به گزارش خبرنگار علمی و فناوری خبرگزاری برنا، دانشمندان با استفاده از رصدهای چندین تلسکوپ از جمله چاندرا، هابل، و نایسر، رویدادی کم‌نظیر در قلب یک کهکشان را ثبت کردند؛ جایی که یک سیاه‌چاله ستاره‌ای را از هم گسسته و دیسکی از بقایای آن را ایجاد کرده است. این دیسک اکنون با برخورد به یک جرم آسمانی دیگر، انفجارهای مکرر اشعه ایکس را ایجاد می‌کند.
تشکیل گورستان ستاره‌ای
در سال ۲۰۱۹، اخترشناسان مشاهده کردند که ستاره‌ای به سیاه‌چاله‌ای نزدیک شده و تحت نیروی گرانشی شدید آن از هم پاشیده است. بقایای این ستاره دیسکی چرخان پیرامون سیاه‌چاله تشکیل داده که حالا با جرمی دیگر—احتمالاً یک ستاره یا سیاه‌چاله‌ای کوچک‌تر—در مدار سیاه‌چاله برخورد می‌کند و هر ۴۸ ساعت انفجارهای اشعه ایکس ایجاد می‌کند.
رویدادهای گسیختگی کشندی و فوران‌های شبه‌دوره‌ای
رویدادهایی که در آن‌ها اجرام آسمانی توسط سیاه‌چاله‌ها از هم گسسته می‌شوند، به رویدادهای گسیختگی کشندی شناخته می‌شوند. اما در سال‌های اخیر، دانشمندان پدیده‌ای جدید به نام فوران‌های شبه‌دوره‌ای را کشف کرده‌اند؛ انفجارهای مکرر و شدید اشعه ایکس که در مراکز کهکشان‌ها رخ می‌دهند. این رویداد جدید، با نام AT2019qiz، برای اولین بار ارتباط بین این دو پدیده را آشکار کرده است.
اندازه‌گیری دیسک و اثرات آن
مشاهدات هابل و چاندرا نشان داد که دیسک بقایا به اندازه‌ای بزرگ شده که اگر جرمی در مداری نزدیک‌تر از یک هفته به دور سیاه‌چاله بچرخد، با دیسک برخورد کرده و باعث فوران شود. این یافته‌ها همچنین به دانشمندان کمک کرده تا فرآیند گسترش دیسک پس از گسیختگی را بهتر درک کنند.
پیامدها برای تحقیقات آینده
این کشف مسیرهای جدیدی برای بررسی فوران‌های شبه‌دوره‌ای مرتبط با گسیختگی کشندی باز می‌کند و می‌تواند به شناسایی اجرام نزدیک به سیاه‌چاله‌های عظیم کمک کند. چنین اکتشافاتی ممکن است اهداف مناسبی برای رصدخانه‌های آینده موج گرانشی باشند.
نتایج این پژوهش در شماره ۹ اکتبر ۲۰۲۴ مجله Nature به صورت آنلاین منتشر شد و در شماره چاپی ۲۴ اکتبر نیز به چاپ رسید.
انتهای پیام/