بی شک اقدامات کشاورز در تولید گفتمان ملی در حوزه مد و لباس در فرهنگسرای نیاوران در سال 89 و رونمایی از نقشه راه مد و لباس کشور در افق 1404، درکنار هم قرار گرفتن چرخه طراحان، تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان واستقبال بی‌نظیر از این نمایشگاه و درعین حال حواشی و هجمه سنگین به برپایی چنین نمایشگاهی با عنوان مد و مانتو باعث شد که تمام فعالان این حوزه سال 89 را سر اغاز جریان شکل گیری مد و لباس در کشور بدانند .
اولین نمایشگاه مد و مانتو در سال 1389 با حواشی بسیار آن تا چهارمین جشنواره سوت و کور مد و لباس 1393 بهانه ای شد تا در حاشیه بازدید با دکتر عیسی کشاورز گفتگو بگیریم.
از حال و هوای سال 89 و نخسین نمایشگاه مد و مانتو برای ما بگویید ؟
اگر چه بعد از پیروی انقلاب شکوهمند اسلامی همواره از دغدغه های فرهنگی از جمله مد و لباس سخن گفته می شد اما هیچ وقت این دغدغه محوری به برنامه محوری تبدیل نشده بود . در حوزه مد و لباس اگر چه گفته می شد که عفاف و حجاب پرچم هویتی انقلاب است اما برنامه ای برای پاسخگویی به انتظارات حاکمیت و انتظارات مردم وجود نداشت . مطالبات جامعه و سوالات نمایندگان مجلس ، از وزیر وقت سبب شد در سال 89 من ماموریت پیداکنم سرپرستی کارگروه مد و لباس که قانون ان از سالهای قبل وجود داشت و مقداری کار دبیرخانه ای هم در این خصوص انجام شده بود ، را همزمان با مدیرکلی آموزش وزارت ارشاد در طی کمتر از یکسال برعهده بگیرم .
چرا از نمایشگاه مد و مانتو و سرپرستی شما به عنوان سرآغار جریان مد و مانتو در کشور یاد می شود ؟
اقدامات قبل از سال هشتاد و نه بیشتر تدافعی و تلاشهای پراکنده و خلاقیتهای فردی برای پاسخ به دغدغه های عمومی جامعه بود اما از سال هشتاد و نه با تدوین یک استراتژی جدید و تدوین نقشه راه مد و لباس کشور در افق 1404 یک برنامه عملیاتی و گفتمان ملی در برنامه فرهنگی کشور شکل گرفت . مهمترین کار ما در این سال تشکیل نشست ملی و تدوین نقشه را کشور بود. ذیصلاح ترین و حرفه ای ترین افراد در این نشست ملی در کنار یکدیگر قرار گرفتند و برای نخسین بار انرژی ملی در این سال فعال شد. تلفیق نگرش ، بینش ودانش کلان با مطالعه تجربیات جهانی باعث شد که اقدامات سال 89 و استمرار ان برنامه در سالهای بهد باعث شد که اقدامات سال 89 و نمایشگاه مد و مانتو نیاوران مبدا تحولات جدید حوزه مد و لباس تبدیل شود.
این نقشه راه چه بود ؟
یک نقشه راه با استراتژی تهاجمی ، علمی ، هدفمند و روشمند برای تامین دو نیاز ملی یکی نیازهای مد و لباس که همه انتظار دارند و دیگری انتظارات ناشناخته محیط در اینده که هنوز پایش نشده است، تدوین و رو نمایی شد. برای این کار به بهترین ها و دانشمندان نیاز داشتیم تا بتوانیم جلو تر از محیط حرکت کرده باشیم . وارد کردن چنین نگاهی در ان سال و فراگیر کردن گفتمان مد و لباس در قالب یک نقشه راه ، بسیار سخت و پر حاشیه بود .برای همین سال هشتاد و نه مبدا حرکت مد و لباس در ایران در اذهان فعالان این حوزه باقی مانده است .
چطور در این مدت کوتاه این نقشه راه تدوین شد و نسبت این با نمایشگاه مد و مانتو چگونه است ؟
من در ان زمان دانشجو دکتری بودم و عنوان رساله دکتری من طراحی الگوی اسلامی ایرانی مدیریت پوشش بود . مطالعاتی را در این خصوص داشتم و اصلا فکر نمی کردم، مطالعات من بطور اتفاقی با سرپرستی کارگروه مد و لباس گره بخورد. به همین خاطر مطالعات و اشنایی علمی من با این موضوع وبا فعالان این حوزه فرصتهای بی نظیری را خلق کرد .
چرا نمایشگاه مد و مانتو نیاوران به عنوان مبدا مد و لباس کشور شناخته شده است ؟
این نقشه راه در نمایشگاه مد و مانتو نیاوران رونمایی شد و ما نشست ملی را برای عملیاتی کردن در کنار این نمایشگاه آغاز کردیم . برای اولین بار در کشور چرخه مد و لباس از طراح ، تولید کننده ، توزیع کننده ، دانشگاهیان ، علمای حوزه ، مصرف کننده و..... در این نسشت ملی کنار یکدیگر قرار گرفتند. و تمام اثار و ظرفیتهای طراحان و تولیدکنندگان در کنار هم قرار گرفت تا این زمان هیچ نسشت ملی با هدف تولید گفتمان ملی در کشور شکل نگرفته بود . نمایشگاه مد و مانتو واقعیت ها ، ضعف ها و قوت های این حوزه را در کنار یکدیگر قرار داد . در این زمان نقشه راه را به مشورت ملی گذاشتیم و کارگروهای تخصصی تشکیل دادیم و انرژی ملی برای ادامه راه فعال شد.
ویژگی های مهم این نقشه راه بگویید ؟
استراتژی فرایندهای کلان مد و لباس در این نقشه را مشخص شده است . تدوین شاخصه های اسلامی ایرانی ، تاسیس بنیاد ملی مد و لباس ، پارک فرهنگی و فناوری ، برگزاری جشنواره مد و لباس فجر ، تاسیس آموزشگاها و مراکز خصوصی مد و لباس ، تدوین استراتژی فرایند همکاری های صنعت ، دولت دانشگاه در این نقشه راه امده است . طراحی نظام ارزیابی و صدور پروانه ثبت آثار ، استراتژی فرایندهای سرمایه های انسانی ، بازنگری در نظام آموزشی ، استفاده از تجربیات جهانی ، استفاده از فناوری های نوین و در این نقشه جا نمایی شده است.BSC،BET،ABC،ABB،ABM،ICT
از نمایشگاه مد و مانتو نیاوران در سال 89 که این اقدامات انجام شده و این جشنواره ها از ان زمان طراحی شده است تا الان که در این نمایشگاه چهارم فجر قرار داریم چقدر اهداف طراحی شده ، محقق شده و ایا این ادامه همان نقشه راه است یا نه ؟
پاسخ به این سوال تا حدود زیادی سخت است . بدیهی است راهی که در این چند سال رفته ایم به نسبت سالهای گذشته بسیار زیاد و قابل تقدیر است . اعتماد به نفس فعالان این حوزه بیشتر شده است . گفتمان ملی شکل گرفته است . مد و لباس در ادبیات رسمی کشور جا باز کرده است . مردم به مد و لباس توجه بیشتری نشان می دهند . با جا بجایی دولت هم این راه در حال ادامه است و اقدامات انجام شده ذیل نقشه راه ترسیم شده در حال انجام است و را بی بازگشتی در حال انجام است و در واقع برنامه های ما از سال هشتاد و نه تا کنون در حال پیگیری است و من هم بطور جدی با فعالان این حوزه از نزدیک ارتباط کاری دارم و دقیقا این فرایند را پایش می کنم از این نظر موجب امید واری و تشکر از همه فعالان این حوزها خصوصا جناب اقای قبادی را دارم و باید به ادامه و گسترش این حوزه کمک کرد و با مدیران و متولیان امور و برنامه های دولت همکاری و همدلی داشت . اما نگرانی هایی هم قطعا وجود دارد .
چه نگرانی هایی ؟
نباید جشنواره زدگی و نمایش زدگی بر کارها غلبه کند . توجه به سرمایه انسانی و زیرساختهای فناوری نباید مورد غفلت واقع شود . نباید نگاه اجرایی بر نگاه دانش بنیان غلبه پیدا کند . نباید از ذایقه سازی و سلیقه مخاطب دور شد . مد تابع سلیقه و ذایقه مصرف کننده است نه صرفا فرایند تولید. غفلت از تجربیات جهانی و صاحب نظران ممکن است موجب دلزدگی فعالان این حوزه شود . وقت ان رسیده است که نتایج اقدامات کارگروه در زندگی روزمره مردم نمود جدی تری داشته باشد که تا حدود زیادی از ان دور شده ایم . ظرفیت و نگاه دولت تدبیر و امید ظرفیت بزرگی است که باید از ان استفاده بیشتری بشود . اگر فعالان این حوزه از اقدامات و فعالیتهای دولت سرخورده شوند جبران عواقب ان بسیار سنگین خواهد بود .
مهمترین اقدام لازم در حال حاضر چیست؟
حرکت در جهت نقشه راه ذیل عنوان صنعت ، دولت ، دانشگاه می تواند راهگشا باشد . توجه جدی تر و دادن نقشهای محوری تر به اتحادیه کشوری پوشاک و همچنین ایجاد یک شبکه اجتماعی و رسانه ملی . دور شدن از نگاه جشنواره ای و اجرایی و همجنین دور شدن از آزمون و خطای تکراری.
تعامل صنعت ، دولت ، دانشگاه به نظر شما چگونه باید باشد ؟
مد و لباس جزء صنایع فرهنگی و تقریبا جزء چند صنعت اول در ارزش افزده اقتصادی جهان محسوب می شود . مد و لباس به علت ویژگی هایی که از تعریف مد داریم باید یک ارتباط ارگانیک با صنعت دولت و دانشگاه داشته باشد . فعالان این حوزه باید این سه ضلع را همواره در کنار خود داشته باشند .
کدام دانشگاه ما این ظرفیت را دارند ؟
تامین نیازهای دانشی این حوزه و پایش سلیقه مشتری نیازمند مطالعات میدانی و جمع همه دانشمندان و اساتید فرهنگی ، اقتصادی ، صنعتی ،هنری ، رسانه ای و حمایتهای فناوری را دارد دانشگاه علمی کاربردی و دانشگاه آزاد اسلامی بهترین شرایط را برای پیشتازی در این حوزه را دارند. . پیشنهاد می کنم ایده پارک فرهنگی و فناوری مد و لباس در این دو دانشگاه بزرگ و مهم عملیاتی شود .
تعریف مد از نظر شما چیست ؟
مد الگوهای فرهنگی در رفتار اجتماعی هستند که به شکل نو و جدید و به صورت فراگیر در جامعه دیده می شوند و به شکل جمعی هم فهمیده می شوند.
چه کتابی از شما باید در این جشنواره رو نمایی شود ؟
قرار بود کتاب مدیریت ارزش در مد و لباس این جانب در این جشنواره رو نمایی بشود که متاسفانه فرایند چاپ ان به تاخیر افتاد و به جشنواره نرسید انشاالله در نمایشگاه کتاب از ان رو نمایی می کنیم .
سخن پایانی ؟
رسیدن به ارزویی که همیشه گفته ام ، همانطوری که فرش ایرانی شهره آفاق است روزی مد و لباس ایرانی نیز به شهرت جهانی برسد . البته ارزویی سخت و همت بلند ملی را می طلبد . دیگر اینکه اگر نتوانیم زنجیره مد و لباس را در اینده بسیار نزدیک به سر انجام برسانیم باید منتظر عواقب خطرناکی باشیم