مصطفی آب‌روشن جامعه شناس و تحلیلگر مسائل اجتماعی در گفت وگو با خبرنگار باشگاه جوانی خبرگزاری برنا درباره عوامل افزایش مهاجرت بین جوانان گفت: با توجه به این که مسئله مهاجرت و علاقه به وطن از جمله موضوعات چند بعدی به شمار می‌آید؛ تحلیل موضوع مهاجرت در نسل جوان و احساس تعلق خاطر به کشور نیز از منظر تعامل بین نسل جدید و جامعه، به ویژه حاکمیت، بسیار مهم و پیچیده قلمداد می‌شود چرا که مسأله مهاجرت همواره تحت تأثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بوده است.
مهاجرت واکنشی به شرایط کشور است
وی ادامه داد: با توجه به این که رفتار و نگرش نسل جدید در شکل گیری این بحران تاثیرگذار است؛ وقتی جوانان احساس کنند که صدایشان شنیده نمی‌شود و یا در فرآیند‌های تصمیم‌گیری مشارکت نخواهند داشت، احساس طرد شدگی می‌کنند. این نادیده انگاری می‌تواند ناشی از سیاست‌های نادرست، عدم توجه به نیاز‌ها و خواسته‌های نسل جوان و یا حتی سرکوب نظرات و انتقادات باشد. در چنین شرایطی، جوانان احساس می‌کنند که جایی در آینده کشور ندارند.
این جامعه شناس مهاجرت نسل جوان را واکنشی به شرایط جامعه دانست که جوانان با آن روبرو می‌شوند و افزود: همچنین با توجه به این که در دنیای امروز، جوانان به راحتی می‌توانند از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند؛ از همین رو به مقایسه زندگی خود با جوانان سایر کشور‌ها روی آورده و این ارتباطات می‌تواند احساس همبستگی میان آنها را تقویت کند.
این تحلیلگر مسائل اجتماعی با بیان این که اگر جوانان شاهد زندگی بهتر همسن‌های خود در سایر کشور‌ها باشند؛ به طور قطع تمایل بیشتری به مهاجرت پیدا می‌کنند تشریح کرد: همچنین ارزش‌ها و آرمان‌های متفاوت نسل جدید نسبت به نسل‌های پیشین امری طبیعی تلقی می‌شود که اگر حاکمیت برای این تغییرات بدیهی، پاسخ متقاعد کننده نداشته و فضای مناسبی برای بیان این ارزش‌ها فراهم نکند؛ جوانان نیز دچار احساس نادیده گرفته شدن در میهن خود می‌شوند.
مهاجرت به عنوان یک گزینه گریز ناپذیر مطرح می‌شود
آب‌روشن با اشاره به نرخ بالای بیکاری به‌ویژه در میان جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یادآور شد: با توجه به این که معضل بیکاری به عنوان مادر فساد‌ها شناخته می‌شود؛ می‌تواند منجر به ناامیدی و احساس بی‌فایده بودن در جامعه شده و جوانان را به سوی مهاجرت به منظور جستجوی فرصت‌های بهتر در خارج از کشور سوق دهد.
وی نیاز جوان امروزی را احساس مفید بودن برای رشد و بالندگی وطن خود دانست و تشریح کرد: با توجه به این که مشکلاتی مانند بیکاری، تورم افسار گسیخته، فساد و عدم دسترسی به فرصت‌های شغلی مناسب، ناامیدی مزمن را در میان نسل جدید تشدید می‌کند؛ در چنین شرایطی مهاجرت به عنوان یک گزینه گریز ناپذیر مطرح می‌شود.
این جامعه شناس با بیان این که جوان امروز به دلیل دسترسی به اطلاعات جهانی نسبت به رویداد‌های دنیا آگاهی بیشتری پیدا کرده، تصریح کرد: ایجاد فضایی برای مشارکت جوانان در تصمیم‌گیری‌ها، فراهم کردن فرصت‌های شغلی و تحصیلی و احترام به نظرات این قشر از جمعه مصداقی از احساس مسئولیت جامعه نسبت به جوانان تلقی می‌شود. از همین رو اگر جوانان یک منطقه احساس کنند که جامعه به آنها اهمیت می‌دهد و خواسته‌هایشان جدی گرفته می‌شود؛ احتمالاً تعلق خاطر بیشتری نسبت به وطن خود خواهند داشت؛ در مقابل وقتی جوانان آینده‌ای تیره و مبهم را پیش بینی کنند، طبیعی است که تمایل به مهاجرت و ترک وطن افزایش پیدا کند.
هزینه‌های بی‌بازگشت خانواده‌ها برای مهاجرت فرزندان
این تحلیلگر مسائل اجتماعی با بیان این که نسل جدید آرمان‌ها و ارزش‌های متفاوتی نسبت به نسل‌های قبلی دارد اظهار داشت: نسل جدید به دنبال آزادی‌های فردی، حقوق شهروندی و کیفیت زندگی بالاتر هستند؛ از همین رو اگر این آرمان‌ها نادیده و یا بی‌اهمیت شمرده شوند؛ آمار مهاجرت نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
آب‌روشن فراهم کردن فضا برای رشد و شکوفایی جوانان و همچنین تن دادن به نیاز‌ها و خواسته‌های نسل جدید را از جمله راه‌های جلوگیری از پیشروی این روند آسیب‌زا دانست و خاطر نشان کرد: با این حال به طور معمول مهاجرت نوجوانان با فشار‌های روانی و اجتماعی متنوعی همراه است. بسیاری از خانواده‌ها ممکن است مجبور شوند که برای آینده بهتر فرزندان، هزینه‌های سنگینی را متحمل شده یا حتی از یکدیگر جدا شوند. این موضوع می‌تواند به افزایش سطح استرس و آسیب‌های روانی در خانواده‌ها دامن بزند.
انتهای پیام/