احیای پالایشگاه‌ها؛ پروژه‌ برد-برد سودآور در عظیم‌ترین منبع نفت جهان/ چرا ونزوئلا به توان فنی نفت ایران نیاز دارد؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران در راس هیاتی با هدف حضور در کشورهای ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه به آمریکای لاتین سفر کرد. 

با اینکه سه کشور، هدف سفر رئیسی است، ولی به نظر می‌رسد حجم بسیاری از تفاهمنامه‌های همکاری در کاراکاس و در زمینه انرژی امضا شود.

ونزوئلا یکی از اعضای بنیانگذار سازمان کشورهای صادر کننده نفت(اوپک) و یکی از تولیدکنندگان مهم در بازار جهانی نفت است. این کشور در میان 15 کشور تولید کننده برتر نفت و فرآورده‌های نفتی در سال2017 بوده، اما تولید این کشور با توجه به افت قیمت نفت خام از اواسط سال 2014 به طور قابل توجهی کاهش یافته است. 

ونزوئلا دارای بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان است و این در صورتی است که تولید نفت خام این کشور به طور مداوم کاهش می‌یابد.

تولید نفت خام تحت تاثیر مشکلات مالی و تحریم های اعمالی آمریکا در بخش نفت و گاز این کشور کاهش قابل ملاحظه ای را تجربه نموده است. این کشور دارای ذخایر نفتی اثبات شده حدود 302 میلیارد بشکه در ژانویه 2018 است که بر این اساس بزرگ‌ترین دارنده ذخایر نفت در جهان است. 

بیشتر ذخایر اثبات شده ذخایر نفت این کشور از نفت خام سنگین تشکیل می‌شود. 

در نمودار زیر میزان ذخایر نفت تولید کنندگان قابل مشاهده است:

شرکت دولتی نفت ونزوئلا در حال فعالیت و سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌های خارجی است و شرکای بزرگ سرمایه گذاری مشترک عبارتند از: شورون، شرکت ملی چین، انی ، استات اویل ، توتال  و رز نفت.

تولید نفت خام ونزوئلا توسط شرکت دولتی این کشور و شرکای آن در ماه مه 2020 به دلیل کاهش قیمت نفت، مشکلات فنی، قطعی برق و تحریم های آمریکا علیه دولت مادورو به 470 هزار بشکه در روز کاهش یافت. در ماه آوریل شاهد کاهش تولید نفت خام به میزان 620 هزار بشکه در روز بود. 

در نمودار زیر تاثیر تحریم اعمالی ایالات متحده آمریکا بر تولید نفت ونزوئلا قابل ملاحظه است:

مشتریان نفتی ونزوئلا :

مشتریان نفتی ونزوئلا قبل از تشکیل تحریم های نفتی از سوی ایالات متحده کشورهای چین، هند و آمریکا بوده است. روند صادرات نفت ونزوئلا به کشورهای یاد شده در نمودار زیر قابل مشاهده است.

این در صورتی است که پس از تحریم‌های اعمالی از سوی آمریکا صادرات نفت این کشور به شدت افت کرده و حتی بازار آمریکا که یکی از بازارهای اصلی صادراتی آن بوده از دست رفته است. 

نمودار زیر نیز روند صادرات نفت ونزوئلا در شرایط تحریم در طی سالهای 2018 تا 2020 را نمایش می‌دهد:

صادرات نفت ونزوئلا به دنبال تحریم به پائین‌ترین سطح خود طی 17 سال گذشته رسیده است مشتریان جدید ونزوئلا از ماه آوریل 2019 کشورهای نظیر مالزی و آفریقای جنوبی بودند که نمودار زیر گواه این آمار است: 

انواع نفت خام های ونزوئلا :

ونزوئلا 8 نوع نفت خام مختلف تولید می کند اما بیشتر نفت خام های آن سنگین و ترش است. 

برخی از نفت خام های سنگین آن با نفت خام سبک آن شامل نیجریه مخلوط می شود و همان طور که در شکل زیر قابل مشاهده است سهم تولید نفت سنگین ونزوئلا در بین سایر کشورها 19 درصد است. 

مهمترین نفت خام های تولیدی این کشور بر اساس ویژگی ها و مشتریان آنها بر اساس جدول ذیل است:

وضعیت پالایشگاه های ونزوئلا :

ظرفیت اسمی پالایشی ونزوئلا در سال 2017 حدود 2.7 میلیون بشکه در روز بوده که پالایشگاه های آن در ایالات متحده، کارائیب و ونزوئلا هستند. با این حال ظرفیت عملیاتی پالایشی با توجه به مشکلات تاسیساتی پالایشگاه‌های آن در داخل کشور به میزان قابل توجهی پائین بوده و در سطح 1.8 میلیون بشکه در روز بود و در ابتدای سال 2018 با نرخ بسیار پائین 20 درصد فعالیت می کردند. 

ظرفیت اسمی پالایش نفت خام این کشور در سال 2017 حدود 1.3 میلیون بشکه در روز بوده که توسط شرکت دولتی آن پالایش می شده است. این در صورتی است که ظرفیت پالایش واقعی این کشور در اوایل سال 2018 کمتر از نیمی از ظرفیت اسمی آن حدود 626 هزار بشکه در روز بود. و این آمار بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا در سال 2018 است که در شکل زیر میزان ظرفیت پالایش ونزوئلا درمناطق مختلف مشاهده می شود.

این در صورتی است که در ماه ابتدای سال 2020 شرکت نفت ونزوئلا دو پالایشگاه عملیاتی خود یعنی پالایشگاه های amuay و cardon را در ونزوئلا تعطیل کرده و امکانات آنها را در مرکز پالایشگاه پاراگوئا بسته است. 

به دلیل خرابی‌های متعدد و عدم وجود فرآوری نفت خام پالایشگاه amuay با ظرفیت حدود 645 هزار بشکه در روز به طور کامل تعطیل شد. 

همچنین شرکت نفت دولتی ونزوئلا بر آن است تا fcc پالایشگاه cardon با ظرفیت 90 هزار بشکه در روز را با 600 متریک تن کاتالیزور وارداتی راه اندازی کند که نیازمند توان فنی بالا و بخصوصی است.

تعمیر و نگهداری؛ بزرگترین مشکل پالایشگاهی ونزوئلا

فعالیت واحد fcc این پالایشگاه به دلیل کمبود کاتالیزور و مشکلاتی که در واحد خدمات صنعتی پالایشگاه وجود داشت از ماه آوریل 2019 متوقف شده است؛ بنابراین یکی از مسائل حوزه پالایشگاهی ونزوئلا تعمیرات و نگهداری پالایشگاه های این کشور است که این امر نیاز به قطعات و تجهیزات فنی دارد در این ارتباط با توجه به تحریم های اعمالی توسط آمریکا امکان تهیه این تجهیزات فراهم نبوده است و به همین دلیل ونزوئلا برای ترمیم پالایشگاه های دولتی این کشور و تکمیل فرآورده های نفتی مورد نیاز خود از کشور ایران درخواست کمک کرده است. 

در این راستا ایران درحال تحویل تجهیزات بخش های پالایشگاهی؛ کاتالیزور و تکنیسین ها برای ترمیم مجتمع crp است. 

در صورتی که شرکت pdv موفق به ترمیم پالایشگاه های یاد شده و واحدهای مرتبط به آن باشد می تواند کسری فرآورده های نفتی که موجب رشد ناآرامی در این کشور گردیده بود را به طور قابل توجهی کاهش دهد. 

تحریم های نفتی مشترک ایران و ونزوئلا از سوی ایالات متحده علاوه بر روابط تاریخی این دو کشور در اوپک سبب همکاری کشورهای ایران و ونزوئلا در راستای هم پوشانی فناوری است. 

نمودار زیر ظرفیت پالایشگاه های مختلف ونزوئلا را نشان می دهد: 

ایران کشوری قابل اعتماد برای ترمیم خسارت های نفتی کاراکاس

ایران به دلیل موقعیت ویژه خود در منطقه به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر هیدروکربوری جهان دارای اهمیت است . نزدیکی به بازارهای مصرفی اروپایی از طریق خشکی در مقایسه با سایر کشورهای غرب آسیا و همچنین امکان دسترسی به آب های آزاد در مقایسه با کشورهای اسیای میانه و قفقاز از نقاط قوت ایران محسوب می شود. 

همچنین ساختار با ثبات سیاسی و اجتماعی در منطقه ، نیروی انسانی متخصص و سطح بالای دانش عمومی و تخصصی از مزیت های سرمایه گذاری در ایران است. 

سهم عمده درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت در بودجه کشور وابستگی بخش های تولیدی به انرژی ارزان و بسیاری نمونه های دیگر نشان دهنده جایگاه سوخت‌های هیدورکربنی در کشور است .

ایران با داشتن 160.12 میلیارد بشکه ذخیره قابل استحصال هیدروکربور مایع و همچنین 33.33 تریلیون مترمکعب ذخیره قابل استحصال گاز طبیعی در سال 96 از عمده‌ترین کشورهای تامین‌کننده انرژی جهان است. 

ذخایر قابل استحصال هیدروکربور مایع و گاز طبیعی در سال 97 نسبت به سال 83 به ترتیب نزدیک به 16.5 درصد و 25.2 درصد افزایش یافته که این امر به طور مستقیم ناشی از اکتشافات جدید و همچنین بازنگری های انجام شده ناشی از مطالعات جدید مخازن نفت و گاز است. 

همچنین با وجود تحریم های اقتصادی شرکت ملی نفت ایران توانسته تقریبا سطح تولید نفت خام را حفظ کرده و به اهداف صادراتی خود دست یابد

علاوه بر این، این شرکت با تکیه به توانمندی‌های داخلی اقدام به توسعه میادین گازی به ویژه در میادین مشترک نموده که این  مهم منجر به افزایش تولید گاز غنی در سال 96 گردیده است. 

استفاده از ظرفیت ایران برای مقابله با تحریم ها توسط ونزوئلا:

ونزوئلا به دو صورت می تواند از ظرفیت خدمات نفت ایران برای مقابله با تحریم های آمریکا استفاده کند. 

اول از ظرفیت فنی و خدمات ایران برای انجام عملیات تعمیرات و نگهداری پالایشگاه های خود استفاده نموده تا کمبود فرآورده های نفتی را جبران کند. و دوم با توجه به کسری فرآورده های نفتی در کوتاه مدت تا زمان انجام تعمیرات فرآورده های نفتی مورد نیاز واردات خود را از کشور ایران انجام دهد.

طبق کسب اطلاع برنا، اورهال یا تعمیر و نگهداری پالایشگاه ها برای رساندن به حداکثر تولید و فراوری نفت خام، یکی از مهم ترین محورهای سفر رئیس جمهور به ونزوئلا است و همانطور که رئیس جمهور در سفر اخیرش به اندونزی، ظرفیت تجهیز 12بیمارستان این کشور به رباتهای جراح را فراهم کرد، تجهیز پالایشگاههای کاراکاس به آخرین فناوری های روز دنیا که حاصل تلاش علمی فناوران ایرانی است، می تواند در عین کمک به این کشور برای جبران خسارات تعطیلی این واحدها، سودآوری برای کشورمان داشته  باشد. 

ونزوئلا کشوری غنی و ثروتمند است که تحت تحریم آمریکا، از به فعلیت رسیدن ظرفیت های خود محروم مانده است. 

انتهای پیام/