به گزارش برنا؛ خشکسالی و کم‌شدن نزولات جوی زنگ خطر بحران آب را در سیستان و بلوچستان در حالی به صدا درآورده که دولت سیزدهم برای حل این مشکل طرح شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای عمان را از ۲ جبهه کاری در دستور کار قرار داد.
طرح انتقال آب دریای عمان به سه استان شرقی کشور(سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان شمالی) از آرزوهای دیرینه مردم است.
دهه‌های اخیر چالش‌های متعددی در زمینه تامین منابع آبی به ویژه در شرق کشور به وجود آمده و از طرفی مساله آب و منابع آبی چنان مهم و راهبردی شده که توجه به این مهم را در سراسر کشور دوچندان کرده است.
هرچند حال و روز منابع آبی به دلیل کاهش نزولات آسمانی و برداشت‌های بی رویه در اغلب نقاط جمعیتی کشور خوب نیست اما بحران در شرق کشور با توجه به وضعیت جغرافیایی و اقلیمی به مراتب شدیدتر است.
علاوه بر این بر اثر کاهش نفوذپذیری خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی، بارندگی‌ها منجر به جاری شدن روان آب و سیلاب در استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و سیستان و بلوچستان می‌شود و به جای مهار و هدایت آبهای سطحی، باید به جبران خسارات ناشی از آبگرفتگی و سیل پرداخت.
سیستان و بلوچستان همجوار در دریای عمان برای رفع تشنگی چندین ساله به این طرح امید بسته است، طرحی که با اجرای کامل آن بخشی از کمبود آب آشامیدنی را در این استان رفع خواهد کرد
بسیاری از روستاهای این استان‌ها از شبکه آب سالم و بهداشتی بی‌بهره‌اند و کمبود آب بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعت و آشامیدنی را تحت تاثیر قرار داده تا جایی که پیش بینی‌های صورت گرفته در خصوص سطح مصرف و منابع موجود در این منطقه حکایت از کمبود ۸۵۶ میلیون مترمکعب آب در این سه استان دارد.
دولت برای حل این مشکل علاوه بر طرح‌های مختلفی که در دست اجرا دارد، پروژه شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای عمان را به استانهای جنوبی و شرقی کشور به تصویب رساند، پروژه‌ای که به گفته کارشناسان اگر عملی شود می‌تواند بخش عظیمی از آب آشامیدنی این استان‌ها را تأمین کند.
سیستان و بلوچستان همجوار در دریای عمان برای رفع تشنگی چندین ساله به این طرح امید بسته است، طرحی که با اجرای کامل آن بخشی از کمبود آب آشامیدنی را در این استان رفع خواهد کرد.
اجرای طرح ملی آبرسانی از دریای عمان سبب دستیابی به منابع آبی پایدار و ایجاد تحول اقتصادی در استانهای مسیر خط انتقال در شرق کشور، رشد صنایع معدنی به عنوان جایگزین نفت، اشتغالزایی، ظرفیت‌سازی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و تثبیت جمعیت ساکن مناطق شرق کشور، رفع نیاز آبی صنایع و معادن، حفظ و توسعه صنایع معدنی فلات مرکزی و استانهای مسیر خط انتقال در شرق کشور بویژه صنایع بزرگ مقیاس، ایجاد فرصت برای تامین کمبود آب آشامیدنی شهرها و روستاها، توسعه کشاورزی و کشت‌های گلخانه‌ای حفظ ذخایر آبهای زیرزمینی و ممانعت از حفر چاه‌های غیرمجاز به‌منظور احیاء محیط زیست، رشد و توسعه سایر پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و سایر صنایع پایین دستی، توسعه اقتصادی سواحل مَکُران به عنوان گنج پنهان (به تعبیر رهبر معظم انقلاب) و جلوگیری از حاشیه‌نشینی خواهد شد.
استان‌هایی که از سخاوت دریای عمان سیراب می‌شوند
ششم شهریور ۱۴۰۱ و در اجرای تکلیف مقرر در ماده واحده قانون انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان مبنی بر فراهم کردن زمینه سرمایه‌گذاری داخلی یا خارجی برای برداشت آب، نمک‌زدایی، انتقال آب و استفاده از نمک و فلزات بازمانده از دریای عمان به این استان، هیات وزیران آیین‌نامه اجرایی این ماده را به تصویب رساند.
طبق تفاهم‌نامه‌های منعقد شده، آب انتقالی به استانهای خراسان رضوی و جنوبی در بخش صنعت به مصرف خواهد رسید؛ اما این آب در سیستان و بلوچستان و اخیراً نیز در خراسان رضوی، برای تأمین مصرف آشامیدنی نیز پیش‌بینی‌شده و بر اساس برنامه زمان‌بندی شده این طرح تا پایان سال ۱۴۰۴ و یا اوایل ۱۴۰۵ آماده بهره‌برداری خواهد شد.
این پروژه به لحاظ سازه‌ای از طرح‌های بزرگی است که با اجرای آن ۲۸۰ میلیون مترمکعب آب به سیستان و بلوچستان منتقل می‌شود، ۱۰۰ میلیون مترمکعب از این آب در بخش آشامیدنی و ۱۸۰ میلیون مترمکعب نیز در بخش صنعت و خدمات مصرف خواهد شد.
اجرای طرح بزرگ انتقال آب دریای عمان با قوت
استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به اجرای طرح‌های مهم تامین آب پایدار در استان گفت: پروژه نصب آب شیرین کن در استان انجام و طرح فوق با حجم ۱۰۰ هزار متر مکعب در طی ۶ ماه اجرا شده است.
محمد کرمی بیان کرد: عملیات اجرایی این طرح ملی که از مهر ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شد شامل سامانه آبگیر و تأسیسات شیرین سازی و نمک زدایی برای ظرفیت نهایی ۲/۴ میلیون متر مکعب در روز آب شیرین ، سامانه انتقال آب به طول خط ۷۱۸ کیلومتر در سیستان و بلوچستان برای ظرفیت ٢٨٠ میلیون متر مکعب در سال، اجرای مسیر و تونل برای احداث سه خط لوله برای ظرفیت نهایی انتقال ٨٠٠ میلیون متر مکعب آب در سال و احداث نیروگاه سیکل ترکیبی هزار مگاواتی برای تأمین انرژی بوده است.
وی بیان کرد: در فاز اجرای سامانه انتقال آب، عملیات نقشه برداری و تملک اراضی به اتمام رسیده و ۴۸۱ کیلومترخط انتقال آب توسط پیمانکار پروژه در حال اجراست و ۲۲۶ کیلومتر از مسیر نیز در حال حاضر دارای پیمانکار لوله گذاری است و این عملیات اجرایی در ۲ جبهه کاری در اردیبهشت ماه سالجاری آغاز خواهد شد.
استاندار سیستان و بلوچستان ادامه داد: با توجه به گستردگی این پروژه ملی مشاوران و پیمانکاران متعددی عهده دار عملیات اجرای این طرح هستند که این امر سبب ایجاد اشتغال برای ۴۳۰ نفر به صورت مستقیم و یک‌هزار و ۳۰۰ نفر به صورت غیر مستقیم شده است.
وی گفت: اجرای طرح ملی آبرسانی از دریای عمان سبب دستیابی به منابع آبی پایدار و ایجاد تحول اقتصادی در استانهای مسیر خط انتقال در شرق کشور، رشد صنایع معدنی به عنوان جایگزین نفت، اشتغالزایی، ظرفیت سازی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و تثبیت جمعیت ساکن مناطق شرق کشور، مرتفع کردن نیاز آبی صنایع و معادن، حفظ و توسعه صنایع معدنی فلات مرکزی و استانهای مسیر خط انتقال در شرق کشور بویژه صنایع بزرگ مقیاس، ایجاد فرصت برای تأمین کمبود آب آشامیدنی شهرها و روستاها، توسعه کشاورزی و کشت‌های گلخانه‌ای حفظ ذخایر آبهای زیرزمینی و ممانعت از حفر چاه‌های غیرمجاز در جهت احیاء محیط زیست، رشد و توسعه سایر پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و سایر صنایع پایین دستی ، توسعه اقتصادی سواحل مَکُران به عنوان گنج پنهان (به تعبیر مقام معظم رهبری) وجلوگیری از حاشیه نشینی خواهد شد.
کرمی اظهار کرد: خط انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان از چابهار شروع می شود و به سایر شهرهای این استان ادامه پیدا می کند که اکنون کارهای مقدماتی زاهدان تا ایرانشهر انجام شده و مسیرسازی سایر شهرها نیز در حال انجام است.
وی بیان کرد: در طرح انتقال آب از دریای عمان پیش بینی شده که چهارساله آب به زاهدان برسد ولی مسائل اجرایی هم وجود دارد و امکان دارد شرایط فراهم باشد این آب زودتر به زاهدان برسد.
استاندار سیستان و بلوچستان ادامه داد: انتقال آب از دریای عمان با فعالیت ۲۱ تیم اجرایی و با اعتباری بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در حال انجام است. همچنین انتقال آب از منطقه تهلاب به زاهدان با اعتباری بیش از ۱۸۰ هزار میلیارد ریال شروع شده و پیشرفت مناسبی دارد.
رفع تنش آبی روستاهای سیستان و بلوچستان بر دوش نیروی زمینی سپاه
جانشین فرمانده قرارگاه قدس نزسا بیان کرد: از سال ۸۸ که مسوولیت امنیت پایدار به نیروی زمین سپاه پاسداران در استان محول شد تا کنون ۱۳ هزار و ۵۸۱ طرح عمرانی در عرصه‌های زیرساخت روستایی، مسکن، اشتغال، کشاورزی آموزشی تقدیم مردم سیستان و بلوچستان شده است.
سردار احمد شفائی اظهار کرد: قرارگاه قدس جنوب شرق کشور در حوزه خدمات اجتماعی که بسیار مهم بود بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار خدمت شامل اهدای جهیزیه، بسته‌های معیشتی، لوازم‌التحریر و خدمات درمانی را در اقصی‌نقاط استان انجام داده است.
وی با اشاره به جهاد آبرسانی در سطح روستاهای سیستان و بلوچستان، افزود: در حوزه جهاد آبرسانی دولت سیزدهم ۱۰هزار روستا را هدف‌گذاری کرده که از این تعداد در فاز اول یک‌هزار و ۷۵۱ روستا را مجموعه قرارگاه قدس پذیرفته است.
جانشین فرمانده قرارگاه قدس نزسا ادامه داد: در این حوزه تا کنون ۲۰۰ روستا در بحث جهاد آبرسانی توسط قرارگاه انجام و بیش از یک‌هزار کیلومتر شبکه توزیع و خط انتقال نیز دنبال شده است.
وی گفت: مصمم هستیم به فضل الهی در ادامه تعهدی که داریم حدود ۲ هزار روستا در سیستان و بلوچستان را در بازده زمانی سه‌ساله بحث آب، شبکه آبرسانی، خط انتقال و منابع آبی را حل کنیم.
سردار شفائی خاطرنشان کرد: در بحث حفظ آب موجود در چاه نیمه‌ها از نیمه دوم ۱۴۰۰ تا کنون بیش از ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب را از چاه نیمه چهار و شماره ۲ که امکان برداشت نبود را جابه‌جا کردیم.
وی ادامه داد: خط انتقال تهلاب که یکی از پروژه‌های ملی آب زاهدان و زابل بوده و سپاه ورود کرده که امیدواریم در بازده زمانی قابل‌قبولی به سرانجام برسانیم.
سختی ۲ برابری کار با عبور لوله از منطقه کوهستانی
سرپرست دستگاه نظارت شرکت طوس بیان کرد: طرح ملی آبرسانی به سیستان و بلوچستان در آذرماه ۱۴۰۰ آغاز شد و در حال حاضر هدف ما گرفتن آب از دریای عمان، شیرین‌کردن و تصفیه آن با تأسیسات شیرین‌کننده و رساندن در مرحله اول به شهر زاهدان است.
منصور مدرکیان افزود: برای انجام طرح انتقال آب از دریای عمان حدود ۷۲۰ کیلومتر لوله‌گذاری با لوله فولادی سایز ۲۲۰۰، ساخت هفت مخزن بتنی ۳۰ هزار متر مکعبی در مسیر زاهدان و ۱۰ ایستگاه پمپاژ در دستور کار است.
وی ادامه داد: مشکلات زیادی در رابطه با اجرای طرح داریم که عبور لوله از منطقه کوهستانی یکی از آنهاست و مجبور به ساخت تونلی به طول ۱۲ کیلومتر در منطقه جاوشیر شدیم که این سختی کار را چندبرابر کرد.
این مسوول گفت: تمام نیروها شبانه‌روز مشغول کار هستند تا بتوانیم سال آینده به قول خود عمل کنیم و آب را به زاهدان برسانیم، در حال حاضر سه پیمانکار در منطقه‌ای بین چابهار و جاوشیر، یک پیمانکار فعال در منطقه زاهدان تا جاوشیر فعال است و تا هفته آینده چهار پیمانکار دیگر فعال خواهند شد که از زاهدان به سمت جاوشیر و چابهار به سمت جاوشیر یعنی از ۲ طرف لوله‌گذاری را به هم برسانند و بتوانیم در کوتاه‌ترین زمان آب را به هموطنانمان در شهر زاهدان و منطقه سیستان و بلوچستان برسانیم.
حایز اهمیت بودن طرح انتقال آب از دریای عمان برای مردم و مسوولان
رئیس کارگاه پیمانکار شرکت دانیال پترو و مجری خط انتقال آب دریای عمان در محدوده زاهدان بیان کرد: کار اجرایی ساخت خط انتقال آب از دریای عمان از سال ۱۴۰۰ در مسیر سازی توسط شرکت دیگری در حال اجراست و پیمانکار لوله گذار از خردادماه امسال کار عملیات لوله‌گذاری و مکانیکال طرح را شروع کرد.
حسن برزخی اظهار کرد: با تأمین لوله و تعهدات انجام شده خیلی سریع کار عملیات لوله‌گذاری از ۲ سمت کیلومتر ۴۶۷ پروژه جاده سر جنگل و کیلومتر ۵۲۰ نزدیک روستای منزلاب شروع شد، هم اکنون جوشکاری و حفاری کانال در ۲ شیفت در حال اجراست تا به هدف طرح که آبرسانی به شهر زاهدان تا پایان سال آینده هست، دست یابیم.
وی ادامه داد: در اجرای این طرح از نیروی بومی و متخصص منطقه استفاده کردیم و در مجموع زمینه اشتغال ۱۳۰ نفر به صورت مستقیم فراهم شد که از این تعداد بیش از ۷۰ درصد نیروها بومی هستند.
این مسوول تصریح کرد: همکاری مردم و مسوولان سیستان و بلوچستان تاکنون مناسب بوده پیگیری‌ها و بازدیدهایی که از طرح انتقال آب از دریای عمان انجام شده گویای اهمیت این طرح است.
وی اظهار کرد: بودجه طرح در محدوده زاهدان که عملیات اجرای آن بر عهده شرکت دانیال پترو است حدود یک‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان برآورد اولیه شده که با توجه به اضافه‌شدن به طرح و قرارداد پیش‌بینی ۲ هزار میلیارد تومان هم انتظار می‌رود، این آمار به غیر از لوله بوده و شامل اعتبار عملیات اجرایی لوله‌گذاری، خاکریزی، تزریق آب و ساخت مخازن در محدوده ۱۴۰ کیلومتر است.
برطرف کردن دغدغه مردم با اجرای طرح انتقال آب از دریای عمان
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان گفت: با پیگیری‌های انجام شده، تخصیص آب سیستان از طرح انتقال آب دریای عمان افزایش و به حدود ۵۰ میلیون مترمکعب در سال رسید.
وی افزود: کل میزان تخصیص آب از این طرح برای سیستان و بلوچستان ۱۱۶ میلیون متر مکعب است و کل نیاز آب آشامیدنی سیستان به میزان ۴۸ مترمکعب در سال تامین می‌شود.
قاسمی ادامه داد: طرح بزرگ آبرسانی از دریای عمان اکنون با فعالیت ۲۲ کارگاه در سیستان و بلوچستان در حال اجرا است، این ابرپروژه، دغدغه مردم این استان را در آب شرب برطرف می‌کند.
وی درباره انتقال آب از دریای عمان، تاکید کرد: این طرح به منظور پایداری آب شرب سیستان و بلوچستان و رفع کمبود آبی نقاط مختلف استان در دولت سیزدهم مورد توجه ویژه قرار دارد که با ساخت آبگیر و اجرای خطوط انتقال در نقاط مختلف روند اجرایی مطلوبی را پیش می‌برد.
بیش از سه سال از سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم می‌گذشت، دولتی که به ریاست شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی و با شعار «دولت مردمی، ایران قوی» کار خود را آغاز کرده و به گفته بسیاری از کارشناسان و ناظران، در تاریخ دولت‌های پس از انقلاب، هیچ دولتی به‌اندازه دولت سیزدهم و آیت‌الله رئیسی میراث‌دار مشکلات، ضعف‌ها و کاستی‌های برجای‌مانده از دولت پیش از خود نبوده است.
با این حال اما شهید آیت الله رئیسی بدون لحظه‌ای درنگ و از همان روز نخست آستین همت را بالازده و با تلاش مجدانه، مجاهدانه و شبانه‌روزی، یک به یک در پی باز کردن گره‌های کور مدیریتی گذشته و سامان دادن به اوضاع آشفته کشور برآمده است.
سید محرومان لقب داشت، به جای مدیریت امور کشور و دولت صرفاً از دفتر رئیس‌جمهور و یا به واسطه نظام اداری، در جای جای ایران اسلامی حاضر شده و این حضور و بررسی از نزدیک مسائل را مبنای اصلی تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برای ایران و مردم قدرشناس آن تعریف کرده است.
در همین راستا زدودن محرومیت و فقر از استانهای کم برخوردار و محروم از ابتدا جزو اولویت‌های اصلی دولت مردمی سیزدهم بوده و شهید آیت‌الله رئیسی نگاه دولت خود را به رفع مشکلات این مناطق بویژه سیستان و بلوچستان معطوف کرده و با برنامه‌ریزی و حساسیت‌های بیشتر به اجرای طرح‌های مختلف بزرگ و کوچک پرداخته است، به نحوی که استانی را که بیش از ۹۰ درصد روستاهای آن فاقد زیرساخت‌های لازم بود، پس از قریب به ۲ سال به کارگاه بزرگ سازندگی تبدیل کرده و در هر گوشه‌ای از آن طرح‌ها و پروژه‌های زیربنایی به اجرا در آمده که بخشی از دستاوردهای کار جهادی دولت تنها در یک سفر یک روزه ایشان به جنوب این استان به ثمر نشست.
