پرستو شیرمحمدی: در دنیای امروز که بسیاری از امور روزمره با چند کلیک ساده در فضای مجازی انجام میشود، موضوع مهم و حساسی، چون ازدواج نیز از این قاعده مستثنا نمانده است. مراکز همسانگزینی با هدف تسهیل در فرآیند انتخاب همسر بهویژه برای جوانان به تدریج جای خود را در فضای اجتماعی باز کردهاند اما در میان این مراکز برخی با مجوز رسمی و تحت نظارت نهادهای ذیربط فعالیت میکنند و برخی دیگر، بدون هیچگونه مجوز قانونی، صرفا در بستر فضای مجازی به فعالیت میپردازند.
ضرورت و فلسفه شکل گیری مراکز همسان گزینی
مراکز همسانگزینی، پدیدهای نوظهور در فضای اجتماعی ایران هستند که با هدف تسهیل در فرآیند ازدواج جوانان شکل گرفتهاند در شرایطی که سبک زندگی شهری، مشغلههای روزمره و کاهش ارتباطات سنتی فرصت آشنایی مناسب برای ازدواج را محدود کردهاند، این مراکز عملا باید تلاش کنند که با استفاده از روشهای علمی و مشاورهای، افراد را بر اساس معیارهای شخصیتی، فرهنگی و خانوادگی به یکدیگر معرفی کنند. در نگاه اول، این مراکز میتوانند راهحلی کارآمد برای یکی از مهمترین دغدغههای جوانان باشند، اما واقعیت ماجرا پیچیدهتر از آن است که بهسادگی بتوان آن را تایید یا رد کرد.
مراکز ازدواج دارای مجوز
مراکز دارای مجوز که تحت نظارت وزارت ورزش و جوانان و با تایید سازمان تبلیغات اسلامی فعالیت میکنند با بهرهگیری از مشاوران متخصص، چارچوبهای قانونی و رعایت اصول اخلاقی، میتوانند بستری امن و هدفمند برای آشنایی و ازدواج فراهم کنند این مراکز با ثبت اطلاعات دقیق، برگزاری جلسات مشاوره و بررسی تطابق معیارهای طرفین، بهدور از هیجانات زودگذر، به انتخابی آگاهانه کمک میکنند. همچنین حفظ حریم خصوصی افراد و جلوگیری از سواستفادههای احتمالی، از دیگر مزایای مهم این مراکز است.
رشد پرحاشیه سایتهای غیرمجاز ازدواج
اما در سوی دیگر رشد قارچگونه سایتها، صفحات مجازی و کانالهای تلگرامی بدون مجوز زنگ خطری جدی برای سلامت روانی و اجتماعی جامعه به شمار می رود. این فضاهای بیهویت بدون هیچگونه نظارت رسمی گاه با وعدههای دروغین و تبلیغات فریبنده افراد را به دام میاندازند و نهتنها کمکی به ازدواج نمیکنند بلکه زمینهساز آسیبهای جدی مانند کلاهبرداری، سواستفادههای عاطفی و حتی جرایم اخلاقی میشوند.
هشدار مسئولان وچارچوب قانونی
علیرضا رحیمی، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، در اینباره هشدار داده و تاکید کرده است: مراکز همسریابی صرفا در چارچوب همسانگزینی برای ازدواج دائم و با رعایت موازین شرعی و قانونی مجاز به فعالیت هستند. هرگونه ورود به حیطههای خارج از این چارچوب مانند صیغهیابی، ترویج چندهمسری یا معرفی افراد زیر سن قانونی تخلف آشکار محسوب شده و منجر به ابطال مجوز خواهد شد.
وی تصریح میکند: مرجع صدور مجوز مراکز فیزیکی همسانگزینی و همسریابی معاونت امور جوانان است و ما صدور مجوز را انجام میدهیم و بررسی صلاحیت افراد و نحوه فعالیتهای پلتفرمها با کمیسیونهای مربوطه و دستگاههای قضایی و انتظامی است، تاکنون ۲۱۳ مرکز فیزیکی مجوز دریافت کردهاند و تعداد پلتفرمهای مجوزدار فقط حدود ۷ تا ۱۰ مورد است و مابقی غیرقانونی عمل میکنند.
روند ثبت نام وهزینهها در مراکز همسان گزینی
در گفتوگو خبر نگار برنا با یکی از مراکزهمسان گزینی، دختری جوان و خوش برخورد در مورد نحوه عملکرد مرکز میگوید: اول باید برای ثبت نام افراد حضوری بیایند، بعد از چک مدارک و مشاوره ثبت نام میشوند.
هزینه ثبت نام و هزینه مشاوره هم ۲۰۰ و ۳۱۵ هزار تومان است.
وی تصریح میکند: قرارهایی که معرفی میکنیم اول در خود مرکز انجام میشود و اگر دختر و پسر تمایل داشتند شمارهها رد و بدل میشود و هزینه هر معرفی ۵۰ هزار تومان است.
یکی دیگراز مراکز همسان گزینی در گفتوگو با خبرنگار برنا، شرایط ثبت نام را از طریق سایت مرکز قید کرد.
این کارشناس مرکز همسان گزینی شرایط مدارک را مانند مرکز قبلی ذکر کرد.
این مرکز همسانگزینی درباره مسئولیت مراحل بعدی آشنایی توضیح میدهد: این بخش بر عهده خانوادههاست و مجموعه هیچ شناخت یا ضمانتی نسبت به افراد ارائه نمیدهد و هردو طرف باید رابطهایی برای خودمشخص کنند و اول خانوادهها در جریان قرار میگیرند.
پاسخگو مرکز در مورد شرایط ثبتنام اعلام میکند: محدودیت خاصی برای افراد وجود ندارد و همه با هر شرایطی میتوانند عضو شوند.
مرکز بر ضرورت شناخت تاکید میکند و بیان میدارد که پیش از ازدواج، طرفین باید به شناخت کافی برسند و در صورت تایید، ازدواج صورت میگیرد.
دیدگاه جامعه شناسان درباره مراکز همسان گزینی
محمدرضا ذوالفقاری، جامعهشناس در گفتوگو باخبر نگار برنا، درباره فلسفه ایجاد سایتها و مراکز همسانگزینی میگوید: هدف اصلی این مراکز پاسخ به این پرسش است که چرا ازدواج در جامعه کاهش یافته و چرا دختران و پسران امکان یافتن یکدیگر را ندارند.
این جامعهشناس تصریح میکند:با وجود قدردانی از نیت دلسوزانه فعالان این حوزه، بسیاری از این روشها پاسخ سادهای به مسئلهای پیچیده محسوب میشوند و راهکارهای ارائهشده را چندان کارآمد نیست.
وی درباره ریشههای اصلی کاهش ازدواج اظهار میکند: بخش مهمی از این مسئله به شرایط اجتماعی و اقتصادی بازمیگردد و بخش دیگر آن ناشی از تغییر ذهنیت جامعه در گذار از سنت به مدرنیته است.
ذوالفقاری در ادامه بیان میکند: نسلهای جدید بهویژه از دهه ۷۰ به بعد، نگرشی مدرنتر نسبت به زندگی و ازدواج دارند و این تغییر نگاه سبب شده مقوله ازدواج با ارزشها و انتظارات متفاوتی همراه شود.
وی درباره تفاوت جامعه سنتی و مدرن میگوید: در جامعه مدرن فردگرایی پررنگتر شده و حقوق و آزادیهای فردی نسبت به حقوق جمعی اولویت یافته است و همین موضوع یکی از عوامل مهم در کاهش تمایل به ازدواج به شمار میرود.
این جامعهشناس تصریح میکند: عدم ازدواج صرفاا به دلیل نیافتن گزینه مناسب نیست، بلکه ترکیبی از عوامل ذهنی، اجتماعی و اقتصادی در آن نقش دارد.
ذوالفقاری درباره کارآمدی مراکز همسانگزینی بیان میکند: این مراکز ممکن است مفید باشند، اما نباید انتظار تاثیر شگرف و گسترده از آنها داشت.
وی میگوید: حتی اگر این مراکز بتوانند تعداد محدودی از افراد را به ازدواج ترغیب کنند، باز هم میتوان آن را اقدامی مثبت ارزیابی کرد.
انتهای پیام/