به گزارش خبرگزاری برنا، سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان امشب یکشنبه ۱۸ آذر در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری در خصوص تحولات اخیر منطقه اظهارداشت: به نظر من همه چیز روشن بود هم تحلیل‌هایی که وجود داشت هم اخباری که وجود داشت از قبل دلالت بر این داشته که چنین حرکتی وجود داشته است. هم به لحاظ تحلیلی و هم به لحاظ اطلاعاتی اینکه یک طراحی پشت پرده‌ای از طرف آمریکا و رژیم صهیونیستی وجود دارد که محور مقاومت را دچار مشکلات پی در پی کند موضوعی بود که ما می‌دانستیم و همواره وجود داشته است.
وی گفت: در پی تحولات غزه و لبنان طبیعی بود که این حرکت‌ها ادامه پیدا کند اما به لحاظ میدانی و اطلاعاتی دوستان ما در سیستم‌های اطلاعاتی امنیتی کشور خودمان و در کشور سوریه و به طور کامل از تحرکاتی که در ادلب و آن مناطق بود اطلاع داشتند و همه اطلاعات مربوطه به دولت و ارتش سوریه منتقل شده بود.
عراقچی افزود: آنچه که غافلگیر کننده بود یکی ناتوانی ارتش سوریه در مقابله با این حرکتی که آغاز شد بود و دوم سرعت تحرکات، زمانی که در اجلاس دوحه بودم همه کشورهای منطقه برای همین بحث آمده بودند چرا که خود اجلاس مربوط به موضوع دیگری بود. کشورهای مهم منطقه در آنجا حضور داشتند و جلسه مشترک با آنها داشتند و سوال مشترک همه این بود که چرا ارتش سوریه آنقدر سریع عقب نشینی کرد و چرا مقاومتش آنقدر کوتاه بود و این سرعت تحولات همه را دچار حیرت کرده بود.
وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: خود آقای بشار اسد وقتی بنده و آقای لاریجانی با وی دیدار داشتیم خودشان هم متعجب و گلایه‌مند از نحوه ارتش خودش بود و مشخص بود که تحلیل درستی از ارتش سوریه حتی در دولت سوریه هم وجود نداشت، به نظر من ارتش سوریه اسیر میدان روانی شد.
وی ادامه داد: ارتباطات چهل ساله میان ایران و سوریه در سه حوزه مختلف بوده است یکی حوزه مقاومت است با توجه به اینکه سوریه یکی از اعضای مهم محور مقاومت بوده و نقش مهمی را در مقابله با رژیم صهیونیستی و دفاع از فلسطینیان ایفا کرده و فشارهای زیادی را تحمل کرده است و هیچگاه از این آرمان کوتاه نیامد، این ارتباط ما همواره وجود داشته و ما همواره از سوریه به عنوان یک عضو بسیار مهم در حوزه مقاومت حمایت کردیم.
عراقچی با بیان اینکه حوزه دوم ارتباط میان ایران و سوریه مبارزه با داعش بود، گفت: داعش به عنوان یک پدیده منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در یک مقطعی بروز پیدا کرد و اول در عراق و بعداً به حوزه سوریه گسترش پیدا کرده و یک نگرانی بین‌المللی ایجاد کرد. نقش اصلی در مبارزه با این پدیده جمهوری اسلامی ایران در مقابله با داعش داشت که این موضوع هم به درخواست سوریه و هم به درخواست عراق بود که ما به آن کشورها نیرو اعزام کردیم و البته عمدتاً این موضوع برای تامین امنیت خود ما بود.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: اگر ما در عراق و سوریه نمی‌جنگیدیم مجبور به جنگ با آنها در ایران بودیم بنابراین ما ناچار بودیم که خارج از قلمرو خودمان با داعش مبارزه کنیم تا در قلمرو خود با کمترین تهدید مواجه باشیم. حقیقتاً باید گفت که پیروزی بر داعش عمدتاً نتیجه و دستاورد سردار شهید حاج قاسم سلیمانی بود که عملیات ضد داعش را رهبری می‌کرد.
وی گفت: وقتی داعش شکست خورده نیروهای ما که به درخواست دولت سوریه به آنجا رفته بودند به درخواست دولت سوریه مجدداً خارج شدند و ما وظیفه دیگری نداشتیم، البته تعدادی از نیروهای ما آنجا بودند که مسئولیت و وظیفه مستشاری داشتند.
عراقچی با بیان اینکه مقوله سوم حمایت ما از سوریه مربوط به ارتباط دولت سوریه با مردم و معارضین خودش بود؛ گفت: ما همواره دولت سوریه را به گفتگو با معارضین خودش راهنمایی می‌کردیم به جهت حل و فصل اختلافات میان آنها و ما در حد توصیه و راهنمایی با آنها در این موضوع همکاری داشتیم.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: حملات اخیری که صورت گرفت واقعاً برخلاف روند نشست‌های آستانه بود چرا که قرار چیز دیگری بود. یکی از اهداف روند آستانه این بود که بعد از برقراری آرامش سه کشور ضامن ایران روسیه ترکیه به کشور سوریه و معارضین کمک کنند تا گفتگوی سیاسی میان آنها شکل بگیرد اصلاحات سیاسی شکل بگیرد تغییراتی در قانون اساسی اگر لازم است شکل بگیرد و ما در ۱۰ سال گذشته به آرامی در این مسیر حرکت کردیم و باید گفت که در حد انتظار این مسیر به خوبی پیش نرفت.
عراقچی تصریح کرد: دولت آقای اسد در این مسیر هم انعطاف کمی داشت و هم سرعت کمی در این مسیر داشت. بحث داخلی سوریه گفتگوی با معارضین یا احیاناً مقابله با آنها به خود طرف سوریه مرتبط می‌شده و ما نهایتاً در حد توصیه مشورت و راهنمایی به آنها کمک می‌کردیم. این در واقع همان قسمتی است که الان دچار مشکل شده و ارتش سوریه وظیفه خودش را به درستی در اینجا انجام نداد و قرار نبود که ما هیچ وقت جایگزین ارتش سوریه برای حل و فصل مشکلات داخلی آنها باشیم.
وی بیان کرد: حضور رزمی ما در سوریه برای مقابله با داعش بوده و پس از شکست داعش این ماموریت پایان پیدا کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: همواره موضع ما حمایت از گفتگو میان دولت سوریه و معارضین آنها بوده، عبارت معارض مشهور که دیروز به کار بردیم کمی مورد بحث قرار گرفت. برخی از گروه‌های معارض سوریه در لیست گروه‌های تروریستی سازمان ملل ثبت شدند و واقعیتی که وجود دارد این است که معارضین دولت سوریه از طیف‌های متعددی هستند از بین اکراد شمال و جنوب سوریه و انواع و اقسام مختلف وجود دارند.
عراقچی بیان کرد: دیروز در نشست آستانه ما تشویق و اصرار کردیم بر گفتگوهای دولت سوریه با معارضین و عبارتی که اضافه کردیم عارضین مشروع بوده که منظور معارضینی بود که جزو گروه‌های تروریستی نیستند. همواره موضع ما تشویق دولت آقای اسد به گفتگو و تعامل با گروه‌های معارض سوریه بوده است.
وی افزود: سرعت و در نحوه عقب نشینی ارتش بوده و الا همه چیز از قبل اطلاعاتش منتقل شده بود، اینکه ارتش سوریه نتوانست اصلاً مقاومتی داشته باشد به اعتقاد من بیشتر از جنبه‌های روانی موضوع بوده یا شاید مسائل دیگری که وجود داشته است اما، هیچکس این موضوع را باور نمی‌کردم و ما دیروز در دوحه قطر اجلاس روند آستانه را داشتیم، وزرای خارجه عربستان عراق مصر و اردن وقتی مطلع شدند که چنین جلسه‌ای وجود دارد به سرعت خودشان را به دوحه رساندند با اینکه برنامه‌ای برای شرکت قبلی در این نشست نداشتند و از ما خواستند که یک جلسه مشترک بین کشورهای عضو روند آستانه و این ۵ کشور صورت بگیرد.
وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: ساعت ۸:۳۰ دیشب جلسه این ۸ کشور را داشتیم. نگرانی تمام اعضای شرکت کننده در نشست دیشب به این موضوع بود که نکند، سوریه به سمت فروپاشی حرکت کند نکند، سوریه به سمت تجزیه داخلی پیش برود نکند سوریه معنی برای تروریست‌ها شود و داعش مجدد بازگردد.
عراقچی بیان کرد: در جلسه‌ای که داشتیم بر ضرورت احترام به تمامیت ارضی سوریه تغییر ناپذیری سوریه وحدت سوریه و اینکه این کشور نباید به محلی برای تروریست‌ها تبدیل شود تاکید کردیم و خواستار این شدیم که بلافاصله درگیری‌ها متوقف شود و گفتگو میان دولت سوریه و معارضین شروع شود. این درخواستی بود که ۸ کشور منطقه ساعت ۸:۳۰ دیشب مطرح کردند، اما سیر و تحولات بسیار سریع بود.
وی بیان کرد: ما از توطئه‌ای که در جریان داشت مطلع بودیم حتی از اینکه چه تعداد نیرو آموزش دیده بودند و سازماندهی شده بودند مطلع بودیم. هفته پیش با آقای بشار اسد همین صحبت‌ها مرور شد و خود وی هم متاثر بود از وضعیت ارتش خودش و نسبت به بی‌انگیزگی در ارتش متعجب بود.
وزیر امور خارجه کشورمان افزود: من به عنوان یک کار دیپلماسی عمومی و مردمی به رستورانی در دمشق رفتم که خطاب این کار مردم عادی در قاهره هم این اقدام را انجام دادم چرا که در نهایت مخاطب ما مردم هست و آن هم حرکتی بود که بین مردم مورد استقبال واقع شد.
عراقچی بیان کرد: نگرانی منطقه شب گذشته در قالب آن بیانیه مطرح شد و این نگرانی همچنان وجود دارد و ما مترصد این هستیم و تحولات را رصد می‌کنیم تا آن نگرانی‌ها به حقیقت نپیوندد. نگرانی‌ها از جنگ فرقه‌ای جنگ داخلی یا خدایی نکرده تجزیه و فروپاشی کامل سوریه تبدیل شدن آن به مرکزی برای تروریست‌ها.
وی با بیان اینکه رژیم صهیونیستی مناطقی از جولان را به تصرف مجدد درآورد، گفت: جبهه مقاومت بیش از یک سال است که دوران سختی را گذرانده و یک مقاومت مثال زدنی را به نمایش گذاشته است. در غزه هنوز مقاومت صورت می‌گیرد هنوز اسرایی که وجود دارد را طرف رژیم صهیونیستی نتوانسته آزاد کند.
عراقچی گفت: حزب‌الله لبنان هم علی رغم ضرباتی که خورد توانست به سرعت خودش را مجدد سازماندهی کند و تلفات از طرف مقابل بگیرد و رژیم صهیونیستی را مجبور به آتش بس کند. چرا رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان به آتش بس تن داده دلیلی جز مقاومت حزب‌الله وجود ندارد و آنها مجبور به پذیرش آتش بس شدند. مقاومت یک تفکر است، یک مکتب است و فراز و نشیب هم زیاد داشته است.
وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: حزب‌الله لبنان رهبر خودش شهید سید حسن نصرالله را از دست داد اما این بار اولی نبود که آنها چنین موضوعی را پشت سر می‌گذاشتند، فلسفه مقاومت ایستادگی و پایداری است. به نظر من مقاومت راه خودش را پیدا کرده است.
وی ادامه داد: اینطور نیست که بدون سوریه مقاومت متوقف شود، مسیر ارتباطی ما با یمن چطور است؟ مسیر ارتباطی ما با غزه مگر باز است؟ یمن و غزه در حال مقاومت هستند. مقاومت به هر حال راه خودش را پیدا می‌کند چرا که یک آرمان است و یک جنگ کلاسیک نیست و به همین دلیل از مقاومت از بین بردنی نیست هرچند محدودیت‌هایی را پیدا می‌کند اما، در نهایت توانسته است اصطلاح خودش را تامین کند و مسیر خودش را طی کند. کسی نباید اینطور تصور کند که با خارج شدن سوریه از مدار مقاومت، این مسیر متوقف می‌شود.
وزیر خارجه کشورمان تصریح کرد: مقاومت حزب الله لبنان به اندازه کافی از تسلیحات تجهیزات و امکاناتی که لازم دارد بتواند برای بیش از یک سال و دو سال مقاومت کند یک واقعیت است و اینطور نیست که با تحولات سوریه بگوییم حزب‌الله لبنان دچار ضعف خواهد شد. بر اساس توافق آتش بس باید رژیم صهیونیست در یک فرصت ۶۰ روزه از مواضع خود عقب نشینی کند و باید دید که چطور خواهد شد.
وی ادامه داد: اینکه زمانبندی که برای حرکات اخیر در سوریه انجام شده است و رو در رو بودن ایران با رژیم صهیونیستی و درگیر بودن روسیه در اوکراین و همه این‌ها در محاسبات آنها نقش داشته است، ولی به نظر من عامل اصلی در موفقیت این حرکت اخیر در سوریه فقط ارتش سوریه بود که ایستادگی نکرده وگرنه نیروهای مقاومت علی رغم اینکه در اجراهای دیگر دستشان بند بود و گرفتاری‌هایی را داشتند اما نقش خود را ایفا کردند، اما اگر ارتش سوریه مقاومت می‌کرد حتی حلب هم سقوط نمی‌کرد و این را با اطمینان خاطر می‌گویم.
عراقچی بیان کرد: تصور ضعف مقاومت اساساً باطل است چرا که مقاومت یک مکتب است و هیچ وقت از بین رفتنی نیست. هم حماس و هم حزب الله استوار ایستادند و جمهوری اسلامی ایران هم با هوشمندی و با اقتدار مسائل را رصد می‌کند و ما همچنان حامی مقاومت و حزب الله هستی ما خواهیم بود.
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: آتش بس در غزه پیچیدگی‌های خودش را دارد و این صحبت در حال حاضر مطرح هست که تا قبل از ۲۰ ژانویه و آمدن آقای ترامپ آتش بس در غزه برقرار شود خبر مطمئنی ندیدم اما، اینطور مسائلی گفته شده است ولی احتمال اینکه آتش بسی ظرف چند هفته آینده برقرار شود را بر اساس مواردی می‌دهم.
وی ادامه داد: اسرائیل و شخص نتانیاهو با هدف اعلام شده نابودی حماس وارد غزه شدند و اگر الان حماس وارد آتش بس شوند یعنی قبول شکست. بنابراین مشکل قبول شکست برای نتانیاهو این هست که با قبول آتش بس در حقیقت قبول به شکست ود می‌کند و مهر تاییدی بر شکست اسرائیل در غزه خواهد بود.
عراقچی ادامه داد: برخی پیش‌بینی‌ها پایه از واقعیت را دارند و نمی‌توانند نادیده گرفت هم بر اساس تحلیل و هم بر اساس برخی از اطلاعات احتمال گسترش درگیری‌ها در کل منطقه و نه تنها به عراق وجود دارد، در خود سوریه وقتی پای تروریسم باز می‌شود و زمینه‌ای برای درگیری‌های داخلی و بازگشت داعد ایجاد می‌شود تبعاتی برای تمام منطقه خواهد داشت. توطئه‌های رژیم صهیونیستی هم هیچگاه پایانی نداشته و نخواهد داشت، بنابراین هوشیاری قطعاً لازم است.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در خصوص آینده سوریه گفت: الان گروه‌های مسلح وارد شدند و مستقر شدند اما واقعیت این هست که در سوریه طیف وسیع از گروه‌های مختلف از اقوام مختلف و طیف‌های گوناگون سیاسی وجود دارد، اگر این روزها به نقشه رنگی تسلط مناطق مختلف نگاه کنید می‌بینید که گروه‌های مختلف هر کدام مناطقی را تحت تسلط خود دارند. به ما خواهان این هستیم که اراده مردم سوریه در آن کشور غالب شود ولی من حدس می‌زنم که مسیر آسانی نخواهد بود.
وی بیان کرد: صحنه سیاسی فعلی سوریه را که می‌بینیم هر احتمالی برای آن وجود دارد به خصوص که برخی از کشورهای منطقه هم از آنچه که اتفاق افتاده بسیار عصبانی هستند، اسم نمی‌برم اما حدس می‌زنم که تحرکات دیگری را از جانب دیگری شروع شود و ما مثال این موضوعات را در لیبی سودان و لبنان دیده‌ایم. و تعارض منافع میان کشورهای منطقه منجر به این می‌شود که آرامش به سختی در منطقه حکمفرما می‌شود.
عراقچی بیان کرد: ما منتظر هستیم و ببینیم که چه حکومتی در سوریه مستقر می‌شود، اگر به نقطه‌ای برسیم که آن حکومت را مورد شناسایی قرار دهیم طبیعی هست که سفارت سوریه در تهران را در اختیار آنها قرار خواهیم داده و تا آن زمان سفیر فعلی و کادر فعلی در سفارت خود باقی خواهند ماند. در مورد سفارت خودمان ما با طرف‌های مختلف در قضیه سوریه در خصوص تامین امنیت سفارت خودمان در دمشق و کنسولگری خود در حلب و صحبت کردیم و همینطور در خصوص تامین امنیت اماکن مقدس حرم مطهر حضرت زینب و حرم مطهر حضرت رقیه و به ما تضمین‌هایی در خصوص حفظ حرمت اماکن نام برده تضمین داده شده است.
وی بیان کرد: تعرض صبح امروز به سفارت ایران در دمشق نشان از این دارد که تعرض سازماندهی شده از سوی گروه‌های خاص نبوده است. اما آن کاری که در حلب رخ داد که بسیار کار زشتی بود در دمشق و در خصوص سفارت ما اتفاق نیفتاد. برای ما مهمتر اماکن مقدس است که در این خصوص چیزی در نقض این موضوع ندیدیم و بی‌حرمتی به حرم‌ها صورت نگرفته است. اما با طرف‌های مختلفی که اسم نمی‌آورم در تماس هستیم.
وزیر امور خارجه کشورمان بیان کرد: تماس‌های مختلفی را ما طرف‌های مختلف داریم تا نسبت به تامین امنیت ایرانی‌های حاضر در سوریه اطمینان پیدا کنیم و همه کسانی را که برای کارهای عمرانی و غیره به سوریه رفته بودند را به کشور باز خواهیم گرداند.
عراقچی بیان کرد: تبادل پیام میان ایران و آمریکا عجیب نیست و همواره وجود داشته است از طریق کانال سفارت سوئیس صورت می‌گیرد آنها پیام‌های خود را می‌دهند و ما هم جواب آنها را می‌دهیم. در خصوص موضوع سوریه هم فقط نیست و در خصوص موضوعات مختلفی تبادل پیام صورت می‌گیرد تا جلوی سوء تفاهمات گرفته شود.
وی ادامه داد: ما تحولات سوریه را از نزدیک رصد می‌کنیم، تعامل ما با آنها بستگی به رفتار آنها خواهد داشت اینکه چه سیاستی را در مقابل جمهوری اسلامی ایران در مقابل شیعیان سوریه اتخاذ می‌کنند،چه فاصله‌ای را بین آنها و رژیم صهیونیستی خواهد بود چه فاصله‌ای بیان آنها و گروه‌های تروریستی خواهد بود، همه این‌ها را ملاحظه خواهیم کرد و بر اساس آن رفتار رویکرد خود را تنظیم خواهیم کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان بیان کرد: طبیعی هست که تداوم جلسات آستانه ه رفتار دیگر اعضا بستگی دارد و ما امیدواریم که بتوانیم این نشست‌ها را کماکان ادامه دهیم. تا الان که دولت سوریه در آنجا وجود داشت ما مسائل داخلی آنها را به دولت سوریه واگذار کرده بودیم، ولی الان و بر اساس بیانیه‌ای که دادیم ملاک ما برای روند سیاسی قطعنامه صادر شده است تا منجر به تشکیل دولتی فراگیر در سوریه هست تا همه طرف‌ها بتوانند نقش و اثرگذاری خود را در روند تحولات این کشور داشته باشند.
عراقچی در پایان خاطرنشان کرد: مقابله با رژیم صهیونیستی و دفاع از حقوق فلسطینیان یک مبارزه مداوم است. حرکت‌های زیادی را هر دو طرف علیه یکدیگر انجام می‌دهند و همواره باید مراقب توطئه‌های رژیم صهیونیستی باشیم و الان بیشتر از قبل. قبول دارم که تحولاتی که در سوریه صورت گرفته است آنقدر سریع و غیر منتظره بوده که سوالات زیادی را ایجاد کرده است.