به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، با رشد و پرورش زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان و تغییراتی که در آن رخ‌داده است، لازم است تا اصلاحات جدی در برخی زمینه‌های آن صورت گیرد. معیارهای ارزیابی محصولات و خدمات دانش‌بنیان از جمله مواردی است که باید خود را با وضعیت و شرایط جدید زیست‌بوم مطابقت دهد. تغییر نگرش در نحوه ارزیابی، ازاین‌جهت حائز اهمیت است که باعث می‌شود، حمایت‌هایی که از فعالیت‌های دانش‌بنیانی صورت می‌گیرد بهینه و هدف‌مند شود.
کاربرد معیارهای ارزیابی، در عمل این است که نشان دهد کدام فعالیت‌ها باید مورد حمایت بیشتری قرار گیرد. در این میان، تنوع‌بخشی در ارائه حمایت‌های متنوع برای گسترش توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان و ایجاد شاخص‌های متنوع موجب اثرگذاری بیشتر حمایت‌ها بر شرکت‌های دانش‌بنیان خواهد شد؛ بنابراین انواع حمایت‌ها، مدل ارزیابی محصولات و خدمات دانش‌بنیان و همچنین بازیگران تأثیرگذار در ارزیابی، همگی بایستی از تنوع بالایی برخوردار باشند.
در معیار فعلی ارزیابی دانش‌بنیان، مهم نیست محصول موردنظر در چه مرحله از رشد خود باشد، ساخت حداقل محصول قابل‌ارائه (MVP) یا یک نمونه موفق از محصول می‌تواند به‌عنوان دانش‌بنیان شناخته شود. وجود این رویکرد و حمایت از محصولات در این مرحله از رشد، از جهتی باعث کمک به تسریع توسعه و رشد محصول شرکت می‌شود، اما ممکن است محصول موردنظر به دلایل دیگر موفق به جذب بازار موردنظر خود نباشد و از چرخه تولید حذف شود.
میزان فایده‌ای که حضور یک فناوری در کشور خواهد داشت، بایستی رویکرد انتخاب معیارهای جدید قرار گیرد. طبیعی است که نگاه حمایتی به فناوری‌های پیچیده‌ای که ارزش‌افزوده بالایی خلق نمی‌کند یا تأثیری در رشد اقتصادی ندارد، نباید مشابه با فناوری‌های راهبردی صنایع مختلف باشد.
ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان به این دلیل اهمیت بالایی دارد که نقطه ورود یک شرکت به زیست‌بومی جدید و مبتنی بر علم و فناوری است. از طرف دیگر تجربه موفق ثبت محور کردن مجوزهای شروع کسب‌وکار از مهم‌ترین تجربه‌ها در زمینه تسهیل ورود به زیست‌بوم است. با استفاده از این تجربه ارزشمند، امکان مبادی محور شدن ارزیابی یک شرکت دانش‌بنیان و ارائه مجوز دانش‌بنیانی یک شرکت به‌راحتی وجود خواهد داشت. علاوه بر تسهیل ورود شرکت‌ها به اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان، با حرکت به سمت نظارت پسینی مستمر بر شرکت‌های دانش‌بنیان، زمینه تحول شرکت‌های دانش‌بنیان و توسعه بیشتر این شرکت‌ها را فراهم خواهد کرد.
محمدجواد وثاق کارشناس حوزه علم و فناوری در گفت وگو با خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری برنا با بیان اینکه درگذشته در ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان توجهی به مسیر رشد آن‌ها نمیشد، اظهار داشت: همین امر و نظام ارزیابی اشتباه باعث شده بود که آمارسازی رخ دهد و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان که وجود ندارند را به کشور اعلام کنند.
وی با بیان اینکه با بیان اینکه درگذشته شرکت‌های دانش‌بنیان به نوع یک، دو و سه تقسیم می‌شدند، یادآور شد: در همین راستا شرکت‌ها بر اساس میزان فروش خود امتیازاتی همچون معافیت مالیاتی، سکونت در منازل مسکونی و غیره از دولت دریافت می‌کردند.
این کارشناس حوزه علم و فناوری ضمن تأکید بر لزوم تغییر در نظام ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: در نظام ارزیابی جدید میزان فروش و توسعه شرکت‌ها یکی مهم‌ترین معیارهای است که ارزیابان به آن توجه می‌کنند و از همه مهم‌تر اینکه ورود به اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان با طیف وسیع‌تری از شاخص‌ها و همچنین ارزیابی مشارکتی با حضور همه بازیگران اکوسیستم فراهم شده است که این موضوع به تسهیل ورود شرکت‌ها به اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان می‌انجامد و از طرف دیگر به سمت نظارت پسینی مستمر معاونت علمی رفته است که مبتنی بر توسعه و طی کردن مسیر رشد منحصر به فرد هر شرکت دانش‌بنیان از حمایت‌ها استفاده خواهد شد.
وثاق با بیان اینکه در نظام ارزیابی جدید شرکت‌های دانش‌بنیان موظف هستند که هر شش ماه یک‌بار گزارش مالیاتی و عملکردی خود را ارائه دهند، عنوان کرد: در نظام ارزیابی جدید مسیر رشد قابل‌توجه معاونت علمی ریاست‌جمهوری قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه توجه به میسر رشد باعث تولید محصولات پیچیده می‌شود، یادآور شد: این امر تأثیر به سزایی بر رونق اشتغال و اقتصاد کشور خواهد گذاشت.
وی با بیان اینکه توجه به اقتصاددانش بنیان یکی از مهم‌ترین مولفه‌های بخش اقتصاد جوامع را تشکیل می‌دهد و تأثیر به سزایی بر رونق این بخش می‌گذارد، عنوان کرد: در واقع اهمیت و توجه به بخش اقتصاد شرکت‌های دانش‌بنیان سبب رونق تولید و توسعه زنجیر ارزش محصولات می‌شود.
این کارشناس حوزه فناوری با بیان اینکه یکی از اهداف تحول نظام ارزیابی در کشور این است که شرکت‌ها و صنایع از خام‌فروشی و یا نیم‌خام فروشی به سمت تولید حرکت کنند.
وثاق با بیان اینکه دستیابی به سهم بازار بیشتر و اشتغال را دستاورد تغییر نظام ارزیابی و حرکت شرکت‌های دانش‌بنیان به سمت تحقیق و توسعه دانست و افزود: ارتباط شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ با یکدیگر از یک سو و با صنعت از سوی دیگر سبب خواهد شد که این شرکت‌ها تمایل بیشتری به تحقیق و توسعه، پیشرفت و تولید محصولات باارزش افزوده بهتر داشته باشند.
انتهای پیام/