به گزارش خبرگزاری برنا از لرستان، حمد ثنا و سپاس و ستایش خدائی را سزاست که آغاز و انجام تمامی امور در اراده اوست که جهان را بر پایه نظم آفرید و با علم و دانش خداوندی آنرا بیار است و بهترین درودها بر روان پاک پیامبر آخر الزمان محمد مصطفی (ص) و ر حمت خدا بر یکصد و بیست چهار هزار پیغمبر که از بهترین و منزه ترین بندگان خود را درآموزش علم و به تربیت بندگانش بیاموزد و در اینجا قبل از شروع لازم می دانیم از توجه خاص دکتر علی یاور عزیز پور مدیر کل وقت ورزش و جوانان لرستان که خود از اساتید و پیشکسوتان ورزش استان و کشور بوده و در تدوین و تهیه این موضوع همواره پیگیر بوده و قدردانی نموده و همچنین از عبد اله عزیزپور، محسن ز اهدی، مجتبی کلانتری، ابراهیم کرمی و مهرداد کریم پور که از کارشناسان مجرب ورزش استان بوده و از دیگر کارکنان زحمتکش اداره کل که در تهیه این مختصر تاریخچه همکاری داشته سپاسگزاری می شود و برای همگی سلامتی و موفقیت بیشتر خواستاریم.
همچنین جا دارد از مدیریت اداره کل آموزش و پرورش لرستان دکتر کریمی فر و دکتر فریدبهرامی معاونت تربیت بدنی آموزش و پرورش استان و دیگر مسئولان فرهنگی که در خدمت رسانی به امر ورزش وتربیت بدنی همواره موجبات تشویق و دلگرمی جوانان و خادمین ورزش را فراهم می نمایند قدردانی و سپاسگزاری نمود.
تاریخچه والیبال در جهان
قبل از اینکه به تاریخچه والیبال در جهان بپردازیم و درباره دیگر مطالب این مقوله سخن به میان بیاید باید گفت والیبال در جهان تا سال 2000 یکصد و پنجمین سال ابداع خود را پشت سر نهاد و 217 کشور در سراسر جهان عضو داشته و می توان گفت تحول شایسته ای در والیبال جهان به وجود آمد و اما والیبال در سال 1895 میلادی مطابق با سال 1275 شمسی توسط ویلیام ج مورگان در ایلالت ماساچوست آمریکا ابداع شد ودر ابتدا این ورزش (بازی) مینتونت نام گذاری شد و برای همگان این نام نامعلوم بود و تحت تاثیر محبوبیت بسکتبال قرار گررفت تا این که مورگان تصمیم گرفت که این بازی را به روی تور برای دانشجویان خود ببرد تور تنیس ر وی چمن را به دو طرف سالن بست و با استفاده ار توپ بسکتبال که به دلیل سبکی به دست ها آسیب نمی رساند بازی را شروع کرد با و جودی که آهسته وکند شروع شد.
ولی طولی نکشید در کلیه شهرهای ماساچوست عمومیت پیدا کرد و اسپرنیگ فیلد دکتر آهالستید با مشاهده بازی مینتونت را به والیبال تغییر نام داد و قصد بازی رد و بدل کردن توپ از روی تور بود با اینکه والیبال در آغاز یک ورزش سالنی و در محل های سر پوشیده بازی می شد و یک فعالیت سرگرم کننده محبوب می شد کم کم به ز مین های رو باز هم کشیده شد و به عنوان یکی از فعالیت های جالب در آمد و در آغاز برای بازی والیبال مقررات خاصی وجود نداشت و هر کش وری به میل خود به آن پر داخت تا اینکه رفته رفته والیبال در مناطق و نواحی مختلف جهان گسترش یافت و به مرو ر زمان نواقص بر طر ف شد و به تد ریج ت کمیل ش د و مقر راتی وضع شد و در سال 1900 پذیر فته شد که امتیازات هرست 15 پوئنی باشد ودر سال 1912 سیستم پر خشی تصویب شد در سال 1918 تعداد بازیکنان هر طرف زمین 6 نفر پیشنهاد شد که مورد قبول قرار گرفت در سال 1921 موافقیت شد که هر تیم با 3 ضربه توپ را به زمین مقابل برساند در سال 1923 اندازه زمین 18*19 متر مربع تعیین شد . و هر چهار سال یکبار در کنگره های بین المللی در قوانین والیبال تغییراتی به تصویب رسید ا ولین کشور خارجی که والیبال را پذیرفت کشور کانادا به سال 1900 بود که در معرفی این ورزش به دیگر کشورها مهم داشت بازی والیبال در پایان سال 1900 به هندوستان و در سال 1905 به کوبا و سپس به پورت وریکو و فیلیپین و اوروگوئه و چین و ژاپن و به تدیج توسط سر بازان قوای آومریکا و مستشاران و اشخاص دیگر به کشور های اروپائی مثل فرانسه چکسلواکی لهستان شوروی بلغارستان راه یافت و فرانسه، چکسلواکی، لهستان سه کشوری بودند که قبل از دیگران فدراسیون تشکیل دادند. شوروی در سال 1923 اقدام به تشکیل انجمن ملی والیبال نمود و شوروی بیشتر از کشور های دیگر برای دگرگونی والیبال فعالیت نمود ودرپیشرفت تکنیک وتاکتیک والیبال سهم به سزائی داشت.
به طور کلی تغییرات و پیشرفت والیبال را به 3 دوره می توان تقسیم کرد :
دوره اول از سال 1918 دوره دوم از سال 1918 تا 1926 و دوره سشوم از سال 1947 به بعد و پس از جنگ بین المللی دوم فعالیت ها برای حرکت والیبال مجددا آغاز شد واولین مسابقه بین المللی در قاره اروپا بین دو کشور فرانسه و چکسلواکی در شهر پاریس برگزار شد و کنگره ویژه ای برای تاسیس اتحادیه بین المللی والیبال تشکیل شد و به زودی کشورهای زیادی درخواست عضویت دادند که در حال حاضر بیش از 217 کشور عضو فدراسیون والیبال جهانی هستند و اولین فدراسیون جهانی آقای پل لیبرد از کشور فرانسه بود که والیبال درمدت 37 سال ریاست خود درزمره بزرگترین ورزشهای جهانی درآورد در سال 1949 اولین دوره مسابقات والیبال جهانی مردان در پراک و دومین دوره مسابقات والیبال مردان واولین دوره مسابقات جهانی زنان درسال 1952 درمسکو برگزارشد در تاریخچه والیبال جهان باید ازکشور ژاپن به عنوان دگرگون کننده تکنیک ها و تاکتیک نام برد که انواع سرویس ها ، آبشار ها ، ساعد ها ، پاس ، توپ گیری ها را به جهان معرفی نمود و تیم های صاحب نام کشور ها شوروی ، ژاپن ،چکسلواکی ، آمریکا لهستان ، برلغارستان ، رومانی ، مجارستان ، آلمان شرقی ، کوبا ، برزیل ،آرژانتین ایتالیا ، کره جنوبی ، چین ، پرو ، فرانسه ، کره شمالی ، هلند و سوئد در بخش زنان ومردان عنوان های اول تا ششم را دارند و اخیر هم در ایران هم تیم های مر دان از تمامی کشور های پیشی گر فته وعناوین قابل توجهی در جهان و لیگ های برتر جهان کسب نموده و همواره یکی از مدعیان برتر والیبال جهان است و از طرفی دیگر پیشرفتهای والیبال درسال 1993 پیشرفت های سریع والیبال ساحلی هم می باشد تاریخچه والیبال دارای جزئیات فرا وان و مهمی است که نمی توان به همه آنها پرداخت که پرداختن به این مقوله به آسانی میسر نیست .
تاریخچه والیبال ایران
ورزش (بازی) والیبال حدود سال 1299شمسی توسط شخصی به نام میرمهدی ورزنده استاد بزرگ ورزش ایران به ایران آورده شد و از دارالتمعلمین ورزش تعلیم آغاز گردید ودرابتدا قواعد خاصی نداشت و به شکل مختلف بازی میشد فنون و تاکنیک های پایه واساس اصولی نداشت وهر بازیکن به ابتکار شخصی بازی می کرد تا اینکه در سال 1302 شمسی ب استفاده از ترجمه مجلات خارجی قوانین آن اجرا در آمد طول و عرض زمین درآن1020 بود وهرطرف زمین تا11نفر هرکدام با روش مخصوص به خود بازی می کردند و چرخشی هم به آن صورت نداشت و هر نفر به صورت ثابت در قسمتی که می توانستند بازی کنند می ایستادند تا اینکه در سال 1304 توجه بیشتر متوجه این بازی شد و ظرف مدت کمی علاقمندان بیشماری را جذب نمود به طوری که این ورزش در سه محل به نام 1 دارالمعلمین ورزش 2- کلوپ شایسته 3- کلوپ ور زش کالج البرز توسعه پیدا کرد که در این مکان کلوپ کالج دارای امکانات بیشتری بود و جوانان بیشتری را به خود جذب کرد و در این زمان یک مسابقه بین دو تیم کلوپ دارالمعلمین و کلوپ شایسته انجام گردید
که مسابقه برای مردم تازگی داشت وهیجان زیادی به وجود آورد و روز به روزبرطرف داران بازی افزوده می شد و رقابت فراوانی بین این دو تیم بوجود آمد و برای رشد این بازی و توسعه آن مرحوم شمس الدین شایسته زحمات زیادی متحمل گردید و خود نیز یکی از بازیکنان شاخص آن زمان بود. و از بازیکنان آن زمان می توان از حسن گوشه – بدیع اله مجذوب – ناصر خان رفیعا – دکتر علی کنی – دکتر علی یوسفی – علی اکبر همایونی - حاجی مقدم– نصراله مقدم - صادق ریاحی– چارلی اسمعیل زاده اوشار – نقابت و پالیزی را نام برد و بعد از این تعداد که نام برده ش د در دهه های بعد اساتید بزرگ دیگری مثل ابراهیم نعمتی – داریوش جمالی – کشفی – کد خدا زاده ها – نفرامیدحاتمی – سرحدی جباری – وهدایتی پیگیروالیبال شدند ومیتوان از بازی کنان شاخص ای ن دوره هم از مسعود صالح منظمی – حسن کرد – فروزنده – شعبان محمدی – محمد حسن ناشری – مرتضوی - مصطفی ذ وقی – خسرو ابراهیم منتیان – حسن کبیری – چنگیز انصاری – بهشتی فرخمنش – پور کاشیان پرتوی – مهدی صابرپور – محمد علی حیدر خان – احمد ساجدی – برادرادن مظفری وصدها بازیکن شاخص دیگررا نام بردوبرگردیم به موضوع اصلی تاریخچه والیبال درایران که رفته رفته والیبال به مدارس راه یافت و به سایر شهرستانها رفت و رواج پیدا کرد بعد از تهران اولین شهری که والیبال درآنجا رواج پیدا کرد اصفهان بودواولین مسابقه ای که در ایران برگزار شد مسابقه بین دو تیم کالج تهران و کالج اصفهان بودو در سال 1314 یک دوره مسابقه باشگاهی در تهران برگزار شد که در تیم والیبال دربند برنده جام قهرمانی شد و یکسری مسابقه دوستانه هم بین تیم های بانوان تهران انجام شد . و در سال 1318 اولین دوره ممسابقات قهرمانی کشور والیبال همز مان با برگزاری مسابقات سایر رشته های ورزشی انجام گردید ودرابتدای تاسیس فدراسیون های ورزشی ایران در سال 1324 والیبال وبسکتبال مشترک بودند وتا سال 1336 به همین نحوبودند وهمه ساله مسابقاتی بین باشگاها وشهرستانها ومدارس و دستجات آزاد برگزار می شود ودرجنگ جهانی دوم که ارتباط ما با دیگرکشورها جهان برقرار شد و مسابقاتی بین سربازان کشورها انجام می گرفت والیبال ما هم با والیبال دیگر کشورها نزدیک شد و با برگزاری مسابقاتی با تکنیک های آسیا آشنا می شدیم و ایران یک مسابقه دوستانه با روسیه برگزار کرد که به نفع تیم ایران شد و بازیکنان تیم ایران عبارت بودند از شاملو – هاکوپیان – چارلی احمدنیا شادمان – بزرگمهر- خاتم و این مسابقات خارجی تاثیر زیادی بروالیبال ایران به جا گذاشت و درسال 1331 والیبال ما کاملا شکل گرفت و با آبشار زدن ، جفت پا ، پاسهای بلند وکوتاه و آن در کتاب والیبال توسط دکتر ضیاء الدین شادمان ترجمه شدوتوسط آقای کاظم رهبری رئیس تربیت بدنی آموزشگاههای مسابقات منظمی انجام گردید وتمرینات منظم و یکسانی در تهران و شهرستانها انجام میگردید و در پایان سال1336 فدراسیون جدید با ریاست امیر امین و دبیری جبار زادگان تشکیل گردید و اولین باردرسال 1337 مردان پاکستان به ایران دعوت شدند که پاکستان در چند مسابقه با تیمهای ملی وباشگاهی وارتش پیروز شد که باعث بیداری والیبال ما شد ودر سال 1958 تیم ملی ایران درمسابقات آسیائی ترکیه شرکت کرد وبازیکنان ما عبارت بودند از: پور هاشمی – عبدالمنجم – کمال – محمد اسمعیل اشتری – محمد شریف زاده – عباس تهرانی – محمود معدل – حسین علی امیری – سیاوش فرخی – مربی تیم آقای شریف زاده و سرپرست آقای امیر امینی بود و تیم مقام دوم آسیا را به دست آورد و تیم ایران دربخش آقایان و بانوان به مسابقات متعدد بین المللی راه یافت و اعزام داوران ومربیان به کلاس های خارجی شروع شد و روز به روز دنیا بیشتر با والیبال ایران آشنا شد .
و ایران توانست به این عنوان ها در آن زمان دست یابد :
و اما بپردازیم به والیبال بعداز انقلاب که در سالهای اول انقلاب به علت تعویض های پی در پی روسای فدراسیون وتغییرات وسیع سلیقه ای و سیاسی در کادر هیئت رئیسه و عوامل اجرایی والیبال چندان روز خوشی نداشت ومسابقات داخلی و خارجی تا مدتی متوقف شد ودراین مدت تیمها تمرینات خود را انجام دادند و مسابقات قهرمانی کشوررا دنبال می کردند ولی کلاسهای داوری ومربیگری و اعزام به خارج تقریبا شکل منطقی نداشت کم کم انقلاب جا افتاد و والیبال هم روز به روز توسعه وپیشرفت میکرد برنامه ها تدوین شد ند وتعداد تیم های بیشتری در مسابقات میکردند ولی تماس های بین المللی تا اندازه ای متوقف شده بود وبه خصوص در زمان تصدی یزدانی خرم که البته خود چه در فدراسیون والیبال و چه درکشتی تخصصی نداشت لیکن از نظرمدیریت بسیار قوی بود و از کارشناسان قبلی وبکار گیری افرادی مثل نعمتی و کشفی ، حاتمی و دیگر همکاران در فدراسیون والیبال برنامه ریزی خوبی داشتند و با توجه به استعداد و پتانسیل بالای جوانان ایران به ویژه در مسابقات قهرمانی جهانی جوانان در دبی و کشسب مقام چهارم جهان و همچنین مقام چهارم قهرمانی جوانان آسیائی در تهران و کسب مقام اول انتخابی جوانان جهان درتایلند که انعکاس وسیع جهانی را به دنبال داشت و با اشاره مبه موقعیت های اخیر مجهانی و تیمهای جهانی در زمان فدراسیون آقای داورزنی والیبال ما توانست جهانی شدن و خود را به جهان معرفی نماید و برای کشور های مدعی والیبال جهان یک مدعی شود و البته نگه داشتن این عنوان های به دست آمده یک کار سختی است و نیاز به برنامه ریزی های وسیع وتدارکاتی و تماس با تیم های برتر جهان دارد که امید است این پیروزی ها و موفقیت ها همچنان تداوم پیدا کند .
بخش سوم : تاریخچه ورزش والیبال در لرستان
در تاریخچه ورزش والیبال در سال 1299 شمسی این بازی در ایران آغاز شد و در سال 1302 تقریبا قوانین آن به اجرا در آمد البته نه به شکل امروز زمین 20
از جمله می توان از استاد مطهری – شیرزاد – مقدم – عهدی ها – کلانتری ها – مهدوی - یاراحمدی نستوهی – کوه پی – فارسی – سلیمانی – طباطبائی – پناهی متخصصی- توکلی– رشید زاده در دهه های بعد بازیکنان چون رضا فتحی – ده محسنی برادران قنبری بلوریان – ضیاء حسنوند – سپهوند – بهاروند – منصور پناه – امیری – فیروزی – تاجبخش – ستاری – آذرخش – منصوری – سروری – قاسمی – فتوحی – سلیم ها – محمد احمدریان – پیریائی – پورابراهیم – مرحوم رجا ئی – فراش زاده – شادابی – فتح الهی – علی جانی ها – گراوند ها دیر بازیانها – خطیبی – جزایری – شهبازی – فلاحی – ساوشی – ملکی – حسن حسنپور – تیموری حمزه و حسنوند ها – بهیار عباسی – طولابی –آ زاد بخت – نادریها – کمالوند – صالح – فتحی نور آباد – دالوندها از زاغه – فتح الهی از الشتر و دکتر اسکندری – دکتر خسروی - و اگر بخواهیم به تک تک آنان بپردازیم به درازا می شد و قلم عاجز است و این عزیزان از نظرعمر ورزش بعضی بازنشسته شده اند و بعضی هم به دیارباقی کوچ کرده اند و گر بخواهیم ازبازیکنان اولیه کوهدشت یعنی برادران رضا و محمد رحیم کونانی وگراوند ها و باقر صفائی و حشمت کونانی و نصرت کونانی و دریگر پیشکسوتان سوال شود خواهند گفت که پایه گذاری و شروع والیبال در این شهرستان یک معلم انتقال شده از خرم آباد به نام حشمت شادابی بوده است واگر بازهم بخواهیم ازبازیکنان اولیه شهرستان الشتر سوال شود باز خواهند گفت پایه گذار والیبال الشتر حشمت شادابی بوده و این بازیکنان عبارتند از احمدی پور – ملکی – صادقی – قیاسی –نهاوندی – سلیمانپور – حسنوند – رستمی – لطف اله و نصر اله حسنوند فیضیان – جعفری – نریمانی - .وازبازیکنان شاخص دانشگاه می توان از بهرام رحیمی– دکتر علی یاور عزیزپور– دکتر سیفی وایرج محمدی نام برد .شهرستان روی هم رفته ازنظر استعداد و پتانسیل بالای خود توانستند نه تنها در کشور بلکه در مسابقات آسیائی و جهانی هم دارای عناوین بالائی هستند و کلا می توان از دهه های 60 به بالا در زمان هئیت های حاج فتحی و محمد احمدیان و دبیری ( شادابی ) تا نیمه های سال 89 اوج والیبال لرستان بود که دهها بازی کن به تیم ملی و باشگاهای برتر کشور راه یافتند و حتی بعضی آسیائی و جهانی شدند تا اینکه متاسفانه در اواخر نیمه دهه 90 یعنی از سال 85 به بالا یک نفرمبتدی ونا آگاه و بیگانه با ورزش و والیبال با استفاده از موقعیت خود در اداره کل ورزش به عنوان
رئیس هیئت والیبال را نابود کرد ومیلیونها تومان هم برای اداره کل بدهی به بار آورد و آنقدر به والیبال استان آسیب رساند که تبعات آن هنوز ادامه دارد و برابر مدارک موجود و بویژه رسانه ها و روزنامه ها تیم لرستان در دو دسته ضعیف کشور در قسمت جوانان و نوجوانان در بین 8 تیم همواره آخر شد که واقعا جای تاسف بود و سطح والیبال لرستان به صفر رسید .
از دیگر بازیکنان والیبال می توان از شاعلی ها – پیرهادی – شهید اسکندری – حجت زارع – سلاطی – بهرامسری – نظری ها – علی سلطانی – عباسی – انصاری – عظیم توکلی – دلفان – صالحی – تبرائی – بنیادی – قطبی – مصطفی دهنوی – فقیر نژاد – رضا محمدی – کوشکی – دریکوند – حجتی – سبزواری – مصطفی کریمی – بسحاق – توکلی ها یادکرد واگر بخواهیم از داورانی که درمسابقات آسیایی داوری کرده و دیپلم داوری ممتاز دریافت کرده اند می توان از عبد المحمد مطهری و حشمت شادابی نام برد .
تهیه وتنظیم استاد حشمت اله شادابی اولین داور رسمی والیبال در لرستان