در راستای آنکه دولت تدبیر و امید اولین سال کامل عمر سیاسی خود را طی کرده و بالطبع آن دستاوردها، پیشرفت ها و یا نقاط ضعف و قوتی داشته در پایان سال به سراغ چهره های شاخص سیاسی و اقتصادی و نخبگان اجتماعی رفتیم و پیرامون دستاوردهای دولت و روندهای طی شده به گفت و گو با این چهره ها پرداختیم. در پی گفت و گوی برنا با دکتر علی بیگدلی کارشناس مسائل بین المللی را می خوانید.
مهمترین رویداد سال 93 در بعد داخلی و بین المللی چه موضوعاتی بوده است؟
داخلی که خیلی وارد نیستم ولی در سیاست خارجی مسئله پرونده هسته ای مطرح بوده و تلاش دولت برای اینکه از تنگنای تحریم ها رها شود کوشش کرده که بازارهای جدیدی را پیدا کند. خیلی دولت تلاش کرده که فضای جدیدی را در کشورهای همسایه در دنیای عرب پیدا کند. باز به دلیل مشکلات ناشی از پرونده هسته ای و مسایل دیگر خیلی در این کار موفق نبود و بنابراین تلاش کرد که به سمت آسیای مرکزی برود و در آسیای مرکزی موفق تر بوده است. با توجه به این سفر اخیری که آقای روحانی به منطقه ترکمنستان داشتند نشان می دهد که دولت دارد تلاش می کند که حوزه های فعالیت خود را در سیاست خارجی گسترش بیشتری دهد.
به نظر شما تلخ ترین و شیرین ترین اتفاق سال 93 چی بود؟
اگر بتوانیم به این توافق دست پیدا کنیم طبیعی است که شیرین ترین موفقیت مان در سیاست خارجی رسیدن به همین موافقت نامه بوده که می توانیم راجع به آن صحبت کنیم.
با آمدن روحانی در سیاست خارجی فضای بیشتری باز شد یعنی سیاست خارجی ما دچار انبساطی شد، اگر چه خیلی نتوانستیم منافذ نفوذ سیاسی به دست بیاوریم ولی به هر حال همه این ابعاد قضیه حکایت از این می کند که ما در سیاست خارجی مان ضمن فعالیت های گسترده ای که داشتیم سیاست خارجی ما از حالت انقباض در دوران آقای احمدی نژاد بیرون آمده، یعنی خیلی مشکل زا نبودیم برای نظام بین المللی و تا حدودی ما را پذیرفته از جمله همین رفت و آمد هیات های پارلمانی بین انگلستان و ایران این نشان موفقیت است. آمدن هیات های بازرگانی از اتحادیه اروپا به ایران اگرچه هنوز نتیجه نداشته، نشان رونق سیاست خارجی ماست. همانطور که گفتم همه سیاست های انقباضی دولت احمدی نژاد تبدیل به سیاست های انبساطی شده. این به نظر موفقیت آمیز بوده برای دولت روحانی.
مورد خاصی را در سیاست خارجی خودمان تلخ نمی بینم.
اگر بخواهید تفاوت سال 93 را با 92 قیاس کنید چه ارزیابی دارید؟
پیشرفت در مذاکرات را اشاره می کنم. در سال 92 مذاکرات مان منقبض شده بود ولی در انتهای سال 93 که الان هیات های ما مشغول مذاکره هستند رو به پیشرفت است، این به نظر من خودش موفقیت آمیز بوده است.
دولت آقای روحانی در سال 93 چه دستاوردهایی و نکات مثبت و یا نکات منفی داشته است؟
در سال 93 بیشترین نیروی ایران صرف مذاکرات شد در سیاست داخلی هم بیشتر صرف مبارزه با جناح های افراطی شد که به قولی «دلواپسان» که شهرت پیدا کردند، آقای روحانی بیشتر گرفتار این ها بود. ولی با همه این احوال تلاش کرده که وضعیت اقتصادی را از آن حالت رکود خلاص کند و یک مقداری به آن نوسانات اقتصادی سر و سامان بدهد اگرچه ارزانی آنچنانی نشده باشد ولی جلوی تورم و رکود اقتصادی تا حدود زیادی گرفته شده است. باز هم به دلیل اینکه ما در تحریم کامل هستیم خیلی مشکل است که ما انتظار بیش از حد داشته باشیم برای گشایش درهای باز اقتصادی. با توجه به مشکلاتی که وجود دارد باز هم به نظر من سیاست داخلی مان هم دچار انبساط خاطری شده به نظر من موفقیت آمیز بوده برای دولت روحانی.
چهره سیاسی سال 93 از نظر شما کیست؟
به یک قدرت بین المللی تبدیل شدیم مسئله داعش موقعیت ما را خیلی مستحکم تر کرد تنها کشوری که در این منطقه و در سطح جهان توانست در برابر داعش بایستد ایران بود دلایل مختلفی داشت یکیش موفقیتی بود که هشت سال جنگ به ما آموخت ما با ژئوپلوتیک عراق کاملا آشنا بودیم. به نظر قاسم سلیمانی خیلی موفق بوده و خبرگزاری خارجی هم از ایشان تقدیر می کنند توانسته با نظم جلوی تهدید داعش را علیه ایران را بگیرد و این موفقیت در حوزه سیاسی و نظامی موفقیت بزرگی بوده که ایشان توانستند به آن دست پیدا کنند.
با توجه به عملکردها و رویکردهای دولت سال 94 را چطور ارزیابی می کنید؟
در سال 94 امیدواریم که با امضای قرارداد که واقعا خیلی از سررشته های زندگی مادی ما در گرو همین امضای قرارداد هست، امیدواریم با امضای قرارداد پیشرفت چشم گیری در فضای اقتصادی ما به وجود بیاید که اگر این توافق امضا نشود باز مشکل پیدا خواهیم کرد. اگر چه دولت آمده فضای داخلی را بیشتر مهیا کرده از طریق اخذ مالیات ولی این فشارهای مالیاتی باز ایجاد یک نوع نارضایتی در داخل می کند برای اینکه مردم ما هنوز آمادگی برای پرداخت مالیات به آن معنا ندارند و بنگاه های اقتصادی ما آنچنان فعالیتی ندارند که بخواهند از آنها مالیات بگیرند. تنها چیزی که باقی می ماند این است که این وضعیت مذاکره به یک نتیجه مثبتی برسد.
به کارنامه دولت در سال 93 چه نمره ای می دهید؟
در سیاست خارجی نمره قبولی می دهم به دولت روحانی. در سیاست داخلی هم نمره قبولی ایشان می گیرد ولی اگر تنگناهایی وجود داشته ناشی از همان تحریم ها بوده و ناشی از همان سیاست های غلطی بوده که در گذشته به وجود آمده و الان محو کردن این سیاست ها کار مشکلی می شود. دوتا مشکلی که آقای روحانی در حوزه اقتصاد داخلی دارد یکی مسکن مهر است و یکی یارانه هاست. که فشار بیشتری را از نظر اقتصادی به دولت وارد می کند و این چیزی است که از دولت های قبلی به جا مانده و سرو و سامان دادن به این هم با این وضع اقتصادی که داریم کار بسیار مشکلی شده برای ما.
برای سال 94 اگر حرف آخری برای مردم دارید بفرمایید؟
من از مردم تقاضا می کنم که یک مقداری تحمل شان را بیشتر کنند. به هر صورت سیاست های ناصحیحی در گذشته وجود داشته که ما الان به این نقطه رسیدیم. باید یک مقداری تحمل کنیم و به نظر من قرارداد باید امضا شود و انشاءالله که در سال آینده فضاهای اقتصادی بیشتری به سمت ما باز خواهد شد.