نمایشگاه بین المللی الکترونیک مصرفی و تحول دیجیتال ایران (دیتکس) به عنوان یکی از رویدادهای مهم و تاثیرگذار در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، نقش بسزایی در توسعه و پیشرفت این صنعت ایفا می کند. این رویداد با گرد هم آوردن شرکت ها، سازمان ها، استارتاپ ها و متخصصان حوزه فناوری، بستری مناسب برای نمایش آخرین دستاوردها، معرفی محصولات و خدمات نوین، ایجاد شبکه های ارتباطی و تجاری و تبادل دانش و تجربه فراهم می آورد.
کارشناسان بر این باورند که نمایشگاه دیتکس با ایجاد فرصت های تجاری، جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه صادرات، می تواند نقش مهمی در رشد اقتصادی کشور ایفا کند. همچنین، این رویداد با ایجاد اشتغال و افزایش بهره وری، به بهبود وضعیت اقتصادی جامعه کمک می کند.
پیرامون این موضوع با حسین پاریاب دبیرکل انجمن علمی تجارت الکترونیکی ایران به گفت و گو نشستیم.
به نظر شما برگزاری نمایشگاهی در مقیاس دیتکس چه تأثیری بر توسعه صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران خواهد داشت؟
قبل از اینکه وارد بحث نمایشگاه دیتکس شویم، چند نکته را با هم مرور کنیم. اول اینکه برگزاری نمایشگاه ها در سطح ملی و بین المللی یکی از روشهای عرضه محصول، به نمایش گذاشتن توانایی تولید شرکتها، بازاریابی محصولات تولیدی، اطلاع از نیاز مخاطبان (بازدید کنندگان)، تسهیم دانش فیمابین شرکتهای حاضر در نمایشگاه، انجام مذاکرات و انعقاد قراردادهای همکاری اعم از قرارداد مشارکت مدنی، جوینت ونچر و... به حساب می آید.
جمع شدن چند عرضه کننده محصول در مکانی خاص از دیرهنگام در جهان مورد توجه بوده است و قدمت آن به قبل از ضرب و رواج سکه بر میگردد. یعنی زمانی که مردم برای مبادله کالا با کالا در محیطی جمع میشدند تا با تهاتر کالا با کالا نیازهای خود را بر طرف کنند. با گذشت زمان این نیاز پر رنگتر و برگزاری نمایشگاهها تخصصیتر شد. اولین نمایشگاه بین المللی به سبک امروزی در سال ۱۸۵۱ در شهر لندن در محله کریستال پلاس با عنوان نمایشگاه بین المللی کالاهای جهان با برپایی ۱۴۰۰ غرفه برگزار شد. به مرور زمان و تخصصی تر شدن موضوع نمایشگاهها، شاخصهای کیفیت برگزاری نمایشگاهها نیز متحولتر شد. یکی از شاخصها با ضریب اهمیت بالا، برپایی نمایشگاهها با برنامه ریزی از قبل و برگزاری منظم میباشد و لذا امروزه شاهد جدول برنامه نمایشگاهی کشورها حداقل از یکسال قبل هستیم.
در خصوص تاثیر نمایشگاه دیتکس بر صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات، همانگونه که میدانیم حضور در نمایشگاههای تخصصی نوعی سرمایه گذاری برای شرکتها در سطح خرد و برای کشور در سطح کلان است، بویژه اگر نمایشگاه بینالمللی باشد و شرایط را برای توسعه صادرات فراهم کند که این مهم مستلزم رقابت در قیمت و کیفیت محصول است.
نمایشگاه دیتکس از دو بخش کالاهای مصرفی و ابزارهای تحول دیجیتال تشکیل شده است. تاثیر بخش اول را می‌توان به زیرساختهای فناوری و تاثیر بخش دوم را در زیرساختهای کاربرد و نوآوری جستجو کنیم. در هر دو بخش بویژه بخش دوم، نوعی انتقال دانش به داخل کشور نیز خواه نا خواه اتفاق میافتد. ابزارهایی مانند هوش مصنوعی، هوش تجاری، بلاک جین، متاورس، اینترنت اشیاء و مواردی از این دست نوعی معماری است که با توجه به نیاز و توان علمی و مهارتهای انسانی توسعه مییابد، در تمامی این موارد نوآوری پیشگام توسعه است. لذا هر چه محیط نمایشگاه تخصصیتر و میزهای مذاکره فعالتر باشد، اهداف نمایشگاه به دستاوردهای از پیش تعیین شده نزدیکتر میشود.
انجمن علمی تجارت الکترونیکی ایران چه نقشی در برگزاری و موفقیت نمایشگاه دیتکس ایفا می‌کند؟
انجمن علمی تجارت الکترونیکی ایران به عنوان یکی از انجمن های فعال و برتر دارای کمیته های علمی مختلف حامی نمایشگاه دیتکس است. اطلاع رسانی نمایشگاه فوق از طریق وبسایت انجمن، اطلاع رسانی و دعوت از شرکتهای حقوقی انجمن برای حضور، دعوت از اعضای حقیقی انجمن برای شرکت در نمایشگاه، برگزاری دوره و کارگاههای آموزشی انجمن در نمایشگاه، اطلاع رسانی نمایشگاه در نمایشگاه تراکنش دهم و جشنواره های جانبی آن که حدود یک ماه قبل از نمایشگاه مزبور برگزار میشود، ارائه مشاوره به دستاندرکاران نمایشگاه در صورت لزوم و سایر موارد از فعالیتهایی است که هیئت مدیره انجمن مصوب کرده تا در برگزاری هر چه بهتر نمایشگاه تاثیرگذار باشیم.
به عقیده شما کدام فناوری‌ها در این نمایشگاه بیشترین توجه را به خود جلب خواهند کرد؟
فعالان حوزه فناوری اطلاعات بسته به نوع فعالیت جذب ابزارهایی میشوند که بیشتر با آن سر و کار دارند، ولی می‌توان گفت که هوش مصنوعی در بر گیرنده تمامی فعالیتهای فناوری اطلاعات است و از این رو صنعت هوش مصنوعی بیشترین توجه را به خود جلب خواهد کرد. لذا برای پاسخگویی به مخاطبان، برگزاری کارگاههای آموزشی در تمامی سطوح لازم است در نمایشگاه برگزار شود. همچنین حضور استارتاپها در حوزه هوش مصنوعی کمک شایانی به موفقیت نمایشگاه و خروجیهای آن خواهد کرد.
بزرگترین چالش‌ها و فرصت‌هایی که در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران وجود دارد کدامند و چگونه می‌توان از طریق چنین نمایشگاه‌هایی به آن‌ها پاسخ داد؟
بزرگترین چالش حال حاضر فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور، مشکل کندی اینترنت، فیلترینگ، هزینه های بالای تامین قطعات و نیز تامین و دسترسی به فناوریهای نوین به دلیل تحریمها، مشکل کمبود نیروی متخصص در کشور به دلیل مهاجرت و جذب آن‌ها در کشورهای مختلف، مالکیت فکری و غیره است.
از سوی دیگر، فناوری اطلاعات و ارتباطات فرصت بی نظیری را از حدود ۴۰ سال قبل به صورت جدی پیش روی کشورها و جوامع و حتی افراد گذاشته است و کشورهایی که در این حوزه سرمایه گذاری کردند موجبات رشد و شکوفایی کشور خود را رقم زدند. کشورهایی در حال توسعه ای مانند مالزی و هند که سرمایه گذاری های کلانی را وقف تحقیق و توسعه در این صنعت نموده اند. کشورهای توسعه یافتهای آسیایی مانند کره جنوبی و ژاپن، کشورهای اروپایی مانند فنلاند و در راس همه کشورها می‌توان به ایالات متحده امریکا که با برنامه ریزی و ایجاد شرایط برای تحول دیجیتال در کشورشان شرایط را فراهم آورده اند.
به نظر شما آینده تجارت الکترونیکی در ایران چگونه خواهد بود؟
تجارت الکترونیکی با توجه به مزایای زیادی که به همراه دارد، مانند کاهش قیمت تمام شده، کاهش هزینه های فرصت، کاهش هزینه های بازاریابی و فروش، برقرار ارتباط دوسویه بین خریدار و فروشنده، ایجاد شفافیت، گسترش بازار شرکتها بویژه توسعه بازارهای هدف صادراتی، ایجاد فرصتهای تجاری و ... در جهان و در ایران به شدت روبه گسترش است و دولت مردان بایستی زیرساختهای مورد نیاز کاربران را فرهم نمایند. زیرساختهای فنی و ارتباطی مانند اینترنت با پهنای باند بالا، با کیفیت و قیمت رقابتی و بدون قطعی؛ زیرساختهای حقوقی و ثبات در قوانین و مقررات؛ زیرساختهای امنیت و اعتماد، توجه بیش از پیش به زیرساختهای انسانی و فرهنگی و غیره و نیز حمایت از ایدهها و نوآوری.