صفحه نخست

فیلم

عکس

ورزشی

اجتماعی

باشگاه جوانی

سیاسی

فرهنگ و هنر

اقتصادی

علمی و فناوری

بین الملل

استان ها

رسانه ها

بازار

صفحات داخلی

یادداشت هفته؛

می‌نویسم به یاد دانشمند شهید ایرانی که دنیا را متحیر کرد

۱۴۰۱/۱۰/۱۷ - ۰۱:۰۲:۰۲
کد خبر: ۱۴۱۹۶۴۷
علی پژوهش- دبیر گروه علمی و فناوری

"دانش اگر در ثریا باشد، مردانی از سرزمین پارس به آن دست پیدا خواهند کرد" حدیثی است منتسب به پیامبر عظیم‌الشان اسلام دربارۀ مردمان این سرزمین کبریایی که حقیقتاً طی صدها سال مردان و زنان زیادی در نقاط مختلف ایران اسلامی به آن جامۀ عمل پوشانده‌اند از جابربن‌حیان، زکریای رازی، ابوریحان بیرونی گرفته تا ابوسعید ضریر جرجانی، ابوعلی سینا، شیخ بهایی و بسیاری دیگر از مردمان این سرزمین که نام بردن از آن‌ها مجالی جداگانه می‌طلبد.

وجه مشترک همۀ دانشمندان ذکر شده عشق آن‌ها به میهن و شریعت اسلام است، بزرگانی که همچنان دستاوردهای علمی آن‌ها در دانشگاه‌های بزرگ جهان تدریس می‌شود. درخشش دانشمندان ایرانی مسلمان تا زمانی که پای استعمارگران اروپایی و آمریکایی به ایران باز شد سرعت خوبی داشت اما به خصوص در سال‌های پایانی قاجار و طول دوران پهلوی طی مسیر رشد علمی برای نخبگان این خاک بسیار دشوار شد.

تأسیس نهضت سواد آموزی در دی‌ماه 58به فرمان بنیان‌گذار بزرگ انقلاب اسلامی، خود مؤید بی‌توجهی به رشد علمی کشور در سال‌های گذشته است، بررسی اجمالی آمار ذیل که ریشه در دو سر شماری مردم ایران به فاصلۀ 35سال دارد به خوبی حکایت از تغییرات محسوس توجه به جامعۀ علمی کشور دارد.

شاخص ها

قبل از انقلاب(سرشماری سال 1355)

بعد از انقلاب ( سرشماری سال 1390)

نرخ باسوادی

2/47 %

2/93 %

تفاوت نرخ باسوادی بین مردان و زنان

8/23 %

7 %

اختلاف نرخ سواد در مناطق روستایی و شهری

35 %

12%

تعداد دانش آموزان

6.600.842

12.362.649

تعداد مدارس

47.047 واحد

91.830 واحد

پوشش تحصیلی از متقاضیان تحصیل در دوره متوسطه

23 %

85 %

مراکز آموزشی فنی و حرفه ای

700 واحد

6983 واحد

مراکز آموزش کودکان استثنایی

237 مرکز

1500 مرکز

مراکز آموزش استعدادهای درخشان

2 مرکز

670 مرکز

جمعیت دارای تحصیلات عالیه

310.000

5.474.000

اختلاف بین نرخ تحصیلات عالیه مردان و زنان

5/39 %

2/0- %

تعداد دانشجویان

حدود 170.000 نفر

حدود 4.000.000 نفر

تعداد دانشگاه ها

223 واحد

2540واحد

تعداد رشته های کارشناسی در دانشگاه

196

914

تعداد رشته های کارشناسی ارشد در دانشگاه

182

1033

تعداد رشته های دکتری تخصصی

28

793

تعداد کل اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها

9282

63818

 
جوانان نخبۀ ایرانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به کمک فضای بازی که پیدا کرده‌ بودند موفق شدند تا سرعتی بی‌نظیر در رشد تولید علم پیدا کنند، آن‌ها هرروز در تلاش هستند که یک گام بیشتر به آرمان بدل شدن زبان فارسی به زبان علمی جهان بردارند.
ایران اسلامی بر اساس آخرین آماری که سال گذشته منتشر شد، رتبۀ 15تولید علم در جهان را به دست آورد.

بررسی جایگاه علمی ایران در سال ۲۰۲۱ بر اساس برآوردهای نظام‌های بین المللی WOS یا Web of Science، اسکوپوس (SCOPUS)، نظام نامه NATURE INDEX و استخراج از اطلاعات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) انجام شده است. در این بررسی رشد علمی کشور بر پایه شاخص‌های بین المللی تولید علم صورت گرفته است همچنبن آخرین به روز رسانی تولید علم ایران در حوزه Web of Science تا روز ۲۸ نوامبر سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد شاخص اچ ایندکس ایران عدد ۳۸۳ است که این میزان نشان دهنده میزان کیفیت مقالات ایرانی ثبت شده است.

جایگاه علمی ایران در Web of Science در ۵ سال اخیر

موضوع سال ۲۰۲۱ ۲۰۲۰ ۲۰۱۹ ۲۰۱۸ ۲۰۱۷
تولید علم در جهان رتبه ۱۵ ۱۶ ۱۶ ۱۶ ۱۶
تعداد ۶۴۸۲۲ ۷۲۲۹۴ ۶۴۱۶۹ ۵۶۵۳۵ ۵۴۵۹۳
سهم (درصد) ۲.۱۶ درصد ۲.۰۵ درصد ۱.۸۵ درصد ۱.۷۴ درصد ۱.۷۱ درصد
تولید علم در کشورهای اسلامی رتبه ۱ ۱ ۱ ۱ ۱
تعداد ۶۴۸۲۲ ۷۲۲۹۴ ۶۴۱۶۹ ۵۶۵۳۵ ۵۴۵۹۳
سهم (درصد) ۲۰.۱۰ درصد ۲۰.۶۱ درصد ۲۰.۴۲ درصد ۱۹.۸۶ درصد ۲۰.۵۹ درصد

استنادات

* داده‌های مربوط به بخش استنادات از پایگاه InCite و با در نظر گرفتن ESCI استخراج شده است

رتبه ۱۵ ۱۶ ۱۶ ۱۸ ۱۹
تعداد ۴۷۶۴۱ ۲۸۵۵۸۱ ۴۵۶۰۷۶ ۵۴۸۱۸۱ ۶۰۳۵۷۶
سهم (درصد) ۱.۵۶ درصد ۱.۴۴ درصد ۱.۴۲ درصد ۱.۲۵ درصد ۱.۱۳ درصد
مقالات برتر رتبه ۱۶ ۱۵ ۱۹ ۲۳ ۲۷
تعداد ۵۵۰ ۷۵۹ ۵۴۹ ۳۶۳ ۲۷۷
سهم (درصد) ۳.۶۷ درصد ۳.۵۲ درصد ۲.۷۹ درصد ۲.۰۸ درصد ۱.۶۷ درصد
مقالات برتر (تجمعی) رتبه ۲۳ ۲۴ ۲۷ ۳۲ ۳۴
تعداد ۳۳۷۰ ۲۸۳۶ ۲۰۸۵ ۱۵۳۶ ۱۱۷۳
سهم (درصد) ۱.۹۰ درصد ۱.۷۵ درصد ۱.۴۸ درصد ۱.۲۷ درصد ۱.۱۳ درصد

مقالات پراستناد

*آخرین آمار مربوط به تعداد مقالات پر استناد کشور در پایگاه wos بر اساس بروزرسانی چهارمین دوماهنامه ESI سال ۲۰۲۱

رتبه ۱۶ ۱۵ ۱۹ ۲۳ ۲۷
تعداد ۵۵۰ ۷۵۴ ۵۴۵ ۳۶۳ ۲۷۷
سهم (درصد) ۳.۶۷ درصد ۳.۵۰ درصد ۲.۷۷ درصد ۲.۰۸ درصد ۱.۶۷ درصد
مقالات کنفرانس رتبه ۴۲ ۳۸ ۴۰ ۳۸ ۳۷
تعداد ۸۱۷ ۲۱۴۵ ۳۳۹۵ ۳۷۳۹ ۴۲۷۲
سهم (درصد) ۰.۳۵ درصد ۰.۴۵ درصد ۰.۴۷ درصد ۰.۵۰ درصد ۰.۵۵ درصد

مشارکت بین المللی (دیپلماسی علمی)

*داده‌های مربوط به مشارکت بین المللی (دیپلماسی علمی) از پایگاه InCite و با در نظر گرفتن ESCI استخراج شده است.

رتبه ۲۰ ۲۲ ۲۴ ۲۸ ۳۰
تعداد ۱۹۱۳۰ ۲۱۹۸۴ ۱۷۹۶۶ ۱۴۰۳۷ ۱۲۱۴۵
سهم (درصد) ۱.۱۵ درصد ۱.۰۵ درصد ۰.۹۰ درصد ۰.۷۸ درصد ۰.۷۲ درصد
مقالات داغ رتبه ۱۳ ۲۱ ۲۵ - -
تعداد ۷۷ ۶۷ ۱۹ - -
سهم (درصد) ۴.۹۶ درصد ۳.۱۲ درصد ۲.۹۴ درصد - -

گاهی برخی مغرضانه شبه ایجاد می‌کنند که بعد از گذشت چهار دهه، این موضوع دستاورد بزرگی نیست؛ چرا که چندین سال زمان صرف شده بنابراین اگر رژیم سابق هم بود شرایط بهتر می‌شد! این مغلطه در حالی شکل می‌گیرد که تعیین شاخص مذکور توسط مراجع بین‌المللی انجام شده است.

افرادی که چنین شبهه‌ای را وارد می‌دانند، ابتدا باید به این سوال پاسخ بدهند که چطور امکان دارد، کشورهای جهان بیش از چهاردهه بیکار نشسته باشند تا ایران رتبۀ تولید علم خود را این مقدار ارتقاء دهد! یقیناً آن‌ها نیز تلاش‌هایی داشته‌اند اما مجاهدت شبانه روزی مردان و زنان این خاک، چنین موفقیتی را برای ایران اسلامی به ارمغان آورده است.

خاک ایران زمین طی قرن‌های متمادی جواهرهای گران‌بهایی را به خود دیده است که نامی ماندگار از خود به جای گذاشته‌اند، طی چهار دهۀ گذشته نیز گوهرهای زیادی در این خاک زندگی کرده‌اند، برخی همچنان مجاهدانه و گمنام در حال فعالیت علمی هستند اما گروهی همچون فخری زاده و سعید کاظمی آشتیانی شهید شده‌اند.

چهاردهم دی‌ماه سالروز شهادت دکتر سعید کاظمی آشتیانی، رئیس فقید پژوهشگاه رویان است، دانشمندی مسلمان و ایرانی که موفق شد تا لبخند رضایت به لب بسیاری از پدران و مادران ایرانی و غیرایرانی بنشاند که ناامیدانه از تجربۀ داشتن فرزند به رویان مراجعه می‌کردند، در حقیقت هنر سعید خنداندن ناامیدان بود.

سعید کاظمی آشتیانی احتمالا مانند بسیاری دیگر از دانشمندان ایران با تحمل نیش و کنایه‌های افرادی که تصوری از پیشرفت جز وابستگی به مغرب زمین و واردات کالاهای تولید شده در ممالک آن‌ها را ندارند، مانند همان دوستی که تصور می‌کرد، آمریکا قادر است با فشردن یک کلید کل توان نظامی ایران را نابود کند، فقط با تکیه بر نور ایمان و اشتیاق برای خدمت به ایران و اسلام مسیر تولد تا تثبیت رویان را طی کرده است.

شهید آشتیانی سال 65هجری شمسی به کمک تنی چند از دوستان خود هستۀ اولیۀ جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران را بنیان نهاد، وی شش سال بعد، خود ریاست این مرکز را برعهده گرفت و منشاء خدمات بسیاری به ایران اسلامی شد.

پژوهشگاه رویان یکی از ده‌ها خدمت ماندگار شهید کاظمی آشتیانی به ایران اسلامی است که یقیناً در تاریخ این مُلک ماندگار خواهد شد، کلینیکی که زوج‌های ناامید بسیاری با مراجعه به آن گویی دم مسیحیایی به زندگی آن‌ها وزیده است و لذت پدر و مادر شدن را چشیدند.
وی همراه با دیگر همکاران مجاهد گمنام خود موفق شد تا روش‌های تأثیر گذاری برای درمان ناباروری معرفی کند، برای نخستین بار در ایران سلول‌های بنیادی توسط این دانشمند بزرگ و همراهانش تولید، تکثیر و منجمد شد همچنین نخستین حیوان شبیه‌سازی ایران در این پژوهشگاه چشم به جهان گشود به طور خلاصه فعالیت‌های شهید کاظمی آشتیانی مصداق بارز انجام امور خیری در دنیا است که اثر وضعی آن تا برپایی صحرای محشر به روح والا مقام شهید خواهد رسید.

امثال شهید آشتیانی بودند که صفوف بیش از هشت‌ساله بیماران برای جراحی‌های معمول جهان، مانند عمل‌های مرتبط با قلب را شکستند و جایگاهی برای ایران اسلامی به ارمغان آوردند که امروز واژه‌ای تحت عنوان گردشگری سلامت در ایران جایگاه جدی پیدا کرده است.

مهمترین رمز موفقیت آن‌ها ایمان به خدا و عشق به میهن بود، دانشمندان بزرگی مثل شهید کاظمی آشتیانی که گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر ترور بیولوژیک وی وجود دارد، هیچگاه وقت خود را برای گله از کمبودها هدر ندادند، آن‌ها به جنگ مشکلات رفتند و حلشان کردند، فرزندان برومند ایران از هیچ سختی فرار نمی‌کنند، آن‌ها صخره‌ها را پیش روی خود نرم می‌گردانند، روحیه‌ای که داشتن آن به واقع حلاوت بسیاری به زندگی انسان می‌بخشد.

کلیپی کوتاه ببینید از آنچه سعید کاظمی آشتیانی برای ایران انجام داد؛

انتهای پیام/

نظر شما