به گزارش برنا؛ امسال در چندین نوبت، آمار رسمی و غیر رسمی از سوی نهادهای ذیربط منتشر شد که بر اساس آن سه استان یزد، زنجان و آذربایجان غربی در زمینه ابتلا به سرطان در کشور پیشتاز هستند.
اما به تازگی یک نقشه سرطانی در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی منتشر شد که به وضوح استان یزد را در زمینه انواع سرطان‌ها پیشتاز معرفی می کند که جای نگرانی دارد.
در این نقشه سرطانی، هشت سرطان اول کشور مد نظر قرار گرفته و برخی از آنها بر روی نقشه هر استان با دایره های کوچک درج شده که نشان از ابتلای استانها به هر یک از این سرطانهاست؛ سهم استان یزد ۶ دایره از انواع سرطان‌ها و پس از آن آذربایجان شرقی با سه دایره و آذربایجان غربی، تهران، کرمان و اردبیل با ۲ دایره و برخی استان های دیگر با یک دایر مشخص شده است.
سهم استان یزد از سرطان‌های این نقشه شامل سرطان های خون،؛ تیروئید، پستان، مثانه، روده بزرگ و پروستات است .
سرطان در استان یزد سالهاست بیداد می کند و حتی بدون نقشه و ارائه آمار هم می توان شیوع بالای این بیماری سخت را در استان و در میان خانواده ها حس کرد.
اما اینکه آیا واقعا یزد در این زمینه پیشتاز است و حرف اول را در کشور می زند و اگر درست است علت آن چیست جای بررسی و تحقیق دارد و لذا به سراغ مسوولان ذیربط در یزد رفتیم تا از کیفیت آن در استان مطلع شویم.
غربالگری، ثبت کامل سرطان‌ها و امید به زندگی، سه عامل بالا نشان دادن آمار سرطان در یزد
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد گفت: بر اساس آخرین آمار ، بروز سرطان در ایران ۱۵۵ هزار مورد در سال بوده که به تفکیک هر استان، سه استان یزد و زنجان و آذربایجان غربی، بالاترین میزان بروز و شیوع را براساس جمعیت دارند.
دکتر "کاظم رضوی" در مورد علل بالاتر بودن آمار بروز سرطان در استان یزد افزود: یکی از دلایل اصلی بالا نشان دادن آمار شیوع سرطان در یزد این است که خوشبختانه در این استان با توجه به غربالگری خوب و وجود دستگاه های تشخیصی خوب و به روز، موارد تشخیصی استان بیشتر شده است.
وی ثبت سرطان با دقت بسیار خوب و کامل را دلیل دیگر بالاتر نشان دادن آمار سرطان در این استان اعلام کرد.
وی در ادامه به برخی عوامل دیگر بروز و شیوع سرطان در استان و پیشتاز بودن یزد در این حوزه هم اشاره کرد و یادآور شد: یکی از مواردی که با سرطان، ارتباط تنگاتنگی دارد افزایش وزن، چاقی و عدم تحرک است.
به گفته رضوی، بر اساس آماری که وزارتخانه سال گذشته منتشر کرده ۵۵ تا ۶۰ درصد از مردم ایران کم تحرکی دارند و بالای ۶۰ درصد از افراد بالای ۱۸ سال اضافه وزن داشته اند و وقتی به این آمارها به تفکیک هر استان دقت شود یزد از لحاظ تحرک و چاقی از میانگین کل ایران بالاتر است و از لحاظ مصرف فیبر که سبزیجات و میوه‌جات می باشد از میانگین کشوری، آمار پایین‌تری را دارد و به همین علت هم آمار دیابت در استان یزد بالاتر از میانگین کشور است.
وی مصرف غذاهای پر چرب و پر کالری مانند فست فودها و نیز استفاده از دخانیات و نوشیدنی های شیرین و غیرمجاز را هم در این زمینه بی‌تاثیر ندانست که متاسفانه استان یزد نیز به آن مبتلاست.
معاون درمان دانشگاه علوم پرشکی یزد، یکی دیگر از مواردی که باعث افزایش میزان بروز سرطان در ایران و استان شده را افزایش امید به زندگی در جامعه اعلام کرد که در حال حاضر بالای ۸۰ سال است.
یکی از دلایل اصلی بالا نشان دادن آمار شیوع سرطان در یزد این است که خوشبختانه در این استان با توجه به غربالگری خوب و وجود دستگاه های تشخیصی خوب و به روز، موارد تشخیصی استان بیشتر شده است
وی ادامه داد: البته باید به این نکته تاکید کرد که با توجه به اینکه در ایران در سال های اخیر، بروز سرطان زیاد شده است ولی نسبت به میانگین جهانی و حتی نسبت به آمار کشورهای همجوار ، بروز پایین‌تری دارد و از طرفی میزان مرگ و میر ناشی از سرطان نسبت به سال های قبل کمتر شده است.
وی اظهار داشت: این مهم به دست نمی آید مگر با تامین امکانات سخت افزاری در تومورهای جامد در مرحله اول و سپس تشخیص و بررسی گسترش توده تا براساس آن تصمیم درمانی گرفته شود.
دکتر رضوی اضافه کرد: یزد در همه زمینه های تشخیصی به روز است، مگر در زمینه پت اسکن ، که انشالله با همت دانشگاه علوم پزشکی، این مهم به زودی در یزد اتفاق خواهد افتاد.
وی گفت: در زمینه تومورهای جامد، اصلی‌ترین قسمت درمان بعد از جراحی، پرتو درمانی است که در این زمینه یزد نیاز به تجهیزات بیشتری دارد و در حال حاضر ۲ دستگاه فعال پرتودرمانی وجود دارد که جوابگوی همه نیاز استان نیست و به امید خدا به زودی دستگاه توموتراپی نیز راه اندازی خواهد شد.
وی گفت: ولی با این همه، یزد، نیاز مبرم و تقریبا اورژانسی به دستگاه شتاب دهنده خطی با قابلیت چند انرژی مختلف دارد که امیدواریم که با توجه به پیگیری ها و قول مساعد مسئولان این مهم به زودی محقق گردد.
وی اظهار امیدواری کرد با توجه به اولویت های درمانی دانشگاه علوم پزشکی در زمینه سرطان و دیابت، مسئولین استان نگاه ویژه به این ۲ مقوله بعنوان مهمترین اولویت های سلامت استان داشته باشند.
افزایش موارد شیمی درمانی در یزد طی سه سال گذشته
رییس مرکز دولتی پرتو درمانی و شیمی درمانی رمضان‌زاده یزد هم گفت: در سال ۱۴۰۲ حدود ۳ هزارو ۵۰۰ مورد شیمی درمانی در این مرکز انجام شده است که این آمار در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ترتیب ۱۱۷۶ و ۲۵۰۰ مورد بوده است .
دکتر "محمد علی برومند" با بیان اینکه آمار سرطان در استان بالاست و انکار نمی کنیم، تصریح کرد: یزد جزو سه استان اول است.
وی بیان کرد: ۵۰ تا ۶۰ درصد در استان، کم تحرکی داریم و بالای ۶۰ درصد جوانهای ما اضافه وزن دارند.
وی اظهار داشت: روزانه بین ۵۰ تا ۸۰ نفر در این مرکز، ویزیت و بطور متوسط روزانه ۲۰ نفر شیمی درمانی می شوند.
وی با بیان اینکه بررسی نقش آلودگی هوا و صنایع در شیوع و بروز سرطان در استان یزد نیاز به بررسی و تحقیق علمی دارد گفت: تاکنون مطالعه ای در این زمینه انجام نشده اما بدانیم مصرف فست فود در یزد از میانگین کشوری بالاتر است و مصرف میوه و سبزی در این استان از میانگین کشوری کمتر است.
برومند از رضایت ۹۵ درصدی مراجعان به این مرکز درمانی خبر داد و یادآور شد: نیاز است دانشگاه و خیران ورود کنند و نسبت به مجهز کردن این مرکز به دستگاههای به روز دنیا اقدام کنند، نبود برخی دستگاه‌ها موجب انتظار ۲ ماهه بیماران می شود.
وی ۳۶ درصد بیماران مراجعه کننده به مرکز تحت امر خود را غیربومی دانست که لازم است برای تامین همراه سرا برای آنها اقدام شود تا هزینه کمتری پرداخت کنند.
انتظار نوبت پرتو درمانی و نبود همراه سرا، مشکل اساسی بیماران سرطانی در یزد
با چند بیمار سرطانی در حال معالجه در این مرکز هم به گفت و گو نشستیم که یکی از آنها گفت: لیست انتظارهای درمانگاه زیاد شده است و برای استفاده از دستگاه پرتو درمانی باید در نوبت طولانی باشیم.
یک بیمار غیربومی هم از مشکل اسکان خود در یزد گفت و افزود: هزینه هفت هفته ماندگاری در یزد زیاد است و کاش یزد بیمار سرا داشت.
یکی دیگر از بیماران هم با بیان اینکه داروی بیماران سرطانی در یزد خوب است، افزود: مشکل ما این است که داروها را باید نسبت به گذشته گران‌تر بخریم ضمن آنکه برای تهیه آن از ۲ داروخانه معروف یزد نیز باید مدتها در صف بایستیم.
۱۵ هزار خانوار یزدی طی ۱۰ سال اخیر درگیر سرطان شده‌اند
یک فوق تخصص خون، آنکولوژی و سرطان یزد هم گفت: طی ۱۰ سال اخیر، سالانه یکهزارو ۵۰۰ خانوار یزدی و طی این دهه مجموعا ۱۵ هزار خانوار استان درگیر سرطان شده‌اند و یک بیمار سرطانی یک خانواده را درگیر خود کرده است.
دکتر "حسنعلی واحدیان" افزود: یزد در ۱۰ سرطان نخست کشور، رتبه اول تا سوم را دارد.
وی ادامه داد: کم تحرکی، تغییر سبک زندگی افراد، تمایل آنها به مصرف بیشتر گوشت قرمز و غذاهای آماده، آلودگی‌های هوای داخل منزل و شهرها، افزایش مصرف نمک، گوشت‌های فرآوری شده و استفاده از قلیان که مصرف آن تاثیری همانند استعمال سیگار را دارد از جمله دلایل افزایش ابتلای افراد به سرطان است.
وی در ادامه با اشاره به نقش مصرف سیگار و قلیان در ابتلا به سرطان‌های ریه و روده ، به تاثیر چاقی که امروزه شیوع بالایی دارد در ابتلای افراد به سرطان‌های وابسته به هورمون‌ها مانند سرطان پستان ، دهانه رحم و پروستات در مردان نیز اشاره کرد.
در سال ۱۴۰۲ حدود ۳ هزارو ۵۰۰ مورد شیمی درمانی در این مرکز انجام شده است که این آمار در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ترتیب ۱۱۷۶ و ۲۵۰۰ مورد بوده استپ
واحدیان اردکانی در ادامه با اشاره به نقش آلودگی هوا در افزایش سرطان ریه اظهار کرد: استعمال سیگار و آشپزی در فضای بسته و نگهداری مواد غذایی که قابلیت کپک زدن و تولید قارچ را دارد و نیز وجود گاز « رادون » در هوا از عوامل ایجاد آلودگی در داخل منزل و محیط های بسته ساختمان است.
وی ادامه داد: متاسفانه سیستم استاندارد هوای مطلوب را در منازل نداریم و به علت استفاده نکردن از سیستم‌های عایق‌بندی کف خطر استشمام گاز رادون موجود در هوا وجود دارد که باید نقشه گاز آرگون با همکاری سازمان های مرتبط برای انجام کارهای زیرساختی در ساخت و ساز منازل تهیه شود.
واحدیان اردکانی همچنین به خطر استفاده از سوخت‌های فسیلی که آلودگی‌های ترافیکی و متصاعد شدن مواد شیمیایی ناشی از استفاده از این سوخت‌ها را در کارخانه‌ها در پی دارد مورد اشاره قرار داد.
این فوق متخصص آنکولوژی در ادامه دیابت را که منجر به اختلال افزایش انسولین در خون می شود و در استان یزد و در شهرستان میبد شیوع زیادی دارد را یکی از عناصر منجر به سرطان عنوان کرد.
وی در ادامه لزوم ورزش هر هفته حدود ۱۵۰ دقیقه با شدت متوسط و ۷۰ دقیقه ورزش حرفه‌ای و همچنین استفاده از کرم‌های ضد آفتاب ، عینک آفتابی ، کلاه و لباس مناسب برای پیشگیری از مبتلا شدن به سرطان پوست که به دلیل شدت نور آفتاب در منطقه شایع است را یادآور شد.
واحدیان اردکانی به آمار بالای ابتلا به انواع سرطان در استان یزد اشاره کرد که بیشترین مبتلایان به انواع سرطان نسبت به جمعیت در مقایسه با دیگر شهرهای کشور را دارد.
این فوق تخصص خون و سرطان در ادامه تصریح کرد: ابتلای افراد به سرطان حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد قابل پیشگیری است و در ارتباط با عوامل ژنتیکی که ۸ تا ۱۲ درصد است هم می‌توان با رعایت موارد توصیه شده ، ابتلای به سرطان را عقب انداخت.
وی با اشاره به درمان سرطان ادامه داد: بر اساس نوع سرطان و مرحله درگیری درمان‌های اختصاصی شیمی درمانی و پرتودرمانی شروع می‌شود که باز هم با رعایت نکات توصیه شده جهت پیشگیری از سرطان مانند ورزش کردن و داشتن تغذیه مناسب می‌توان از عود بیماری جلوگیری و سرعت بهبود را افزایش داد.
واحدیان اردکانی مراجعه افراد به پزشک و آغاز معاینه با مشاهده نشانه‌های سرطان از جمله وجود توده در بدن و نیز آگاهی از بیماری به دنبال انجام آزمایش‌های مرتبط به بیماریابی را در کنترل بیماری و یا شانس موفقیت درمان و از دست ندادن درمان قطعی بسیار موثر عنوان کرد.
وی انجام آزمایش‌های سالانه دستگاه گوارش از ۵۰ سالگی ، ماموگرافی و «پاپ‌اسمیر» و معاینه بدن توسط خود افراد برای آگاهی از وجود توده را توصیه کرد تا با تشخیص زودهنگام شانس نجات از سرطان بیشتر شود.
این فوق تخصص آنکولوژی نشانه‌های سرطان را بسته به انواع آن وجود خون در مدفوع ، توده بدنی ، کاهش وزن ، تنگی نفس و خلط خونی ، تغییر رنگ پوست ، کشیدگی پوست پستان به سمت داخل ، تغییر اندازه بافت پستانی و بزرگی تیروئید برشمرد.
به گفته وی ایجاد یکسری تغییرات ژنتیکی در هر سلول، آن را به سلول سرطانی تبدیل می کند؛ تقریباً ۱۰ تا ۱۵ درصد سرطان ها ارثی می باشد ولی بقیه با عوامل محیطی مرتبط اند در ضمن مهمترین عامل آن گذشت سن است و تقریبا ۶۰ درصد سرطان ها در افراد بالای ۶۰ سال بروز می‌کند.
وجود ۱۰۰ نوع سرطان
فوق تخصص بیماری های خونی و سرطان گفت: هر بافتی، سرطان خاص خود را می تواند داشته باشد، تقریبا بیش از ۱۰۰ نوع سرطان داریم که البته برخی از انواع سرطان ها زیر مجموعه های متنوعی دارد.یزد
وی با بیان اینکه علائم خطر برای هر نوع سرطانی متفاوت است ولی به صورت کلی علائم سرطان را وجود توده در هر بافت قابل لمس وزخمی که بهبود نمی یابد و یا خال پوستی که در سطح پوست تغیر رنگ یا اندازه پیدا می کند، خون ریزی غیرمعمول نظیر سرفه های حاوی خون، استفراغ خونی، مدفوع خونی یا خون ریزی غیرمعمول زنان، کاهش وزن های غیرقابل توجیه و هر علامت غیرمعمول در هر بافت بدن را مهمترین علائم سرطان خواند.
این پزشک فوق تخصص، نقش بیماریابی را در درمان سرطان بسیار موثر خواند و گفت: در چند نوع سرطان شامل روده بزرگ، پستان، دهانه رحم و ریه در افراد سیگاری که بیماریابی انجام شده نشان داده که این امر برای درمان کمک کننده است و بیماریابی می تواند ضایعه پیش سرطانی و یا سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهد و درمان را تسریع کند.
امکان سرطانی شدن همه بافت های بدن
واحدیان اردکانی تصریح کرد: در مورد انواع سرطان ها تقریبا در تمام بافت های بدن امکان سرطانی شدن وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه یک سلول سرطانی برای ایجاد باید بدون اینکه دچار مرگ سلولی شوند به کار خود ادامه دهد، اضافه کرد: سلول سرطانی برای پیش روی باید قابلیت تکثیر بدون محدودیت، قابلیت چسبندگی به بافت های اطراف برای گسترش بیماری و قدرت تهاجم به عمق بافت و بافت های دوردست را داشته باشند.
فوق تخصص بیمارهای خون ادامه داد: برای بچه ها و افراد زیر ۱۸ سال برخی سرطان های خون شایع ترین سرطان هاست و برخی تومورهای مغزی و لنفاوی هم در این سن شیوع دارد .
وی با بیان اینکه در آقایان معمولا سرطان های پروستات، روده بزرگ و دستگاه گوارش و ریه جزو سرطان های شایع است، افزود: سرطانی که در سال های اخیر شیوع پیدا کرده، سرطان تیروئید است و در خانم ها علاوه بر سرطان های دستگاه گوارش و ریه، سرطان پستان شایعترین نوع می باشد.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه اکثر سرطان ها بافت توده ای ایجاد می کند نمونه برداری از بافت، اصل و اساس تشخیص سرطان است.
واحدیان اردکانی با بیان اینکه ذات سرطان، گسترش است، تصریح کرد: پس از تشخیص سرطان باید اقدامات نجات بخش انجام شود که معمولا بر اساس نوع سرطان و هر مرحله ای از سرطان متفاوت است.
جراحی، پرتو درمانی، شیمی درمانی، درمان با نسل جدید داروها به صورت هدفمند، و درمان با استفاده از پرتوهای اختصاصی مثل فوتون ها و اشعه ایکس و گاما مهمترین راه های درمانی سرطان است که این فوق تخصص خون به آن اشاره کرد.