به گزارش خبرگزاری برنا؛ رقابت‌های چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن دوشنبه ۲۶ دی به ایستگاه چهارم خود رسید و در این روز هم شاهد رقابت‌های نفس‌گیر و نزدیک قاریان و حافظان قرآن بودیم. برخلاف روزهای پیشین که شاهد رقابت قاریان مطرح بودیم، به نظر می‌رسید روز چهارم رقابت‌ها را باید روز سرنوشت‌ساز برای حافظان کل قرآن بدانیم؛ زیرا در این روز حافظانی به میدان آمدند که برخی از آنها صاحب‌نام هستند و حتی در برخی مسابقات بین‌المللی هم توانسته‌اند به موفقیت‌های خوبی دست پیدا کنند.
رقابت‌ها در روز چهارم به مانند روزهای پیشین نه از ساعت ۱۵ بلکه از ساعت ۸ صبح آغاز شد. توضیح اینکه، مسابقات در رشته حفظ قرآن در دو مرحله انجام می‌شود؛ مرحله نخست مربوط به بخش حفظ استقامتی است، یعنی حافظانی که قرار است در صحن مسابقات به ارائه محفوظات خود بپردازند و پرسش‌های داوران را پاسخ بگویند، باید صبح همان روز در هتل محل اقامتشان، حفظ استقامتی را پشت سر بگذارند. در نهایت امتیازی که حافظان قرآن در مرحله حفظ استقامتی می‌گیرند به امتیازات آنها در مرحله ارائه محفوظات در صحن اصلی افزوده شده و با لحاظ برخی دیگر از امتیازها در بخش‌های صوت، لحن، تجوید و وقف و ابتدا امتیاز نهایی‌شان مشخص می‌شود.
سنجش با حفظ استقامتی
این بخش از ابتدا در مسابقات وجود نداشته و چند سالی است که به مسابقات افزوده شده است. کمیته فنی مسابقات بر این باور است که چون در صحن مسابقات فرصت چندان زیادی وجود ندارد تا حافظ به خوبی محک بخورد باید پیش از اینکه مسابقات در صحن اصلی آغاز شود، بخش حفظ استقامتی هم در محل اسکان متسابقان برگزار شود تا از این طریق بتوان پرسش‌های بیشتری از حفاظ داشت و صحت حفظ آنها را بهتر مورد سنجش قرار داد.
حفظ قرآن و مسابقات آن در حالی در ایران تا این حد جدی گرفته می‌شود و مسئولان فرم برگزاری آن را به‌روزرسانی می‌کنند که در کشوری نظیر مصر که مهد هنر تلاوت دنیا است، چنین نیست؛ یعنی در آنجا کمتر نگاه استقلالی به حفظ قرآن وجود دارد و مهم این است که افراد در ابتدای فعالیت‌های قرآنی خود قرآن را حفظ کنند که در ادامه حفظ قرآن بتواند در تلاوت قرآن به آنها کمک کند. به نظر می‌رسد که اگر هم قرار باشد در ایران مسیر دیگری نسبت به مصر در پیش گرفته شود، بهتر آن است که فضا به سمتی سوق پیدا کند که حافظان قرآن در دیگر ابعاد تلاوت نیز رشد کنند.
توضیح اینکه، در شرایط فعلی آنچه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، حسن حفظ محسوب می‌شود و بخش استقامتی نیز به دنبال این است که بتواند حسن حفظ حافظان قرآن را بهتر مورد ارزیابی قرار دهد و دیگر مؤلفه‌ها در تلاوت قرآن نظیر صوت، لحن یا تجوید کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و چه بسا ممکن است این رویه سبب شود تا حافظان کمتر در تقویت ابعاد فنی تلاوت خود بکوشند و صرفاً بر حسن حفظ تمرکز کنند.
بر آن شدم تا این موضوع را با برخی از شرکت‌کنندگان در رشته حفظ کل هم در میان بگذارم. محمدرضا زاهدی یکی از آنها بود. او از تهران در این دوره از رقابت‌ها شرکت کرده و روز گذشته هم توانست به خوبی به پرسش‌های هیئت داوران پاسخ دهد و نمره کامل را در بخش حسن حفظ دریافت کند. پس از اینکه زاهدی کار خود را انجام داد و از جایگاه برگزاری مسابقه پایین آمد به گپ‌وگفتی کوتاه با او پرداختم و نظرش را در مورد اجرای برنامه‌اش پرسیدم. او در پاسخ گفت: از اجرای خودم در سالن راضی بودم. سیستم صوتی سالن هم رضایت‌بخش بود و یکی از دلایل خشک شدن صدا در هنگام تلاوت استرس است و یکی از دلایل نیز به میکروفون بازمی‌گردد.
حفظ استقامتی؛ خوب یا بد؟
این حافظ کل قرآن با اشاره به مزایا و معایب بخش حفظ استقامتی هم گفت: حفظ استقامتی برای حافظان مسئله مهم و خوبی است چون حافظ باید نشان بدهد که حافظ است، اما این کار تأثیر بخش صوت و لحن و تجوید را کاهش می‌دهد و سبب می‌شود که حافظان ما از حیث مباحث مربوط به فن تلاوت قرآن به سمت رشد حرکت نکنند. من هم که سال‌ها در زمینه قرائت قرآن فعالیت داشته‌ام، دانش و مهارتم در این زمینه خیلی به کار نمی‌آید و حسن حفظ از اهمیت برخوردار است.
در ادامه از او درباره غایت کار یک حافظ سوال کردم. در پاسخ بیان کرد: یک مقدار در کشور ما حافظان قرآن گمنام هستند و حتی اگر در مسابقات بین‌المللی هم به موفقیت دست پیدا کنند، پس از چند سال حضورشان کمرنگ می‌شود. باید مانند کشورهای دیگر که از حافظان در خواندن ترتیل‌ها و نمازها استفاده می‌کنند، عمل کنیم؛ زیرا حافظان قرآن هم سال‌ها تلاش می‌کنند و حیف است که نتایج تلاش آنها دیده نشود.
جلسه‌ای برای حافظان قرآن وجود ندارد
در این دوره از مسابقات شاهد حضور افرادی هستیم که پیشتر موفق به کسب رتبه بین‌المللی شده‌‌اند. در این زمینه نیز از زاهدی پرسش کردم که در پاسخ گفت: برای من رقابت کردن کنار این افراد درس‌آموز است، اما به نظر می‌رسد چون کمتر دیده می‌شوند مجبور هستند که مجدداً در مسابقات شرکت کنند و به عرصه مسابقات برگردند. نکته دیگر اینکه ما فضایی برای تمرین حفظ نداریم و تقریباً جلسه حفظ وجود ندارد و اگر کسی در مسابقات شرکت نکند، مرور هم نخواهد کرد و بر همین اساس چاره‌ای جز این ندارد که در مسابقات حاضر شود.
پس از زاهدی که به عنوان نخستین نفر به اجرای برنامه پرداخت، نوبت به اجرای موسی معتمدی رسید. او یکبار موفق شده در مسابقات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران رتبه نخست را کسب کند و جالب است که باز هم پا به عرصه مسابقات نهاده تا بتواند هم بر افتخارات خودش بیفزاید و هم اینکه آمادگی‌اش را در سطح قابل قبولی نگه دارد. معتمدی هم از جمله حافظان قرآنی بود که در بخش استقامتی و بخشی که مربوط به اجرا در سالن برگزاری مسابقات است، نمره کامل در حسن حفظ یعنی ۱۰۰ را دریافت کرد و به نظر می‌رسد باید او را یکی از جدی‌ترین گزینه‌ها برای کسب رتبه اول مسابقات بدانیم.
مسابقات برایم طریقیت دارد
پس از پایان اجرای معتمدی با او هم‌کلام شدم و نظرش را درباره اجراهایش پرسیدم. در پاسخ گفت: همه چیز خوب بود، البته چون پیشتر توانسته‌ام رتبه کسب کنم، نگاهم به مسابقات متفاوت‌تر از نگاه دیگران است؛ یعنی قبلاً مسابقات برای من موضوعیت داشت، اما در حال حاضر طریقیت دارد. برخی تصور می‌کنند مسابقات برای این است که افراد بتوانند در آن رتبه کسب کنند، اما اینچنین نیست و برای حافظ قرآن هیچ چیزی مانند شرکت در مسابقات نمی‌تواند، او را ارتقا دهد و اگر حافظ پس از مدتی در مسابقات شرکت نکرد، انس خودش با قرآن را از دست می‌دهد و دیگر مرور هم نخواهد کرد. پس مسابقات بهانه خوبی برای ارتقای سطح کیفیت است و به همین دلیل مجدداً در آن شرکت کرده‌ام.
از او درباره بخش حفظ استقامتی هم پرسیدم که پاسخ داد: برای اینکه امتحان سخت‌تری از حافظان گرفته شود، بخش بسیار خوبی است. در سالی که من موفق به کسب رتبه در مسابقات شدم در مرحله کشوری سه مرحله آزمون دادیم و در دوره آزمایشی نیز بیست و پنج صفحه از ما تحویل گرفتند. این برنامه‌ها موجب می‌شود افرادی که حسن حفظ بهتری دارند، بتوانند در مسابقات رتبه‌های برتر را کسب کنند. چون گاهی اوقات برخی حافظان قرآن به دلیل اینکه ترتیل خوبی داشتند، با وجود اینکه در بخش حسن حفظ نمره از دست می‌دادند، اول می‌شدند اما یک نفر با وجود اینکه نمره کامل را در بخش حسن حفظ می‌گرفت، رتبه‌ای کسب نمی‌کرد. اما در ادامه این رویه اصلاح شد و امسال حافظ باید در بخش استقامتی هفت و نیم صفحه را بخواند و این بخش از اهمیت بیشتری برخوردار شده است.
در پایان این گفت‌وگو هم از معتمدی خواستم تا نظرش را درباره غایت کار یک حافظ قرآن بگوید که گفت: اصل مطلب ترویج فرهنگ قرآنی و انس با قرآن است. در این صورت، هم فرد و هم جامعه قرآنی می‌شوند. در طول سال محافل قرآنی مختلفی برای دانش‌آموزان برگزار می‌کنیم و هدف اصلی ما این است که دانش‌آموزان بتوانند قرآن را بشنوند تا در این فضا قرار گیرند. این کارها برای این است که سفره قرآن پهن شود و اگر این اتفاق بیفتد همه بهره‌مند خواهند شد.
امیرحسین عطارزاده از یزد هم یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در رشته حفظ کل قرآن بود. او پس از اجرایش در صحن مسابقات گفت: آنطور که تمرین کرده بودم کار از آب درنیامد؛ زیرا حفظ استقامتی بسیار دشوار است، چون باید با یک فاصله کوتاهی حافظ وارد سالن اصلی مسابقات هم بشود و بسیار دشوار است که بخواهد در یک روز به هر دو بخش برسد. نکته دیگر هم درباره قرعه‌ها است و آنطور که تصور می‌شد قرعه‌ها یکسان نیستند. قرعه‌های صبح و عصر من سؤالات دشواری بود، اما گاهی اوقات پرسش‌ها ساده‌تر است و به نظر می‌رسد باید در این زمینه فکری شود تا یکسان‌سازی در قرعه‌ها صورت گیرد.
این حافظ کل قرآن بیان کرد: نکته دیگر اینکه بهتر بود از داور باتجربه‌تری در بخش حفظ استقامتی استفاده می‌شد؛ زیرا هنگامی که در این بخش به پرسش‌ها پاسخ می‌دادم، داور برای یک حرف که تذکر هم نمی‌خواست تذکر داد و در ابتدای تلاوت شیرازه فکری من را به هم ریخت.
حافظان بین‌المللی با مسابقات خداحافظی کنند
عطارزاده معتقد است: سطح مسابقات سال به سال بهتر از قبل می‌شود و جالب اینکه افرادی که رتبه‌های بین‌المللی دارند هم در مسابقات شرکت می‌کنند. البته این مسئله خیلی خوب نیست؛ چون یک نفر وقتی به قله کاری می‌رسد، منطقی نیست که دوباره بخواهد همان کار را تکرار کند. اگر اینچنین باشد تغییر نسل چه زمانی باید اتفاق بیفتد؟ حدود هفتاد درصد از افرادی که در مرحله کشوری مسابقات حضور دارند، چندین سال است که سابقه حضور در مسابقات را دارند و همیشه به سد رقبای قوی می‌خورند و نمی‌توانند کاری از پیش ببرند. البته این دوستان می‌گویند باید دیگران خودشان را قوی‌تر کنند و دلیلشان را اینطور مطرح می‌کنند که می‌خواهند آمادگی خود را بالا نگه دارند، اما پیشنهاد می‌کنم که از طریق دیگری این کار را انجام بدهند.
چند نفر دیگر از حافظان کل قرآن هم در روز چهارم رقابت خود را انجام دادند و سپس نوبت به رشته قرائت تحقیق رسید. در این بخش نیز شاهد حضور برخی چهره‌های شناخته‌‌شده‌تر مانند امید حسینی‌نژاد از خراسان رضوی بودیم که موفق شد تلاوت خوبی هم ارائه کند. اما شاید یکی از مهم‌ترین نکات در این بخش حضور دو قاری جوان به نام‌های محمدمهدی کهکشان و یونس شاهمرادی بود. نفر اول شرکت‌کننده از اصفهان و متولد ۱۳۷۹ است و نفر دوم شرکت‌کننده از تهران و متولد ۱۳۸۱.
حضور قاریانی که سن و سال کمی دارند، اما در سطح قابل قبولی می‌توانند به تلاوت قرآن بپردازند از جمله نکات حائز اهمیت در مسابقات است. کهکشان و شاهمرادی توانستند، عملکرد بسیار قابل قبولی داشته باشند و تلاوتشان به نحوی بود که توانستند جمعیت حاضر در سالن را هم با خود همراه کنند. شاید حضور این قاریان نویدبخش آغاز دوران جدید مسابقات باشد؛ دورانی که در آن نسل افراد شرکت‌کننده تغییر می‌کند و چه‌بسا در سال‌های آینده با حضور قاریانی از نسل کهکشان و شاهمرادی میانگین سنی شرکت‌کنندگان نیز کاهش پیدا کند.
در روز چهارم رقابت‌ها دو شرکت‌کننده از استان مازندران هم حضور داشتند؛ مصطفی قاسمی و سیدصادق مسلمی. قاسمی عملکرد خوبی داشت اما مسلمی به دلیل سرماخوردگی نتوانست در مسابقات شرکت کند و حذف شد. با همه این اوصاف در این روز علی رغم اینکه تلاوت‌های خوبی شنیده شد، اما در رتبه‌بندی اول و دوم تغییری صورت نگرفت؛ یعنی پس از پایان روز چهارم رقابت‌ها نیز در رشته قرائت تحقیق همچنان سیدمصطفی حسینی اول است و علیرضا بیژنی دوم. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که شاید در روز پنجم و پایانی مسابقات این جدول دستخوش تغییر شود و شانس اصلی برای هادی اسفیدانی است که در روز آخر به اجرای برنامه می‌پرازد.
روز چهارم مسابقات هم با همه فراز و فرودهایش به اتمام رسید؛ روزی که از مسابقات استقبال بهتری صورت گرفت و حافظان کل قرآن که مدعی کسب رتبه‌های برتر بودند نیز رقابت خود را آغاز کردند. در بخش قرائت تحقیق هم پدیده‌های جوانی معرفی شدند که حتی اگر امسال رتبه‌های برتر را کسب نکنند، اما این مسابقات و کسب رتبه برتر در آینده‌ای نزدیک متعلق به آنها است، به شرط اینکه تمرین و ممارست را رها نکنند و با عدم کسب رتبه در این دوره از مسابقات دلسرد نشوند که پیروزی از پی صبر حاصل می‌شود.
رقابت‌های چهل و پنجمین دوره مسابقات سراسری قرآن ۲۷ دی به اتمام می‌رسد و صبح روز ۲۸ دی هم با برگزاری مراسم اختتامیه، نفرات برتر معرفی و تجلیل خواهند شد. برای کسب اطلاع از آخرین جزئیات مهم‌ترین رویداد قرآنی کشور می‌توانید صفحه مسابقات سایت ایکنا و دیگر شبکه‌های اجتماعی این رسانه در فضای مجازی را دنبال کنید.
انتهای پیام/