به گزارش برنا؛ پژوهشگران باور دارند که اختاپوس‌ها و انسان‌ها از نسل همان حیوان کرم‌مانند اولیه‌ای هستند که ۵۱۸ میلیون سال پیش می‌زیسته است. به همین دلیل است که این موجودات هشت پا بسیار باهوش هستند. این حیوان کرم‌مانند که با نام “فیسیورمیس یوونانیکوس”(Facivermis yunnanicus) شناخته می‌شود، نخستین نمونه شناخته‌شده از یک حیوان دارای حداقل هوش بوده است که برای از دست دادن قسمت‌هایی از بدن که دیگر به آنها نیازی نداشت، تکامل یافت.
این پژوهش جدید که در “مرکز ماکس دلبروک”(Max Delbruck Centre) در برلین انجام شده است، نشان داد که مغز اختاپوس‌ها شبیه به انسان است زیرا این حیوان دریایی، تنظیم‌کننده‌های ژنی مختلفی به نام “ریزآران‌ای‌ها”(miRNAs) را در بافت عصبی خود دارد که با تعداد آنها در مهره‌داران قابل مقایسه است.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که ریزآران‌ای‌ها، نقش اساسی در رشد مغزهای پیچیده دارند. پروفسور “نیکولاس راژوسکی”(Nikolaus Rajewsky)، از پژوهشگران این پروژه گفت: این همان چیزی است که ما را به اختاپوس مرتبط می‌کند. اختاپوس‌ها به باهوش بودن شهرت دارند. خبرگزاری SWNS گزارش داد: اختاپوس‌ها می‌توانند از وسایلی استفاده کنند، پوسته نارگیل را برای درست کردن سرپناه به کار ببرند و سنگ‌ها را برای محافظت از لانه روی هم بگذارند.
دانشمندان مدت‌هاست که هوش اختاپوس‌ها را مورد بررسی قرار داده‌اند و آنها را در حالی تماشا کرده‌اند که به حل کردن معماها می‌پردازند و در شیشه‌ها را باز می‌کنند. اخیرا حتی از آنها در حال پرتاب سنگ و صدف به سمت یکدیگر فیلم گرفته شده است.
پژوهشگران در این پروژه، ۱۸ نمونه بافت مختلف به دست آمده از اختاپوس‌های مرده را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و ۴۲ خانواده ریزآران‌ای جدید را عمدتا در مغز شناسایی کردند. نتیجه بررسی‌ها نشان داد که ژن‌ها در طول تکامل سرپایان حفظ شده‌اند که برای حیوانات مفید بوده است.
راژوسکی گفت: در واقع ویرایش‌های آران‌ای زیادی در حال انجام گرفتن بود اما نه در قسمت‌هایی که ما معتقدیم جالب هستند. جالب‌ترین کشف، گسترش چشمگیر ریزآران‌ای‌ها بود. در مجموع، ۴۲ خانواده جدید ریزآران‌ای به طور ویژه در بافت عصبی و بیشتر در مغز پیدا شد.
با توجه به اینکه این ژن‌ها در طول تکامل سرپایان حفظ شدند، پژوهشگران نتیجه گرفتند که این امر برای حیوانات سودمند بوده و از نظر عملکردی نیز ضروری است.
دکتر “گریگوری زولوتاروف”(Grygoriy Zolotarov)، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: این سومین گسترش بزرگ خانواده‌های ریزآران‌ای در دنیای حیوانات و بزرگترین گسترش بیرون از گروه مهره‌داران است. برای درک بهتر این موضوع می‌توان به صدف‌ها اشاره کرد. صدف‌ها تنها پنج خانواده ریزآران‌ای جدید به دست آورده‌اند. این در حالی است که میزان دستیابی در اختاپوس‌ها ۹۰ خانواده بوده است.
راژوسکی که شیفتگی او به اختاپوس‌ها سال‌ها پیش هنگام بازدید از “آکواریوم خلیج مونته‌ری”(Monterey Bay Aquarium) در کالیفرنیا آغاز شد، گفت: صدف‌ها به دلیل هوش خود شناخته نمی‌شوند. من اختاپوس را دیدم که در کف مخزن نشسته بود و فکر می‌کنم که ما چندین دقیقه به یکدیگر نگاه کردیم. این کار خیلی علمی نیست اما چشمان آنها حس هوش را تراوش می‌کنند. اختاپوس‌ها نیز مانند انسان‌ها، چشم‌های پیچیده‌ای شبیه به دوربین دارند.
اختاپوس‌ها در میان بی‌مهرگان، منحصربه‌فرد به شمار می‌روند زیرا هم دارای مغز مرکزی و هم دارای سیستم عصبی محیطی هستند که عملکرد مستقلی دارند. اختاپوس‌ها، عملکردهای پیچیده مغزی را توسعه داده‌اند و از بازوهای خود به صورت بسیار هدفمند استفاده می‌کنند. آنها از بازوهای خود به عنوان وسیله‌ای برای باز کردن صدف‌ها یا به عنوان سلاحی برای مقابله با شکارچیان استفاده می‌کنند.
همچنین، اختاپوس‌ها بسیار کنجکاو هستند و می‌توانند نکاتی را به خاطر بسپارند. آنها می‌توانند افراد را بشناسند و برخی را بیشتر از دیگران دوست داشته باشند. اعتقاد بر این است که اختاپوس‌ها حتی خواب می‌بینند زیرا رنگ و ساختار پوست آنها هنگام خواب تغییر می‌کند. راژوسکی اکنون در حال برنامه‌ریزی برای پیوستن به کارشناسان دیگر است تا یک شبکه اروپایی را تشکیل دهد که امکان تبادل اطلاعات بیشتر را فراهم می‌کند.