به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ سال هاست شبکه های اجتماعی بیش از نزدیکانمان با ما در ارتباط هستند نه تنها بخش عمده ای از زمان ما در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی سپری می شود که در ساعات بیشتری تفکر ما را به لحاظ محتوا تحت تاثیر خود قرار می دهند و تراژدی از آن جا جدی تر می شود که محتوای فضای مجازی به بخشی از اخلاق، رفتار، ادبیات و ... ما تبدیل شده است که خواسته یا ناخواسته در لحظات مختلف زندگیمان تاثیر پذیری از آن را در زندگیمان پر رنگ و پر آسیب می بینیم.
فضای مجازی و محتوای بی چارچوب و بی ممیزی آن فرازمان با ماست و طبیعی است که در کنار مزایا و پیشرفت تکنولوژی باید این تهدید را جدی بگیریم. در گزارشی با چند روانشناس و کارشناس رسانه موضوع را بررسی می کنیم.
فضای مجازی یکی از ارزان ترین روش های پژوهش مشکلات اجتماعی است
سهیل رضایی، مشاور و روانشناس در این باره به خبرنگار برنا گفت:
در ابتدا باید تهدید را دقیق تر تعریف کنیم تا بتوانیم از کلمه مدیریت استفاده کنیم. هر کلمه ای که تعریف شود مدیریت می شود و می توان آن را مدیریت نامید. اولین تعبیری که وجود دارد این است که جامعه بسته به فضای بسته عادت دارد و هر فضاب بازی را تهدید تلقی می کند و این خط قرمز به قدری شدید می شود که رفتارهای انسدادی به عنوان اولین گام توصیه می شوند اما چیزی که وجود دارد این است که هر فضا و موقعیتی را که شما خلق می کنید
سهیل رضایی با بیان اینکه مدرسه اطلاعات نامناسب و بدی را منتشر نمی کند اما اطلاعات به درد نخور تولید می کند، توضیح داد: آنقدر که مدرسه ها برای کودکان و نوجوانان تهدید بزرگی هستند فضای مجازی نیست. واقعا هیچ کس درباره تهدیدات حاصل از فعالیت آموزش و پرورش صحبتی نمی کند زیرا معتقد هستند که مدرسه به عنوان مثال فیلم های نامناسب منتشر نمی کند یا حرف ها و موضوعات نامناسب آموزش داده نمی شود اما آیا انتشار مطالبی که چندان کارآمد نیستند برای کودکان و نوجوانانی که در سنین فوق العاده در حال رشد هستند، فضا به خودی خود خالی از اشتیاق و محتوا می شود و کودکان و نوجوانان نمی توانند خیلی با آن موضوع ارتباط برقرار کنند.
این مشاور و روانشاناس ادامه داد: زمانی که فضای یادگیرنده مناسب نیست یا نظام شبکه ای صدا و سیمایی وجود دارد که فاقد هرگونه تولید محتوای ارزشمند و فاخر است، فضای مجازی طبیعتا بیشترین کارآمدی و تاثیرگذاری را در محیط های انتقال محتوا ایفا می کند و طبیعتا زمانی که محیطی وجود دارد که آزاد تر است و هر سلیقه ای می تواند در آن حضور داشته باشد، صد درصد مخاطبان با سلایق متفاوت به سمت آن جذب می شوند.
سهیل رضایی گفت: محتوا حتما نباید توام با فضای مجازی باشد. اگر فضای مجازی نباشد محتوا در عالم وجود ندارد؟ فضای مجازی انعکاس عالم واقع است و عالمی جدا نیست که نام این مسائل را محتوای فضای مجازی نامید. محتوای فضای مجازی یک لغتی است که قابلیت پژوهش فضای روانی انسان را برای ما مقدور کرده است که از طریق آن می توان فهمید به عنوان مثال 20 هزار نفر یک پستی را لایک کرده اند پس مخاطبان زیادی به این محتوا علاقه دارند و در فضای جامعه رایج بوده و هیچ جایی پژوهش نمیشده و به جای اینکه روی آن کار کنیم و پژوهش را آغاز کنیم شروع به مبارزه می کنیم در صورتی که این فضا می تواند تبدیل به پژوهش شسود و فضای جامعه مشخص شود اما به جای اینکه آن را به عنوان فضای اجتماعی درک کنیم.
او افزود: این پژوهش ها نشان دهنده این است که مدیریت جامعه باید به کدام سو حرکت کند، کدام فضا خالی است و به علت این فضاهای خالی در فضای روانی جامعه چه گرایش هایی در حال رشد کردن است. امروزه ساختار اجتماعی به دنبال به کار بردن راحت ترین کارها است زیرا مسئولان حاضر نیستند مسئولیت اجتماعی خود را به گردن بگیرند.
رضایی با اشاره به اینکه فضای مجازی یکی از ارزان ترین روش های پژوهش مشکلات اجتماعی است، بیان کرد: قوم لوط هم رفتارهای ناهنجار جنسی داشته اند و الان هم این مسائل به شکل دیگری در جامعه وجود دارد پس نمی توان گفت که این مسائل تنها محصول فضای مجازی هستند و به دنبال بستن آن باشیم. فضای مجازی یکی از ارزان ترین روش های پژوهش مشکلات اجتماعی است و نیازمند هزینه جمع بندی نیست. چیزی که بسیار مهم است این است که آنقدر در جامعه بسته خط قرمز و ممیزی ها زیاد است همه منحرف نامیده می شوند. این سبک فعالیت ها خود به خود مردم را به یک رفتار متقابل دعوت می کند به نظرم اصلی ترین آسیب است یعنی شکاف میان ملت و سلیقه حکومت بزرگ ترین آسیب است. این حکومت است که چندان بهه سلیقه جامعه اش احترام نمی گذارد و اسباب شکاف فرهنگی را ایجاد می کند. زمانی که مهاجرت در سنین کم اتفاق می افتد یعنی امید در حال افت کردن است و فضای مجازی تا حدودی نقش بنیادی در این فضا ایفا می کند.
این مشاور و روانشناس با بیان اینکه دنیا برای این مسائل برنامه ایجابی دارد نه سلبی، اضافه کرد: توسعه کشور ما برنامه خاصی ندارد، حتی آموزش و پرورش برنامه خاصی برای کودکان و نوجوانان ندارد وای به حال فضای مجازی چون فرزنمدان از فضای کسل کننده مدرسه که هیچ مسئله دوست داشتنی در آنجا برایش وجود ندارد وارد فضای مجازی می شود چون انتخابگری دارد و می تواند در حداکثری فضای مجازی هم غرق شود.اگر فعالیت های مهیج تری برای کودکان و نوجوانان در مدارس وجود داشته باشد کمتر به سراغ فضای مجازی می روند، اما خب فضای مجازی ارزان ترین تفریح و سرگرمی جامعه ایرانی است زیرا سایر تفریحات هزینه های زیادی به همراه دارد.
او ادامه داد: جامعه ما از نظر پتانسیل مدیریت اجتماعی تعطیل است بنابراین افراد هزینه کمی بابت تهیه بسته اینترنت می کنند و خود را در فضای مجازی سرگرم می کنند تا تفریح کنند و این امری است که نمی توان جلوی آن را گرفت چون در جامعه ای که تفریح خاصی وجود ندارد نمی توان به فضای مجازی هم خرده گرفت، در سایر کشورها مانند کاندا هم استفاده از فضای مجازی وجود دارد اما اندازه کشور ما نیست زیرا تفریحات بیشتری دارند خصوصا در تابستان که در فضاهای باز کمپ های متفاوت تفریحی وجود دارد و آمار استفاده از فضای مجازی کاهش می یابد.
سهیل رضایی در پایان گفت: این مسائل یک اتفاق بین المللی است که در سایر کشورها هم وجود دارد و شغف جهانی ایجاد می کند زیرا در طول عمر خود از مسائلی آگاهی پیدا می کنیم که اگر فضای مجازی نبود متوجهشان نمی شدیم اما همانطور که فرصت استفاده از آن وجود دارد طبیعتا خطرات هم دارد که باید با قدرت تمام آن را مدیریت کنیم.
فضای مجازی بستری برای بروز و نمایش مشکلات آموزشی است
حجت‌الاسلام شیخ فرهاد فتحی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، یکی از فعالان و تاثیر گذاران فضای مجازی در این باره معتقد است:
فضای وزارت علوم، آموزش و پرورش و تربیتمان چندان درست و مرتبط با یکدیگر نیست و طبیعتا یک بخشی از بروز و ظهور این مسائل در فضای مجازی رخ خواهد داد و در این بستر خودش را نشان خواهد داد و اینکه چگونه باید این مسئله را مدیریت کرد نیازمند تلاش های بیشتر است. آنچه که مهم است این است که ما در فضایی قرار گرفته ایم که نه به طور کامل غربی هستیم و نه ساختارهایمان به طور کامل متناسب با فضای انقلاب اسلامی شکل گرفته است، در واقع نسخه هایی که به دست ما رسیده نسخه های استعماری بوده است.
شیخ فرهاد فتحی گفت: به عنوان فردی که یکی از فعالان فضای مجازی نامیده شده ام هیچ مشکلی با غربی شدن ندارم اما آنچه که از غرب به دست ما رسیده است تنها نسخه هایی است که حتی به طور کامل در غرب هم اجرا نمی شود به عنوان مثال فضای مجازی در سراسر دنیا حساب و کتاب خاص خود را دارد و به این شدت که در کشور ما رها شده است، نیست یا وضعیت پوشش در همه جای دنیا حساب و کتاب خاص خود را دارد اما متاسفانه فقط از غرب فساد و زشتی های آن را استفاده می کنیم اما اگر نسخه هایی که در غرب بوده است را حتی کپی پیست کنیم و در همان حد اجرا کنیم وضعیت از آنچه که هست بهتر خواهد شد.
او ادامه داد: متاسفانه چون نسخه های استعماری به دست ما می رسد و در این فضا هم با تفکرات به اصطلاح روشن فکرانه فضایی به وجود آورده ایم که کودکان و نوجوانان، زنان و مردان و تمام افراد جامعه چه در فضای مجازی چه در فضاهای مختلف دیگر ایمن نیستند. بنابراین مدیریت این فضا مادامی که ساختارهای ما همراه نشده اند دشوار است.
این استاد بیان کرد: تربیت کودک به یک معنا قبل از تولد آغاز می شود، پدر و مادر از قبل آموزش های کافی و لازم را ندیده اند و کودک پس از رشد، وارد سیستم آموزشی و یک نظام آموزشی می شود که سیستم استعدادیابی ضعیف دارد و صرفا یکسری اطلاعات و فکت به آن ها داده می شود و مسائلی که بتواند در زندگی از آن ها بهره ببرد به او آموزش داده نمی شود و سپس وارد سیستم وزارت علوم یا دانشگاهی می شود که خیلی درست انتخاب رشته و ... صورت نمی گیرد.
شیخ فرهاد فتحی، فعال فضای مجازی بیان کرد: توصیه من به پدر و مادرها این است که در ابتدا از ساختارها قطع امید کنند او قرار نیست هیچ کسی کاری انجام بدهد و پس از آن از خود شروع کنند یعنی به عنوان مثال منی که الان پدر یک خانواده هستم نمی توانم زندگی را به یک نحوه و شکلی مدیریت کنم و فرزندم را به سوی دیگری سوق بدهم و نباید فرزندانم را مطابق امیال و آرزوهایم تربیت کنم و آن ها را پرورش بدهم. در بهترین حالت فرزندان من در جایی قرار میگیرند که من اکنون قرار گرفته ام به همین دلیل من فکر می کنم هرکسی تا جایی که می تواند متناسب با شرایط خودش آغاز کند.
این تاثیرگذار فضای مجازی افزود: ما باید به هویت های گذشته خود مانند فضاهای دسته جمعی، بازی های خانواده با فرزندان، اسطوره ها، فضای کتابخوانی و ... بازگردیم چون تا حدی می تواند در مدیریت این فضا کمک حال باشد و طبیعتا این مسائل اگر به درستی اجرا شود می تواند تا حد زیادی وضع موجود را واکسینه کند اما اگر کامل هم اجرا نشود به هر حال تا حدی کمک کننده است.
حجت‌الاسلام شیخ فرهاد فتحی در پایان گفت: هم نمی توان فضای مجازی را کامل بست و هم نمی توان گفت که چشم بر معایب و بدی های فضای مجازی بست و تنها خوبی ها و مزایای آن را دید چون هر رسانه ای خودش پیام است، اینکه با چه بستری با افراد ارتباط برقرار می کنیم حاوی یک پیام است لذا در حال حاضر می توان برای مدیریت این فضا نسخه های به این شکل تجویز کرد.
انتهای پیام/