به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری برنا؛ خبرنگاران حاضر در تور رسانه‌ای چهار روزه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در سفر به استان اصفهان ضمن شرکت در رویداد جایزه ملی نکست با حضور در واحد‌های صنعتی و شرکت‌های دانش‌بنیان منتخب از دستاورد‌های دانش بنیان و کلان پروژه‌های حوزه فناوری و نوآوری بازدید کردند؛ که یکی از آنها شرکت دانش بنیان بهیار صنعت اصفهان بود.
علی مهاجری؛ یکی از کارشناسان شرکت دانش‌بنیان "بهیار صنعت" مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی درباره دستگاه ایکس‌ری کانتینری کالا اظهار کرد: این محصول، یک کامیون ۲۰ فوتی را بدون توقف کمتر از ۲، ۳ ثانیه اسکن می‌کند. سه سامانه؛ سامانه نیمه‌سیار بازرسی کانتینری کالا پرنفوذ، سامانه گانتری بازرسی کانتینری کالا پرنفوذ، سامانه سیار بازرسی کانتینری کالا پرنفوذ هم اکنون ساخته شده است.
مدل‌های مختلف دیگری مانند مدل پرنفوذ باانرژی شش و سه مگا الکترون ولت که روی تریلی سوار می‌شود.
مدل دیگر مدل M۶۳ است که باانرژی شش و سه مگاالکترون ولت روی کامیون سوار می‌شود. حُسن دستگاه M۶۳ نسبت به مدلی که روی تریلی سوار می‌شود این است که کامیون می‌تواند به‌صورت اتوماتیک روی خودرو‌هایی که پارک شده‌اند حرکت کند؛ ولی تریلی این قابلیت را ندارد. در حقیقت این مدل سیستم اتودرایو دارد که به‌صورت موتور‌های الکتریکی کامیون را حرکت می‌دهد و از کامیون‌های پارک شده تصویربرداری می‌کند.
مدل دیگر مدل کم نفوذ M۴۵۰ باانرژی ۴۵۰ کیلوولت و F۶۳، C۶۳، R۶۳ وجود دارد که می‌توانیم همه‌ی آنها را تولید کنیم.
مهاجری ادامه داد: مقام معظم رهبری تأکید کردند که اگر امکان ساخت این محصول در کشور است ساخته تا حجم بالای قاچاق کشور کنترل شود. در سال ۱۳۹۵ این مسئله از طرف گمرک و دیگر نهاد‌ها هم مطرح شد و بررسی‌های ما نشان داد که منبع دستگاه‌های پزشکی و بازرسی، اشعه ایکس است و ما در سال ۱۳۹۵ به توانمندی اشعه ایکس رسیده بودیم.
وی در خصوص چالش‌ها عنوان کرد: انرژی و فرایند دستگاه‌های پزشکی و بازرسی یکسان است، اما چالش دستگاه‌های بازرسی این بود که تا به حال تصویری شکل نداده بودیم؛ در پزشکی، اشعه به غده زده شده و غده از بین می‌رفت، اما در این حالت، بایستی یک کامیون با ابعاد بزرگ را تصویرش را شکل می‌دادیم که کار بسیار سختی بود؛ بنابراین کار تحقیقاتی را در این زمینه آغاز کردیم و در خرداد ۱۳۹۶ قراردادی را با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای تحویل ۶ ماهه محصول با جریمه تأخیر هفته‌ای ۱۰۰ میلیون دلار منعقد کردیم.
مهاجری ادامه داد: کار ساخت دستگاه در خردادماه سال ۱۳۹۶ آغاز شد و ۸ ماهه به پایان رسید که جریمه تأخیر را نیز از ما گرفتند! تا این دستگاه در گمرک تست شده و تأییدیه انرژی اتمی را می‌گرفت زمانبر شد و درنهایت مرداد ۱۳۹۷ مجوز صادر شد و نخستین دستگاه در نایین اصفهان مستقر شد که عملکرد بسیار خوبی نیز داشت.
وی ادامه داد: چند عیب‌یابی در دو تا سه ماه اولیه انجام دادیم و بعد از آن روزانه به صورت میانگین ۷۰۰ اسکن کامیون انجام شد درحالی که دستگاه چینی در نایین روزانه ۲۰۰ اسکن انجام می‌داد.
مهاجری درخصوص دیگر چالش‌ها گفت: در سال ۱۳۹۹ گمرک قصد داشت ۱۵ دستگاه از یک شرکت چینی وارد کند، اما براساس قانون جهش تولید دانش‌بنیان و محصول مشابه داخلی و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری آن زمان جلوی این خرید گرفته شد. معاونت علمی به گمرک اعلام کرد که با شرکت دانش‌بنیان "بهیار صنعت" کار را پیش ببرند، اما گمرک اعلام کرد که پولی ندارد و این ۱۵ دستگاه قرار بود از پول‌های بلوکه‌شده ایران در کشور‌های دیگر به چین داده شود.
مهاجری تصریح کرد: آقای "نجات‌بخش" مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان بهیار صنعت در جلسه مشترکی اعلام کردند که حاضرند دستگاه را بدون پول دولت بسازیم یعنی با "مشارکت BOO" کنیم به این صورت که گمرک، زمین را در اختیار ما قرار دهد و ما با سرمایه‌گذاری خود یا سرمایه‌گذار دستگاه را ساخته و نصب و راه‌اندازی کنیم و هنگام بهره‌برداری، از هرکامیون ۵۰۰ هزار تومان اخذ کنیم.
وی ادامه داد: چند مورد را خودمان سرمایه‌گذاری کردیم، یک مورد را با سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی پیش بردیم و آرام آرام سرمایه‌گذاران آمدند.
کارشناس شرکت دانش‌بنیان بهیار صنعت گفت: از آنجایی که بومی‌سازی ما کامل بوده و هزینه ما نیز پایین است، IRR تقریباً نزدیک به ۴۰ درصد و بازگشت سرمایه نیز سریع است. از سال ۱۳۹۹ تا به امروز ۱۰ دستگاه در سطح کشور نصب شده است.
مهاجری در مورد شهر‌هایی که این دستگاه در آن نصب شده گفت: تا کنون بندر شهید رجایی بندرعباس، بندر دیر، دوغارون (۲ دستگاه)، آستارا، میلک از جمله بنادر و... مناطقی است که این دستگاه در آنها نصب شده است.
وی در رابطه با قیمت این دستگاه گفت:: قیمت دستگاهی که با همکاری گمرک پیش می‌بریم ۵۰ میلیارد تومان است، اما قیمت دستگاه خارجی‌ها ۳۰۰ میلیارد تومان است.
مهاجری در خصوص تکنولوژیی‌های استفاده شده است در این دستگاه گفت: در این دستگاه از شتاب‌دهنده‌ای خطی با انرژی دوگانه استفاده شده است. در شتابدهنده پزشکی انرژی یگانه داشتیم، اما در این دستگاه می‌توانیم انرژی‌های دوگانه تولید کنیم. بخش شتابدهنده وظیفه‌ی تولید اشعه را دارد و می‌تواند دو انرژی شش و سه مگا الکترون‌ولت را تولید کند. شتابدهنده الکترون را شتاب می‌دهد تا به انرژی مدنظر برسد و پس از رسیدن به انرژی مدنظر از دهانة تیوب خارج و تابش می‌شود تا بتواند طبق انتظار ما از ۳۲ سانتی‌متر استیل عبور کند.
مهاجری گفـت: این اشعه به سمت دروازه L شکل دستگاه تابش می‌شود و به آشکارساز‌هایی که به‌صورت عمود بر اشعه نصب شده است برخورد می‌کند و بر اساس میزان تضعیف اشعه‌ی عبوری از داخل کامیون، آشکارساز‌ها این مقادیر را آشکار می‌کنند. اشعه ایکس دیده نمی‌شود پس اول باید کاری کنیم که به نور مرئی تبدیل شود. وسیله‌ای که این کار را انجام می‌دهد بلور‌های سوسوزن‌سزیوم (Cesium) است. این بلور‌ها در کوره‌های بخش مهندسی مواد رشد پیدا می‌کند و باعث می‌شود اشعه ایکسی که به بلور‌های سزیوم برخورد کرده به نور مرئی تبدیل شود.
وی ادامه داد: سنسور‌هایی وجود دارد که این نور مرئی را دریافت می‌کند و به واحد (Analog to Digital Converter) ADC می‌فرستد. در واحد ADC سیگنال الکتریکی به دیجیتال تبدیل می‌شود. وقتی به دیجیتال تبدیل شد به برد دیتا اکوزیشن می‌رود، این برد، اطلاعات را دریافت می‌کند و آن را به پروتکل LAN می‌آورد و با استفاده از یک کابل LAN آن را به PC منتقل می‌کند. در کارگو اسکنر بسته به طول بازو و نوع سیستم ۲۴ تا ۲۷ عدد آشکارساز نیاز داریم؛ که با یکدیگر سری می‌شوند و داده‌ها را ارسال می‌کنند آشکارساز یکی از همان قسمت‌های حساس دستگاه است که چند شرکت در دنیا بیشتر آن را تولید نمی‌کنند.
مهاجری در خصوص شرکت‌هایی که محصولات آشکارساز اشعه ایکس را تولید می‌کنند گفت: می‌توانم از رپی اسکن (Rapiscan) آمریکا، سنس تک (Sens tech) انگلستان و دتکشن تکنولوژی (Detection technoligy) فنلاند را نام ببرم. این سه شرکت آشکارساز تولید می‌کنند. ناک‌تک (Nuctech) هم آشکارساز خودش را تولید می‌کند.
وی درباره میزان خطای دستگاه نیز عنوان کرد: این دستگاه تا ضامن نارنجک را هم تشخیص داده است؛ در همان لحظه هوش مصنوعی تشخیص می‌دهد، اما برای اطمینان فیزیکی هم چک می‌شود و میزان درصد را هم اعلام می‌کند.
کارشناس این شرکت دانش‌بنیان گفت: بر روی نرم‌افزار این محصول نیز کار‌های زیادی صورت گرفته و از هوش مصنوعی بهره برده شده است. کامیون طبق استاندارد با سرعت ۱۵ کیلومتر بر ساعت باید حرکت کرده و توقف نداشته باشد دستگاه آن را اسکن می‌کند و نرم‌افزار همان لحظه با بارنامه تطابق می‌دهد.
مهاجری با اشاره به تقاوت‌های این دستگاه با دستگاه پزشکی گفت: دستگاه پزشکی (شتابدهنده خطی) به خاطر سربی که در آن به کار گرفته می‌شود قادر است اشعه را کنترل کند و ۳ تن وزن دارد، اما دستگاه گمرکی ۲۴ تن وزن دارد و هزینه آن نیز بسیار بالاتر است.
نتهای پیام/