به گزارش برنا؛ نگاهی کوتاه به تاریخ فرهنگی مراغه نشان می دهد که این خطه از ایران اسلامی به دلیل تربیت، پرورش و برخورداری از شخصیت های بنام در حوزه های گوناگون در حقیقت مهد علم، تمدن و فرهنگ ایرانی-اسلامی در طول تاریخ بوده است و تعدد چهره های ادبی، فرهنگی و علمی گویای عالم پرور، فیلسوف پرور و علامه پرور بودن این شهر است.
خدمات فرهنگی، علمی، فلسفی و تاریخی نویسندگان، شعرا، عرفا، حکما و علمای مراغه در طول تاریخ بسیار درخشان و تاثیرگذار بوده است و بدون تردید این سابقه تاریخی برای هر شهروند مراغه ای مایه بسی افتخار و مباهات است، اما آنچه که امروز بر حوزه های فرهنگی این کهن شهر حاکم شده است، فاصله های بسیار با آن گذشه های تاریخی دارد.
اینکه شهری با این صبغه تاریخی و فرهنگی یک سینما ندارد و زیرساخت های فرهنگی و هنری طی ۳۰ سال گذشته به کلی از میان رفته است، برای اهل فرهنگ و تاریخ مراغه قصه غم انگیزی است که شاید جبران چنین کاستی ها و ناترازی ها، سال های مدیدی زمان ببرد تا بتوان پیشینه فاخر آن را یازیافت و دوباره احیا کرد.
مردم به ویژه مدیران، فرهیختگان و مسئولان استانی و شهرستانی میراث دار چنین سابقه ای درخشان و پرافتخار هستند که نباید اجازه دهند این موقعیت ویژه مشمول زمان شده و از دست برود.
آیین نخستین جشن کتاب مراغه محمل و فرصتی مناسب بود تا با گردهم آیی نویسندگان، مولفان، محققان و مدیران و مسئولان شهرستانی وضعیت کنونی زیست بوم این شهر تاریخی و فرهنگی مورد کنکاش قرار گرفته و ضمن تجلیل از تعدادی از نویسندگان، رویکردهای آینده نگرانه برای حفظ و پاسداری از سرمایه های اجتماعی و فرهنگی بحث و تبادل نظر شود.
توجه به اهالی فرهنگ و ادب، رسیدگی به مشکلات حوزه های فرهنگی، اولویت قرار دادن فرهنگ به عنوان زیربنای توسعه، اقدامات اساسی برای تامین و تکمیل زیرساخت های فرهنگی و هنری و تلاش دسته جمعی برای احیای گذشته فاخر مراغه از جمله تاکیدات مهم مدیران و مسئولان و اهل فرهنگ و هنر بود.
صاحب نظران اعتقاد دارند، کتاب به عنوان زیربنای توسعه فرهنگی هر کشور از اهمیت خاصی برخوردار است و اگر نویسندگان، مولفان و کسانی که در این عرصه گام نهاده اند، مورد بی مهری و کم توجهی قرار بگیرند، به طور قطع آینده هویتی یک جامعه و شهر با مخاطرات جدی مواجه خواهد شد.
فرماندار شهرستان ویژه مراغه با تاکید بر ارزش و اهمیت فرهنگ در توسعه پایدار، اظهار کرد: کتاب به عنوان محور توسعه فرهنگی، قدرت کلمات و دانش نهفته ای در دل صفحات مختلف است که بسان پلی برای رسیدن به سعادت و فرزانگی عمل می کند و در این بین هر جامعه ای به این سمت و سو گام گذاشته، مسیر توسعه را بهتر، روان تر و با سرعت سپری کرده است.
امین امینیان با ابراز تاسف از اینکه در دهه های اخیر توجه به حوزه های فرهنگی بسیار تقلیل یافته است، گفت: با نهایت تاسف و تاثر باید اذعان کنیم که بسیاری از زیرساخت های فرهنگی و هنری مراغه طی سال ها از بین رفته است و این موضوع یکی از نگرانی های جدی و دغدغه اصلی اهالی فرهنگ و ادب و هنر منطقه است.
وی با طرح این پرسش که چه کسی در برابر نابودی زیرساخت های فرهنگی مراغه جوابگوست، ادامه داد: نتیجه و دستاورد اینکه از بین رفتن این اماکن و امکانات بی مانند شهر را باید در آمارهای افزایشی ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی و فرهنگی جامعه جستجو کرد و البته این آسیب نه تنها حوزه فرهنگی که در بخش هایی همچون اقتصادی و سیاسی نیز قابل مشاهده است.
امینیان بی توجهی به حوزه فرهنگ و در راس آن کتاب و کتابخوانی را منجر به ترسیم آینده ای تاریک از هویت و خاستگاه فرهنگی جامعه دانست و با تاکید بر اینکه باید همت جمعی برای توسعه کتاب خوانی در شهرستان صورت بگیرد، یادآور شد: مراغه با آن قدمت و تاریخ بسیار افتخارآمیز فرهنگی، تمدنی و تاریخی نباید اکنون شرایطی را تجربه کند که بیشتر اهالی فرهنگ و ادب از آن ناراضی باشند و این وضعیت به هیچ عنوان قابل قبول ما و البته اهل فرهنگ و ادب نیست.
وی هویت و زیست بوم فرهنگی مراغه را حاصل تلاش فرهیختگان و شخصیت های برجسته علمی، ادبی، فلسفی و فرهنگی پیشین قلمداد کرد و افزود: ما به عنوان میراث داران این فرهنگ عالی مرتبه باید به هر طریق ممکن اجازه ندهیم این گذشته فاخر به مرور زمان از بین رفته و برای آیندگان چیزی برای ارایه نداشه باشیم که مخاطرات این داستان بسیار فراتر از خطرات اقتصادی، سیاسی و سایر عرصه ها است.
امینیان اظهار کرد: باید توجه داشت که توسعه بدون توجه به مقولات فرهنگی که عرصه کتاب و نویسندگی عنصر اولیه آن است، محقق نمی شود و باید نسل جدید و آینده ساز را به گونه ای تربیت کنیم که با کتاب انس و الفت داشته و با کتاب بزرگ شوند، که البته آموزش و پرورش در این راستا مسئولت بسیار سنگین و مهمی بر عهده دارد و باید این فرهنگ را از مقطع ابتدایی شروع کرد.
به گفته وی آموزش خوب زندگی کردن، خوب فکر کردن، صبر و استقامت، دوستی با طبیعت و محیط زیست، بازی کردن، شاد بودن و لذت بردن از زندگی را باید از همان سنین کودکی و دبستان با محوریت کتاب آغاز کرد.
امینیان توسعه بدون باور و اعتقاد درونی به علم، فرهنگ و دانش را بی ثمر دانست و ادامه داد: کتاب کلید دانایی است و با مطالعه و توجه به پایه های فرهنگی می توان آینده فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را تضمین کرد که در این زمینه همه اعم از اهالی فرهنگ و ادب، مدیران اجرایی و خانواده ها مسئولیت دارند.
وی گفت: اینکه امروز حساسیت نسبت به تعطیلی یک کارخانه از سوی رسانه ها، مسئولان و حتی مردم عادی بسیار بیشتر و فراتر از تعطیلی یک کتابخانه است، برای فرهنگ و هویت زیست بوم جامعه امری بسیار خطرناک و غیر قابل بخشش است.
نماینده مردم مراغه و عجب شیر در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به اینکه فرهنگ در تار و پود مردم مراغه در هم تنیده است، گفت: اما با این وجود و با توجه به تاریخ پرصلابت و فاخر این کهن شهر، در دهه های اخیر کم توجهی ها به این عرصه و فعالان فرهنگی و ادبی و هنری بسیار بیشتر شده است و این برای همه ما مایه شرمندگی است.
فرید موسوی توسعه بدون زیرساخت های فرهنگی را نادرست و بی نتیجه خواند و اظهار کرد: امروز دیگر توسعه را نمی توان در حوزه های اقتصادی، تجاری و سیاسی خلاصه کرد، چه بسا اگر از حوزه فرهنگ غفلت شود، هیچ یک از برنامه های توسعه اقتصادی به سرانجام مطلوبی نخواهد رسید.
وی از مراغه به عنوان معدود شهرهای ایران و آذربایجان یاد کرد که قدمت و سابقه ای بس طولانی در زمینه های تمدنی، میراثی، فرهنگی، علمی دارد، اما اکنون خبری از این جایگاه والای فرهنگی نیست و دلیل اصلی آن به مدیران و مسئولانی بر می گردد که نسبت به وضعیت اهل فرهنگ غفلت داشته اند.
موسوی نویسندگان و اهل فرهنگ را پاسداران هویت شهر مراغه توصیف کرد و افزود: این افراد بدون کوچکترین چشمداشت و با عشق به دیار خود قلم فرسایی کرده و در حقیقت ستون های خاموش فرهنگی شهر هستند که بی توجهی و غفلت های گذشته به این قشر باید جبران شود و در این راه همه باید وارد کارزار حمایتی شوند.
وی فرهنگ و زیرساخت های این عرصه را مهمترین بخش توسعه ای هر کشور و هر شهر برشمرد و با ابراز تاسف از اینکه در مراغه به لحاظ کمی و کیفی در این زمینه عقب ماندگی های بسیاری وجود دارد، ادامه داد: در حالیکه در دهه های ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ این شهر تعداد ۶ سینما داشت، اکنون هیچ کدام از آنها پابرجا نیست و به واقع بسیاری از زیرساخت های فرهنگی ، هنری و حتی حوزه ورزش از بین رفته است.
موسوی با تاکید بر اینکه همه وظیفه دارند داشته های فرهنگی را به نسل های آینده انتقال دهند، یادآور شد: تلاش جمعی لازم است تا غرور فرهنگی و تمدنی مردم مراغه طی زمان از بین نرفته و مردم بافرهنگ این دیار همواره از زندگی در این شهر لذت برده و به گذشته ها و زمان حال خود افتخار کنند.
وی با بیان اینکه با وضع مطلوب فرهنگی مراغه فاصله زیاد است، گفت: لازمه جبران عقب ماندگی ها و احیای جایگاه گذشته تلاش جمعی است و در این مسیر باید خودمان بدون توجه به سایر جاها قدم برداریم و می توان با هم افزایی و همکاری گام های بلندی در این رابطه برداشت.
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان مراغه با اشاره به اینکه مهمترین مطالبه اهل فرهنگ و ادب، حمایت از حوزه کتاب و فرهنگ است، گفت: جشن کتاب مراغه سرآغازی برای ارتباط محکم و دوسویه بین نویسندگان و نهادهای تصمیم گیر است و در تلاشیم این برنامه را همه ساله و با شکوه بیشتری تداوم دهیم.
فرهاد جبارپور مراغه را به لحاظ فرهنگی و ادبی دارای جایگاه در ایران و آذربایجان دانست و اضافه کرد: این جایگاه باید با احترام و ارج نهادن به فعالان این بخش ارتقا یابد که در این مسیر نیازمند حمایت های مدیران اجرایی و نهادهای قانون گذار هستیم.
وی از برگزاری جایزه سال کتاب مراغه در سال آینده خبر داد و افزود: مقدمات این برنامه فاخر از هم اکنون در حال انجام است تا سال آینده همزمان با روز شعر و ادب فارسی برابر با ۲۷ شهریور ماه برگزار شود.
جبارپور اظهار کرد: تمام تلاش اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مراغه بر این است تا با تدوین و تهیه برنامه های مختلف عقب ماندگی ها در حوزه فرهنگی جبران شود.
شهرستان مراغه متشکل از ۲ بخش مرکزی و سراجو به عنوان دومین شهرستان بزرگ آذربایجانشرقی با جمعیت حدود ۳۰۰ هزار نفر در دامنه جنوبی کوه سهند و در فاصله ۱۳۵ کیلومتری جنوب تبریز قرار دارد.