به گزارش خبرگزاری برنا، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در حاشیه سفر ایشان به نیویورک، با شبکه ABC NEWS به گفت و گو پرداخت. متن گفت و گو به شرح ذیل است:
مجری:
مایلم با موضوع یمن شروع کنیم. حملات متعددی به کشتی‌های تجاری و کشتی‌های آمریکایی صورت گرفته است. آیا از این حملات حمایت می‌کنید؟
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران:
آنچه که در یمن در حال رخ دادن است را باید علی‌القاعده از یمنی‌ها بپرسید. کمتر از سه هفته پیش یکی از رهبران یمنی در صنعاء به تهران سفر کرد و با من هم دیدار داشت. در خصوص امنیت دریای سرخ اتفاق نظر داشتیم که امنیت کشتی‌رانی و دریانوردی موضوع بسیار مهمی است. يمنی ها معتقدند به امنیت دریانوردی و کشتی‌رانی پایبند هستند. اما در حمایت از مردم غیرنظامی غزه، کشتی‌هایی که به مقصد بنادر رژیم اسرائیل حرکت می‌کنند را در آب‌های دریای سرخ متوقف می‌کنند. این تصمیمی است که یمنی‌ها در حمایت از فلسطین گرفته‌اند. فکر می‌کنم تصمیم‌شان تصمیم شجاعانه‌ای است. اما، اطلاعاتی که ما داریم، تایید می‌کند که امنیت دریانوردی مورد توجه همه، حتی یمنی‌ها است. اما ریشه کجاست و چه باید کرد؟ به نظرم اگر فورا نسل‌کشی علیه غزه متوقف بشود، امنیت به دریای سرخ باز می گردد. این چیزی است که یمنی‌ها به ما گفته‌اند.
مجری:
فرمودید کاری که حوثی‌ها انجام می‌دهند شجاعانه است، پس ایران از اقدامات آنها در دریای سرخ حمایت می‌کند؟
دکتر امیرعبداللهیان:
ما از اینکه امنیت دریانوردی و کشتی‌رانی به خطر بیافتد هرگز استقبال نخواهیم کرد. زیرا تجارت و (حمل و نقل) نفت ایران از طریق دریا انجام می‌شود. ما از امنیت منطقه سود می‌بریم. ما بخش مهمی از منطقه و امنیت منطقه هستیم. اما برگردیم به ریشه؛ ریشه اقدام یمنی‌ها به نسل‌کشی در غزه و کشتن 25 هزار غیرنظامی و هزاران زن و کودک (باز می گردد). به نظرم باید به ریشه‌ها توجه کرد. همه ما از امنیت سود می‌بریم، اما امنیت یک مفهوم به هم پیوسته است. امروز شاهدیم که امنیت دریای سرخ و دریای مدیترانه همه با هم ارتباط دارد.
مجری:
آیا از اقدام حماس در 7 اکتبر حمایت می‌کنید؟
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان:
شاید بهترین تعبیر در خصوص اقدامی که حماس انجام داد را دبیر کل سازمان ملل در روزهای آغازین جنگ علیه غزه به کار برد. این که «هفت اکتبر در خلأ اتفاق نیفتاد». ریشه درگیری‌ها در فلسطین هرگز هفت اکتبر نبود، بلکه به حدود هشت دهه اشغال سرزمین فلسطینی‌ها بر می‌گردد. حماس از نظر ما یک جریان آزادی‌بخش فلسطینی است که در مقابل اشغال‌گری ایستادگی کرده است. البته ما کشتن کودکان و زنان و غیرنظامیان را در هیچ جای دنیا تایید نمی‌کنیم.
مجری:
پس شما کشتار زنان و کودکان در اسرائیل را همانطور که کشتار زنان و کودکان در غزه را محکوم کردید، محکوم می‌کنید؟
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران:
ما مخالف کشتار زنان و کودکان در اوکراین، فلسطین، افغانستان و هرجای دنیا هستیم.
مجری:
می خواهم به موضوع یمن برگردم. آمریکا به اهدافی در یمن حمله کرده است. ایالات متحده می‌گوید سلاح‌هایی که حوثی‌ها از آنها استفاده می‌کنند توسط ایران تامین شده است. با توجه به اینکه شما نیز نگران امنیت هستید، نمی‌خواهید آنچه را که در حال وقوع است متوقف کنید؟
دکتر امیرعبداللهیان:
اولا، یمنی‌ها سلاح‌های زیادی از زمان سقوط علی عبدالله صالح در اختیار دارند. یمن امکانات و توانمندی‌های زیادی را در درون خودش دارد، حتی آنها از موشک‌های بالستیک از زمان علی عبدالله صالح برخوردار بودند. ما هیچ گونه سلاحی به یمنی‌ها نداده‌ایم، آنها از توانمندی‌های خودشان استفاده کرده‌اند. ما امنیت کشتی‌رانی و دریانوردی را یک بخش مهم از امنیت منطقه می‌دانیم. این موضوعی است که مورد توجه یمنی‌ها هم هست. تکرار می‌کنم، یمنی‌ها به ما گفتند توقف جنگ در غزه منجر به توقف بحران و تنش در دریای سرخ خواهد شد. من هفته گذشته در داووس به آقای دیوید کامرون وزیر خارجه انگلیس گفتم اقدام نظامی مشترک آمریکا و انگلیس علیه یمن کمکی به امنیت منطقه و کاهش تنش در منطقه نمی‌کند.
مجری:
می‌گویید ایران به یمنی‌ها سلاح ارسال نکرده و آنها سلاح های خود را دارند. دو افسر نیروی دریایی ایالات متحده در حالی که تلاش داشتند سلاح‌های ارسالی از ایران به یمن را متوقف کنند، جان خود را از دست دادند. پنتاگون تصاویری از این سلاح ها در اختیار دارد که نشان می دهد تسلیحات متعلق به ایران است.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان:
این‌ها عمدتا یک نمایش و شوی تلویزیونی بود. آمریکا اگر اطلاعاتی در این رابطه دارد باید مستندات را در اختیار ما بگذارد. آمریکا از هفت اکتبر تاکنون صدها کشتی و هواپیمای لجستیک حامل سلاح را از پایگاه‌های خود در منطقه و خارج از منطقه به تل آویو منتقل کرد. آشکارا هم اعلام کرده است.
به نظرم اکنون آمریکا باید پاسخ دهد که سهمش در نسل‌کشی و کشتار کودکان و زنان در غزه با این سلاح‌ها چقدر است؟ و چرا بجای تلاش برای توقف جنگ، برای شعله‌ورتر کردن و افزایش شدت جنگ در غزه و کرانه عمل کرد؟ آمریکا خود متهم است، نمی‌تواند دیگران را متهم کند. آمریکا فراتر از متهم است، خود مرتکب جرم شده است و بدون هماهنگی با سازمان ملل در یک اقدام ناقض حقوق بین الملل به همراه انگلیس به یمن حمله می‌کند. چه مجوزی برای حمله به یمن است؟ آیا شورای امنیت چنین مجوزی را صادر کرده؟ ایران هیچ سلاحی به یمن نداده است.
مجری:
آیا نگران گسترش جنگ در سراسر منطقه هستید؟ شما در حال حاضر ]حمایت[ حزب الله، حوثی ها و حماس را دارید. نگرانی زیادی وجود دارد که ایران درگیر شود یا از خط قرمز عبور کند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران:
قبل از اینکه عملیات هفت اکتبر رخ بدهد، هفته‌ها و ماه‌ها و سال‌ها، اسرائیل نسبت به ویران کردن خانه‌ها و بیمارستان‌ها و کشتار غیر نظامیان در غزه و کرانه (باختری) اقدام می‌کرد. اقدام حماس پاسخی به صدها و هزاران جنایت رژیم اسرائیل علیه فلسطینی‌ها بود. ما همان زمان هشدار دادیم، بعد از هفت اکتبر، که با شناختی که از منطقه داریم، احتمال افزایش و گسترش دامنه جنگ بالاست. این اتفاقی است که اکنون رخ داده. اما ریشه بحران به رفتار افراط‌گرایان در کابینه رژیم اسرائیل بر می‌گردد. بله، ما نگران گسترش دامنه جنگ هستیم. همه از گسترش جنگ ضرر خواهند کرد.
مجری:
شما و ایران برای جلوگیری از گسترش جنگ چه اقداماتی می‌کنید؟
دکتر امیرعبداللهیان:
من امروز به عنوان وزیر خارجه ایران در نیویورک هستم. در سازمان ملل و در شورای امنیت راه حل‌هایی را بیان خواهم کرد که چگونه باید منطقه غرب آسیا از این بحران نجات پیدا کند. جمهوری اسلامی ایران به تلاش‌هایش برای بازگشت ثبات و آرامش به منطقه ادامه می‌دهد. فراموش نکنیم؛ ما سال‌ها در عراق و سوریه با داعش جنگیدیم، بهترین مستشاران نظامی ما در این کشورها به دست تروریست‌ها شهید شدند. هیچ کس از جنگ سود نخواهد برد. ما راه حل را هرگز در جنگ نمی‌دانیم.
مجری:
آیا خط قرمزی برای ایران وجود دارد که وارد جنگ با آمریکا شود؟
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان:
اولا،ً در حال حاضر دامنه جنگ در منطقه گسترش پیدا کرده است؛ این یعنی افزایش فزاینده خطر وقوع یک جنگ گسترده‌تر. همه طرف‌ها باید تلاش کنند تنش کاهش پیدا کند و بر راه‌حل سیاسی تمرکز شود. آمریکا اگر امروز دست از حمایت لجستیکی، تسلیحاتی، سیاسی و رسانه‌ای خود و از کمک به نسل‌کشی اسرائیل در غزه بردارد، حتی برای 10 دقیقه هم نتانیاهو قادر به ادامه جنگ نخواهد بود. پس کلید حل مشکل قبل از تل آویو در واشنگتن است.
مجری:
جواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین شما گفته بود که آمریکا هزینه حمله هوایی که توسط آن ]شهید حاج[ قاسم سلیمانی را مورد هدف قرار داد پرداخت خواهد کرد. آیا به نظر شما با آمریکا تسویه حساب کردهاید؟
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران:
این ترور خطای بزرگی بود که ترامپ انجام داد و چیزی نیست که قابل فراموش شدن باشد.
مجری:
گزارش‌هایی منتشر شده مبنی بر اینکه ایران به دنبال حذف فیزیکی دونالد ترامپ، مایک پمپئو و مارک مایلی است. آیا هنوز هم همین طور است؟
دکتر امیرعبداللهیان:
ما به دنبال این هستیم که همه عاملان و آمران در این اقدام تروریستی علیه سردار قاسم سلیمانی که قهرمان بزرگ مبارزه با تروریسم و قهرمان ملی ماست، به دست عدالت سپرده بشوند.
مجری:
معنی حرف شما چیست؟
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان:
یعنی به دست عدالت سپرده شوند.
مجری:
به این معنی است که کشته شوند؟
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران:
عدالت در موردشان باید قضاوت کند. به هر حال کسی که دستور ترور و قتل یک مقام عالی‌رتبه ایرانی را داده، از نظر جمهوری اسلامی ایران باید به دست عدالت سپرده بشود. ما در دستگاه دیپلماسی ایران برای برخورد با قاتلان و دستوردهندگان ترور سردار سلیمانی، از مسیر حقوقی، قضایی و بین‌المللی به تلاش‌های خودمان ادامه می‌دهیم تا هر فردی که در این مسیر دست داشته، به عدالت سپرده شود.
مجری:
در صورت انتخاب مجدد دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده، رابطه ایران و آمریکا چگونه خواهد بود؟
دکتر امیرعبداللهیان:
این مردم آمریکا هستند که نسبت به تعیین رئیس جمهور کشورشان تصمیم می‌گیرند. ما دهه‌ها است که در وضعیت قطع رابطه دیپلماتیک با آمریکا به سر می‌بریم. آمدن و‌رفتن افراد مهم نیست، برای مهم مشاهده رفتار دولت‌هایی است که بر سر کار می‌آیند. اقدامی که دولتی در آمریکا می‌گیرد، اگر در چارچوبی باشد که توام با احترام متقابل باشد؛ در چارچوبی باشد که منافع دو طرف را تامین بکند؛ در چارچوب احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی ما باشد؛ مورد توجه ماست. ایران و ایرانی‌ها مردمان متمدنی هستند.
ما رفتار منطقی و احترام متقابل را با رفتار منطقی و احترام متقابل پاسخ می‌دهیم. اما رفتار غیرمنطقی و غیرسازنده را به گونه‌ای دیگر پاسخ خواهیم داد.
مجری:
توافق هسته‌ای که ترامپ از آن خارج شد؛ آیا احتمال اینکه این توافق دوباره چه با ماندن بایدن به‌عنوان رئیس جمهور، چه با انتخاب دوباره ترامپ احیا شود؟
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان:
فکر می‌کنیم اگر اراده لازم در طرف آمریکایی وجود داشته باشد، امکان بازگشت همه طرف‌ها به برجام می‌تواند فراهم شود. فراموش نکنید؛ ایران تنها کشوری است که در مجموعه طرف‌های برجامی، مدتی طولانی به همه تعهدات خود پایبند ماند. ما هنوز هم در حال تبادل پیام‌هایی در این رابطه هستیم. پیام‌هایی را از طرف آمریکایی دریافت می‌کنیم. اگر اراده جدی وجود داشته باشد، معتقدیم دستیابی به توافق همچنان امکان‌پذیر است. اما، اگر قرار باشد در هر مرحله‌ای بخاطر چالش‌های داخلی در آمریکا، یا برخی بحران‌ها در منطقه، یک روز در اوکراین، یک روز در غزه، احیای توافق تحت تاثیر قرار بگیرد، این انتخابی است که کاخ سفید می‌تواند داشته باشد. اما فراموش نکنید؛ ما در تمام این بحران‌ها به سیاست اصولی و پایبندی به تعهداتمان درصورتی‌که همه طرف‌های برجامی به تعهداتشان پایبند بمانند، پایبند خواهیم بود.
مجری:
گزارش هایی وجود دارد مبنی بر اینکه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر این باورند که ایران به اندازه کافی اورانیوم غنی شده برای ساخت چندین سلاح هسته ای دارد. نظر شما چیست؟
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران:
ما بارها اعلام کرده‌ایم ایران به دنبال ساخت بمب اتمی نیست. ما هم به دلایل اعتقادی و دینی و هم بنا به دلایل اخلاقی و ارزشی خودمان، بارها اعلام کرده‌ایم که به دنبال دستیابی به بمب اتم نیستیم. اگر چنین نیتی داشتیم، سال‌ها پیش می‌توانستیم در این مسیر حرکت کنیم. ما فناوری هسته‌ای را برای توسعه مرزهای دانش، فناوری، پزشکی، کشاورزی و صنعتی در کشورمان نیاز داریم. ما فناوری هسته‌ای را حق طبیعی خودمان می‌دانیم. آژانس در جریان همه فعالیت‌های ما قرار دارد. روابط و ارتباط نیرومندی میان ایران و آژانس وجود دارد. من به دوست خودم، آقای رافائل گروسی، گفتم هر زمان آژانس، فنی عمل کرده است، همه چیز خوب پیش رفته، و هر زمان آژانس تحت فشارهای بیرونی در مسیر سیاسی قرار گرفته است، رابطه میان آژانس و ایران تحت تاثیر قرار گرفته است. برنامه هسته‌ای صلح آمیز ما شفاف و روشن است و این برنامه صرف نظر از میزان غنی‌سازی اورانیوم ما، اهداف (تسلیحاتی) هسته‌ای در پی ندارد. اما طبعاً بی‌تعهدی و بدقولی طرف‌های آمریکایی و غربی، ما را به برخی اقدامات متقابل وا می‌دارد.
مجری:
ایالات متحده پس از مبادله زندانیان، شش میلیارد دلار ایران را رفع توقیف کرد. آیا توانسته‌اید به آن پولی که ایالات متحده می‌گوید فقط برای اهداف بشردوستانه باید استفاده شود، دسترسی پیدا کنید؟ اگر بله، این پول را برای چه منظوری استفاده کردهاید؟
دکتر امیرعبداللهیان:
ارزیابی ما این است که در پی تبادل پیام‌ها و گفت و گو‌های غیرمستقیم، پیشرفت‌هایی در موضوع تبادل زندانیان و نقل و انتقال و جابجایی بخش‌هایی از دارایی‌ها و اموال ایران حاصل شد. هیاهوها و سروصداهایی در داخل جامعه آمریکا وجود دارد. برخی مقاله‌نویسان و برخی مخالفین دولت در آمریکا مطالبی را بیان می‌کنند. اما پولی که مبادله و جابجا شده، متعلق به ایران بوده و متعلق به آمریکا نبوده است. ما توافقی کردیم، واسطه این توافق دولت قطر بوده. در مسیر درست خودش پیگیری می‌کنیم که بتوانیم از این منابع و دارایی‌هایمان استفاده کنیم. اگر طرف آمریکایی در تعهد خودش با هر توجیهی بدقولی بکند و بدعهدی قبلی خودش را تکرار کند، شرایط را سخت‌تر می‌کند و دیوار بی‌اعتمادی بین تهران و واشنگتن بلندتر خواهد شد. منتظر زمان مناسب هستیم و تست می‌کنیم که آیا این دارایی‌ها به راحتی مورد استفاده ما قرار می‌گیرد یا با بدعهدی آمریکا مواجه شده. باید منتظر ماند. آنها گفته اند متعهدند.
مجری:
گفتید ایالات متحده مسئولیت گسترش جنگ را بر عهده دارد. ایران هم مسئولیت دارد. به نظر شما احتمال جنگ بین ایران و آمریکا چقدر است؟
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان:
در حدود 110 روز گذشته بارها مقامات آمریکا پیام‌هایی را برای ما ارسال کرده‌اند مبنی بر اینکه آمریکا خواهان گسترش جنگ نیست. ما هم به دنبال گسترش دامنه جنگ نیستیم، اما به آمریکایی‌ها صراحتا می‌گوییم که شما نمی‌توانید شدت جنگ را در غزه و کرانه افزایش بدهید و در دریای سرخ درگیری نظامی با یمن ایجاد کنید و بعد از عدم گسترش دامنه جنگ صحبت کنید! شرایط در منطقه بسیار حساس است. باید خیلی سنجیده عمل کرد. باید اجازه داد سازمان ملل، دبیر کل سازمان ملل، شورای امنیت سازمان ملل که وظیفه (حفظ) صلح و امنیت بین‌المللی را بر عهده دارند، به وظایف خودشان عمل کنند.
آمریکا کدخدا و رهبر بلامنازع جهان نیست! آمریکا یک عضو در بین دولت‌های عضو سازمان ملل است. آمریکا باید بداند که امنیت در منطقه از مسیر جنگ و اقدام نظامی حاصل نخواهد شد. منطقه ما، منطقه تمدن‌های بزرگ تاریخی است. باید با بیان و زبان تمدنی و احترام با دارندگان تمدن‌های بزرگ سخن گفت. ما در منطقه به تلاش‌های خود برای برقراری ثبات، امنیت و داشتن منطقه‌ای دارای امنیت و توسعه پایدار ادامه خواهیم داد.