به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، گواهی سپرده کالایی یک ورقه بهادار است که در بورس قابلیت پذیرش و معاملات دارد. این اوراق گواهی از یک کالای معینی که در بورس پذیرش شده است، نشئت می گیرد.
شرکتی که متقاضی است اول انباری را نزد سازمان بورس مشخص و آن را پذیرش می کند. بعد که انبار پذیرفته شد، به ازای کالاهای موجود در انبار یک قبض انبار صادر می شود که این قبض توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی بنا بر واحدی که اعلام شده است، تبدیل به اوراق گواهی می شود و به صورت الکترونیک در حساب ناشر وثیقه می شود و قابلیت معامله پیدا می کند.
بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند، اینکه قرار نیست مانند اوراق سلف نفتی روی کالایی که موجود نیست، معامله صورت بگیرد، از جمله مزیت های گواهی سپرده کالایی نفتی است. از طرف دیگر، تا 18 ماه صاحبان گواهی هزینه انبارداری پرداخت نمی کنند، بعد از این مدت نیز مبلغ اندکی را می پردازند. این موارد به علاوه تسویه ریالی با قیمت روز ارز از جمله مشوق هایی است که برای این طرح در نظر گرفته شده است.
حجم مورد تقاضا در این طرح زیاد نیست و اگر مردم عادی هم به این موضوع ورود نکنند، مشکلی به وجود نمی آید. قرار است تا 5 درصد از نفت تولیدی کشور وارد این بازار شود که تقریباً معادل تولید 10 روز برای هر سال است. عدد و رقم ها آنقدر بالا نیست که احساس کنیم ریسکی در کار است.
علی صوفی استاد دانشگاه اقتصاد در گفت وگو با خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری برنا نظرات خود را در این باره بیان کرده است.
صوفی در خصوص مزیت های گواهی سپرده کالایی نفتی تصریح کرد: واقعیت این است که هر نوع کالایی اعم از نفت، خودرو و دیگر کالاها که وارد بورس شوند، روند خرید و فروش آن ها شفاف می شود. با این اقدام دست دلال ها از معاملات کوتاه می شود، بستر رانت از بین می رود و قیمت ها شفاف می شوند.
وی افزود: مهم ترین موضوع در اقتصاد هر کشوری نقطه تعادلی است که برای کالاها به دست می آید. نقطه ای که نه کمبود در آن هست و نه مازاد عرضه وجود دارد و بازار در تعادل قرار دارد. قیمت ها در بورس به تعادل می رسند و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شوند. بنابراین، بورس می تواند بستر مناسبی برای معاملات کالاهای راهبردی مانند نفت باشد.
این استاد اقتصاد دانشگاه گفت: معمولاً مافیاهای مختلف اعم از فعالان بخش دولتی یا صادرکنندگان و تولیدکنندگان یا دلالان در اقتصاد وجود دارند که مانع ورود کالاها به بورس می شوند. به طور مثال، بارها تلاش شده است خودرو به بورس وارد شود، با وجود اینکه مردم استقبال می کنند، دولت رضایت دارد و بورس هم از این امر استقبال می کند، اما کسی نمی داند چرا این امر تا الان عملی نشده است.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: ما قبلاً اوراق سلف نفتی را داشتیم که در عمل با شکست مواجه شد و نتوانست اهدافی را که برایش مشخص شده بود، محقق کند. در آن طرح چیزی فروخته می شد که وجود نداشت و قرار بود در آینده استحصال شود. در گواهی سپرده کالایی نفت خام، نواقص اوراق سلف نفتی رفع شده و استقبال مردم افزایش یافته است. در این طرح هم مردم سود می کنند و هم دولت به لحاظ تأمین بودجه نفع می برد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: مواردی مانند سررسید 36 ماهه و اینکه هزینه ی انبارداری در 18 ماهه اول رایگان است و در 18 ماهه دوم صاحبان گواهی ها ملزم به پرداخت هزینه ی انبارداری ناچیزی هستند، یک نوع مشوق برای سرمایه گذاران است.
صوفی تصریح کرد: در مراحل ابتدایی لازم است از این مشوق ها استفاده کنیم تا افراد به خرید این گواهی های سپرده تشویق شوند. احتمالاً بعداً دولت این مشوق ها را حذف می کند اما الان که در ابتدای کار هستیم، اتفاق خوبی است. اینکه تا چه اندازه از این طرح استقبال شود و مانند اوراق سلف نفتی به شکست نیانجامد به این موضوع بستگی دارد که ریسک ها کم شود، ثبات ارزی برقرار شود و نوسانات ارزی نداشته باشیم.
انتهای پیام/