به گزارش خبرنگار برنا در اردبیل، سرزمین چشمه‌های بهشتی، دیاری پنج هزار ساله و شهری در مسیر جاده ابریشم که سکونت مردمان آن به هزاره ششم پیش از میلاد می‌رسد، نخستین سیستم لوله‌کشی آب را در دوره صفویه به نام خود ثبت کرده است، سرزمینی که به ییلاق ایران زمین معروف است.
بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی و گنبد الله الله، اثری که باید آن را از نزدیک تماشا کرد
استان اردبیل به عنوان یکی از شهرهای باستانی ایران، آثار تاریخی متعددی را در دل خود جای داده که از شاخص‌ترین اثر تاریخی آن می‌توان به مجموعه جهانی بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی به عنوان یازدهمین اثر ثبت جهانی ایران اشاره کرد.
این مجموعه جهانی شامل مقبره شیخ صفی (گنبد الله الله)، آرامگاه شاه اسماعیل اول، عمارت چینی‌خانه، مسجد جنت‌سرا، تالار دارالحفاظ، دارالحدیث، صحن اصلی، محوطه شهیدگاه، خانقاه یا چله‌خانه و حیاط باغ است و به طور خلاصه می‌توان گفت این استان دارای یک‌هزار و 800 اثر تاریخی شناسایی شده، 870 اثر ثبت شده ملی در کشور، 120 امامزاده و 11 موزه است.
علاوه بر مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی، آثار تاریخی بسیاری چون شیخ جیرائیل، شیخ حیدر، شهر یری، مساجد، قلعه‌ها، پل‌ها، خانه‌های تاریخی و کاروانسراها نشانی از اهمیت تاریخی این استان می‌دهد.
بازار صفوی اردبیل، بازاری شلوغ که باید در آن گشتی زد
مجموعه تاریخی بازار اردبیل در میانه شهر و در طرفین خیابان امام خمینی واقع شده و به جهت قدمت و دارا بودن معماری سنتی از بازارهای تاریخی و جالب توجه ایران به شمار می‌رود و همانند دیگر بازارها مشتمل بر راسته‌ها، تیمچه‌ها، سراها، مسجد و گرمابه است.
مجموعه کنونی بازار معرف آثاری از دوره صفویه و قاجاریه است و شامل راسته اصلی بازار، راسته پیرعبدالملک، راسته قیصریه، راسته کفاشان، راسته غلامان، بازار زرگران، سراجان، پنبه‌فروشان، مسگران، چاقوسازان، آهنگران، سرای خشکبار (حاجی میرزا)، سرای گلشن، سرای وکیل، سرای نو یا زنجیرلو، سرای حاج احمد، سرای حاج شکر، سرای مجیدیه، سرای امام جمعه، سرای دوگچی و تیمچه زنجیرلی است.
این بازار همواره شلوغ است و شاید هیچ پاساژ نوسازی، در طول عمر کوتاه خود این شمار جمعیت را به چشم خود ندیده باشد، این شلوغی نشانه خوبی برای بیان این مطلب است که بازار کهن‌سال و تاریخی اردبیل هنوز ارج و قرب خود را در میان مردم حفظ کرده و این رونق تنها مختص قرن دهم هجری یا زمان حکومت شاه طهماسب اول نیست.
در این دوره به دلیل اینکه اردبیل خاستگاه سلاطین صفوی، مرکز دینی و همچنین جایگاه مقابر شیخ صفی‌الدین اردبیلی و دیگر گذشتگان سلاطین صفوی بود شهر و بازار آن اهمیت و رونق خاصی داشت، طاق‌های جناغی و گنبدهای ساده ردیف شده در کنار هم و روزنه‌های تعبیه شده که گوشه‌ای از آسمان را در خود قاب گرفته‌اند با خود روشنایی را به بازار آورده‌اند.
حافظان اصلی این بازار خود کسبه و مردم هستند که با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری این استان مرمت و حفاظت آن را برعهده گرفته‌اند.
سبلان، سلطان طبیعت اردبیل که باید پایداری اش را به نظاره نشست
اقلیم مناسب، طبیعت و چشم‌اندازه‌های زیبایی چون کوه سبلان، شیروان دره‌سی و جنگل فندقلو لقب «ییلاق ایران زمین» را به استان اردبیل بخشیده به طوریکه ظرفیت‌های بسیار و بی‌نظیر این استان در حوزه طبیعی، تاریخی و فرهنگی سبب شده تا گردشگری، نخستین محور توسعه استان شود.
توده کوهستانی سبلان با چهار هزار و 811 متر ارتفاع به عنوان یکی از هفت قطب گردشگری کشور، منشا بیش از 75 دهنه چشمه آبگرم و 35 دهنه چشمه آب سرد معدنی است.
از سوی دیگر این کوه عظیم در دل دامنه‌های خود، چادرهای گسترده ییلاق 70 هزار نفری جامعه عشایر شاهسون استان اردبیل را جای داده است.
سخن کوتاه اینکه سبلان یا همان ساوالان با رودها، یخچال‌های دائمی و طبیعت بکر خود نمونه‌ای شگفت‌انگیز از هنر بی‌همتای خالق بزرگ است.
از دیگر طبیعت و چشم‌انداز زیبای این استان می‌توان جاده کوهستانی و جنگلی حیران را توصیف کرد که ذهن هر رهگذر را در پیچ و خم شگفتی و زیبایی خود حیران و مبهوت می‌گذارد.
علاوه بر جاده حیران و تله‌کابین مجموعه گردشگری حیران، جاذبه‌های گردشگری دیگری چون منطقه نمونه گردشگری فندقلو با کوه‌ها و جنگل‌های پیرامون، گیاهان دارویی و پیست اسکی روی چمن، منطقه سرسبز و جنگلی شاغلادرق با آثار به جا مانده از شیندان قلعه‌سی، مساکن اولیه انسان‌ها با عنوان «دلمن»، آب‌های معدنی قره‌چناق، مشه‌سویی و گرده‌سویی و پیکره سنگی انسانی شکل با عنوان «بابا داوود» تمام بسترهای مورد توجه گردشگران را در محور ورودی شرقی و پیست اسکی روی برف و تله‌سیژ آلوارس را در محور غربی استان گردهم آورده است.
رهگذران منطقه نمونه گردشگری گردنه الماس نیز پنجره‌ای از طبیعت بکر و چشم‌انداز زیبای کوهستانی با دره‌های عمیق، آب و هوای ییلاقی ارتفاعات البرز غربی، آب‌های معدنی گیوی و داش حمام، آثار تاریخی، جلوه‌هایی از زندگی روستایی و عشایری و باغ‌های متنوع میوه را پیش روی خود دارند.
سفر به سرزمین چشمه‌های بهشتی
شعار گردشگری استان اردبیل به دلیل داشتن 110 چشمه معدنی «سرزمین چشمه‌های بهشتی» نام گرفته چشمه‌های آبگرم قینرچه با 84 درجه سانتیگراد، آبگرم قوتورسویی و آبگرم گاومیش‌گلی با دبی 65 لیتر در ثانیه از جمله چشمه‌های آبگرم این استان به شمار می‌روند.
این استان به 11 مجتمع آب‌درمانی از جمله آب‌درمانی ایرانیان، سبلان، شهر آفتاب، سردابه، قیه‌سویی، قینرجه مشگین‌شهر، شابیل، وله زیر، ژنرال، قهوه‌سویی و قینرجه نیر مجهز است.
صنایعدستی متنوع اردبیل زیباترین رهاورد گردشگران نوروزی
استان اردبیل دارای 54 نوع محصول صنایعدستی است که در مناطق روستایی، عشایری و شهری استان تولید و به بازارهای داخل و خارج از کشور عرضه می‌شود.
صنایعدستی مهم بومی و سنتی استان اردبیل قالیبافی، ورنی‌بافی (سوماک)، گلیم‌بافی، مسندبافی، جاجیم‌بافی، مفرش‌بافی، بافتنی‌های سنتی، محصولات چرمی و ... است که از این میان قالی‌های دستبافت با رنگ‌ها، نقوش و طرح‌های متنوع بومی و انواع ورنی پشمی و ابریشمی از جایگاه خاصی برخوردارند و به کشورهای مختلف جهان صادر می‌شوند.
گذشته از هنرهای دستی این استان عسل سبلان، آیران آشی (آش دوغ) و قارا حلوا (حلوای سیاه) جاذبه‌های لذت‌بخشی را برای گردشگران این استان در طول سال به ارمغان می‌آورند.