به گزارش خبرنگار علمی و فناوری خبرگزاری برنا؛ امید فرخزاد، دانشمند برجسته ایرانی-آمریکایی در حوزه نانوپزشکی و برگزیده جایزه مصطفی (ص) در سال ۲۰۲۳ برای طراحی، توسعه و ارزیابی بالینی دارو‌های نوین بر پایه نانوذرات پلیمری، به اهمیت رویکرد چندرشته‌ای در حل مسائل بزرگ علمی اشاره می‌کند.
فرخزاد می‌گوید: «به نظر من، حل چالش‌های بزرگ اغلب مستلزم بررسی آنها از دیدگاه‌های مختلف و مکمل است. اگر بخواهید تنها با تکیه بر یک تخصص به حل این مشکلات بپردازید، با دشواری مواجه خواهید شد.»
فرخزاد بر این باور است که برای یافتن راه‌حل‌های واقعی برای مشکلات پیچیده در حوزه‌های مختلف، به خصوص در علم و پزشکی، به رویکرد‌هایی از رشته‌های مختلف نیاز است.
وی می‌افزاید که هرچند در برخی رشته‌ها می‌توان تنها با یک دیدگاه به پیشرفت‌های بزرگی دست یافت، اما در علوم پزشکی این امر کمتر امکان‌پذیر است.
وی تجربیات خود از فعالیت‌هایش در آزمایشگاه را یادآوری کرده و می‌گوید که طی سال‌ها برای حل مشکلات علمی از تخصص‌های مختلف بهره گرفته است.
فرخزاد توضیح می‌دهد که بسیاری از تخصص‌های مورد نیاز در زمینه کاری او نبودند، اما هدایت یک آزمایشگاه به معنای مسئولیت‌پذیری برای حل مشکلات با همکاری متخصصان مختلف است.
وی تأکید می‌کند که گرچه تلاش می‌کند دانش خود را تا حد امکان افزایش دهد، اما در نهایت برای حل مسائل به متخصصانی با زمینه‌های متفاوت نیاز دارد.
فرخزاد همچنین به اهمیت آموزش چندرشته‌ای تأکید کرده و تجربه تحصیلی خود را مرور می‌کند. او ابتدا در زمینه زیست‌شناسی مولکولی تحصیل کرد و سال‌ها با پروفسور امین آرنوت در بیمارستان عمومی ماساچوست کار کرد. پس از یک دوره کوتاه در مؤسسه ملی سرطان، او فوق دکتری خود را در مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) و در آزمایشگاه مهندسی شیمی پروفسور رابرت لنگر به پایان رساند.
فرخزاد این تجربه را به «ماهی خارج از آب بودن» تشبیه می‌کند و می‌گوید که با پیشینه‌ای در پزشکی و زیست‌شناسی مولکولی، ورود به محیط مهندسی شیمی حس غریب و ناآشنایی برای او ایجاد کرد.
وی می‌افزاید که این سختی‌ها ارزشش را دارند، زیرا پس از تلاش برای یادگیری رویکرد‌های جدید، فرد قادر است به مسائل علمی از زوایای مختلف و مکمل نگاه کند؛ دیدگاه‌هایی که در کنار هم از هر رویکرد منفردی قدرتمندتر هستند.
فرخزاد می‌گوید که با تقویت دانش چندرشته‌ای خود، به‌مرور استاد دانشگاه شده و توانست آزمایشگاه خود را تأسیس کند، جایی که رویکرد چندرشته‌ای خود را بیشتر گسترش داد. وی معتقد است که در چنین فضایی، بازدهی علمی بسیار بالاست.
فرخزاد نانوپزشکی را یک حوزه ذاتاً چندرشته‌ای می‌داند و اشاره می‌کند که افراد با پیشینه‌های گوناگون مانند شیمی، زیست‌شناسی، فیزیک و مهندسی می‌توانند در این حوزه مشارکت کنند.
وی درباره پیشرفت‌های نانوپزشکی می‌گوید: «در مقایسه با چند دهه قبل، نانوپزشکی قطعاً پیشرفت کرده است. من آزمایشگاه خودم را در سال ۲۰۰۴ تأسیس کردم و آن را آزمایشگاه نانوپزشکی نامیدم. در آن زمان حتی رئیس من نمی‌دانست نانوپزشکی چیست. اگر در آن سال‌ها واژه نانوپزشکی را در پایگاه‌های علمی جستجو می‌کردید، شاید کمتر از ۲۰ مقاله پیدا می‌کردید. اما امروز، شما می‌توانید دکترای نانوپزشکی بگیرید و موسسات متعددی در این زمینه فعال هستند.»
وی همچنین به نقش نانوپزشکی در دوران همه‌گیری کووید-۱۹ اشاره می‌کند و می‌گوید که واکسن‌های mRNA که در نهایت تولید شدند، با استفاده از فناوری نانو و سیستم‌های تحویل نانوذرات ممکن شدند. فرخزاد معتقد است که نانوپزشکی تأثیر عمیقی بر میلیارد‌ها انسان گذاشته و میلیارد‌ها دلار ارزش اقتصادی ایجاد کرده است.
استاد و الگوی علمی
در پاسخ به سوالی درباره تأثیرگذارترین فرد در زندگی علمی‌اش، فرخزاد از پروفسور رابرت لنگر به‌عنوان یک معلم برجسته و الگویی بزرگ یاد می‌کند. او لنگر را به‌عنوان فردی فراتر از یک معلم می‌داند و می‌گوید: «در طول ۲۰ سال گذشته، لنگر از یک معلم به دوستی نزدیک برای من تبدیل شد. به نظر من هر دانشمندی باید آرزو داشته باشد که مانند او تأثیری بزرگ در جهان بگذارد، اما همچنین میراثی از شاگردان برجا بگذارد که بتوانند پس از او همچنان به تغییر دنیا ادامه دهند.»
فرخزاد تأکید می‌کند که در مسیر علمی، داشتن افراد پشتیبان و راهنما بسیار مهم است.
وی معتقد است که این افراد تنها در زمینه علمی کمک نمی‌کنند، بلکه در بسیاری از جنبه‌های زندگی شخصی نیز راهنمایی‌های ارزشمندی ارائه می‌دهند.
انتهای پیام/