به گزارش برنا؛ اردشیر آخوندی افزود: مجموعه‌ایی از آثار سنگی و صخره‌ای در استان وجود دارد که یا به صورت تکی و یا چندتایی در بدنه کوه و درون سنگ‌ها ایجاد شده که در گذشته‌های بسیار دور برای دفن اجساد کاربری داشت.
وی ادامه داد: این گوردخمه‌ها که در اصطلاح بختیاری به آن بردگوری گفته می‌شود دارای ۲ معنی است که یکی همان گور است و دیگری مربوط به این است که این آثار مربوط به دوران گَبری است.
این کارشناس با سابقه میراث فرهنگی قدمت بردگوری‌های استان را به دوران پیش از اسلام و دوره حکومت مادها و هخامنشیان اعلام کرد و گفت: بردگوری‌ها در مسیر کوچ عشایر از این استان تا استان خوزستان پراکنده شده‌اند و تنها یک مورد بردگوری وجود دارد که خارج از مناطق عشایرنشین استان در جونقان واقع شده است.
آخوندی به فلسه دفن اجساد در این گورهای سنگی اشاره کرد و گفت: در گذشته خاک یکی از چهار عنصر مقدس محسوب می‌شد، از همین رو مستقیم اجساد را داخل خاک دفن نمی‌کردند و در کوهستان حفره‌هایی در دل کوه به اندازه یک جسد تا ۱۲ نفر ایجاد می‌کردند که دست کم ۱۲۰ سانتی‌متر ارتفاع از سطح زمین داشتند و یک درب نیز برای آن می‌ساختند.
وی ادامه داد: درب این بردگوری‌ها چوبی یا سنگی بود و اندازه دریچه گورها از ۳۵ سانتی‌متر تا ۶۵ سانتی‌متر متغیر بود تا بتوان استخوان‌های متوفی را در آن جای داد.
کارشناس میراث فرهنگی چهارمحال و بختیاری بردگوری‌ها را فرهنگ تدفین در سال‌های پیش از اسلام عنوان کرد و گفت: از دوران ماد تا دوره ساسانیان وجود چنین گورهای دخمه‌ای در استان رواج داشت اما پس از اسلام این شیوه دفن اجساد منسوخ شد و گوردخمه‌ها متروکه شدند.
آخوندی با بیان اینکه ۲۰۰ بردگوری در مناطق استان کشف شد، یادآور شد: قبرهای سنگی باقی مانده در بازفت شهرستان کوهرنگ آلبومی از بردگوری‌هاست و می‌تواند جاذبه زیبایی برای علاقه‌مندان به تاریخ و گردشگران باشد.
آخوندی با بیان اینکه تعدادی از این بردگوری‌ها ثبت ملی شده است، افزود: این آثار تاریخی قابلیت ثبت جهانی را نیز دارد و می‌توان از این طریق در جذب گردشگر به استان و همچنین کاوش‌های باستان‌شناسی و حفظ و حراست از این سازه‌ها گام‌های بیشتری برداشت.
تاکنون ۳۸ بردگوری در چهارمحال و بختیاری به ثبت ملی رسیده است.
مکان این بردگوری‌ها در بخش‌های دیناران شهرستان اردل و بازفت شهرستان کوهرنگ است.
تاکنون ۶۴۶ اثر غیرمنقول، ۲۷ اثر منقول و ۱۰ اثر واجد ارزش تاریخی از چهارمحال و بختیاری در فهرست آثار تاریخی فرهنگی کشور ثبت شده‌اند.