به گزارش خبرنگارعلمی و فناوری خبرگزاری برنا، کودها از ارکان اصلی افزایش بهره‌وری در کشاورزی هستند. با تأمین مواد مغذی موردنیاز گیاهان، کودها نقش بسزایی در رشد و باردهی محصولات ایفا می‌کنند. در بین انواع کودها، کودهای نیتروژن‌دار مانند اوره به دلیل تأثیرگذاری سریع و افزایش عملکرد محصول، اهمیت ویژه‌ای دارند. بااین‌حال، استفاده بیش‌ازحد از این کودها باعث هدررفت نیتروژن، آلودگی‌های زیست‌محیطی و حتی کاهش کیفیت محصولات غذایی می‌شود.
برای حل این چالش‌ها، در دهه‌های اخیر کودهای آهسته‌رهش به بازار معرفی شدند. این کودها به‌صورت تدریجی مواد مغذی را آزاد می‌کنند و موجب افزایش کارایی جذب، کاهش هدررفت و بهبود کیفیت خاک و محصول می‌شوند.
کشور‌هایی مانند آمریکا، چین و کشورهای اروپایی پیشرو در تولید و مصرف کودهای آهسته‌رهش هستند. این فناوری در این کشورها به‌منظور افزایش بهره‌وری کشاورزی و کاهش اثرات زیست‌محیطی توسعه یافته است. کودهای آهسته‌رهش در محصولات مختلفی از برنج و ذرت گرفته تا سبزیجات و میوه‌ها استفاده می‌شوند. در این کشورها، استفاده از این کودها به‌صورت گسترده انجام می‌شود و قیمت آن بسته به نوع پوشش و فناوری رهش بین ۱.۵ تا ۴.۵ دلار به ازای هر کیلوگرم است.
محققان راه حل علمی مناسبی برای رفع این مشکل به کار برده‌اند. اوره گوگردی آهسته رهش، محصولی با دانش فنی و به‌روز جهانی است که با ایجاد یک پوشش پلیمری روی گرانول اوره باعث افزایش زمان انحلال پذیری اوره به مدت ۴۰ روز می‌شود.
از مزیت‌های این اوره گوگردی آهسته رهش می‌توان به کمک به رشد سالم گیاه، جلوگیری از گیاه سوزی، تأمین نیتروژن پایدار و دسترسی همیشگی گیاه به نیتروژن، تنظیم PH خاک و جذب حداکثری عناصر، آزادسازی نیتروژن با سرعت کنترل شده، دوستدار محیط زیست، کاهش اتلاف نیتروژن از طریق شستشو، تبخیر و نیتروژن‌زایی، مجهز به پوشش پلیمری زیست تخریب پذیر، کاهش چشمگیر میزان مصرف اوره خام برای دستیابی به نتایج بهینه و مقرون به صرفه بودن اشاره کرد.
در ایران، استفاده از کودهای آهسته‌رهش همچنان در مراحل ابتدایی است. مصرف کودهای سنتی مانند اوره به دلیل قیمت مناسب و در دسترس بودن، رواج بیشتری دارد. بااین‌حال، مشکلاتی نظیر هدررفت نیتروژن، آلودگی منابع آبی و کاهش کیفیت محصولات، نیاز به کودهای آهسته‌رهش را برجسته کرده است.
کود اوره آهسته‌رهش؛ تحولی در کشاورزی ایران
کود اوره آهسته‌رهش با فناوری نانو یکی از نوآوری‌های اخیر در حوزه کشاورزی ایران است. این کود با کنترل آزادسازی نیتروژن، میزان مصرف کود را به یک‌سوم کاهش داده و اثرات زیست‌محیطی را به حداقل می‌رساند. شرکت چشم‌سازان پردیس با رونمایی از کود اوره آهسته‌رهش سوراس، گام بزرگی در تولید این محصول دانش‌بنیان برداشته است.
شرکت چشم‌سازان پردیس در نمایشگاه اخیر از کود اوره آهسته‌رهش سوراس رونمایی کرد. این محصول با بهره‌گیری از فناوری نانو، بهینه‌سازی مصرف کود اوره و کاهش اثرات زیست‌محیطی را هدف قرار داده است.
کود اوره سوراس با پوشش نانویی خود، آزادسازی نیتروژن را طی ۶۰ تا ۹۰ روز انجام می‌دهد. این فرآیند باعث می‌شود نیتروژن به‌آرامی در اختیار گیاه قرار گیرد و از هدررفت آن جلوگیری شود.
محمدامین زمانی، عضو هیئت‌مدیره شرکت چشم‌سازان پردیس، در گفت‌و‌گو صمیمانه با خبرنگار علمی برنا گفت: در ایران سالانه حدود ۲ میلیون تن کود اوره مصرف می‌شود. با استفاده از این فناوری، مصرف کود اوره به کمتر از ۷۰۰ هزار تن کاهش می‌یابد و علاوه بر کاهش هزینه‌های کشاورزان، امکان صادرات مازاد تولید اوره فراهم می‌شود.
وی با بیان اینکه این کود آهسته رهش بر اساس دانش فنی بومی به تولید رسیده است، یادآور شد: ما بر اساس نوع محصول زمان رهایش نیتروژن را متغیر کردیم، به عنوان مثال برای محصول برنج که به طور ۲۴ ساعته در داخل آب قرار دارد، این کود متناسب با این محصول پوشش‌دهی می‌شود، ولی برای محصولی که کمتر آبیاری می‌شود، پوشش نانو ساختار آن کمتر خواهد بود و بر این اساس بر اساس نوع محصول کشاورزی، بین ۶۰ تا ۹۰ روز آزادسازی رخ می‌دهد.
سوراس برای تمام محصولات کشاورزی قابل‌استفاده است. پوشش نانویی این کود بر اساس نوع محصول و نیاز آبی تنظیم می‌شود. به‌عنوان‌مثال، برای برنج که در آب غوطه‌ور است، پوشش ضخیم‌تری استفاده می‌شود تا رهش نیتروژن طولانی‌تر شود.
همچنین، این شرکت با آنالیز خاک و شرایط زمین‌های کشاورزی بزرگ، کود اختصاصی برای هر مزرعه تولید می‌کند.
استفاده از کود اوره آهسته‌رهش سوراس، علاوه بر صرفه‌جویی اقتصادی، تأثیرات مثبتی بر محیط زیست دارد. با کاهش نیتروژن مازاد در خاک، آلودگی منابع آبی کاهش می‌یابد و کیفیت محصولات غذایی بهبود پیدا می‌کند.
زمانی افزود: محصولات کشاورزی ما اغلب به دلیل مصرف بی‌رویه کود، نیتروژن بالایی دارند. این موضوع بر سلامت انسان و محیط‌زیست تأثیر منفی می‌گذارد. سوراس با کاهش مصرف کود و کنترل نیتروژن، گامی در جهت سلامت غذایی و پایداری محیط‌زیست است.
وی تاکید کرد: استفاده از کودهای اوره آهسته رهش گوگردی در مقایسه با مصرف کودهای اوره معمولی که در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند، تا ۷۰ درصد مصرف کود را کاهش می‌دهند. به عنوان مثال اگر در مزارع کشاورزی از ۲۰۰ کیلوگرم اوره معمولی استفاده شود، در مصرف این کودهای اوره آهسته رهش تنها یک سوم یعنی ۷۰ کیلوگرم به کار می‌رود، همین کاهش دو سومی مصرف کود، بازده مشابهی در تولید محصول به همراه دارد.
کود اوره آهسته‌رهش سوراس با کاهش مصرف کود، بهینه‌سازی آزادسازی نیتروژن و ارتقای کیفیت محصولات کشاورزی، یک تحول در کشاورزی ایران محسوب می‌شود. این محصول نه‌تن‌ها بهره‌وری کشاورزی را افزایش می‌دهد، بلکه به توسعه صادرات و حفاظت از محیط‌زیست نیز کمک می‌کند.
ظرفیت تولید سوراس ۱۰۰۰ تن در سال است. این محصول تاکنون در استان‌های آذربایجان، غرب کشور و دهلران توزیع شده و با استقبال کشاورزان روبه‌رو شده است.
به گفته زمانی: کشاورزان در سال اول تنها بخشی از زمین‌های خود را به این محصول اختصاص می‌دهند، اما پس از مشاهده نتایج مثبت، استفاده از آن را گسترش می‌دهند.
وی همچنین به زیرساخت‌های صادراتی این محصول اشاره کرد و گفت: تمام مجوز‌های لازم برای صادرات دریافت شده است. با توجه به کیفیت بالای سوراس، می‌توان با محصولاتی از آمریکا، چین و اروپا رقابت کرد.
سوراس با قیمتی حدود ۱ دلار در هر کیلوگرم قابلیت رقابت با نمونه‌های خارجی را دارد که قیمت آنها بین ۱.۵ تا ۴.۵ دلار است. این مزیت قیمت، امکان صادرات گسترده و ارزآوری بیشتر برای کشور را فراهم می‌کند.
عضو هیات مدیره این شرکت دانش بنیان خاطر نشان کرد: از سوی دیگر پتروشیمی‌هایی که تولیدکننده اوره کشور هستند، با کاهش این میزان مصرف اوره در بخش کشاورزی، می‌توانند این محصول را به لیست صادرات کالاها اضافه کنند تا ارزآوری برای کشور به همراه داشته باشد.
زمانی با تاکید بر اینکه این کود بر اساس نوع خاک مزارع و محصول ویژه آن مزرعه تولید می‌شود، گفت: بزرگترین کشور تولیدکننده کود اوره آهسته رهش، امریکا است و بعد از آن کشورهای اروپایی مانند هلند، چین و هند تولیدکننده این محصول هستند.
زمانی در پایان خاطر نشان کرد: این شرکت برای صادرات این محصول در حال حاضر پیش فروش‌هایی را به ۷ کشور از جمله کنیا، عراق، افغانستان، امارات و غیره انجام داده است.
گزارش از: زهرا وجدانی
انتهای پیام/