پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) یکی از شایع‌ترین آسیب‌ها در بین ورزشکاران و افرادی است که فعالیت‌های فیزیکی سنگین انجام می‌دهند. این آسیب نه تنها عملکرد طبیعی زانو را مختل می‌کند بلکه می‌تواند به ناپایداری و خالی کردن زانو، درد شدید و محدودیت‌های حرکتی منجر شود. برای درمان این آسیب‌ها، اغلب نیاز به جراحی و بازسازی رباط صلیبی وجود دارد. با این حال، در سال‌های اخیر روش‌های نوین درمانی، مانند استفاده از پرده جفت جنین (پرده آمنیوتیک) در جراحی رباط صلیبی، به طور چشمگیری توانسته روند بهبودی را تسریع کند و از پارگی مجدد رباط خصوصاً در بازه زمانی 6 ماهه اول پس از جراحی جلوگیری کند. دکتر محمدرضا صادقی یکی از جراحان پیشرو در استفاده از این روش نوین است که با به‌کارگیری پرده جفت جنین در جراحی‌های خود، به بیماران کمک می‌کند تا به سرعت بهبود یابند و به فعالیت‌های روزمره و ورزشی خود بازگردند.
رباط صلیبی قدامی (ACL) یکی از چهار رباط اصلی زانو است که نقش حیاتی در پایداری و حرکت زانو ایفا می‌کند. وظیفه این رباط، ایجاد ثبات در زانو و جلوگیری از حرکت‌های غیرطبیعی آن است که به همین دلیل در حرکات چرخشی و تغییر جهت ناگهانی، فشار زیادی را تحمل می‌کند. آسیب به این رباط معمولاً در اثر تغییرات ناگهانی در جهت حرکت زانو، توقف ناگهانی یا برخورد مستقیم زانو با یک جسم سخت رخ می‌دهد. این نوع آسیب در ورزشکاران به ویژه در ورزش‌های پربرخورد مانند فوتبال، بسکتبال و اسکی بسیار شایع است.
پارگی ACL باعث بروز مشکلاتی مانند درد شدید، تورم، ناپایداری زانو، احساس خالی کردن زانو و محدودیت‌های حرکتی می‌شود. این آسیب نه تنها توانایی انجام فعالیت‌های ورزشی را محدود می‌کند بلکه حتی در فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها یا بلند کردن اجسام نیز مشکلاتی را ایجاد می‌کند. در بسیاری از موارد، درمان این آسیب‌ها نیاز به جراحی دارد، زیرا رباط آسیب‌دیده قادر به ترمیم خود به طور کامل نیست.
در صورتی که آسیب به رباط صلیبی قدامی شدید باشد و رباط به طور کامل پاره شده باشد، روش جراحی اغلب گزینه اصلی درمان است. جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL) معمولاً شامل برداشتن قسمت‌های آسیب‌دیده از رباط و جایگزینی آن با یک گرافت (پیوند) از خود بیمار یا یک جسد است. این جراحی پیچیده است و نیاز به دوره طولانی توانبخشی دارد.
هدف از جراحی بازسازی ACL، بازگرداندن پایداری و عملکرد طبیعی زانو است. با این حال، این جراحی دارای 2 چالش اساسی است؛ یکی از چالش‌ها در جراحی رباط صلیبی، زمان طولانی برای بهبود و بازگشت به فعالیت‌های ورزشی است و دیگری احتمال پارگی مجدد رباط در شش ماه اول پس از جراحی. علاوه بر این، بسیاری از بیماران پس از جراحی دچار عوارضی مانند درد مزمن، التهاب، تشکیل اسکار می‌شوند که می‌تواند روند بهبودی را طولانی‌تر کند.
پرده جفت جنین یا آمنیوتیک یک لایه نازک و شفاف است که جنین را در رحم احاطه می‌کند. این پرده دارای خواص درمانی منحصر به فردی است که آن را به یک ابزار بیولوژیک ارزشمند برای ترمیم آسیب‌ها تبدیل می‌کند. پرده جفت جنین از دو لایه داخلی (آمنیون) و خارجی (کوریون) تشکیل شده است که هر یک از این لایه‌ها خواص درمانی قابل توجهی دارند.
ضد التهاب: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پرده جفت جنین، خاصیت ضد التهابی آن است. این خاصیت به کاهش درد و تورم در ناحیه آسیب‌دیده کمک می‌کند و روند بهبودی را تسریع می‌کند. کاهش التهاب می‌تواند از ایجاد مشکلات طولانی‌مدت مانند درد مزمن پس از جراحی جلوگیری کند.
ضد فیبروز: پرده جفت جنین می‌تواند از تشکیل بافت‌های فیبروزی یا اسکار جلوگیری کند. این خاصیت به ویژه در جراحی‌های ترمیمی مانند بازسازی ACL مهم است، زیرا تشکیل اسکار می‌تواند به محدودیت حرکت زانو و عملکرد ضعیف رباط منجر شود.
تسریع فرآیند ترمیم: پرده جفت جنین حاوی فاکتورهای رشد و سلول‌های بنیادی است که تقسیم و تکثیر سلولی را تحریک می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود که پرده جفت بتواند روند بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده را سرعت ببخشد و زمان لازم برای بهبودی بیمار را کاهش دهد.
دکتر محمدرضا صادقی، جراح برتر ارتوپدی و زانو، با بهره‌گیری از روش‌های نوین و پیشرفته، جراحی‌های موفقی را با استفاده از پرده جفت جنین انجام می‌دهد. استفاده از این روش در بازسازی رباط صلیبی قدامی به بیماران کمک می‌کند تا به سرعت بهبود یابند و دوره توانبخشی خود را کوتاه‌تر کنند.
ترمیم سریع‌تر بافت: پرده جفت جنین می‌تواند سرعت تشکیل بافت جدید را افزایش دهد تا بیمار سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره خود بازمی‌گردد. این امر به ویژه برای ورزشکاران و افرادی که به فعالیت‌های فیزیکی سنگین مشغول هستند، بسیار اهمیت دارد.
کاهش درد و التهاب: یکی از بزرگ‌ترین مزایای استفاده از پرده جفت جنین این است که با کاهش التهاب، بیماران دچار درد کمتری می‌شوند..
کاهش عوارض جانبی: پرده جفت جنین با جلوگیری از تشکیل اسکار و بافت‌های فیبروزی، احتمال بروز مشکلات پس از جراحی را کاهش می‌دهد. این ویژگی به ویژه در کاهش عوارض طولانی‌مدت جراحی‌های رباط صلیبی موثر است.
بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌ها: مطالعات نشان داده‌اند که بیمارانی که از پرده جفت جنین در جراحی‌های ACL استفاده کرده‌اند، نسبت به بیمارانی که از روش‌های سنتی استفاده کرده‌اند، سریع‌تر به فعالیت‌های ورزشی و روزمره خود بازمی‌گردند.
مطالعات علمی و بالینی بسیاری نشان داده‌اند که استفاده از پرده جفت جنین در جراحی‌های رباط صلیبی نتایج مثبتی داشته است. در یکی از مطالعات، گروهی از بیماران که جراحی بازسازی ACL با استفاده از پرده جفت جنین داشتند، نسبت به گروهی که از روش‌های سنتی بازسازی استفاده کرده بودند، بهبود قابل توجهی در زمان بازگشت به فعالیت‌های ورزشی و کاهش درد و التهاب نشان دادند.
همچنین کیفیت بافت ترمیم‌شده در گروه استفاده‌کننده از پرده جفت جنین به مراتب بهتر بود. این امر نشان‌دهنده اثرات مثبت پرده جفت جنین در تسریع فرآیند ترمیم و بهبود کیفیت ترمیم بافت‌ها است.
سخن پایانی
استفاده از پرده جفت برای ترمیم رباط صلیبی قدامی یک روش نوین و موثر در جراحی رباط صلیبی است که می‌تواند بهبود سریع‌تر و بهتری را برای بیماران به ارمغان آورد. این روش با کاهش التهاب و تسریع فرآیند ترمیم، نه تنها کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند به کاهش هزینه‌های درمانی و مدت زمان بازگشت به فعالیت نیز کمک کند. همچنین، تحقیقات نشان داده است که بیماران پس از استفاده از این روش با کاهش احتمال پارگی مجدد و بهبود فرآیند خونرسانی روبرو می‌شوند. به‌طورکلی، پرده آمنیوتیک به عنوان یک ابزار بیولوژیک امیدوارکننده، نقش مهمی در افزایش کیفیت جراحی رباط صلیبی و بازگشت سریع‌تر بیماران به فعالیت‌های ورزشی و روزمره ایفا می‌کند.