به گزارش برنا؛ وقتی وارد بافت تاریخی یزد می شوی و از کوچه پس کوچه ها می گذری و از محله «بازار نو» که با سنگ‌ریزه، فرش شده عبور می کنی ،پس از گذر از چند پیچ و خم به مجلس عزاداری می رسی که مکان آن معروف به خانه امام‌حسینی است.
اینجا نام از خانه ای است که حدود ۲ قرن است که در ماه محرم بصورت پیوسته عزاداری سالار شهیدان در آن برقرار است و خشت خشت این خانه ذکر یا حسین را نوشیده است و در این ماه پذیرای خیل عزاداران است.
خانه امام حسینی شهر یزد مربوط به دوره قاجار است، این خانه در میدان وقت الساعت، ابتدای بازار نو واقع شده است ،این عزاخانه از قدیمی ترین حسینیه های شهر یزد برای عزاداری در ایام ماه محرم است و قدیمی ترین سند شیوه پخت قهوه سنتی یزد نیز که مربوط به ۱۸۷ سال پیش است متعلق به این خانه است و هر ساله از عزاداران حضرت سید الشهدا در این خانه با قهوه پذیرایی می شود.
نقل شده که حاج محمد لاری از اهالی شهر لار در استان فارس، در عالم خواب سیدالشهداء را دیده و طبق دستوری که از حضرت می‌گیرد به یزد می‌آید و در مکان کنونی که آن زمان به محله «مخزن» معروف بوده، زمینی خریداری و در آن خانه‌ای بنا می‌کند که سه بخش دارد: خانه امام‌حسینی مخصوص عزاداری، خانه متولی که محل سکونت خادم است و آشپزخانه.
روایت دیگر این است مرحوم حاج محمد لاری در عالم رویا به حرکت به سمت یزد و خرید قطعه زمینی در محل معلومی امر می‌شود و به او گفته می‌شود این قطعه زمین متعلق به دو یتیم است. وقتی به یزد می‌آید، سراغ محلی که خوابش را دیده می‌رود و متوجه می‌شود که رویای صادقه است و زمین متعلق به دو یتیم است. در سال ۱۳۱۲ هجری شمسی زمین را خریده و طی مدت ۲ سال خانه‌ای را می‌سازد و از همان سال برگزاری مراسم روضه خوانی اباعبدالله (ع) را در آن شروع می کند.
در کتابی از قول مرحوم سید ابوالفضل سعیدی نوشته شده با اینکه روضه‌خوانی در زمان رضاشاه ممنوع بوده، اما عظمت عزاداری‌های خانه امام‌حسینی به گونه‌ای بوده که افسران و نظامیان سواره نظام ارتش از اصفهان اعزام می‌شده‌اند و در میان حضور ژاندارم‌ها عزاداری برپا می‌شده است، بعدها که سخت‌گیری بیشتر شده، عزاداری در زیرزمین خانه امام‌حسینی به صورت غیررسمی ادامه داشته و در آن سال‌های سخت هم عزاداری در این خانه برگزار می شد.
سال اتمام خانه امام حسینی ۱۲۵۰ هجری قمری ثبت شده و از سال ۱۲۵۲ هجری قمری کامل شده و از همان سال عزاداری در آن شروع می‌شود که به عبارتی می‌شود ۱۸۳ سال قدمت و ۱۸۳ سال روضه‌خوانی اباعبدالله در خانه امام‌حسینی.
به گفته نواده‌های مرحوم محمد لاری ، جد آنها حاج محمد لاری از همان سال ساخت خانه فامیل خود را به امام‌حسینی تغییر داد و اکنون فامیل همه آنها امام‌حسینی است.
روضه خانه امام‌حسینی از همه جا شلوغ‌تر است و از نقاط مختلف برای عزاداری در این مکان می آیند و در روز عاشورا ۴.۵ تن برنج طبخ و بین ۲۵ تا ۳۰ هزار نفر پخش می‌شود.
همچنین به برکت نام امام حسین(ع) و همچنین اخلاصی که خود واقف این خانه داشته ، معجزات و کرامات زیادی در این مکان اتفاق افتاده است.
درب چوبی قدیمی این خانه گواه حفظ اصالت معماری این خانه دارد و یک سنگ نوشته ای بر سر در این خانه نصب شده که حاوی متن «المالکُ مولانا سَیّدالشُّهداء رُوحی فِداه». جمله اول تابلو بعد از بسم الله هم خواندنی است: «وقف نمود حاج محمد لاری زمین و فرش و مس و خودش و آنچه دارد را بر اباعبدالله».
وارد خانه که می شود گرچه حیاط خانه وسعت چندانی ندارد، اما با کاشی‌کاری‌های زیبایی تزیین شده است حوض آب هم وسط حیاط است که احتمالاً برای روضه‌خوانی‌ها آن را آب می‌کند، ساختمان خود خانه دارای چند بخش از جمله چایخانه، حیاط، خیمه‌گاه و مسجد است.
مسجد آن حدود دو دهه قبل تعمیر شده و ورودی برادران نیز به شکل کنونی تغییر کرده است، اما قسمت خیمه‌گاه بدون هیچ تغییری مرمت و بازسازی شده است سقف حیاط هم با سقف کاذبی پوشیده شده که برای در امان ماندان عزاداران از گرما و سرما است.
خانه امام حسینی در شب‌های تاسوعا و عاشورا میزبان خیل عزاداران است، در این شب‌ها از عزاداران با چایی، قهوه و گاه شربت پذیرایی می‌شود، برخی حاجتمندان نیز برای بردن قهوه این خانه، ظرف‌هایی با خود می‌آورند تا برای بیمارشان شفا ببرند که حاکی از اعتقاد مردم به این مراسم دارد.
همچنین برای ناهار ظهر عاشورا از چند شب قبل برای طبخ در آشپرخانه مجهز خانه امام‌حسینی توسط بانیان آماده می‌شود، صدها جوان برای کمک به آشپزها می‌آیند، پذیرایی ظهر عاشورای خانه امام‌حسینی ساعت‌ها به طول می‌انجامد و تقریباً از ساعت ۱۰ صبح تا چهار بعد از ظهر صفی طولانی از مشتاقان و معتقدین به کرامت خانه امام‌حسینی تشکیل می‌شود که حاضرند ساعت‌ها روی پا بایستند و اندکی غذای تبرکی را برای خود و خانواده دریافت کنند.
روضه‌خوانی در این خانه از ساعت ۱۴ بعد از ظهر و با اقامه نماز مغرب و عشاء به اتمام می‌رسد البته در طول سال مراسم رسمی مانند محرم و صفر برگزار نمی‌شود اما مراسم ختم ویژه بانوان و یا دیگر مناسبت‌ها برپا می‌شود.
همچنین ضمن اینکه هزینه روضه‌ها از محل استیجاری‌های موقوفه، نذورات و کمک‌های خیرین تامین می‌شود.
این بنا در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۷۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بنیانگذار روضه خوانی‌های بزرگ یزد در زمان حکومت محمد تقی خان و مرجعیت آخوند ملا اسماعیل، میرزا سید سلیمان طباطبایی نائینی یزدی (حدود ۲۳۰ سال قبل) بوده است.
شهر یزد که به حسینیه ایران شهره هست باقدمتی چند هزار ساله در مرکز ایران قرار دارد و مراسم عزاداری آن شهرتی فراوان داشته و قدمت عزاداری آن به بیش از ۲۸۰ سال می‌رسد.
روضه خوانی در برخی از منازل قدیمی یزد سابقه ای افزون بر دو قرن دارد مثلا روضه خوانی درخانه ملک ثابت درمحله سرسنگ ۲۳۰ سال، خانه امام حسینی ها درمحله بازار نو ۱۷۰ ، خانه وقفی درمحله تل ۱۷۰ ، خانه اصفهانیان در محله لب خندق و خانه رشتی ها ۱۳۰ سال قدمت دارد .
