به گزارش خبرگزاری برنا، بسیج، نهادی مردمی و برگرفته از اصول اسلامی است که از ابتدای تأسیس خود در دوران انقلاب اسلامی تاکنون، نقش بی‌بدیلی در عرصه‌های مختلف کشور ایفا کرده است. تشکیل بسیج در تاریخ ۵ آذر ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی(ره) نشان‌دهنده‌ی توجه ویژه به نیروی مردمی و خودجوش برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی بود. این نهاد، از بدو تأسیس، نه تنها در عرصه‌ی دفاع از کشور در دوران جنگ تحمیلی بلکه در دوران پس از آن، در جهت سازندگی، توسعه‌ی اجتماعی، اقتصادی و علمی کشور نیز حضوری فعال و مؤثر داشته است. حضور بسیج در برهه‌های حساس کشور همچون دوران دفاع مقدس، پس از آن در قالب فعالیت‌های جهادی، مقابله با بحران‌ها و تهدیدات داخلی و خارجی، همواره نماد ایثار، فداکاری و دلسوزی برای مردم بوده است.
سازمان بسیج مستضعفین که با نام نیروی مقاومت بسیج هم شناخته می‌شود به فرمان امام خمینی(ره) در ۵ آذر ۱۳۵۸ تشکیل شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ماه ۱۳۵۹ به صورت قانونی رسمیت پیدا کرد. در ابتدای تشکیل نیروی مقاومت بسیج، حجت‌الاسلام امیر مجد فرماندهی این نیرو را بر عهده داشت و پس از او حجت‌الاسلام احمد سالک این مسئولیت را عهده‌دار شد. سپس با حکم بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حجت‌الاسلام محمدعلی رحمانی از سال ۱۳۶۲فرماندهی بسیج را بر عهده گرفت و تا پایان جنگ تحمیلی در این سمت باقی ماند.
حجت‌الاسلام رحمانی توانست با روشی نوین، نیروهایی را اعم از پیر و جوان از نقاط دور افتاده و روستاها تا ادارات و دانشگاه‌ها و دانش‌آموزان و روحانیون را سازماندهی کرده و با افزایش پایگاه‌های مقاومت از ۷۰۰۰ به ۲۱۵۰۰ پایگاه، در راستای فرمان امام خمینی(ره)، مبنی بر تشکیل ارتش ۲۰ میلیونی، نیروی شکوهمند و عظیمی را به وجود آورد. پس از حجت‌الاسلام رحمانی، سردار علیرضا افشار با حکم مقام معظم رهبری در تاریخ دهم اسفند ماه 1368 به فرماندهی نیروی مقاومت بسیج منصوب شد؛ او هم با تداوم توسعه و ایجاد معاونت‌ها، سازمان‌ها و مراکز جدید در بسیج به توسعه بیشتر بسیج به تناسب نیاز های جدید انقلاب در سراسر کشور همت کرد که مجموعه این فعالیت‌ها در بخش‌های نظامی، فرهنگی، اقتصادی، و سیاسی، منشاء اثر و تحولات بسیاری در ساختار و سازمان بسیج شد.
پس از گذشت 8 سال از مسئولیت سردار افشار، سردار حجازی با حکم مقام معظم رهبری در اواخر سال 1376 به فرماندهی این نهاد مردمی منصوب شد و با تداوم فعالیت‌های بسیج در ابعاد مختلف با رویکرد و توجه خاص به بخش‌های فرهنگی، آموزشی، ورزشی و اقتصادی به جذب، سازماندهی، آموزش و بکارگیری بسیجیان پرداخت و از جمله فرماندهان موفق در عرصه فرهنگی شناخته شد.
ساختار تشکیلاتی بسیج مستضعفین
نیروهای بسیج از بدو تأسیس تا پایان مسئولیت سردار سید یحیی(رحیم) صفوی، زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودند. سال 1387 با انتصاب سرلشکر جعفری (فرمانده جدید سپاه پاسداران) و با اجرای طرح تحول در سپاه و راه اندازی سپاه‌های استانی، سرلشکر جعفری فرماندهی بسیج را خود به عهده گرفت و حجت‌الاسلام طائب را به عنوان جانشینش در نیروی مقاومت بسیج برگزید.مناطق و نواحی بسیج در این تحول به سپاه‌های استانی ملحق و تحت فرماندهی واحد، مستقیما به فرماندهی کل سپاه متصل و ادامه ماموریت یافتند. در ستاد نیروی مقاومت بسیج نیز معاونت‌هایی در قالب نیروهای ستاد تخصصی نمسا به فعالیت خویش ادامه دادند.در تاریخ دوازدهم مهر ماه 1388 نام بسیج از «نیروی مقاومت بسیج» به «سازمان بسیج مستضعفین» تغییر پیدا کرد و سردار سرتیپ محمدرضا نقدی فرماندهی این سازمان را عهده‌دار شد.
تحقّق اهداف توسعه‌ی پایدار، تقویت وحدت ملّی و مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی
«بسیج» به‌عنوان نهادی مردمی، با محوریّت ایمان و اخلاص در خدمت به مردم، نقش بسیار مهمّی در تحقق اهداف انقلاب اسلامی و پیشبرد اهداف کشور ایفاء کرده است. از دفاع از مرزها در دوران دفاع مقدس گرفته تا حضور در عرصه‌های سازندگی، اقتصاد، فرهنگ، علم و مقابله با بحران‌ها، بسیج همواره نمادی از وحدت و همدلی ملّی بوده است. حضور فعّال بسیجیان در مناطق محروم، کمک به توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی، تقویت هویّت اسلامی - ایرانی و ترویج فرهنگ ایثار و فداکاری، از جمله دستاوردهای این نهاد بوده است.
بسیج اقشار مختلف؛ از دانشجویان تا کارگران
تشکیلات بسیج اقشار مختلف: یکی از اقدامات مهم بسیج در دوران معاصر، ایجاد ساختارهای ویژه برای اقشار مختلف جامعه است. بسیج دانشجویی، بسیج اساتید، بسیج کارگری و بسیج زنان نمونه‌هایی از این تشکیلات هستند که هرکدام نقشی کلیدی در حوزه‌ی فعالیت خود دارند. برای مثال، بسیج دانشجویی با بیش‌از ۱۲۰ هزار عضو فعال در دانشگاه‌ها، یکی از تأثیرگذارترین شاخه‌های بسیج در پیشبرد اهداف فرهنگی و علمی کشور است.
بسیج کارگری و نقش آن در تولید ملی: بسیج کارگری در کارخانه‌ها و صنایع نقش مهمی در افزایش بهره‌وری و تقویت روحیه کارگران داشته است. در بسیاری از واحدهای تولیدی، تیم‌های بسیجی با ارائه طرح‌های خلاقانه توانسته‌اند بهره‌وری را افزایش دهند. به عنوان نمونه، در سال ۱۴۰۰ یکی از تعاونی‌های بسیج کارگری در استان خراسان رضوی موفق شد با اجرای یک طرح نوآورانه، تولید محصولات پتروشیمی را تا ۲۰ درصد افزایش دهد.
نقش بسیج زنان در توسعه اجتماعی: بسیج زنان یکی از شاخه‌های موفق بسیج است که با هدف تقویت نقش زنان در جامعه فعالیت می‌کند. از برگزاری دوره‌های آموزشی در حوزه خانواده و سبک زندگی تا حضور در فعالیت‌های امدادی و جهادی، این گروه توانسته است نقش قابل‌توجهی ایفاء کند. در سال‌های اخیر، بسیج زنان در بیش‌از ۵۰۰ پروژه‌ی عمرانی و آموزشی در مناطق محروم کشور مشارکت داشته است.
حضور بسیجیان در مناطق محروم و توسعه‌ی پایدار
فعالیت‌های جهادی بسیج در مناطق محروم: یکی از مهم‌ترین اقدامات بسیج، ارائه‌ی خدمات جهادی در مناطق محروم و روستاهای دور افتاده است. از سال ۱۳۷۹ تاکنون، بسیج سازندگی با اعزام گروه‌های جهادی به بیش‌از ۲۰ هزار روستا خدمات متنوعی مانند ساخت خانه، تأمین آب شرب و ایجاد اشتغال ارائه کرده است. برای نمونه، در سال ۱۴۰۲، بیش‌از ۵۰۰۰ گروه جهادی به مناطق سیستان و بلوچستان اعزام شدند و در ساخت مدارس و مراکز بهداشتی نقش‌آفرینی کردند.
کمک به محرومان در بحران‌های طبیعی: در حوادثی نظیر زلزله‌ی کرمانشاه و سیل گلستان، بسیج با اعزام نیروهای جهادی و ارائه‌ی خدمات امدادی و بازسازی، نقش بی‌بدیلی ایفا کرد. در جریان زلزله‌ی کرمانشاه، بسیج توانست در کمتر از یک‌ماه، تعداد ۱۰۰۰ واحد مسکونی موقت برای زلزله‌زدگان احداث کند. این اقدامات نمونه‌هایی از توان بسیج در کمک‌رسانی سریع و مؤثر به مناطق بحرانی است.
ایجاد زیرساخت‌های پایدار در مناطق محروم: یکی از اهداف اصلی بسیج، توانمندسازی اقتصادی مناطق محروم است. از طریق پروژه‌های اشتغال‌زایی، تاکنون بیش‌از ۲۰۰۰ کارگاه تولیدی در روستاها راه‌اندازی شده است. همچنین در حوزه‌ی کشاورزی، بسیج با ایجاد طرح‌های آبیاری نوین در استان‌های خشک، تولید محصولات زراعی را به میزان قابل توجهی افزایش داده است.
حضور بسیج در مقاطع و برهه‌های حساس کشور
نقش بسیج در فتنه ۸۸ و مقابله با تهدیدات داخلی: یکی‌از برجسته‌ترین نمونه‌های حضور بسیج در لحظات حساس کشور، مقابله با فتنه ۸۸ بود. در این دوره، بسیج با تشکیل هسته‌های اجتماعی و استفاده از روش‌های مسالمت‌آمیز، به آرام‌سازی فضای کشور کمک کرد. بر اساس آمار منتشرشده، بسیج در بیش‌از ۲۵۰ نقطه‌ی حساس کشور مستقر شد و توانست با تعامل با مردم، از گسترش آشوب‌ها جلوگیری کند. رهبر معظم انقلاب در همین زمینه فرمودند: بسیج مظهر اقتدار ملت است و در برابر دشمنان داخلی و خارجی ایستاده است.
نقش بسیج در دوران تحریم‌های اقتصادی: در دوره‌ای که کشور تحت شدیدترین تحریم‌های اقتصادی قرار داشت، بسیج با اجرای طرح‌های جهادی نظیر حمایت از تولید داخلی، مقابله با قاچاق کالا و ترویج اقتصاد مقاومتی به اقتصاد کشور کمک کرد. برای نمونه، در سال ۱۴۰۰ بسیج توانست با اجرای طرح «همیار تولید»، بهره‌وری بیش‌از ۵۰۰ واحد تولیدی کوچک و متوسط را احیاء کند. این اقدامات نشان‌دهنده‌ی نقش مؤثر بسیج در مقابله با چالش‌های اقتصادی است.
حضور بسیج در بحران‌های اجتماعی و بهداشتی: در دوران شیوع ویروس کرونا، بسیج با سازماندهی نیروهای مردمی و ارائه‌ی خدمات گسترده در حوزه‌ی بهداشت و درمان، نقش مهمی در مهار این بحران ایفاء کرد. توزیع بیش‌از ۵۰ میلیون ماسک، اجرای طرح شهید سلیمانی برای ردیابی بیماران و کمک به واکسیناسیون عمومی، از جمله اقدامات شاخص بسیج در این دوران بود. این تلاش‌ها موجب تقدیر نهادهای دولتی و مقام معظم رهبری از نیروی مردمی بسیج شد.
بسیج؛ مصداق عینی « مردمی‌سازی پیشرفت»
بسیج و سازندگی در مناطق محروم: بسیج از بدو تشکیل تاکنون، نقشی بی‌بدیل در مردمی‌سازی پیشرفت کشور داشته است. طرح‌های جهادی بسیج سازندگی در حوزه‌های ساخت‌وساز، بهداشت، آموزش و توسعه‌ی زیرساخت‌ها، نماد مردمی‌سازی پیشرفت بوده است. در سال ۱۴۰۰، بسیج بیش‌از ۱۰ هزار پروژه عمرانی در مناطق محروم اجرا کرد که شامل ساخت مدارس، خانه‌های روستایی و مراکز درمانی بود.
ترویج مشارکت مردمی در اقتصاد مقاومتی: یکی از مهم‌ترین اقدامات بسیج، ترویج اقتصاد مقاومتی و مشارکت مردم در تولید داخلی است. بسیج با راه‌اندازی تعاونی‌های محلی و آموزش کشاورزان، توانسته است بهره‌وری در حوزه‌های کشاورزی و دام‌پروری را افزایش دهد. برای مثال، در طرح ملی یک روستا، یک محصول، بیش‌از ۵۰۰ روستا تحت حمایت بسیج به تولید محصولات صادراتی مشغول شدند.
حمایت از نخبگان و نوآوری‌های مردمی: بسیج علمی و پژوهشی با حمایت از ایده‌های نوآورانه و استارتاپ‌های دانش‌بنیان، نقشی اساسی در مردمی‌سازی پیشرفت علمی کشور داشته است. تاکنون بیش‌از ۱۰۰۰ طرح فناورانه در حوزه‌های مختلف صنعتی و پزشکی توسط نخبگان بسیجی اجراء شده است که برخی از این طرح‌ها به مرحله‌ی صادرات نیز رسیده‌اند.
نقش محوری بسیج در پیشبرد اهداف کشور
با توجه به شرایط کنونی و تهدیدات مختلف، بسیج همچنان به‌عنوان یک نیروی مردمی و خودجوش، می‌تواند در تمامی حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نقشی تعیین‌کننده در پیشبرد اهداف کشور ایفا کند. بنابراین، تقویت و گسترش فعالیت‌های بسیج در سراسر کشور به‌ویژه در شرایط بحرانی، می‌تواند به تحقّق اهداف توسعه‌ی پایدار، تقویت وحدت ملّی و مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی، کمک کند.
انتهای پیام/