به گزارش خبرنگار نفت خبرگزاری برنا، از اقدامات مهمی که در چندین وقت اخیر در حوزه نفت و گاز به ثمر نشست، نصب سکوی فاز 11 پارس جنوبی و آمادگی این فاز برای بهره‌برداری بود. به طوری وزیر نفت از این اتفاق به عنوان باخت سنگین شرکت‌های بزرگ نفتی برای بدعهدی‌های گذشته و به سرانجام نرساندن این پروژه از آن یاد می‌کند. از طرفی این پروژه از افتخارات تاریخ ایران خواهد بود که به دست متخصصان به سرانجام رسید.
تارخچه فاز 11 پارس جنوبی
اولین قرارداد برای توسعه بخش بالادست فاز 11 به سال 1379 بر می‌گردد جایی که شرکت ملی نفت ایران و شرکت توتال فرانسه برای ساخت یک کارخانه حدود 10 میلیون تنی تولید ال ان جی تفاهم نامه همکاری امضا کردند. پس از آن به دلیل جذاب بودن پروژه، شرکت پتروناس مالزی نیز وارد میدان شد و با یک توافق سه جانبه بین شرکت ملی نفت ایران، توتال فرانسه و پتروناس مالزی هر کدام به ترتیت 50، 40 و 10 درصد پروژه در اختیار گرفتند.
اما پس گذشت زمان و در سال‌های مابین 1385 تا 1387 توتال فرانسه با وقت کشی و بهانه جویی پیشنهاد 10 میلیارد دلاری را برای توسعه فاز 11 مطرح کرد که با مخالفت شرکت ملی نفت روبرو شد. پس از توتال، چینی‌ها پیش قدم شدن و پیشنهاد توسعه این فاز را با 4 میلیارد دلار و در زمان 52 ماه دادند. اما پس از مدتی این شرکت نیز از توسعه میدان کنار گذاشته شد.
اواخر مردادماه 1392 نیز قرارداد توسعه این میدان در قالب بیع متقابل به شرکت پتروپارس واگذار شد. بر اساس قرارداد، ساخت و نصب دو سکوی سرچاهی (پایه و عرشه) و حفر 12 حلقه چاه در هر سکوی سرچاهی در دستور کار پتروپارس قرار گرفت ضمن اینکه، دو خط لوله 32 اینج هر یک به طول حدود 135 کیلومتر جهت انتقال گاز به خشکی، تاسیسات دریافت و جداسازی و تثبیت میعانات و مخازن ذخیره میعانات در خشکی و تاسیسات صادرات میعانات گازی نیز باید ساخته و نصب می‌شد.
هنوز ۸ ماه از امضا قرارداد نگذشته بود که شرکت پتروپارس به طور کامل از توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی کنار رفت و بیژن زنگنه وزیر نفت وقت به صراحت اعلام کرد که فاز ۱۱ فعلا در اولویت کاری وزارت نفت نیست و تصمیم درباره آن سر فرصت گرفته خواهد شد.
بازگشت توتال و بدعهدی مجدد توتال
در سال 1395 توتال مجدد به پروژه بازگشت و اینبار با قراردادی به ارزش 4.8 میلیون دلار میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیوم توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (CNPC) و پتروپارس هر کدام به ارزش سهام 50.1، 30 و 19.9 به امضا رسید.
اما مجدد در سال 97 توتال فرانسه در طی بیانیه‌ای اعلام کرد که نتوانسته معافیت از تحریم‌های آمریکا را اخذ کند لذا از پروژه کنارگیری خواهد کرد. پس از خروج توتال عملا ۸۱ درصد قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به‌طور رسمی در اختیار شرکت ملی نفت چین قرار گرفت. مدتی بعد از خروج توتال از برنامه توسعه فاز ۱۱ درست در تاریخ 14 مهرماه 1398 بود که به‌طور رسمی اعلام شد که شاخه بین‌المللی شرکت ملی نفت چین هم از این پروژه کنار رفت و پتروپارس به تنهایی این پروژه را توسعه می‌دهد.
سرانجام فاز 11 پارس جنوبی
محسن خجسته مهر، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران پیرامون به سرانجام رسیدن توسعه فاز 11 به دست متخصصان ایرانی گفت: موضوع مهم آن بود که برای تولید گاز از فاز ۱۱، باید سکو در اختیار می‌داشتیم و ساخت سکو سه سال زمان می‌برد. از همین رو استفاده از سکوی C۱۲ را که سنگین‌ترین و بزرگ‌ترین سازه در پارس جنوبی بود و تولید از آن کاهش داشت در دستور کار قرار دادیم.
وی چالش بعدی را جابه‌جایی این سکو دانست و ادامه داد: این کار نخستین تجربه جمهوری اسلامی ایران برای جابه‌جایی از دریا به دریا بود و حضور مشاوران خارجی را می‌طلبید.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه در این میان اما به‌دلیل شرایط تحریم، امکان حضور مشاوران خارجی فراهم نبود، گفت: رهبر معظم انقلاب نیز تأکید داشتند توسعه را شرطی نکنید و به خودتان متکی باشید. از همین رو از توان شرکت‌های ایرانی برای این منظور استفاده شد. اما این کار از نظر اجرایی ریسک بالایی داشت و امکان‌پذیر نبود، بنابراین سکو را به‌صورت یکپارچه جابه‌جا کردیم.
وی با اشاره به جداسازی سکو از موقعیت فاز ۱۲ و انتقال آن به فاز ۱۱ و نصب در موقعیت تازه در بامداد چهارشنبه، ادامه داد: این کار با تلاش شرکت ملی نفت ایران، شرکت نفت و گاز پارس، شرکت پتروپارس و شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی به نتیجه رسید.
معاون وزیر نفت با اشاره به اینکه قرار بود توتال طرح توسعه فاز ۱۱ را ظرف مدت زمانی ۵ تا ۶ سال و به‌صورت یکپارچه اجرا کند، گفت: اما با ابتکاری که در شرکت ملی نفت ایران انجام شد، در حداقل زمان و هزینه تولید گاز از این فاز آغاز می‌شود و این در شرایطی است که افزایش تولید گاز با توجه به ناترازی در زمستان اهمیتی ویژه دارد.
وی با بیان اینکه شمارش معکوس برای تولید از فاز ۱۱ پارس جنوبی آغاز شده است، تأکید کرد: ارزش کل سرمایه‌گذاری در مجموع و با بهره‌برداری کامل از این فاز، ۴.۸ میلیارد دلار خواهد بود و درآمد سالانه ۵ میلیارد دلاری را به‌دنبال خواهد داشت.
انگشت به دهان ماندن شرکت‌های خارجی
جواد اوجی وزیر نفت گفت فاز ۱۱ تنها بخش میدان مشترک پارس جنوبی بود که توسعه پیدا نکرده بود و هر روز که دیرتر برداشت می‌کردیم، طرف مقابل برداشت گاز داشت.از طرفی قطعا خارجی‌ها با دیدن این صحنه‌ها انگشت به دهان ماندن و قدرت متخصصان ایرانی را مشاهده می‌کنند.
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که متخصصان ایرانی در صورت حمایت و سرمایه‌گذاری می‌توانند دست به اقدامات بزرگی بزنند که از جمله این‌ها به سرانجام رساندن فاز 11 پارس جنوبی بود. بنابراین باید همیشه به این نکته توجه داشت که اولویت کشور را به خارجی‌ها گره نزنیم بلکه متخصصان ایرانی توان انجام کارهای بزرگ را دارند.
انتهای پیام/