در این مبحث سعی ما بر آنست که محیط کشت های آزمایشگاهی را تعریف و برخی مطالب کلی در خصوص آنها رابیان کنیم .
محیط کشت های آزمایشگاهی بستری مناسب برای کشت دادن باکتری و میکروارگانیسم‌ها هستند و شرایطی را فراهم می‌کنند که محیط ها برای تغذیه ، رشد و شمارش سلول‌های باکتری‌ها، مخمرها و انواع میکروارگانیسم‌ها در حالت ایده آل قرار داشته باشند. استفاده از محیط کشت ها باید تحت شرایط خاصی انجام شود که یکی از این شرایط جلوگیری از آلودگی محیط کشت ها است.
کشت های سلولی و میکروبی یکی از روش‌های آزمایشگاهی برای کشت دادن ، بررسی و شمارش سلول‌های میکروبی و میکروارگانیسم های زنده هستند. اصلی‌ترین عضو فرآیند کشت سلولی و میکروبی محیط کشت های آزمایشگاهی هستند .
در حالت کلی محیط‌های کشت به ۴ گروه محیط کشت های سلولی ، محیط کشت های میکروبیولوژی ، محیط کشت های غنی شده و محیط های کشت انتخابی تقسیم میشوند. خرید انواع محیط کشت سلولی برای آزمایشگاه های زیستی ضروری محسوب میشود ، چون برای تکثیر باکتری یا مخمرها و جداسازی سلول‌ها ، اندام‌ها یا بافت‌های یک حیوان یا گیاه و قرار دادن آنها در یک محیط مصنوعی مناسب ، برای ادامه بقا یا تکثیر، به محیط کشت‌های متنوع نیازمند خواهند بود .
محیط های کشت جامد
محیط های کشت نیمه جامد
محیط کشت های مایع
این محیط ها برای جداسازی باکتری ها به عنوان یک کشت خالص روی یک محیط جامد هستند.
در محیط ها از ترکیب آگار برای سخت شدن محیط در غلظت 1.5 تا 2.0 درصد استفاده می شود. محیط های جامد امکان رشد باکتری ها را به صورت کلونی با رگه زدن روی محیط فراهم می کنند . ترکیب آگار یک پلی ساکارید غیر شاخه ای است که از گونه های جلبک قرمز استخراج می شود . شناسایی کلنی ها در این محیط ها انجام می شود . عموما محیط کشت های جامد دارای آگار ها هستند .
رشد باکتری ها در محیط جامد به صورت صاف، مخاطی، گرد، نامنظم، رشته ای، منقطع شکل ظاهر می شود.
این محیط های کشت آزمایشگاهی تحرک باکتری ها و پرورش باکتری های میکروآئروفیل را نشان می دهند . این محیط ها دارای آگار با غلظت 0.5 درصد یا کمتر هستند . این نوع محیط ها قوامی ژله ای دارند.
رشد باکتری ها در محیط های نیمه جامد به صورت یک خط ضخیم می شوند.
این محیط های کشت آزمایشگاهی رشد تعداد زیادی باکتری را نشان می دهند.
این محیط ها با پسوند براث نامیده می شوند و به باکتری ها اجازه می دهند که به طور یکنواخت رشد کنند. این محیط کشت ها حاوی آگار نیستند و برای مطالعات تخمیر استفاده میشوند .
این محیط ها ساده هستند زیرا رشد بسیاری از میکروارگانیسم ها را افزایش می دهند. این محیط ها یک محیط معمولی هستند که در آزمایشگاه استفاده می شوند و کربن و نیتروژن دارند . این محیط کشت ها اجازه رشد باکتری را می دهند. باکتری های غیر سخت و بدون هیچ منبع غنی سازی . این محیط ها محیطی غیر انتخابی هستند .
این محیط های کشت نیاز به افزودن مواد دیگری به عنوان ساپلیمنت دارند. این محیط های غنی شده اجازه رشد میکروارگانیسم های ابداع شده را می دهند اما از رشد میکروب های دیگر جلوگیری می کنند زیرا به مواد مغذی مانند ویتامین ها و مواد محرک رشد در آزمایشگاهها نیاز دارند.
همانطور که از نام این محیط ها پیداست ، می توان گفت ، این محیط ها ، رشد انتخابی را نشان می دهند. میکروب ها یا میکروارگانیسم های مورد نظر رشد و از رشد میکروب های ناخواسته جلوگیری می کنند. هر محیطی را می توان با افزودن آگار بازدارنده به انتخابی تبدیل کرد.
محیط کشت باکتری :
محیط کشت باکتری باید به گونه ای تهیه شود که قبل از تلقیح با یک باکتری خاص ، استریل باشد تا تنها نوع باکتری موجود در نمونه وجود داشته باشد . محیط کشت باید هر آنچه باکتری برای تکثیر نیاز دارد را فراهم کند ، بنابراین دما، اسیدیته، نوع بستر کشت ، مواد غذایی و اکسیژن اهمیت اساسی خواهند داشت . تعداد محیط های کشت موجود برای رشد باکتری ها قابل توجه است . برخی از محیط‌های کشت عمومی از رشد طیف وسیعی از ارگانیسم ها پشتیبانی می‌کنند.
در اصل یک نوع ماده غنی شده شامل فاکتورهای رشد ، ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی ضروری برای رشد ارگانیسم‌های ( ارگانیسم‌هایی که نمی‌توانند مواد مغذی خاصی ایجاد کنند و نیاز به افزودن آنها به محیط را دارند ( سریع‌الرشد است .
وقتی ترکیب شیمیایی کامل یک محیط شناخته شود ، آن را یک محیط کشت شیمیایی تعریف شده می‌نامند .
آلاینده‌های بیولوژیکی و رایج‌ترین عواملی که باعث ایجاد آلودگی در محیط‌های کشت میشوند عبارتند از :
آلودگی توسط باکتری‌ها، قارچ‌ها و مخمرها :
این نوع آلودگی‌ها می‌توانند از طریق تجهیزات آزمایشگاهی ، انواع معرف ها ، تنفس اپراتور، تماس دست ، لباس‌های کار یا حتی موی اپراتور آزمایشگاه منتقل شوند . تماس ذرات این آلاینده‌ها با محیط کشت ، در هر مرحله از کشت آلودگی بیولوژیکی ایجاد خواهد کرد.
آلودگی ناشی از امکانات آزمایشگاهی :
تجهیزات آزمایشگاهی مانند دستگاه‌های انکوباتور مرطوب دی اکسید کربن ، کابینت‌های زیستی جریان هوای لایه‌ای و... منابعی برای آلودگی بیولوژیکی هستند . فلاسک با درب شل و پلیت‌هایی که به‌خوبی مهر و موم نشده‌اند ، راه را برای ورود و رشد آلودگی‌های گوناگون هموار می‌کنند.
آلودگی به مایکوپلاسما :
مایکوپلاسما به‌عنوان «علف هرز» محیط کشت سلولی شناخته میشود. این آلاینده ها می‌توانند باعث تغییر عملکرد سلول‌های کشت میزبان و ایجاد اثرات سیتوپاتیک شوند و محیط کشت ها را آلوده کنند.
آلاینده‌های شیمیایی :
ترکیب غلط سرم ها ، کیفیت نامرغوب آب ها و معرف ها و همچنین ظروفی که برای آماده کردن محیط کشت ها استفاده میشوند ، می‌توانند باعث ایجاد آلودگی شیمیایی محیط کشت ها شود . گاهی اوقات در سرم ها و سایر مواد افزودنی مقادیری اندوتوکسین وجود دارد که می‌توانند محیط کشت را آلوده کنند.
خلاصه :
محیط کشت های آزمایشگاهی بسیار متنوع هستند و برای امور میکروبیولوژی و سلولی کاربرد فراوان دارند و در انواع برندهای مختلف در بازارهای جهانی یافت میشوند .
محتوای این مطلب تبلیغاتی است و توسط سفارش‌دهنده، تهیه و تنظیم شده است