سپهر مهرابی یک کارشناس اقتصاد توسعه و انرژی در گفت وگو با خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری برنا درباره تصویب یک بند ضد انحصاری مهم در جهت توسعه میادین مشترک نفتی و گازی در برنامه هفتم توسعه اظهار داشت: یکی از موضوعات مهمی که طی روزهای اخیر در مجلس مصوب شده است و بسیار مصوبه مهم و در جهت توسعه کشور است؛ مسئله مربوط به توسعه میادین نفت و گازی کشور به دست شرکت‌های خصوصی است.
مهرابی تصریح کرد: تا پیش از این در بخش نفت و گاز کشور، انحصار توسعه میادین مشترک نفت و گازی در اختیار شرکت ملی نفت بود و همین امر سبب شده بود که تنها این شرکت و با منابع محدود در دسترس خود به سمت توسعه میادین نفتی و گازی برود اما مجلس مصوب کرد که این انحصار شکسته شود و از این پس شرکت‌های خصوصی توانمند داخلی با منابع داخلی یا سرمایه‌گذاری خارجی می‌توانند به توسعه میادین مشترک نفتی و گازی بپردازند. این موضوع از جهات مختلف به نفع کشور است و یک اصلاح بسیار بزرگ و اساسی محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که در خروجی این مصوبه مهم توسعه‌ای و ضدانحصار به ثمر خواهد نشست؛ موضوع تنوع روش های برداشت و دسترسی به بازارهای مناسب در توسعه میادین نفت و گاز بسیار مهم است و با این مصوبه مهم امکان پیگیری روش‌های جدید و با بازدهی بالا در میادین مشترک نفتی و گازی کشور فراهم خواهد شد. همچنین شکستن انحصار تولید نفت و گاز در ایران و امکان مشارکت بخش خصوصی در تمامی مراحل زنجیره تولید، از شناسایی میدانی گرفته تا حمل و نقل و صادرات، می تواند مزایای قابل توجهی داشته باشد. اولاً، رقابت پذیری صنعت نفت و گاز را افزایش می دهد. با وجود بازیگران متعدد در بازار، حرکت به سمت بهره وری و نوآوری وجود خواهد داشت که منجر به افزایش بهره وری و مقرون به صرفه بودن در تولید و برداشت نفت و گاز می شود.
این کارشناس اقتصاد توسعه در رابطه اینکه سرمایه‌گذاران خارجی در توسعه میادین گازی خود به مشتری اصلی نفت و گاز استخراجی از میدان تبدیل خواهند شد؛ گفت: اجازه دادن به بخش خصوصی برای مشارکت در تولید و صادرات نفت و گاز، بازارهای جدید و متنوعی را برای ایران باز خواهد کرد و سرمایه‌گذاران خارجی در توسعه میادین گازی خود به مشتری اصلی نفت و گاز استخراجی از میدان تبدیل خواهند شد. در حال حاضر، کنترل دولت بر بازار، توانایی کشور را برای یافتن خریدار محدود می کند. با شکستن انحصار، ایران می‌تواند به بازارهای مختلف راه پیدا کند و منابع فروش خود را متنوع کند.
مهرابی با اشاره به افزایش ظرفیت تولید نفت و بهبود بهره‌وری در برداشت را از دیگر مزایای مهم این رفع انحصار و رقابت‌پذیری در توسعه میادین مشترک عنوان کرد و گفت: یکی دیگر از مزایای حذف انحصار استخراج، پتانسیل افزایش بهره وری و ظرفیت تولید نفت و گاز است. بخش خصوصی این توانایی را دارد که فناوری ها و تخصص های جدید را برای تقویت تکنیک های استخراج و به حداکثر رساندن تولید میادین نفت و گاز وارد کند. این امر نه تنها باعث افزایش درآمد حاصل از صنعت می شود، بلکه به توسعه ارز ایران نیز کمک می کند.
وی با اشاره به اهمیت شکل‌گیری این بازار رقابتی برای ایران توضیح داد: با اجازه دادن به شرکت های خصوصی برای مشارکت در کل زنجیره تولید و داشتن سهمی در فروش نفت خام، می توان بازار رقابتی را شکل داد. این امر توسعه میادین مشترک نفت و گاز را در اولویت قرار می دهد. رقابت بین شرکت‌های مختلف، چه محلی و چه بین‌المللی، فضای بازار سالمی را ایجاد می‌کند که منجر به قیمت‌گذاری منصفانه و کنترل کیفیت بهتر می‌شود. همچنین سرمایه گذاری در اکتشاف و توسعه میادین جدید نفت و گاز را تشویق می کند و پتانسیل ایران در این صنعت را بیشتر گسترش می دهد. اجرای گذار از بازار انحصاری به بازار رقابتی در بخش نفت و گاز در ایران بدون چالش نخواهد بود. این امر مستلزم ایجاد چارچوب های نظارتی قوی برای تضمین رقابت منصفانه و حفاظت از منافع ملی است. همچنین باید فرآیندهای شفافی برای تخصیص حقوق اکتشاف و تولید وجود داشته باشد. علاوه بر این، دولت باید مکانیسم هایی را برای به حداقل رساندن تأثیر بر اشتغال و حمایت از کارگران آسیب دیده از انتقال ایجاد کند.
مهرابی در خاتمه گفت: شکستن انحصار شرکت ملی نفت ایران در توسعه میادین نفت و گاز ایران، پتانسیل آن را دارد که فواید بی‌شماری را به همراه داشته باشد. این امر رقابت پذیری صنعت را افزایش می دهد، بازارهای صادراتی را توسعه می دهد، منابع فروش را متنوع می کند، بهره وری و ظرفیت را افزایش می دهد و به رشد ارز کشور کمک می کند. با این حال، برنامه ریزی و اجرای دقیق برای رسیدگی به چالش های مرتبط با این انتقال مورد نیاز است.
انتهای پیام/