به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری برنا؛ ابراهیم وکیلی، فعال حوزه آی‌تی، در گفت‌وگو با خبرنگار علمی و فناوری برنا اظهار داشت: اولین گفتگوی تلویزیونی رئیس‌جمهور با مردم یک نکته کلیدی داشت. مسعود پزشکیان در سخنانی با اشاره به بازگشت نخبگانی که از کشور خارج شده‌اند، گفت نباید برای آنها در داخل کشور پرونده‌سازی کنیم.
وی افزود: اشاره رئیس‌جمهور به حفظ سرمایه انسانی و در نتیجه، سرمایه‌گذاری اقتصادی در کشور است. به طور قطع، یکی از ارکان اصلی توسعه در هر کشوری، منابع انسانی نخبه آن کشور هستند. نخبگانی که طی چند سال با بودجه بیت‌المال پرورش یافته و هنگامی که باید ثمر دهند، به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند.
وکیلی گفت: مهاجرت یکی از شاخص‌های اصلی ناامیدی از وضعیت آینده است. دلایل مختلفی برای مهاجرت نخبگان از کشور مطرح شده است، اما بد نیست نگاهی دقیق‌تر به نرخ مهاجرت داشته باشیم. البته نمی‌توان آمار دقیقی از میزان و نرخ مهاجرت ارائه کرد؛ چرا که روش‌های مختلفی برای این امر استفاده می‌شود، از بورسیه دانشگاه گرفته تا پناهندگی. بنابراین، هر عددی که مطرح شود، با واقعیت مطابقت ندارد. با این حال، طبق سالنامه مهاجرتی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در سال ۲۰۲۳، ایران در رتبه پانزدهم کشورهایی قرار دارد که شهروندانش برای مهاجرت و درخواست پناهندگی اقدام کرده‌اند. همچنین، بر اساس آمار رصدخانه ملی مهاجرت ایران، در سال ۲۰۲۰، رتبه ایران در آمار جهانی مهاجرت ۱۷ بوده است. در همان سال، ۲ هزار روادید کارآفرینی و تأسیس استارتاپ، خوداشتغالی و سرمایه‌گذاری در کانادا و انگلستان صادر شده است.
وی ادامه داد: میزان نرخ مهاجرت این سؤال را مطرح می‌کند که هر فردی که از کشور خارج می‌شود، تا چه اندازه از بودجه دولت برای کسب مهارت‌ها و تخصص خود استفاده کرده است؟
رضا فرجی‌دانا، وزیر علوم دولت یازدهم، در دی‌ماه ۱۳۹۲ اعلام کرده بود که اگر آمار جهانی در مورد خروج سالانه ۱۵۰ هزار نفر از نخبگان کشور صحیح باشد، ایران ۱۵۰ میلیارد دلار ضرر می‌کند، زیرا برای آموزش هر نفر یک میلیون دلار هزینه می‌شود.
ازاین‌رو می‌توان گفت کسب‌وکارهایی که در حوزه آموزش فعال هستند، بیش از سایر صنایع موج مهاجرت نخبگان را از نزدیک مشاهده می‌کنند. نگارنده به‌عنوان کسی که ۱۵ سال در این زمینه فعالیت می‌کند، از نزدیک و به طور مستقیم تجربه کرده که در سال گذشته از ۱۵ هزار دانشجویی که در حوزه آی‌تی فقط در یک آموزشگاه مشغول فراگیری مهارت بوده‌اند، حدود ۳۰ درصد آنها به دنبال راهکارهایی برای مهاجرت به کشورهای انگلستان، استرالیا، کانادا و... بوده‌اند.
این فعال حوزه آی‌تی اضافه کرد: دانشجویانی که در این حوزه به مؤسسات آموزشی مراجعه می‌کنند، در پرسش‌هایی که برای انتخاب دوره‌ها مطرح می‌کنند، از هر ۵ پرسش، یک سوال درباره مهاجرت است و این نشان‌دهنده دغدغه آن‌هاست.
متأسفانه، روند مهاجرت از متخصصان حوزه‌های مختلف به پرستاران و کارگران نیز رسیده است. همچنین، سن مهاجرت از دانشجویی به دانش‌آموزی کاهش یافته است. روز ۹ خرداد ۱۳۹۱ و در آخرین سال دولت احمدی‌نژاد، آماری تکان‌دهنده از خروج نخبگان از کشور در روزنامه شرق منتشر شد. در این گزارش تأکید شده بود که از مجموع ۲۲۵ دانش‌آموز ایرانی که طی سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۶ در ۵۳ المپیاد جهانی شرکت کردند، بیش از ۱۴۰ نفر، یعنی معادل ۶۲.۲ درصد آنها هم‌اکنون در یکی از دانشگاه‌های مطرح دنیا در آمریکا و کانادا تحصیل می‌کنند.
این آمار در آن زمان نادیده گرفته شد و امروز روند آن به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.
وکیلی در پایان گفت: دولت چهاردهم می‌کوشد تا با مهاجرت معکوس و سرمایه‌گذاری مالی، رشد ۸ درصدی اقتصاد را که در سند برنامه هفتم توسعه آمده است، محقق کند. بنابراین ضروری است که موانع ماندگاری متخصصان و فارغ‌التحصیلان در کشور به‌طور دقیق و بدون در نظر گرفتن مصلحت‌های سیاسی سنجیده و ارزیابی شود و تلاش شود که این موانع هرچه زودتر از پیش پای نخبگان برداشته شود.
انتهای پیام/