به گزارش خبرنگار علم و فناوری خبرگزاری برنا- فاطمه مرادخانی؛ صنعت فضایی کشور در دولت سیزدهم پیشرفت و جهش بسیار چشم‌گیری داشته و تعداد زیادی ماهواره ایرانی به فضا پرتاب کرده است؛ در این گزارش مروری بر عملکرد دولت سیزدهم در توسعه صنعت فضایی کشور در سال 1402 خواهیم داشت.
ماهواره خیام
ماهواره خیام یک ماهواره 600 کیلوگرمی است که در مدار 500کیلومتری قرار می‌گیرد تا به‌مدت 5 سال از داده‌ها و تصاویر ارسالی آن در حوزه‌های کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، منابع آبی، معادن و پایش مرزها و مدیریت حوادث غیرمترقبه استفاده شود. ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور است و تمامی فرامین مربوط به کنترل و بهره‌برداری از این ماهواره از روز اول و بلافاصله پس از پرتاب توسط کارشناسان ایرانی مستقر در پایگاه‌های فضایی متعلق به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در خاک جمهوری اسلامی ایران انجام و صادر خواهد شد.
ماهواره "خیام" یک ماهواره سنجش از دور با قابلیت تصویربرداری با دقت یک متر است. جمهوری اسلامی ایران هم‌اکنون توانایی طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی با دقت تصویربرداری 5 تا 10 متر را دارد و حوزه فضایی کشور با عزم و اراده بسیار جدی در مسیر رسیدن به توانایی ساخت ماهواره‌های سنجشی با دقت‌های بهتر از یک متر قرار دارد و این مسیر با جدیت دنبال می‌شود.
ماهواره طلوع 3
نمونه پروازی ماهواره طلوع ۳، در بهمن سال گذشته در مراسم روز فناوری فضایی با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رونمایی شد و پس از انجام موفق آزمون‌های مختلف و اتمام فرآیند تحویل‌گیری، در برنامه پرتاب قرار گرفته است و طبق برنامه‌ریزی مشخصی پرتاب خواهد شد.
این ماهواره با دقت تصویربرداری پنج متر تک طیفی و ۱۰ متر رنگی، دارای وزنی بیش از ۱۰۰ کیلوگرم بوده و با تکیه بر توان داخلی و توسط متخصصان کشورمان طراحی و ساخته شده است.
ماهواره طلوع ۳ که در مدار «لئو» قرار خواهد گرفت می‌تواند تصاویر مورد نیاز را برای کاربردهای متنوع در حوزه‌های کشاورزی، منابع آبی، مدیریت مخاطرات طبیعی و غیره به سازمان فضایی ایران ارسال کند.
ارتفاع سطح زمین تا ۲ هزار کیلومتری را مدار ارتفاع پایین زمین یا لئو (LEO) می‌نامند. از ۲ هزار کیلومتر تا ۳۵ هزار و ۷۸۶ متر، مدارهای میانی زمین نام دارد و مدارهای بالاتر از این ارتفاع را مدار ارتفاع بالا یا «ژئو» نام‌گذاری کرده‌اند.
ماهواره ظفر 2
ماهواره ظفر ۲، یک ماهواره سنجش از دور با قابلیت تصویربرداری با دقت ۱۶ متر از مدار ۵۰۰ کیلومتری است.
منظومه قاسم سلیمانی
منظومه ماهواره‌ای شهید سلیمانی، نام نخستین منظومه ماهواره‌ای ایران است که قرار است در 2 سال آینده پرتاب شده و در حوزه ارتباطی و اینترنتی به کشور کمک کند.
با این فرآیند ارسال داده‌ها از سراسر کشور را با سرعت بالا انجام داد و در مواقع بحران مثل وقوع حوادث غیرمترقبه یا حتی با ایجاد یک شبکه ملی انتقال داده‌ها، مشکلات مردم در اقصی نقاط کشور حتی نقاط دورافتاده و صعب العبور را حل کرد.
اینترنت اشیاء ماهواره‌ای در حوزه‌های مختلفی از جمله کشاورزی هوشمند، حمل و نقل جاده‌ای، پایش نشتی لوله‌های نفت و گاز، پایش و مانیتورینگ خطوط انتقال برق، محیط زیست، کاربردهای دریایی و ... کاربرد دارد.
ماهواره ثریا
شنبه ۳۰ دی ماه ماهواره ایرانی «ثریا» از سری ماهواره‌های تحقیقاتی ساخت پژوهشگاه فضایی ایران با ماهواره‌بر «قائم ۱۰۰» که حاصل تلاش نخبگان و دانشمندان نیروی هوافضای سپاه است، سفر خود به مدار ۷۵۰ کیلومتری زمین با موفقیت پشت سر گذاشت تا یک رکورد تازه در حوزه قرار گرفتن ماهواره ایرانی در ارتفاع جدید را به ثبت برساند.
با پرتاب موفقیت آمیز این ماهواره تحقیقاتی بسیاری از زیرسیستم‌های توسعه یافته، توسط پژوهشگاه فضایی ایران نیز در شرایط تست مداری قرار می‌گیرند و راه برای توسعه سریع صنعت فضایی بومی ایران هموارتر می‌شود. ضمن اینکه این پرتاب قدمی مهم در راستای افزایش توانمندی تزریق ماهواره در مدارهای بالاتر محسوب می‌شود.
ماهواره‌بر قائم
در ماهواره‌بر قائم مرحله اول در مقایسه با ماهواره بر قاصد از موتور سوخت جامد موسوم به موتور "رافع" استفاده شده است که قابلیت حمل محموله را از حداکثر ۵۰ کیلوگرم برای مدار ۵۰۰ کیلومتر به حدود ۱۰۰ کیلوگرم ارتقا داده است.
در موتور مرحله اول از بالک‌های پایدار کننده استفاده شده که در طول پرواز از پایداری بهتری برخوردار خواهد شد. با این پرتاب فناوری موتور رافع و پرتابگر قائم تثبیت شده است. از ویژگی های مهم این ماهواره بر وجود مکانیزم کنترل‌تر به روش نازل متحرک است که در دنیا از فناوری های جدید محسوب می‌شود.
ماهواره مهدا
بامداد یکشنبه ۸ بهمن ماهواره «مهدا» با ماهواره‌بر «سیمرغ» به مدار بیضوی با ارتفاع ۴۵۰ کیلومتری و ارتفاع بیشینه ۱۱۰۰ کیلومتری زمین تزریق شد.
ماهواره «مهدا» توسط پژوهشگاه فضایی ایران طراحی و ساخته شده است.
ماهواره‌بر سیمرغ
ماهواره‌بر «سیمرغ» توانست ماهواره «مهدا» و دو محموله تحقیقاتی را با موفقیت در ارتفاع ۴۵۰ کیلومتری تزریق کند و اولین سیگنال از «مهدا» نیز دریافت شد.
یازدهمین پرتاب در دولت سیزدهم با موفقیت انجام و برای نخستین‌بار، ماهواره‌بر «سیمرغ» به‌طور همزمان ماهواره «مهدا» و ۲ محموله تحقیقاتی دیگر را با موفقیت در مدار قرار داد و سیگنال «مهدا» هم دریافت شد.
ماهواره پارس 1
ماهواره ایرانی پارس ۱، ماهواره سنجش از دور ساخت پژوهشگاه فضایی ایران است که سه نوع کاربرد داده‌برداری از سطح زمین دارد، محموله اول طیف رنگی با دقت ۱۵ متر، محموله دوم با دقت ۱۵۰ متر جهت تصویر برداری حرارتی و محموله‌ای با دقت ۳۰۰ متر برای تصویر برداری با طیف‌های مادون قرمز موج کوتاه است که در شناسایی آفات گیاهی و جنگل داری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماهواره روز جمعه، دهم اسفندماه، از روسیه به فضا پرتاب شد.
باتوجه به اینکه ماهواره پارس ۱ سه نوع کاربرد داده برداری از سطح زمین دارد، دوربین طیف رنگی و فروسرخ موج کوتاه این ماهواره در کمتر از ۱۰۰ روز، ۹۵ درصد اراضی ایران را تصویربرداری می‌کند. همچنین، دوربین با طیف فروسرخ گرمایی با قابلیت تصویربرداری در شب قادر است، کل اراضی ایران را در کمتر از ۴۵ روز تصویربرداری نماید. این ماهواره ۱۳۴ کیلوگرمی، از سری ماهواره‌های تحقیقاتی-سنجشی پژوهشگاه فضایی ایران است و به منظور تصویربرداری کاربردی، توسعه بازار داده‌های سنجشی داخلی، و توسعه و آزمون فناوری‌های مورد نیاز ماهواره‌های سنجشی عملیاتی بومی طراحی و تولید شده است. مأموریت‌های کاربردی ماهواره پارس ۱ تهیه نقشه‌هایی با مقیاس‌های مورد نیاز از منابع آبی، حوزه‌های زیستی و مراکز جمعیتی است.
این ماهواره ایرانی، مجهز به محموله‌های مخابراتی است، برای ردیابی پارس ۱ علاوه بر جی‌پی‌اس فناوری‌های دیگری نیز استفاده شده و روی این ماهواره ۹۳ تست محیطی و EMC اجرایی شده است. همچنین داده‌های تله متری تزریق ماهواره پارس ۱ از پایگاه پرتاب دریافت شد که این داده‌ها نشان دهنده تزریق موفق پارس ۱ در مدار ۵۰۰ کیلومتری خورشید آهنگ است. ماهواره پارس ۱ به عنوان یک ماهواره تصویربرداری اولین گام در طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی محسوب می‌شود. این فناوری‌ها مبنای فناوری‌های مورد نیاز ماهواره‌های عملیاتی آینده کشور خواهد بود.
گفتنی است ماهواره ناهید 2، پارس 2 و پایگاه فضایی کشور در دست ساخت هستند و در سال آینده شاهد پرتاب آن‌ها خواهیم بود.
/انتهای پیام