به گزارش گروه شهر و شهروند خبرگزاری برنا، در فصل دوم از قانون حمایت از خانواده مواردی در خصوص مراکز مشاوره خانوادگی ذکر شده است ، ماده 16 تا 19 این قانون حکایت از وجود مراکزی برای جلوگیری و کاهش طلاق دارد . در ماده 16 این قانون چنین آمده است: به منظور تحکیم مبانی خانواده و جلوگیری از افزایش اختلافات خانوادگی و طلاق و سعی در ایجاد صلح و سازش ، قوه قضائیه موظف است مراکز مشاوره خانواده را در کنار دادگاه های خانواده ایجاد کند .
اما با این حال سوال مطرح شده این است که با وجود تمام تدابیری که برای کاهش طلاق اندیشیده شده است ، چرا در کشور ما آمار طلاق روزانه در حال افزایش است؟ قانون تحکیم خانواده وجود دارد، مراکز پیشگیری از طلاق هم هست ، امام مردم چقدر از وجود قوانین و مراکز کاهش طلاق آگاهی دارند؟
مردم از بودن چنین مراکزی بی خبرند!
برای رسیدن به اینکه چقدر مردم از وجود مراکز پیشگیری از طلاق که هست و دولت تاسیسی کرده ست با خبر هستند به صورت تصادفی با شماره تماس هایی از مناطق مختلف شهر تهران تماس گرفتیم آنهم با این سوال :« مرکز مداخله در خانواده به منظور کاهش طلاق تاسیس و مشغول به کار است ،شما چقدر از وجودش با خبر هستید ؟» که اینگونه شنیدیم که می خوانید:
شماره تماس با پیش شماره 8800 که برای حوالی خیابان مطهری و یوسف آباد تهران است ، خانم جوانی آن طرف خط بعد از شنیدن نام این مرکز چنین گفت:« تا حالا نشنیده بودم . کجا هست؟ فقط می توانم بگویم ، عنوان جالبی ندارد . به نظرم افرادی که مشکل دارند ، خیلی دوست ندارند کسی در مشکلاتشان دخالت کند . کاش اسم بهتری داشت.»
شماره تماس بعدی شماره ای بود برای حوالی میدان هروی و نوبنیاد . آقای میانسالی در پاسخ به سوالمان که از او پرسیدیم چقدر از وجود چنین مرکزی اطلاع دارد ،پاسخ داد :« نمیدانستم چنین مرکزی هست ، اما اگر هم باشد به نظرم کارآمد نیست. هیچکس نمی تواند مشکل زوجین را حل کند مگر خودشان . اگر قرار بود مداخله ی یک مرکز موثر باشد، تا امروز باید آمار طلاق به صفر می رسید . هر چقدر هم که از این مراکز ایجاد شود تا خود افراد نخواهند فایده ندارد»
پیش شماره 7748 ، حوالی خیابان تهران نو ،آقای حدودا 30 ساله پاسخ سوالمان را اینطور بیان کرد:« تا به مرز طلاق نرسی و به دادگاه مراجعه نکنی ، نمی دانی چنین مراکزی هست . اطلاع رسانی تا امروز وجود نداشته است . من که نمی دانستم چنین سازمانی وجود دارد»
با شماره تماسی مربوط به خیابان ستارخان تماس گرفتیم ، آنطرف خط ، دختر جوانی که دانشجوی سال سوم رشته ی حقوق است در واکنش به عنوان این مرکز، گفت :« من تا این حد می دانم که در فقه آمده است اگر زن و شوهری بخواهند از هم جدا شوند ، باید بین آن ها داوری انجام شود ، که این داوری برای جلوگیری از طلاق است اما در رابطه با این مرکز نشنیده ام ولی فکر میکنم ایجاد چنین مراکزی باید ریشه در همین حکم فقهی داشته باشد»
پسر جوانی که در منطقه افسریه سکونت دارد با بیان اینکه تا کنون چیزی از این مراکز نشنیده است ، ادامه داد:« من تا امروز در مورد این مراکز نشنیده بودم . اما به نظر من امروز که بیشتر طلاق ها توافقی انجام می شود ، این مراکز خیلی کارآمد نیست و فایده ندارد»
در این نظرسنجی متوجه شدیم میزان کثیری از افراد ساکن در شهر تهران در مناطق مختلف شهر از شمال تا جنوب ، شرق تا غرب از وجود چنین مرکزی بی اطلاع هستند و با این برآورد شاید بشود حدس زد آگاهی افراد در سایر استان های کشورمان در این رابطه چگونه است .
مراکز مداخله در خانواده برای کاهش طلاق ، مراکزی در راستای قانون حمایت از خانواده
درادامه وقتی دیدیم مردم تا این حد از وجود این چنین مراکزی بی خبر هستند به سراغ سازمان بهزیستی و مقام مسئول «مراکز مداخله در خانواده به منظور کاهش طلاق» رفتیم تا هم از ماهیت این مراکز بیشتر بدانیم و هم اینکه چرا اینقدر در سکوت و حاشیه کار می کنند و مردم را به آگاهی بیشتر از وجود این مراکز نمی رسانند بدانیم که حبیب الله مسعودی فرید ، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی ، در گفت و گو با خبرنگار برنا ابتدا در خصوص ماهیت این مراکز چنین گفت:« این مراکز در راستای قانون حمایت از خانواده از سال 1387 با هدف تحکیم بنیان خانواده و کاهش نرخ طلاق ایجاد شد ، در همین راستا به دادگاه ها اعلام شد که باید طلاق ها را به مراکز مشاوره ارجاع دهند تا منجر به سازش و از طلاق جلوگیری شود . در ابتدا این طرح در 10 استان اجرا شد و به مرور زمان گسترش پیدا کرد ، امروزه 193 مرکز در کشور داریم که از لحاظا جغرافیایی در تمام استان های کشورمان پراکنده است و می توان گفت تمامی استان ها را در این زمینه پوشش داده ایم »
وی درمورد روند کار در این مراکز گفت :« افراد یا خودشان به مراکز مراجعه می کنند یا از طرف دادگاه ارجاع داده می شوند. دراین مراکز ، روانشناس، مددکار و مشاور حقوقی به افراد خدمات ارائه می دهند و طبق آماری که تاکنون داریم حدود 30 درصد از مواردی که به این مراکز مراجعه کردند ، منجر به سازش زوجین شده است . اما باید توجه داشت که آموزش ها نباید برای زمانی باشد که زندگی مشترک به طلاق رسیده است بلکه باید آموزش ها را از دوران قبل از ازدواج شروع کنیم و نکته مهم اینکه آموزش هرچه قبل تر باشد ، موفقیت آمیزتر است»
مسعودی فرید در پاسخ به این سوال که چرا اطلاع رسانی در خصوص این مراکز وجود ندارد و راه های ارتباط با این مراکز چیست ؟ بیان کرد:« تا کنون اطلاع رسانی ها از طریق تبلیغات محیطی در استان ها و مصاحبه با رسانه ها بوده است ، اما در پی اطلاع رسانی وسیع تری هستیم . همچنین هموطنان برای اطلاع از این مراکز می توانند از راه های زیر اقدام کنند: تماس با سازمان بهزیستی، مراجعه به دادگستری ها و تماس با شماره 123 اورژانس اجتماعی.»
وی در پاسخ به پیشنهاد خبرگزاری برنا در رابطه با نام گذاری و ایجاد بار دفاعی که واژه مداخله در عنوان این مرکز دارد، اظهار داشت:« مداخله در علم، واژه رایجی است . اما در ادبیات عرفی واژه ای تهاجمی به حساب می آید. اما در حقیقت منظور ما دخالت در زندگی زوجین نیست، بلکه ورود به خانواده به منظور کاهش طلاق است . شاید بهتر باشد پیشنهاد خبرگزاری برنا را در معاونت اجتماعی بهزیستی مطرح و روی عنوان مرکز تمرکز بیشتری کنیم »
روانشناسان در رابطه با اینگونه مراکز چه می گویند؟
از ابتدای سال 94 ، این دومین مرکزپیشگیری و درمانی است که به معرفی آن پرداختیم . چندی قبل ، مرکز پیشگیری و کنترل خشم و امروز مرکز مداخله در خانواده برای کاهش طلاق، مراکزی که وقتی پی به ماهیتش و خدماتی که ارائه می دهند می بریم ، روزنه ایی از امید در دلمان ایجاد می شود که مراکزی هستند، که می شود با مراجعه به آن ها پاره ای از آسیب های روحی و اجتماعی را رفع کرد اما چرا چنین مراکزی با اهداف عالی باید در انزوا باشند و تبلیغات برای آن ها در حد تبلیغ محیطی و محلی باقی بماند ، سوالی است که بعد از مطلع شدن از وجود این مراکز در ذهنمان شکل میگیرد و سوال مهم تری که بعد از آگاهی از وجود مراکزی مانند « مرکز مداخله در خانواده برای کاهش طلاق» مطرح می شود ، این است که ، برای کاهش طلاق آیا درست این نیست که آموزش ها از قبل از ازدواج شروع شود ؟ به طور کلی ازچه سنی باید آموزش های ازدواج به افراد ارائه شود؟
برای رسیدن به پاسخ این سوالات به سراغ دکتر فرج حسینیان، روانشناس ، رفتیم تا به عنوان یک متخصص از مراکز مداخله در خانواده برای کاهش طلاق ، آموزش های ازدواج و از همه مهم تراز بهترین سن برای آغاز آموزش های ازدواج بگوید.
که وی در گفت و گو با خبرنگار برنا در رابطه با ایجاد مراکزی تحت عنوان ، « مداخله در خانواده برای کاهش طلاق » ، گفت:« نفس عمل، بسیار عالی است ، اما چیزی که مهم است نحوه اجرای این مداخله است . باید توجه کرد که آیا این مراکز کیفیت لازم را دارا هستند یا صرفا جنبه تبلیغاتی دارند. خصوصا اینکه امروزه در کشور ما بحث ازدواج از موضوعات مهم است به دلیل اینکه جوانان امروزی تمایلی به ازدواج ندارند و اگر هم ازدواجی صورت بگیرد مخصوصا در شهرهای بزرگ چون بدون آموزش بوده است در بسیاری از موارد منجر به طلاق می شود . اگر سازمان های مربوط به جوانان در این موضوع ورود کنند شاهد اتفاقات بهتری هستیم. در بسیاری از طلاق های رخ داده، خصوصا طلاق های توافقی ، شاهد این هستیم که هزینه طلاق بسیار پایین تر از هزینه گرفتن مشاوره است و زوج های جوان به دلیل بالا بودن هزینه های خدمات مشاوره ای به سراغ این خدمات نمی روند اما اگر مراکز مشاوره تحت پوشش بیمه قرار گیرند یا دولت یارانه هایی به این امور اختصاص دهد واقعا تاثیرگذار خواهد بود . در خصوص اززدواج و طلاق کشور ما امروزه در مرحله ایی است که باید از کارهای صوری و ظاهری فراتر رفت ، اقدامات جدی و عملی با هزینه کم ، سبب می شود جوانان به ازدواج تشویق شوند، طلاق ها کاهش یابد و ازدواج ها حفظ شود»
وی در رابطه با اینکه سن مناسب برای شروع آموزش های ازدواج از چه زمانی است ، گفت:« آموزش های ازدواج باید از سنی شروع شود که افراد وارد سن ازدواج شده باشند و با توجه به وضعیت کشور ما ، این سن 18 سال به بالا تخمین زده می شود ، اما آموزش های غیر مستقیم در رابطه با ازدواج شامل مهارت های زندگی از دوران دبیرستان باید شروع شود . دروسی تحت عنوان آموزش و تنظیم خانواده در دانشگاه ها ارائه می شود ، بیشتر یک واحد درسی است که کامل نیست و همه ی جوانب را پوشش نمی دهد. اگر بخواهیم به جوانان آموزش هایی را به صورت جامع ارائه دهیم که در طولانی مدت ، ازدواجشان منجر به طلاق و جدایی نشود باید نگاهمان را وسیع را کنیم»
حسینیان با بیان اینکه آموزش های ازدواج باید در سه مرحله ارائه شود اینگونه ادامه داد:« اولین مرحله ، شامل : آموزش های قبل از ادواج که در برگیرنده اصولی برای شناخت خود و شناخت جنس مخالف ، نحوه انتخاب فرد مقابل ، نحوه برخورد با فرد مقابل باشد ،مرحله دوم آموزش های زمان ازدواج است که باید دربرگیرنده مواردی شامل ، نحوه برگزاری مراسم ، برقراری ارتباط با خانوداه های یکدیگر باشد ، چرا که بسیاری از اختلافات از همین دوارن شروع می شود.مرحله سوم از آموزش ها مربوط به بعد از ازدواج است ، باید توجه کرد که هر ازدواجی که صورت می گیرد در واقع کنار هم قرار گرفتن ، دو نفر با دو فرهنگ مختلف است پس برای اینکه این رابطه دچار اصطکاک نشود نیاز به آموزش وجود دارد، اما در کشور ما تا کنون به دلیل وجود یکسری تابوها این اتفاق نیوفتاده است»