به گزارش برنا، لواسان در دهههای اخیر بهجای بهرهگیری درست از ظرفیتهای طبیعی، تاریخی و اجتماعی خود، اسیر نوعی مدیریت ناهماهنگ، بعضاً سلیقهای و غیرپاسخگو شده است. ناکارآمدی در برنامهریزی شهری، نبود چشمانداز بلندمدت توسعه، تخریب بیرویه منابع طبیعی، گسترش ساختوسازهای نامتوازن و گاه غیرقانونی، و ضعف در ارائه خدمات عمومی، همه و همه نشانههایی روشن از فقدان یک مدیریت یکپارچه، علمی و مسئولانهاند.
یکی از مهمترین چالشهای لواسان، عدم نظارت مؤثر بر تغییر کاربری اراضی و ساختوسازهای گسترده است. در شهری که باید الگوی حفاظت از محیطزیست و توسعه هماهنگ با طبیعت باشد، کوهخواری و جنگلتراشی گویی به رویهای عادی تبدیل شده است. بسیاری از منابع طبیعی و فضاهای عمومی به بهانه «توسعه» به سود سرمایهگذاران خاص مصادره شدهاند؛ در حالی که ساکنان بومی همچنان از خدمات ابتدایی شهری همچون حملونقل مناسب، شبکه بهداشت عمومی و زیرساخت فرهنگی-آموزشی مطلوب بیبهرهاند.
از سوی دیگر، ضعف در مدیریت پسماند، نبود برنامه جامع برای ترافیک و حملونقل شهری، نابسامانی در اجرای قوانین ساختوساز، خدمات شهری بسیار نامطلوب و بیتوجهی به مسائل فرهنگی و اجتماعی بومیان، چهرهای نگرانکننده از آینده لواسان ترسیم میکند.
با این حال، هنوز برای اصلاح دیر نشده است. آنچه لواسان نیاز دارد، بازگشت به اصول مدیریت شهری مدرن، شفاف و مشارکتمحور است. مدیریتی که با تکیه بر آمایش سرزمین، مشارکت شهروندان، شفافسازی فرآیندهای اداری و احترام به میراث طبیعی و فرهنگی منطقه، چشماندازی پایدار برای توسعه شهر تعریف کند.
لواسان نه فقط بهدلیل زیباییهای طبیعیاش، بلکه بهعنوان نمادی از ناکارآمدی یا کارآمدی مدیریت شهری در ایران باید مورد توجه قرار گیرد. انتخاب با ماست: یا این نگین ارزشمند را با تدبیر حفظ کنیم، یا بهدلیل بیتدبیری، شاهد خاموشی درخشش آن باشیم. حوریان در پایان اشاره نمود لواسان سزاوار مدیریتی در تراز شأن جغرافیایی، تاریخی و انسانیاش است؛ مدیریتی که بهجای سودهای کوتاهمدت، منافع بلندمدت مردم و محیطزیست را در نظر بگیرد.
بر اساس بررسیهای انجامشده از منابع رسمی و شبکههای اجتماعی، برخی از نقاط ضعف مدیریت شهری لواسان که توسط شهروندان و فعالان محلی مطرح شدهاند، عبارتند از:
۱. عدم شفافیت و پاسخگویی در تصمیمگیریها:
شهروندان لواسان از نبود شفافیت در فرآیندهای تصمیمگیری و اطلاعرسانی شهرداری انتقاد دارند. عدم ارائه اطلاعات کافی درباره پروژههای شهری و نحوه تخصیص منابع باعث کاهش اعتماد عمومی شده است.
۲. مشارکت محدود شهروندان در مدیریت شهری
با وجود تأکید بر اهمیت مشارکت مردمی، اقدامات عملی برای جلب نظر و همکاری شهروندان در برنامهریزیها و اجرای پروژهها محدود بوده است. این موضوع باعث احساس بیتأثیری مردم در تصمیمگیریهای شهری شده است.
۳. نقص در زیرساختها و خدمات شهری
برخی از شهروندان به مشکلاتی مانند کیفیت پایین خدمات عمومی، نقص در زیرساختهای حملونقل و فضای سبز اشاره کردهاند. این مسائل نشاندهنده نیاز به برنامهریزی بهتر و تخصیص منابع مؤثرتر است.
۴. عدم استفاده مؤثر از فناوریهای نوین
با وجود پیشرفتهای فناوری، شهرداری لواسان در بهرهبرداری از ابزارهای دیجیتال برای بهبود خدمات و ارتباط با شهروندان عقب مانده است. این موضوع میتواند به کاهش کارایی و رضایت عمومی منجر شود.
۵. کمبود برنامهریزی استراتژیک و بلندمدت
نبود چشمانداز بلندمدت و برنامهریزی استراتژیک در مدیریت شهری لواسان باعث شده است که پروژهها و اقدامات به صورت مقطعی و بدون هماهنگی اجرا شوند. این وضعیت میتواند منجر به هدررفت منابع و عدم تحقق اهداف توسعهای شود.
برای بهبود وضعیت، پیشنهاد میشود که شهرداری لواسان با افزایش شفافیت، جلب مشارکت مردمی، بهرهگیری از فناوریهای نوین و تدوین برنامههای استراتژیک، اعتماد عمومی را بازسازی کرده و کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا دهد.
۶. فقر زیرساختهای فرهنگی و هنری
بسیاری از ساکنان لواسان در شبکههای اجتماعی به نبود یا کمبود فضاهای فرهنگی مانند سینما ، سالن تئاتر، فرهنگسرا یا کتابخانه عمومی مجهز اشاره کردهاند. با وجود موقعیت جغرافیایی و سطح اقتصادی بالای منطقه، این کمبود برای بسیاری از مردم، مخصوصاً خانوادهها و جوانان، غیرقابل قبول تلقی میشود.
۷. بیتوجهی به نیازهای فرهنگی جوانان و نوجوانان
مطالبی از سوی ساکنان منتشر شده که به نبود برنامههای منظم فرهنگی و هنری برای نسل جوان در لواسان اشاره دارد. این وضعیت موجب شده برخی خانوادهها برای بهرهمندی از خدمات فرهنگی به تهران یا دیگر مناطق اطراف مراجعه کنند.
۸. ضعف در توسعه هویت فرهنگی لواسان
برخی از کاربران عنوان کردهاند که لواسان با وجود پیشینه تاریخی و فرهنگی ارزشمند، فاقد برنامه مشخص برای معرفی و احیای میراث فرهنگی بومی است. این مسأله به مرور باعث فراموشی هویت محلی در برابر توسعه ناهماهنگ شهری شده است.
این استاد دانشگاه و مدیر باسابقه پیشنهادهایی را برای بهبود وضعیت فضاهای فرهنگی لواسان ارایه نمود.
۱. احداث مراکز فرهنگی چندمنظوره:
با توجه به کمبود زمین و منابع در برخی مناطق، ایجاد مراکزی با کاربری چندگانه (سینما، کتابخانه، سالن اجتماعات، نگارخانه) میتواند راهحلی مؤثر و مقرونبهصرفه باشد.
۲. توسعه مشارکت عمومی و خصوصی (PPP):
تشویق سرمایهگذاران بخش خصوصی برای ساخت و اداره فضاهای فرهنگی، با حمایتهای تسهیلاتی و زمین شهری، میتواند گرهگشا باشد.
۳. احیای بناهای قدیمی با کاربری فرهنگی:
مرمت و استفاده فرهنگی از بناهای تاریخی لواسان (در صورت وجود و امکان)، علاوه بر حفظ هویت تاریخی، میتواند جذابیت گردشگری و فرهنگی را نیز افزایش دهد.
۴. راهاندازی جشنوارهها و رویدادهای فرهنگی محلی:
برگزاری جشنوارههای هنری، نمایشگاههای صنایعدستی و رویدادهای کتابمحور، به ایجاد پویایی فرهنگی کمک میکند و میتواند مشارکت مردمی را تقویت نماید.
۵. تشکیل شوراهای مشورتی فرهنگی با حضور نخبگان محلی:
حضور فعال فرهنگیان، هنرمندان و دانشگاهیان لواسان در تصمیمسازیهای فرهنگی میتواند موجب تدوین برنامههای واقعگرایانهتر و بومیتر شود.
لواسان برای رسیدن به سطحی متوازن از توسعه ، نیازمند نوسازی فرهنگی همپای توسعه کالبدی و اقتصادی است . اجرای پیشنهادی فوق مه تنها باعث ارتقا سطح رضایت عمومی خواهد شد ، بلکه انسجام اجتماعی و هویت فرهنگی شهر را نیز تقویت می کند.