جایگاه ایران در آمار پژوهشگران ۲ درصد برتر در بین کشور‌های اسلامی

به گزارش خبرگزاری برنا؛ سید احمد فاضل زاده، رئیس مؤسسه ISC گفت: مؤسسه ISC هر ساله آخرین یافته‌های علم‌سنجی برگرفته از منابع و مراجع معتبر مختلف را تحلیل و گزارش می‌کند. یکی از این گزارش‌ها، بر پایه آخرین یافته‌های پروژه مشترک الزویر و گروهی از پژوهشگران دانشگاه استنفورد که به «فهرست دانشگاه استنفورد» معروف شده است انجام می‌شود.

فاضل‌زاده افزود: این گروه در چند سال اخیر، با تحلیل داده‌های پایگاه اسکوپس بر اساس روش‌شناسی ویژه‌ای، اقدام به شناسایی و ارائه فهرستی از پژوهشگران پراستناد برتر جهان در یک پایگاه اطلاعاتی کرده‌اند. روش‌شناسی ابداع شده، مبتنی بر مجموعه‌ای از سنجه‌های استنادی استاندارد شده برای ارزیابی تاثیر استنادی پژوهشگران در رشته‌ها و حوزه‌های علمی مختلف است. آنان با ترکیب این سنجه‌ها، شاخصی به نام «شاخص استنادی مرکب» را ابداع و در مقاله سال ۲۰۱۶ خود معرفی و محاسبه کرده‌اند.

رئیس مؤسسه ISC در ادامه گفت: تازه‌ترین به‌روزرسانی این پایگاه در مهر ماه ۱۴۰۳ (سپتامبر ۲۰۲۴) منتشر شده است. این فهرست، عملکرد استنادی نویسندگان را به ازای برونداد‌های پژوهشی منتشر شده آنان در بازه زمانی ۱۹۶۰ تا ۲۰۲۳ در ۲۲ حوزه موضوعی اصلی و ۱۷۴ حوزه فرعی تحلیل کرده و بر این اساس، نویسندگانی را که در زمره پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر جهان قرار گرفته‌اند معرفی کرده است.

این پایگاه در هر نسخه، دو فهرست از پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر جهان را منتشر می‌کند. تفاوت این دو فهرست در بازه زمانی استناد‌های تحلیل شده است: در یکی از فهرست‌های اعلام شده، بازه زمانی استناد‌های دریافتی یک ساله است و در فهرست دیگر، بازه زمانی استناد‌های دریافتی از سال ۱۹۹۶ به بعد در نظر گرفته می‌شود. در این گزارش فهرست پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر ایران و کشور‌های اسلامی بر اساس عملکرد استنادی یکساله آمده است.

روند حضور پژوهشگران پر استناد برتر جهان و کشور‌های اسلامی

فاضل‌زاده اظهار داشت: در فهرست منتشر شده بر اساس عملکرد استنادی یک‌ساله در سال ۲۰۲۳، تعداد ۲ هزار و ۳۲۷ پژوهشگر و بر اساس دوران خدمت ۱۰۲۱ پژوهشگر با وابستگی سازمانی جمهوری اسلامی ایران به ترتیب در میان تعداد کل ۲۲۳ هزار و ۱۵۲ و ۲۱۷ هزار و ۹۷ پژوهشگر بین‌المللی حضور دارند.

نمودار شماره یک، روند رشد فراوانی پژوهشگران ایرانی پراستناد دو درصد برتر جهان بر اساس عملکرد استنادی یکساله و دوران خدمت را نشان می‌دهد.

همانطور که مشاهده می‌شود، شمار پژوهشگران پراستناد ایرانی در این پایگاه روندی رو به رشد داشته است.

نمودار ۱: فراوانی پژوهشگران ایرانی پراستناد دو درصد جهان بر اساس عملکرد استنادی یک‌ساله و دوران خدمت

نمودار ۲ بیست کشور‌های اسلامی برتر در فراوانی پژوهشگران دو درصد بر اساس عملکرد استنادی یکساله را نشان می‌دهد. کشور جمهوری اسلامی ایران رتبه نخست را به لحاظ تعداد پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر در میان کشور‌های اسلامی به خود اختصاص داده است و کشور‌های عربستان و ترکیه به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.

نمودار ۲: فراوانی پژوهشگران پراستناد دو درصد بیست کشور اسلامی بر اساس عملکرد استنادی یک‌ساله سال ۲۰۲۳

نمودار ۳ بیست کشور‌های اسلامی برتر در فراوانی پژوهشگران دو درصد بر اساس عملکرد استنادی دوران خدمت نشان می‌دهد. کشور جمهوری اسلامی ایران رتبه دوم را از لحاظ تعداد پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر در میان کشور‌های اسلامی بعد از کشور ترکیه به خود اختصاص داده است و کشور‌های عربستان در رتبه‌ سوم قرار دارد.

نمودار ۳: فراوانی پژوهشگران پراستناد دو درصد بیست کشور اسلامی بر اساس عملکرد استنادی دوران خدمت- سال‌های ۲۰۲۳-۱۹۹۶

سهم نهاد‌های علم وفناوری کشور از پژوهشگران پر استناد دو درصد برتر جهان

رئیس مؤسسه ISC گفت: جدول یک وضعیت کلی پژوهشگران پراستناد ایرانی را براساس وابستگی سازمانی در عملکرد استنادی یک‌ساله به نمایش می‌گذارد. همان‌گونه که مشاهده می‌شود، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بیش‌ترین سهم را از پژوهشگران پراستناد ایرانی (۵۰٫۳۷ درصد) را به خود اختصاص داده است.

جدول ۱: توزیع فراوانی پژوهشگران پراستناد براساس عملکرد استنادی یک‌ساله در وابستگی‌های سازمانی کلان - سال ۲۰۲۳

جدول ۲ وضعیت کلی پژوهشگران پراستناد ایرانی براساس عملکرد استنادی دوران خدمت را نشان می‌دهد. همانطور که قابل مشاهده است وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بیش‌ترین سهم را از پژوهشگران پراستناد ایرانی (۶۴٫۱۵ درصد) به خود اختصاص داده است.

جدول ۲: توزیع فراوانی پژوهشگران پراستناد براساس عملکرد استنادی دوران خدمت در وابستگی‌های سازمانی کلان - سال‌های ۲۰۲۳-۱۹۹۶
پژوهشگران پر استناد دو درصد برتر کشور به تفکیک حوزه موضوعی

وی افزود: در جدول ۳ تعداد پژوهشگران پراستناد کشور در فهرست پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر جهان (عملکرد استنادی یک‌ساله) به تفکیک حوزه موضوعی نشان داده شده است. همانطور که مشاهده می‌شود، چهار حوزه موضوعی پزشکی بالینی، شیمی، مهندسی و فناوری‌های راهبردی (هوش‌مصنوعی، نانو، فرایند‌های ساخت پیشرفته و…) به ترتیب رتبه‌های یک تا چهار را در میان رشته‌های موضوعی به لحاظ فراوانی پژوهشگران پراستناد کسب کرده‌اند.

جدول ۳. فراوانی و سهم پژوهشگران پراستناد دو درصد کشور بر اساس عملکرد استنادی یک‌ساله به تفکیک حوزه موضوعی - سال ۲۰۲۳

فاضل زاده ادامه داد: جدول ۴ تعداد پژوهشگران پراستناد کشور در فهرست پژوهشگران پراستناد دو درصد برتر جهان (عملکرد استنادی دوران خدمت) به تفکیک حوزه موضوعی را نشان می‌دهد. همانطور که مشاهده می‌شود، چهار حوزه موضوعی مهندسی، شیمی، فناوری‌های راهبردی (هوش‌مصنوعی، نانو، فرایند‌های ساخت پیشرفته و…) و پزشکی بالینی، ۲۵/۸۳ درصد از کل پژوهشگران پراستناد ایران را به خود اختصاص داده است.

جدول ۴. فراوانی و سهم پژوهشگران پراستناد دو درصد کشور بر اساس عملکرد استنادی دوران خدمت به تفکیک حوزه موضوعی - سال‌های ۲۰۲۳-۱۹۹۶

انتهای پیام/