به گزارش خبرنگار نفت خبرگزاری برنا، ناترازی در حامل‌های انرژی در کشور، امری غیر قابل چشم پوشی است به طوری که این ناترازی خود را در فصول سرد سال بیشتر نشان می‌دهد. از طرفی طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس مصرف متوسط گاز طبیعی در کشور به صورت متوسط سالیانه تا سال 1410 به میزان 4.6 درصد و بین سال‌های 1410 تا 1420 نیز به صورت متوسط سالیانه به 3.2 درصد افزایش پیدا خواهد کرد.
اما در حوزه عرضه نیز تا سال 1410 میزان عرضه گاز به صورت متوسط برابر با 4.3 درصد افزایش می‌یابد و پس از آن به صورت صورت متوسط سالیانه 3.2 کاهش خواهد یافت بنابراین طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان " مسائل راهبردی بخش انرژی در برنامه هفتم توسعه-ذخیره سازی گاز طبیعی" میزان عرضه گاز طبیعی در سال 1420 به 898.7 میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید در صورتی که میزان مصرف در همه بخش‌ها برابر با 141088 میلیون متر مکعب خواهد بود که نشان از ناترازی 512 میلیون متر مکعبی در روز دارد.
با این تفاسیر تا افق 1420 کشور با ناترازی عمیقی دست و پنجه خواهد زد و مشکلات بسیاری از جمله واردات گاز و بحران‌های امنیتی و اقتصادی برای کشور پیش خواهد آمد. بنابراین بر اساس تجارب جهانی و آن چه پیش رو داریم، برای عبور از چالش ناترازی فصلی، یکی از راه‌هایی که باید مورد توجه قرار گیرد، توجه به ذخیره‌سازی گاز به عنوان یکی از راهکارهای حل بحران ناترازی فصلی گاز است.
ذخیره‌سازی گاز
به فرایند ذخیره کردن گاز در مخازن طبیعی موحود در زیر زمین، ذخیره‌سازی گاز گفته می‌شود. در این فرایند، مخازن در فصول گرم سال به تدریج پر می‌شوند و در فصول سرد به شبکه گازی کشور تزریق می‌شوند. این فرایند مزایایی نظیر کمک به تامین گاز در فصول سرد سال، ایجاد امنیت در تامین گاز و تعادل در شبکه گاز رسانی در زمان وقوع حوادث غیرقابل پیش بینی، پایداری صادرات گاز، تداوم تامین در گاز مورد نیاز برای تزریق به مخازن نفتی با هدف ازدیاد برداشت، کاهش انتشار آلاینده ناشی از سوخت مایع جایگزین در نیروگاه و کمک به مدیریت شبکه گازرسانی نقاط مختلف کشور می‌باشد.
سهم ظرفیت ذخیره سازی هر کشور به مصرف آن از جمله شاخص‌هایی است که به ازای آن می‌توان وضعیت ذخیره‌سازی گاز در هر کشور را مورد بررسی قرار داد. این عدد در متوسط دنیا برابر با 11 درصد، برای اروپا 23 درصد و ایران تنها 1.4 درصد است.
از طرفی در ایران میزان ذخیره سازی کشور از طریق دو مخرن سراجه با ظرفیت 1.2 و شوریجه با ظرفییت 2.2 میلیارد متر مکعب در سال صورت می‌گیرد. همچنین میزان گاز تحویلی از طریق این دو مخزن به خطوط انتقال حدود 2.57 میلیارد متر مکعب در سال 97 بوده که این عدد تنها 1.1 درصد از کل مصرف گاز داخلی را شامل می‌شود.
با این توضیحات برنامه‌های توسعه دو مخرن موجود و ایجاد ظرفیت ذخیره سازی جدید براساس دسته بندی مشخص به شرح زیر است:
طرح‌های مرتبط با مخازن هیدروکربوری تخلیه شده
پنج طرح قابل اجرا در این زمینه وجود دارد که دو طرح سراجه و شوریده که ظرفیت ذخیره سازی فعلی در کشور را به میزان 2.75 میلیارد متر مکعب افزایش می‌دهد و به افزایش برداشت 55 میلیون متر مکعب در روز می‌شود. بهره‌برداری از برخی میادین مانند میدان البرز استان قم، میدان نار در استان بوشهر و میدان سرخون در استان هرمزگان با مجم.ع ظرفیت 9.2 میلیارد متر مکعبی نیازمند هماهنگی بین دستگاهی در مجموعه وزارت نفت است. تا پایان سال 1404 حدود 75 میلیون متر مکعب بع ظرفیت روزانه این محل افزوده می‌شود.
طرح‌های مرتبط به مخازن هیدروکربوری تخلیه نشده
از جمله مخازن هیدروکربوری تخلیه نشده می‌توان به میدان بانکول، مختار، غزل تپه، هالوش و ویزنهار اشاره کرد.
طرح‌های مرتبط با مخازن آبخوان و گنبد نمکی
از جمله مخازت طرح‌های مرتبط با مخازن آبخوان و گنبد نمکی به آّبخوان بورتشا در ورامین، با ظرفیت 0.23 میلیارد متر مکعب که در صورت اجرایی شدن می‌تواند ظرفیت 2 میلیون متر مکعبی در روز را به شبکه اضافه کند. همچنین گنبد نمکی نصرآباد در استان اصفهان با ظرفیت 0.5 میلیارد متر مکعب که امکان برداشت 4 میلیون متر مکعبی در روز را می‌دهد.
همچنین در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس به این نکته اشاره شده که در قالب برنامه پنج ساله هفتم توسعه، وزارت نفت ضمن ایجاد هماهنگی بین شرکت‌های تابعه خود، زمینه سرمایه‌گذاری به منظور افزایش ظرفیت ذخیره سازی جهت مدیریت اوج مصرف و رسیدن به سهم حداقل 10 درصدی ذخیره سازی از کل مصرف را به ویژه از طریق شرکت ملی گاز ایران فراهم کند.
انتهای پیام/