت امام خمینی (ره) بر نقش سازنده و ارزنده زنان در عرصه های سیاسی، اجتماعی و نوعی خودباوری و اعتماد به نفس تاکید و اعتقاد داشتند، ایشان می فرمایند زن باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت کند، خانم ها حق دارند در سیاست دخالت کنند، تکلیفشان این است. همچنین درباره وضعیت زنان در جمهوری اسلامی می گویند، زنان همچون مردان در ساختن جامعه اسلامی فردا شرکت دارند، انان از حق رای دادن و رای گرفتن برخوردار هستند. ما همه گونه آزادی را به زن خواهیم داد البته جلو فساد را می گیریم و در این مورد دیگر بین زن و مرد فرقی نیست. به همین منظور پنجمین فصل از برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه»، با حضور کارشناسان، دکترعلیرضا داودی (کارشناس  ارشد رسانه و علوم شناختی) و خانم دکتر سمانه جلیلی صدرآباد (استادیار شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران) به بحث درباره « قدرت شناختی، زنان و نقش آفرینی و نقش سازی در عرصه های مختلف » می پردازد.

زنان، خاستگاه تکاملی منبعث از نقش افرینی

علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: یکی از مهمترین موضوعاتی که در رابطه با بحث زنان با تعریف مبنایی که در برنامه های مختلف تحت عنوان قدرت موثر شناختی داشتیم، مکانیزم حرکت این قدرت موثر برای رسیدن به  نتیجه است. هرچند در حوزه شناختی، نتیجه در ذیل طراحی مسیر حرکت اتفاق می افتد اما اگر بخواهیم جزئی تر به آن بنگریم و به موضوعات آن را تبدیل کنیم یکی از مهم ترین نتایجی که حاصل می شود بحث نقش آفرینی و نقش سازی زنان در عرصه های مختلف است، هم نقش هایی که می توانند بسازند و تنفیذ کنند و هم نقش آفرینی هایی که می توانند در ذیل این پروسه ایفا کنند. زمانی که صحبت از قدرت موثر شناختی می شود منظور میزان ضریب درک فزاینده از نقش های تکامل بخش در جامعه است، هر اندازه این نقش ها نزدیک به ادبیات، رفتار و گفتمانی باشد که جامعه برای ارتقا به آن نیاز دارد قاعدتا سازه ها دقیق تر و حیاتی تر می شوند و هر اندازه فاصله افزایش پیدا کند در نتیجه سردرگمی در جامعه نیز دچار افزایش خواهد شد.

وی در ادامه با تاکید بر این که زن به مثابه قدرت موثر شناختی هم می تواند خاستگاه تکاملی منبعث از نقش افرینی هایی که ایجاد می کند باشد و هم می تواند عاملی برای فاصله پیدا کردن جامعه باشد، افزود: این جا دو دیدگاه روش حرکتی بر مبنای مفاهیم سنتی و روش حرکتی بر مبنای مفاهیم مدرن مطرح می شود، اگر بخواهیم دیدگاه سومی را هم اضافه کنیم می توان گفت اگر پایه های مستحکم سنتی و روش های جدید مدرن را بر هم منطبق کنیم، افزایش ضریب و قدرت اثر بخشی قاعدتا بیش تر خواهد شد. زنان با توجه به طیف بندی های مسئولیتی و نقش آفرینی که در جامعه دارند می توانند ده ها برابر مردان روی این نقطه تمرکز داشته باشند و به آن برسند به همین دلیل است که می توانند موثر در ساختن یا موثر در تخریب سازه ها تلقی شوند که حدفاصل بین این دو، مفاهیم بسیار عمیقی است.

سمانه جلیلی صدرآباد، استادیار شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران با بیان این که زنان نقش های مختلفی را بنا بر جایگاهشان در زندگی ایفا می کنند و زمانی که وارد جامعه می شوند نقش های مختلف دیگری را نیز در کنار این نقش ها می پذیرند، خاطر نشان کرد: این که ارتباط بین این نقش ها چگونه باشد و چگونه می توانند تاثیر گذار باشند و تعامل و تکامل را با هم به وجود آورند اهمیت بسیاری دارد. در این میان نقش هایی که با نگاه مدلیستی با توجه به ویژگی های جامعه مدرن اضافه می شوند می بایست در راستای تکامل نقش های سنتی و بر 

پایه نقش های مدرن باشند، زمانی که نقش های مختلف را در کنار یکدیگر با در نظر گرفتن ارتباط موثر بین آن ها در نظر می گیریم اگر بتوانند به سمت تکامل بروند، قدرت تاثیرگذاری بالایی خواهند داشت.

متخصصین در حوزه زنان ورود کنند

این استادیار شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران در ادامه افزود: زمانی که صحبت از شهر می شود اولین نکته ای که به ذهنمان می رسد، مسئله محیط محور بودن به مثابه آرامش بخشی است که از طریق عوامل محیطی، اجتماعی، اقتصادی و همه عواملی که در هم کنش مناسب با یکدیگر هستند، رخ می دهد. قاعدتا کسانی که می خواهند محیط شهری را طراحی کنند هم می بایست درکی از آرامش داشته باشند و هم نسبت به آسایش شناخت داشته باشند که در کنش گری متقابل مثبت بتوانند این محیط را برای شهروندان ایجاد کنند. از جمله شاخصه های یک شهرساز با توجه به پیچیدگی شهری مشارکت در تیم است، در هر تیم معمار، اقتصاد دان و شهر ساز همه افرادی که بر شهر تاثیرگذار هستند می بایست حضور داشته باشند. در شهر بزرگی مانند تهران عملا شهروندان از آسایش و آرامش مناسبی برخوردار نیستند چرا که برنامه ریزی درست شهری در این استان وجود ندارد. این اختلال زمانی که عمیق شود دیگر نمی توان حتی در جایگاه یک شهرساز برای آن چاره جویی کرد و اگر هم امکان پذیر باشد هزینه بسیاری لازم دارد که دیگر برای جامعه صرفه اقتصادی نخواهد داشت.

کارشناس  ارشد رسانه و علوم شناختی با اشاره به این که در حوزه زنان نیز طراحان بالاخص زمانی که زن را به مثابه کالا قدرتمند نه قدرت موثر شناختی معرفی می کنند، گاها زنان را به نقطه ای رساندند که اساسا نه آن زن موجب آرامش محیط و نه موجب آسایش سیستمی است، گفت: زمانی که می گوییم به این نقطه رسیدیم همان گونه که راجع به منطقه شهری تهران مستاصل هستیم، راجع به زنان نیز دچار استیصال شده ایم و اگر بخواهیم به این حوزه برگردیم می بایست نقش آفرینی جدیدی را برای زنان کنیم.

جلیلی افزود: در ارتباط با نقش آفرینی زنان باید به این پرداخت که ویژگی های در نظر گرفته برای زنان بسیار سطحی و پیش پا افتاده است و با توانایی حقیقی زنان متفاوت است، باید در زنان این خودباوری را ایجاد کنیم که توانایی آنان بسیار فراتر از چیزی است که برای آنان تبیین شده است. به همین دلیل است که طراحی برای زن به مثابه قدرت شناختی می بایست توسط نهاد و افرادی صورت بگیرد که فهم مناسبی نسبت به این توانایی دارند و متخصص در این حوزه هستند. یکی از بزرگترین ایراداتی که در مواجهه با زنان در ایران وجود دارد این است که همه افراد خود را صاحب نظر در حوزه زنان بدون هیچ تخصص و شناختی می دانند. ان جایی که می خواهند قدرت موثر شناختی زنان را تبدیل کنند، اعوجاج وجود دارد و آن پرورش مورد نیاز برای تبدیل زنان به قدرت موثرشناختی صورت نمی گیرد، به همین خاطر سراغ کارکرد های دم دستی زنان می روند.

وی در ادامه با بیان این که در یک شهر نیز مانند این قضیه را می بینیم که اگر در یک شهر کاربری های مختلفی که هرکدام عملکرد خاص خود را دارند اگر نتوانند در جامعه تاثیر گذار باشند، مفید واقع نخواهند شد و کارکرد اصلی خود را در شهر نخواهد داشت. زمانی که از زن با توجه به کارکرد ها و نقش های مختلف صحبت می شود اگر یکی از این ها انجام شود اما مطابق با عملکردی که در سطح کل از او انتظار می رود صورت نگیرد عملا انگار کاری انجام نشده است.

داودی با اشاره به این که جامعه ای که قدرت تعریف ندارد یا به شیوه اشتباهی این توانایی را تعریف می کند در هر دو حالت اصالت این قدرت موثر را منحرف می کند، گفت: این انحراف دو پیوست خواهد داشت، اتفاق  نخست این که سطح نیاز ها را به شدت کاهش می دهد و اتفاق دوم آن است که زنان را محدود به خواست هایی ضد خودشان می کنند همانند اتفاقات اخیر مانند خواست کشف حجاب و این به معنای متوقف کردن زنان در عاریه ترین و سخیف ترین خواسته ای که می تواند وجود داشته باشد این به معنای انحراف صد در صد از نقطه تکاملی ای است که زن می تواند به آن برسد.

این استادیار شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران افزود:  منحرف کردن زنان و هدایت آنان به حداقل خواسته هایی که برای او در نظر می گیرند، می تواند نقش و کارکرد های اساسی زنان را تغییر دهد یا بی اثر کند و به سمتی زنان را ببرند که جایگاه مناسب و درخور آنان نباشد. مهم این است که زنان کشورمان جایگاه خود را بشناسند و براساس آن پیش بروند و حوادث و اتفاقات ها روی آنان تاثیرگذار نباشد اما عوامل بیرونی نیز در این مسیر تاثیر گذار است اگر شبکه سازی وجود داشته باشد برای فردی که می خواهد در این راه قدم بردارد شرایط را آسان تر می کند. باید تفهیمی صورت بگیرد تا سطح توقع زنان از خودشان بالا تر برود و انتظار جامعه نیز از آنان بیش تر شود یک فرد فرهیخته بیش از دیده شدن خروجی کارش به دنبال مفید واقع شدن آن خروجی است.

داودی در ادامه گفت و گو عنوان کرد: زمانی که فردی که تخصص شهرسازی ندارد و صرفا براساس تجربه به این حرفه ورود می کند در نتیجه شهر عاری از روح ایرانی، اسلامی و شرقی می شود. در حوزه برنامه ریزی برای زنان نیز زمانی که تخصص وجود نداشته باشد عاری از روح مادری، دختری و همسری می شوند، بنابراین همه چیز مصنوعی می شود. این رفتار مصنوعی با این قدرت شناختی موثر جامعه را به سمت تکامل پیش نمی برد بلکه می تواند در سطح غیر تکامل یافته در عرض گسترش دهد. دیگر ما با زن به عنوان قدرت موثر شناختی سر و کار نخواهیم داشت بلکه به عنوان سوژه ای عملیاتی در نزد رسانه ای مانند بی بی سی طرف خواهیم بود. زنی که می توانست نقش های متفاوت و موثر ایجاد کند تبدیل به معضلی علیه خودش شده است، خود به مثابه شخص با خود به مثابه جمع زنان معنای متفاوتی دارد.

جلیلی گفت:  مسکن مهر در اصل نماد خانه ای بدون روح است که شکل خوابگاهی به خود گرفته است به دلیل وجود عواملی مانند عدم پاسخگویی به خدمات، عدم پویا بودن شهر و اشتغال زایی موجب می شود تا حداقل کارکردی که برای او تعریف شده است را داشته باشد ما نقش خانه را آن قدر افول دادیم که تنها به عنوان مکانی برای خوابیدن مطرح شود. در مورد زنان نیز همینگونه است نقش زنان را آن قدر افول دادیم که تنها نقش های خاصی که برایش تعریف شده است را ایفا می کند و به عنوان یک زن با  انجام این نقش ها احساس مفید بودن می کنیم در حالی که این نخستین گام است و زنان توانمندی های بسیار فراتری دارند.

تقلیل خواست زنان به آزادی، بزرگترین خیانت در حق زنان

کارشناس  ارشد رسانه و علوم شناختی با اشاره به  این که بهره کشی از نگاه تقلیل یافته به یکسری از کارکرد های اولیه و سپس تبدیل آن به هیجان و برند و گرید دادن به ان می تواند مبنا را از بین ببرد، خاطرنشان کرد: زنان نیز اگر تمام خواسته هایشان را محدود به آزادی کنند و آزادی را محصور به پوشش کنند و پوشش را گرانیگاهی مانند روسری بدهند و همه شرایط و تغییرات مملکتی را منحصر به این موضوع ببینند یعنی تقلیل دادن و بعد به ان اعتبار می دهیم و به آن گرید می دهیم و بر طبق ان می بایست در کف میدان جنگید. خیانت در حق زنان یعنی تقلیل دادن خواست های زنان به نیاز هایی که اساسا نه تنها دردی را دوا نمی کند بلکه می تواند مکلات بسیاری را هم موجب شود.

این استادیار شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران در ادامه با بیان این که اگر نگاه افراد آن قدر افول پیدا کند که تصور و باور کنند با آزادی می شود به سمت مدرنیته و توسعه یافتگی رسید در اصل توانمندی ها و قدرت های افراد را محصور به مواردی کرده ایم که ارزش موثری ندارند، گفت: در مقایسه دوران قبل از انقلاب با بعد از انقلاب می بینیم که بواسطه همین پوشش و معطوف شدن فکر و ذهن به اهداف موفقیت های بیش تری کسب شده است. این که افراد را به این سمت سوق بدهیم که آزادی را هدف قرار دهند بیش تر چیزی شبیه سرگرم کردن آنان است.

داودی افزود: زمانی فرد نتواند به درستی از ذهنش استفاده کند و جامعه نیز به او یاد نمی دهد که از توانمندی هایش به درستی استفاده کند و برنامه ریز توانایی رساندن فرد به نقطه تکامل را ندارد و خود فرد نیز توقع حداقلی از خود دارد نه می تواند خود را به عنوان زنی به مقابه قدرت شناختی موثر تعریف کند و نه می تواند زندگی کند. اگر جامعه اندکی در خصوص چگونگی زن بودن، درست زندگی کردن و آزادی بر اساس حداکثر خواست و نیازی که منجر به تکامل شود داشته باشد، شاید بهتر بتواند قدرت موثر خود را به رخ همگان بکشاند.

جلیلی در انتهای گفت و گو با بیان این که اگر یک زن ویژگی ها و پتانسیل های خاص خود را در نظر بگیرد و به بهترین نحو آن ها را تا رسیدن به تکامل ارتقاد دهد، می تواند این قدرت را پیدا کند که تاثیر گذار در جامعه باشد، گفت: زمانی که زنان بتوانند به این سمت بروند که فردی تاثیر گذار، نقش آفرین و نقش ساز شود در اصل به برترین تعریف از خود رسیده اند.

برنامه ساعت بیست و چهار و یک دقیقه با بررسی تاریخچه علوم شناختی و کاربردهای آن در حوزه های مختلف و شباهت و تفاوت هایی که با حوزه های علوم روانی دارند، به بررسی شناسه ها، شاخص ها، تاکتیک ها و تکنیک های علوم شناختی در حوزه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و رسانه می پردازد. این برنامه دوشنبه ها و چهارشنبه ها ساعت ۱۶:۰۰ به مدت ۶۰ دقیقه روی موج اف ام ردیف 103.5 مگاهرتز به تهیه کنندگی نوشین رهگذر، سردبیری علیرضا داودی، اجرای کارشناسی معصومه نصیری، گویندگی سعید بارانی و هماهنگی مهدی تاجیک تقدیم مخاطبان فرهیخته رادیو گفت‌وگو می شود.

شبکه گفت وگو را علاوه بر امواج رادیو می توانید از طریق گیرنده های دیجیتالی، رادیونما، اپلیکیشن ایران صدا و آدرس اینترنتی radiogoftogoo.ir نیز دریافت کنید. همچنین علاقمندان می‌توانند از طریق شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام رسان های مجازی و سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ با این برنامه و دیگر برنامه های رادیو گفت‌وگو در ارتباط باشند.

انتهای پیام/