به گزارش خبرنگار علم و فناوری خبرگزاری برنا؛ جایزه نوبل ۲۰۲۴ به عنوان یکی از معتبرترین جوایز جهانی، در این دوره توجه ویژه‌ای به پیشرفت‌های هوش‌مصنوعی داشت که در سال‌های اخیر، هوش‌مصنوعی به عنوان یک ابزار انقلابی در بهبود فرآیند‌های تحقیقاتی، پزشکی، اقتصادی و حتی هنری شناخته شده است.
این جایزه به پژوهشگران و توسعه‌دهندگانی تعلق می‌گیرد که با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته و داده‌های کلان، توانسته‌اند به حل مسائل پیچیده و بهینه‌سازی عملکرد سیستم‌ها کمک کنند.
نوبل ۲۰۲۴ نقطه عطفی برای جامعه جهانی به ویژه فعالین حوزه هوش‌مصنوعی بود؛ برندگان جوایز نوبل در سه رشته پزشکی، فیزیک و شیمی معرفی شدند اما نکته قابل اهمیت آن اعطای جایزه نوبل به رشته‌های فیزیک و شیمی بود با این تفاوت که تحقیقات آنها در حوزه هوش‌مصنوعی بود.
در سال ۲۰۲۴، دو محقق به خاطر پژوهش‌های خود درباره میکرو آر ان‌ای برنده نوبل پزشکی شدند. کمیته نوبل ویکتور امبروز و گری رووکن را به عنوان برندگان جایزه نوبل پزشکی ۲۰۲۴ معرفی کرد.
ویکتور امبروز، زیست‌شناس آمریکایی متولد ۱۹۵۳، به خاطر کشف میکرو آر ان‌ای (miRNA) شناخته شده است و پروفسور دانشکده پزشکی دانشگاه ماساچوست است. گری بروس رووکن، زیست‌شناس مولکولی متولد ۱۹۵۲ در برکلی کالیفرنیا، نیز به خاطر تحقیقات خود در این زمینه شناخته می‌شود. میکرو آر ان ای‌ها دسته‌ای جدید از مولکول‌های ریز آر ان‌ای هستند که نقش مهمی در تنظیم ژن‌ها دارند. کشف انقلابی این دو محقق در کرم کوچک C.elegans اصول نوینی در تنظیم ژن‌ها را نمایان کرد و تحقیقات آنها تأثیر زیادی بر ارگانیسم‌های چندسلولی از جمله انسان‌ها دارد.
در هشتم اکتبر ۲۰۲۴، جان هوپفیلد و جفری هینتو برای تحقیقات در زمینه کاربرد یادگیری ماشینی (زیرمجموعه هوش‌مصنوعی) در شبکه‌های عصبی مصنوعی برنده نوبل فیزیک شدند. هوپفیلد، محقق ۹۱ ساله آمریکایی، ساختاری ابداع کرد که قادر به ذخیره و بازسازی اطلاعات است. هینتون نیز روشی را اختراع کرد که به طور مستقل ویژگی‌هایی در داده‌ها کشف می‌کند. این ابداع در شبکه‌های عصبی مصنوعی بزرگ اهمیت زیادی دارد.
هوپفیلد، سالمندترین برنده این جایزه در سال جاری است. جفری هینتون، محقق رایانه و روانشناس شناختی، که لقب پدرخوانده هوش‌مصنوعی را دارد، از ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ در گوگل فعالیت می‌کرد، اما به دلیل نگرانی‌هایی درباره خطرات این فناوری نوین از شغل خود استعفا داد.
برندگان نوبل شیمی امسال هم به در حوزه هوش‌مصنوعی فعالیت داشتند. نیمی از این جایزه به دیوید بیکر، محقق ۴۸ ساله آمریکایی، تعلق گرفت که در دانشگاه واشنگتن فعالیت می‌کند و به خاطر تحقیقاتش در زمینه طراحی رایانشی پروتئین برنده این جایزه شده است و نیم دیگر جایزه نوبل شیمی به‌طور مشترک به دمیس حسابیس و جان جامپر، محققان دیپ مایند گوگل در انگلیس، تعلق گرفت.
دمیس حسابیس، محقق رایانش انگلیسی، مدیر اجرایی و یکی از بنیانگذاران دیپ مایند و مشاور هوش مصنوعی دولت انگلیس است. جان جامپر نیز محقق ارشد تحقیقاتی در دیپ مایند است و همکارانش «آلفا فولد» را ابداع کردند که ساختار پروتئین را با دقت بالا پیش‌بینی می‌کند.
شرکت دیپ مایند در پستی به هر دو محقق تبریک گفت و نوشت: «این دستاوردی بزرگ برای هوش‌مصنوعی، زیست‌شناسی رایانشی و علم است.»
انتهای پیام/