جای خای جشنواره موسیقی نظامی حس می شود

به گزارش خبرگزاری برنا، سرهنگ دوم ابراهیم زمانی از سال 1367 وارد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شد. به مدت دو سال دوره های ابتدایی موسیقی را در آموزشگاه موزیک فرماندهی آموزشهای هوایی شهید خضرایی با ساز تخصصی ساکسوفون طی کرده و در سال 1374 وارد دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران در رشته ی موسیقی نظامی، مشغول به تحصیل شد.  در سال 1379، با اخذ مدرک کارشناسی با ارائه پایان نامه با موضوع نگاهی به تاریخچه موسیقی نظامی (بخش تحقیقاتی) و ساخت قطعه در فرم مارش نظامی (در بخش آهنگسازی)، فارغ التحصیل شد. در سال 80 به مدت یک سال جاشین فرماندهی موزیک آموزشهای هوایی شهید خضرایی و از سال 81 تا کنون به عنوان هماهنگ کننده ستاد تخصصی موزیک در معاونت نیروی انسانی نهاجا و فرمانده موزیک آموزشهای هوایی،  مشغول به خدمت است.

وی درگفتگویی درباره موسیقی نظامی و سختی و شیرینی های راه طی شده و خاطراتش در این عرصه سخن گفت.

در ابتدا به عنوان سرآغاز صحبت میتوانید تعریفی از موسیقی نظامی ارائه دهید.

به عقیده ی من موسیقی نظامی بخشی از آداب و فرهنگ نظامی یک کشور که محصول آهنگ های ملی، حماسی و مذهبی است و با شنیدن آن در اذهان نظامیان و حتی مردم عام، چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح، مفاهیمی چون اقتدار، امنیت، حماسه، شجاعت و جهاد در راه حق را تداعی می کند.

چه کسانی در گذشته و حال در موسیقی نظامی تأثیر گذاربودند؟

پس از این که به همت امیر کبیر وزیر مقتدر ایران زمین در سال 1284 هجری قمری، شعبه موزیک دارالفنون تأسیس شد، با ورود لومر فرانسوی به ایران، شالوده ی اصلی موسیقی نظامی بنا گردید و پس از آن به همت سالار معزز (مین باشیان) سازهی موسیقی نوین وارد ایران شد. این اولین اقدامات بنیادی حضور موسیقی نظامی بود که بعد از آن نیز به همّت بزرگانی چون حسین هنگ آفرین، نصرالله خان (نصرالسلطان)، سلیمان خان امنی، ناصر همایون، ابراهیم آژنگ، علی نقی وزیری، غلامحسین مین باشیان و اساتید دیگری ادامه یافت و پس از آن نیز تحولات این هنر گرانقدر در انقلاب اسلامی و حمایت آن در انتقال به نسل کنونی، با بزرگانی چون سرهنگ جعفر زعیمی نیکو، غلامیحسین جمالیان، رحمت افشار، تقی ضرابی و تیمسار نعمتی در این عصر ادامه یافت.

ارحجیت با انجام چه کارهایی است؟

در جهت بهبودی وضع کنونی موسیقی نظامی،به عقیده ی من تمرکز بر روی پرورش استعدادها و قرار دادن امکانات در اختیار نوازندگان موسیقی نظامی است تا بتوانند موسیقی و حرفه ی نوازندگی را همه جانبه و به شکل حرفه ای دنبال کنند، و مسئله دیگر کارهای تحقیقاتی است که پشتوانه ای محسوب می شود برای نوازندگان، رپرتوار و در نهایت راه پیشرفت موسیقی نظامی کشور.

هماهنگی و ارتباط بین هنرستان های موسیقی و  هنرستان های موسیقی نظامی کشور وجود دارد؟

یکی از مسائلی که باعث ایجاد یک فضای متعالی و منسجم در موسیقی نظامی کشور می شود همین هماهنگی و ارتباط است که عدم وجود آن در حال حاضر، پیکره ی واحد موسیقی نظامی کشور را تحت تأثیر قرار داده است. این ارتباط، به تبادل اطلاعات، مکتوبات و پارتیتورها می انجامد و حتی من فکر می کنم می توان جشنواره ای برای رقابت سراسری این هنرجویان در جهت ایجاد انگیزه برای پیشرفت بوجود آورد.شناخت و آگاهی هنرجویان این دو مرکز از سطح تواناییهای یکدیگر و مقایسه صحیح و در راستای پیشرفت ما بین هنرستان های موسیقی و  هنرستان های موسیقی نظامی کشور از ملزومات حال حاضر است.

در حال حاضر چه کارهایی در نیروی هوایی و دیگر نیرو ها در حال اجراست؟ آیا می توان مقایسه ای انجام داد؟

به یاری خداوند و با تلاش تمامی پرسنل نظامی کشور در تمامی نیروها موسیقی نظامی رو به پیشرفت و در حال انجام مراسم نظامی و غیر نظامی و آموزش نیروی انسانی مجرب است. به نظر من شاید نیروی زمینی با امکانات بهتری که از لحاظ نیروی انسانی دارای استعداد بیشتری می باشد، در حال انجام آموزش ها و عملیات ها به خصوص مسائل میدانی می باشد ولی نیروی هوایی به نیروی انسانی بسیار کم و امکانات محدود، ولی با تلاش فداکارانه، توانسته در انجام موسیقی آکادمیک اجراها و رقابت با گروه ها و ارکستر های نظامی و از همه مهمتر به روز کردن آموزش و رپرتوار موسیقی، بذل توجه بیشتری داشته و از این لحاظ (تخصصی) بیشتر مورد اهمیت است.

معضلات آموزشی در حال حاضر چیست؟

مکان آموزشی ما با استانداردهای گذشته همخوان بوده ولی در حال حاضر جوابگوی تمرین این تعداد نوازنده و هنرآموز (هنرجو) نظامی نیست. به روز کردن مکان تمرین، امر مهم و تأثیرگذاری  به خصوص در جسم و گوش نوازنده است. تعمیر یا تعویض سازهای فرسوده را نیز میتوان اشاره کرد. اما مهمتر از همه کار روانی و آموزشی صحیح است. ایجاد انگیزش به نظر من مهمترین مسئله ای است که در طول این سال ها نسبت به آن بی توجه بوده ایم. به قول معروف: «ترک عادت های بد در بستر انگیزه های خوب انجام می گیرد». تمامی معضلات به نیروی انسانی موسیقی نظامی با ایجاد انگیزه های مناسب قابل برطرف کردن است. همچنین ایجاد مستر کلاس های آموزشی، دوره های تخصصی و ایجاد کارشناسی ارشد رشته ی موسیقی نظامی در دانشگاه هنر که می تواند سیستم آموزشی ما را ترمیم کند.

گذشته از مسائل فنی و تخصصی، در دیدگاه اجتماعی چه معضلاتی گریبانگیر موسیقی نظامی است؟

با یک نگاه منصفانه می توان دریافت که موسیقی نظامی یکی از محجورترین هنرهایی است که در ایران به همت فداکارانه و علاقه مندانه ی برخی از موسیقی دانان نظامی پابرجا مانده است. کمتر حرفه یا هنری را در طول تاریخ می توان مثال زد که بدون حمایت و درک مردم و حامیان پابرجا مانده باشد، که شاید موسیقی نظامی در این میان یک استثنا ست. اگر به صورت خلاصه بخواهم به این سوال پاسخ دهم، کوتاه می گویم:

1. عدم شناخت و درک صحیح از وظیفه ی موسیقی نظامی
2. عدم مقایسه ی درست آن با دیگر سبک های موسیقی
3. نگاه غیر علمی به این نوع از موسیقی با دیدگاه تحلیلی از نظر اکثریت
4. ضعف فرهنگی موسیقی نظامی در کشور

 آیا همایش و جشنواره هایی مرتبط با موسیقی نظامی در کشور وجود دارد؟ شرکت در جشنواره های غیر نظامی چطور؟

با کمال ناراحتی باید بگویم که خیر. چنین جشنواره ای در کشور وجود نداشته و جای آن بسیار خالی است و همین باعث می شود که ارکسترهای نظامی به اجبار در جشنواره هایی با ارکسترهای غیر نظامی به رقابت بپردازند که به عقیده ی من، در این صورت مقایسه آن دو نوعی ناعدالتی است. یک نظامی مجبور است وقت و انرژی خود را در دو جنبه ی نظامی بودن و موسیقی دان بودن تقسیم کند کما این که گاهی نظامی بودن بر هنر وی غالب می شود. این در صورتی است که یک هنرمند غیر نظامی تمامی تمرکز خود را به هنر موسیقی معطوف کرده و این نوعی نا عدالتی به وجود خواهد آورد. این مسئله ای است که می بایست ریشه یابی و  آسیب شناسی شود.

و حرف آخر ؟

صحبت و ارائه مطلب در مورد موسیقی نظامی همچون سر دراز قصه است که از گذشته تا آینده به طول می انجامد. با تجربیات و چالشهایی که در طول نزدیک به سه دهه فعالیت در این عرصه با آنها مواجه بودم موسیقی نظامی را گوهری می دانم که با ترمیم معضلات می توان آن را صیقل داد. موسیقی نظامی ما هیچ استقلال اداری و آموزشی نداشته و همیشه از گذشته تا به امروز زیر بخش، زیر شاخه و یا تحت نظارت توسط بخش هایی بوده که در این زمینه تخصص لازم را دارا نبوده اند. در ابتدای صحبتم نامهایی را به زبان آوردم که از آن ها به عنوان بنیان گذاران و زحمت کشان تاریخ موسیقی نظامی میتوان نام برد که همگی در جهت تعالی این حرفه و هنر از هیچ کوششی فروگذار نکرده اند. اما متأسفانه سطح موسیقی نظامی به جایی رسیده که در سالهای اخیر در برخی مواقع برای کم اهمیت ترین مراسم های ارگانی از ارکستر های موسیقی نظامی استفاده شده که این امر علاوه بر اتلاف انرژی غیر ملزوم باعث فراموشی وظیفه اصلی موسیقی نظامی شده است. وظیفه ای که در تعریف این نوع موسیقی در ابتدای صحبتم بیان کردم و بر آن راسخ ام.

در این برهه کارشناسانی لازم هستند که با توجه به شرایط زمانی و مکانی حاضر در کشور تعریف صحیح موسیقی نظامی و ترویج فرهنگی آن را بر عهده گرفته و وظیفه ی فرهنگ سازی را در میان مردم و حتی کارکنان نظامی به بهترین نحو انجام دهند. به یاری پروردگار، همت عالی مسئولین، ایجاد انگیزه در اذهان نظامیان، راه اندازی هرچه سریعتر رشته کارشناسی ارشد موسیقی نظامی و مدیریت متمرکز در سطح نیروهای مسلح با هدف سازماندهی و برنامه ریزی منسجم، سطح این هنر بالای کاربردی در ایران روز به روز ارتقا یافته و باعث تجلی شور ملی در کشور گردد که این همان هدف اصلی موسیقی نظامی است.